Нартхэм ячIыналъэ зэIукIэпIэшIу

Шъолъырхэм яапэрэ фестивалэу «Нартхэм ячIыналъ» зыфиIорэр Мыекъуапэ игъэкIотыгъэу щыкIуагъ.

Астрахань хэкум, Къалмы­къым, Дагъыстан, Чэчэным, Краснодар ыкIи Ставрополь крайхэм, Къэрэщэе-Щэрджэсым, Адыгэ Республикэм, нэмыкIхэм ятворческэ купхэр Адыгэ Рес­публикэм итарихъ чIыгу щызэIукIагъэх.

ТхылъеджапIэм щырагъэжьагъ

Адыгэ Республикэм и Лъэпкъ тхылъеджапIэ щыкIогъэ Iэнэ хъураер гъэшIэгъонэу зэхащагъ. Республикэм культурэмкIэ иминистрэ игуадзэу Кушъу Светланэ зэхахьэр зэрищагъ. Ащ ипэублэ гущыIэ щыхигъэунэфыкIыгъ лъэпкъ пэпчъ ифольклор мэхьэнэ ин иIэу зэрэщытыр. Тарихъым инэкIубгъохэм зафэдгъэзэжьызэ, бзэм, орэдым, IэпэIасэхэм, IорыIуатэхэм, нэмыкI­хэм яхьылIэгъэ къэбар­хэм тагъэгъуазэ.

Iэнэ хъураем филологие шIэныгъэхэмкIэ докторэу, тхакIоу, общественнэ IофышIэшхоу Къуе­къо Асфар, Къалмыкъым лъэпкъ творчествэмкIэ и Унэ фольклорымкIэ икъутамэ ипащэу Данара Кукановар, Къалмыкъым иIорIотэ цIэрыIоу, Урысыем и Правительствэ ипремие илауреатэу Батр Манджиевыр, Адыгэ Республикэм искусствэ­хэмкIэ икIэлэцIыкIу еджапIэу Лъэцэрыкъо Кимэ ыцIэ зыхьырэм икIэлэегъаджэу, сурэтышIэу Гъу­кIэ Замудин, культурэм и Унэ иIофышIэу Дагъы­стан къикIыгъэ Сабрина Сайпулаевар, Чэчэным искусствэхэмкIэ иIофышIэу Бэла Меджидовар, гу­ма­нитар ушэтынхэмкIэ Адыгэ рес­публикэ институтым ишIэныгъэлэжьхэу Къуекъо Марыет, Цуекъо Нэфсэт, ШэкIо Мирэ, Краснодар краимкIэ Тихорецкэ культурэмкIэ и Унэ икъутамэ ипащэу Гулия Ибатулинар, фэшъхьафхэри зэхахьэм IупкIэу къыщыгущыIагъэх.

Нартхэм ятарихъ адыгэхэм зэряпхыгъэр, цIыфым игъэсэн ицIыкIугъом къызэрэщежьэрэр, нэмыкIхэр шIэныгъэлэжьэхэм къаIотагъэх, фольклорым къыпкъырыкIырэ гупшысэхэм тащагъэгъозагъ.

Ижъырэ орэдхэр къэзыIуагъэ­хэ Б. Манджиевым, З. ГъукIэм, ансамблэу «Кубаночкэм» хэтхэу Мокровахэм, нэмыкIхэм Iэнэ хъураер къагъэбаигъ. Тхылъыр шIэныгъэм иIункIыбзэу алъытэзэ, IорIуатэхэм ямэхьанэ къэгущыIагъэхэм къыхагъэщыгъ.

Зэкъошныгъэм ипчэгу

Адыгэ Республикэм культу­рэмкIэ и Министерствэ, лъэпкъ творчествэмкIэ Урысыем культурэмкIэ и Унэу В. Д. Поле­новым ыцIэ зыхьырэр, АР-м лъэпкъ культурэмкIэ и Гупчэ, фондэу предпринимательхэм хэхъоныгъэ ашIыным пылъыр кIэщакIо, зэхэщакIо фестивалым фэхъугъэх.

Зэкъошныгъэм ипчэгу къыщызэIуахыгъэ къэгъэлъэгъонхэм творческэ купхэр, лъэпкъ IэпэIасэхэр, культурэр зышIогъэшIэгъонхэр ахэлэжьагъэх.

КIыщым гъукIэм Iоф зэрэщишIэрэр, бысымгуащэр Iанэм игъэхьазырын, цIыфхэр къыригъэблэгъэнхэм зэрапылъыр, унагъом ищыкIэгъэ пкъыгъохэр, фэшъхьафхэри гум рихьэу къагъэлъэгъуагъэх.

Дагъыстан къикIыгъэ бзылъфыгъэхэм упкIэм андийскэ кIакIохэр зэрэхашIыкIыхэрэм узыIэпещэ. Краснодар краим щыщ бзылъфыгъэхэм яIофшIагъэхэр шIухьафтын дахэ хъущтых.

