Урысые Федерацием и Президентэу Владимир Путиным видеоконференцие шIыкIэм тетэу Адыгэ Республикэм и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат зэдэгущыIэгъу дыриIагъ.

Республикэм исоциальнэ- экономикэ Iофхэм язытет, шъолъырым хэхъоныгъэ ышIынымкIэ гухэлъэу яIэхэм, лъэпкъ проектхэр, федеральнэ, шъо­лъыр программэхэр зэрагъэцакIэрэм ахэр атегущыIагъэх. Хэгъэгум и Президент Адыгеим и ЛIышъхьэ къелъэIугъ респуб­ликэм иIофхэм язытет, Адыгеим ыпашъхьэ ит Iофыгъохэмрэ хэхъоныгъэ ышIынымкIэ амалэу иIэхэмрэ къатегущыIэнэу. КъумпIыл Мурат Владимир Путиным ынаIэ ренэу респуб­ликэм къызэрэтыригъэтрэм, коронавирусым тыпэуцужьыным­кIэ IэпыIэгъу къызэрэтитырэм афэшI тхьауегъэпсэу риIуагъ.

«IэпыIэгъоу къытэптырэм ишIуагъэкIэ цIыфхэм ящыIэкIэ- псэукIэ зыкъезыгъэIэтыщт проектыбэ республикэм щытэгъэцакIэ. ЗэхъокIыныгъэхэр зэрэщыIэхэр цIыфхэм янэрылъэгъу, ахэм осэ дэгъу къараты. Хэдзы­нэу блэкIыгъэхэми ар къагъэлъэгъуагъ. ЦIыфхэр чанэу ахэм къякIолIагъэх. Мэ­къэтыным къызэригъэлъэгъуагъэмкIэ, республикэм щыпсэухэрэм азыныкъо нахьыбэм партиеу «Единэ Россием» къыдырагъаштэ», — къыIуагъ КъумпIыл Мурат.

ГъэрекIо федеральнэ бюджетым щыщэу сомэ миллиард 1,5-рэ фэдиз республикэм къы­IэкIэхьагъ. Шъолъыр бюджетми сомэ миллион 500 фэдиз къыхагъэкIыгъ. А мылъкум щыщ медицинэ, социальнэ IофышIэ­хэм аратыгъ, оборудованиер, зызэраухъумэрэ пкъыгъохэр, сымаджэхэм ящыкIагъэхэр къа­щэфыгъэх.

Адыгэ Республикэм и ЛIышъхьэ къызэрэхигъэщыгъэмкIэ, коронавирусыр къызэузхэрэм япчъагъэ джыдэдэм къеIыхэу ригъэжьагъ. ПIэкIорхэм япроцент 23-р нэкI хъугъэ, оборудованиеу, Iэзэгъу уцхэу ящыкIагъэм фэдиз щыI, ау джыри шэпхъэ заулэхэр атырахыжьыгъэхэп. ЦIыфхэм вакцинэр зы­халъхьаным лъэшэу анаIэ тырагъэты. АщкIэ ищыкIэгъэ амал­хэр зэрахьэх, икъун фэдизэу вакцинэхэр щыIэх, ахэр зыхарагъэлъхьан зэрэфаемкIэ цIыфхэм адэгущыIэх.

Адыгеим и ЛIышъхьэ къызэриIуагъэмкIэ, республикэм нахь псынкIэу хэхъоныгъэ ышIэу ыублагъ. Зэхэугъоегъэ продуктэу республикэм къыщахьыжьрэр проценти 104-м, промышленнэ производствэм ииндекс проценти 108-м нэсыгъ, бюджетым ежь ифедэхэм проценти 126-кIэ ахэхъуагъ, республикэм исхэм япроцент 1,3-мэ IофшIэн ямыIэу агъэнэфагъ, илъэсым ыкIэхэм ехъулIэу процент 0,8-м ар нэсынэу къырадзэ. 2020-рэ илъэ­сым ибэдзэогъу республикэм исхэм япроценти 4,8-мэ IофшIэн яIагъэп.

Адыгеим и ЛIышъхьэ къызэ­рэхигъэщыгъэмкIэ, нахьыбэрэмкIэ ащ фэдэ гъэхъагъэхэр язы­гъэшIыгъэр инвестициехэр къы­зэрахалъхьагъэр ары. Мы аужырэ илъэсхэм республикэм инвестиционнэ проектышхо заулэ щыпхыращыгъ.

Ахэм ащыщых хэгъэгумкIэ апэрэ электростанциеу жьыкIэ Iоф зышIэрэр, тыгъэм ыкIуачIэ зы­ща­гъэфедэрэ электростанцие зэрагъэпсыгъэхэр, пчэнхэр зы­щаIыгъыщт фермэрэ, сатыушIыпIэу «Мега Адыгея» зыфиIо­рэмрэ зэрашIыгъэхэр. Республикэм хэхъоныгъэ езыгъэшIыщт проектхэми КъумпIыл Мурат къатегущыIагъ. Экокурортэу «Лэгъонакъэрэ» къэралыгъо промышленнэ парк­рэ зэрагъэпсырэм игугъу къы­шIыгъ.

Республикэм энергетикэмкIэ ыкIуачIэ зыкъегъэIэтыгъэным тегъэпсыхьагъэу «Россети» зэ­зэгъыныгъэхэр дишIыгъэх, компанием иинвестиционнэ программэ республикэм игупчибгъу хагъэхьагъ. ИлъэсищкIэ ахэм Iоф адашIэнэу рахъухьэ. «Газ­промым» иправление итхьаматэу Алексей Миллеррэ Адыгеим и ЛIышъхьэрэ зыкIэтхэгъэ­хэ программэр загъэцакIэкIэ, республикэм ипсэупIэхэм япроцент 96-м нэсмэ газыр аIэкIэ­хьащт.

Гурыт еджапIэхэм, кIэлэ­цIыкIу IыгъыпIэхэм, нэмыкI со­ци- альнэ псэуалъэхэм яшIын, транспорт инфраструктурэм республикэм зыщегъэушъом­бгъугъэным япхыгъэ Iофыгъохэми зэIукIэгъум щатегущыIагъэх. Адыгеим и ЛIышъхьэ къызэриIотагъэмкIэ, илъэсищым къыкIоцI нэбгырэ 3445-мэ ателъытэгъэ гурыт еджэпIи 4 ашIыгъ. 2024-рэ илъэсым нэс джыри гурыт еджэпIи 5 агъэпсынэу рахъухьэ. Илъэсищым къыкIоцI кIэлэцIыкIу IыгъыпIи 9 агъэпсыгъ, кIэлэ­цIыкIу IыгъыпIищмэ къапа­шIыхьагъ. Джыдэдэм кIэлэцIыкIу IыгъыпIи 7-мэ ягъэпсын ыуж итых. Къум­пIыл Мурат къызэ­рэхигъэщы­гъэмкIэ, лъэпкъ проектхэмкIэ пшъэрылъхэр зэкIэ игъом агъэ­цэкIэщтых.

«Лъэпкъ проектхэм, къэралыгъо программэхэм, республикэм социальнэ- экономикэ хэхъоныгъэ зэришIыщт унэе программэм адиштэу Iофышхо зэшIотэхы. ЦIыфхэм ящыIэкIэ-псэукIэ зыкъе­гъэIэтыгъэным тегъэ­псыхьэгъэ Iоф зыщызэ­шIуамыхрэ псэупIэ гори республикэм итэп пIоми хъущт. Гъогухэм, инженер инфраструктурэм, сымэджэщхэм, поликлиникэхэм, гурыт еджапIэхэм, кIэлэцIыкIу Iы­гъыпIэхэм, спорт псэуа­лъэхэм яшIыни, общественнэ чIыпIэхэм язэте­гъэпсыхьани ар афэгъэ­хьыгъ», — къыIуагъ КъумпIыл Мурат.