Чэчэным, Дагъыстан яIэпэ­Iасэхэм пхъэм хашIыкIыгъэ пкъы­гъохэр дэхэ дэдэх. Лагъэ­хэр, джэмышххэр, нэмыкI Iэмэ-псымэхэр лъэгъупхъэх.

Тхыпхъэхэр

Лъэпкъ пэпчъ тхыпхъэхэр, хэдыкIын зэфэшъхьафхэр иIэх. Адыгеим иIэпэIасэхэу Гумэ Ларисэ, Сетэ Сафыет, Исаева Анжелэ, нэмыкIхэм IэпэIасэм иеджапIэ зэхащи, ныбжьыкIэхэм, искусствэм пылъхэм къэбархэр къафаIотагъэх, шIыкIэхэр арагъэ­лъэгъугъэх.

Тиреспубликэ иIэпэIэсэ цIэ­рыIохэу Гостэкъо Руслъан, ТIэшъу Нурбый яIэшIагъэхэм дунэе мэхьанэ яI. Адыгэ Iанэхэр, кушъэхэр, музыкальнэ Iэмэ- псымэхэр, лагъэхэр, нэмыкIхэри дахэу ашIыгъэх.

IофшIапIэу «Нанэм» ипащэу Нэгъуцу Аслъан кIэлэцIыкIухэр зэхищэхи, IэпэIасэм иеджапIэ къыщигъэлъэгъуагъ пхъэкIычыр, нэмыкIхэр зэришIыхэрэр. КIэлэцIыкIу пэпчъ Iэмэ-псымэхэр ритыхи, пхъэм пкъыгъохэр хашIыкIыным фэшI IэпыIэгъу афэхъугъ.

ЗэхэщакIохэм шIукIэ афэтлъэ­гъурэр къэгъэлъэгъоныр чIыпIэ хэхыгъэмэ ащызэхащэн зэралъэ­кIыгъэр ары. Адыгэ Республикэм культурэмкIэ иминистрэу Аулъэ Юрэ, ащ игуадзэу Кушъу Светланэ, АР-м лъэпкъ культурэмкIэ и Гупчэ ипащэу Бадый Къэп­лъан къэгъэлъэгъоным хэлажьэхэрэм гущыIэгъу афэхъугъэх, зэгъэп­шэнхэри, зэфэхьысыжьхэри ашIыгъэх.

Шъуашэр лъэпкъым ыпс

Лъэпкъхэм яшъуашэхэр фестивалым къыщагъэлъэгъуагъэх. Боджэкъо Бэлэ, Цурмыт Рузанэ, КIэдыкIой Нэфсэт, нэмыкIхэм ашIыгъэ саехэр артистхэм пчэгум къыщагъэлъэгъуагъэх. Къал­мыкъхэм, ермэлхэм, къандзал­хэм, Дагъыстан къикIыгъэхэм, чэчэнхэм, фэшъхьафхэм ялъэпкъ шъуашэхэр гум рихьыгъэх. Лъэпкъ пэпчъ ишъуашэ шIодах, егъэлъапIэ – ар хэбзэ дэгъу.

Орэдыр, къашъор

Адыгэ Республикэм и Къэралыгъо академическэ къэшъокIо ансамблэу «Налмэсыр», Мые­къуа­пэ изэхэт IофшIапIэу «Ошъа­дэр», кIэлэцIыкIу ансамблэхэу «Казачатэр», «Мыекъуапэ инэфылъэхэр», орэдыIоу Цышэ Зарет, Чэчэным, Къалмыкъым, Астрахань хэкум, Дагъыстан къарыкIыгъэхэр, Тэхъутэмыкъое районым иансамблэу «Уджыр», Шэуджэн районым иансамблэу «Джэныкъор», нэмыкIхэри фестивалым къыщышъуагъэх, орэд къыщаIуагъ, мэкъамэхэр агъэ­жъын­чыгъэх.

Красногвардейскэ районым къикIыгъэ IэпэIасэу ЛIышэ Ахьмэд къызэрэтиIуагъэу, нартхэм къытфыщанагъэу фестивалым къыщагъэлъэгъуагъэр макIэп. Нартхэм кIыщым Iоф зэрэщашIэщтыгъэм ехьылIэгъэ къэгъэлъэгъонхэр щыIэныгъэм къыпкъырэкIых. Адыгэхэм ячIыналъэ бай дэдэу щыт. Яфольклор щыIэныгъэм пытэу хэт. Тинахьыжъ пIа­шъэхэм къытфыщанэгъэ орэдхэр, лъэпкъ IэшIагъэхэр гъашIэм илъэмыджых, лIэужхэр зэрапхых. Кавказ шъо­лъырым къытегущыIэзэ Къалмыкъым иIорIуатэу Б. Манджиевым къызэрэхигъэщыгъэу, фестивалыр еджапIэ, зыгъэсапIэ афэхъугъ. Адыгэ къашъоу «Удж-хъураем» Темыр Кавказым, Къыблэм къа­рыкIыгъэхэр къыдэшъуагъэх, зэфэнэгушIохэу фестивалыр аухыгъ.

Гъогумаф, лъэпкъхэр зэфэзыщэрэ фестивалыр!

ЕмтIылъ Нурбый.