Федеральнэ гупчэр IэпыIэгъу къафэмыхъоу зэшIуахын амы­лъэкIыщт Iофыгъо заулэхэми Адыгеим и ЛIышъхьэ ягугъу къышIыгъ. Ахэм ащыщых жъэгъэузхэм зыщяIэзэхэрэ диспансерыкIэ гъэпсыгъэныр, Мые­къуапэ иукъэбзалъэхэр гъэкIэ­жьыгъэнхэр. Апэрэ чэзыумкIэ сомэ миллиард 1,3-у къыхагъэ­кIыгъэр агъэфедэгъах, илъэсыр имыкIызэ комплексыр атIуп­щыщт. Ау ятIонэрэ чэзыум ишIынкIэ мылъку къэкIуапIэр джыри агъэ­нэфагъэп, сомэ миллиард 1,7-рэ ащкIэ ящыкIэгъэщт.

Хэгъэгум и Президент къызэриIуагъэмкIэ, республикэм Iофхэр зэрэщыкIохэрэм уегъэразэ. Анахьэу анаIэ зытырагъэ­тын фэе Iофыгъохэм ягугъу Владимир Путиным къышIыгъ. ЦIыфхэм япсауныгъэ гъэпытэгъэным, медицинэ кадрэхэр зэримыкъухэрэм, медицинэ IофышIэхэм унэхэр ятыгъэным, кIэлэцIыкIу IыгъыпIэхэр зэримыкъухэрэм ахэр япхыгъэх.

«Джыдэдэм укъэбзалъэхэм ягугъу къэпшIыгъ. ШъыпкъэмкIэ, республикэм изы Iофыгъо – псыр къэбзэным нахь лъэшэу анаIэ зэрэтырагъэтын фаем ар епхыгъ. Ори ар дэгъоу ошIэ, ащ фэгъэхьыгъэу ыпэкIэ тызэдэгущыIэн фаеу хъу­гъагъэ», — къыIуагъ Владимир Путиным.

Хэгъэгум и Президент мы Iофыгъохэм язэшIохынкIэ Урысые Федерацием и Правительствэ икъоу дэлэжьэнхэу, программэ гъэнэфагъэхэм ахэлэ­жьэнхэу игъо къафилъэгъугъ.

«Джыри зэ къэсэIо респуб­ликэм Iофхэр зэрэщыкIорэм узэригъэразэрэр. КъэпIэтыгъэ Iофыгъохэм Правительствэм ынаIэ зэратыридзэщтми уицыхьэ тегъэлъ. АщкIэ ищыкIэгъэ пшъэрылъхэр афэсшIыщтых. Псауныгъэм икъэу­хъумэн епхыгъэ Iофыгъохэми ахэр афэгъэхьыгъэх, жъэгъэузхэм зыщяIэзэхэрэ диспансерыкIэм ишIыни ахэм къахиубытэщт. Ащ фэдэ узым ебэныжьыгъэным тихэгъэгу мэхьанэшхо щыраты. Мы лъэны­къомкIэ хэгъэгум Iофхэр дэгъоу щэкIох. Шъуирес­публики ащ фэдэ Iофым къыхэхьан фае. ЯтIонэрэ Iофыгъор зэпхыгъэр цIыфхэм ящыIэныгъэкIэ ящыкIэгъэ псэуалъэхэм яшIын ары. АщкIи ищыкIэгъэ пшъэрылъхэр Правительствэм фэсшIыщтых», — къыIуагъ хэгъэгум и Президент.

ЗэIукIэгъум икIэух Адыгеим и ЛIышъхьэ Адыгэ Республикэр зызэхащагъэр илъэси 100 зэрэ­хъурэм фэгъэхьыгъэ Iофтхьабзэхэр зэрагъэцакIэрэм къытегущыIагъ, тиюбилей ихэгъэунэфыкIын Президентыр къыхэлэжьэнэу къыригъэблэгъагъ.

Адыгэ Республикэм и ЛIышъхьэ ипресс-къулыкъу