Урыс кIэлэ къызэрыкIор Европэм дзюдомкIэ ичемпион хъуным пае шапсыгъэ къуаджэм къызэрэкIуагъэр умыгъэшIэгъон плъэкIырэп. Кропоткин щыщ Тимур Арбузовым илъэс 18 ыныбжь, спортымкIэ гухэлъ инхэр иIэх.

ИлъэситIу фэдизкIэ узэкIэIэ­бэжьмэ къуаджэу Агуй-Шапсыгъэ щыпсэурэ Ныбэ Джамбулат лъфыгъиплIэу иIэм (кIэлитIурэ пшъэшъитIурэ) джыри зы къа­хэхъуагъ – урыс кIалэу Тимур. Темыр Кавказым щыпсэухэрэм лIэшIэгъу пчъагъэрэ аталыкъ хабзэр зэрахьагъ. КIалэу унагъом къихъухьагъэр пIэлъэ гъэ­нэфагъэкIэ нэмыкI унагъом ратыщтыгъэ ащ щапIунэу. ЕтIанэ ыныбжь зикъукIэ, янэ-ятэмэ адэжь къыгъэзэжьыщтыгъ. ЛIы шъыпкъэ хъунымкIэ – гъэшIогъэ-шъэбэгъэ лыягъэ хэмылъэу, ежь-ежьырэу псэуным фытегъэ­псыхьэгъэнымкIэ — амал дэ­гъоу ар алъытэщтыгъэ. Непэ къызынэсыгъэми а хабзэр зезыхьэхэрэр щыIэх. ГущыIэм пае, Къэбэртэе-Бэлъкъарым, Къэрэщэе-Щэрджэсым, Адыгеим ыкIи хыIушъо Шапсыгъэм.

— Илъэси 4-м къыщыубла­гъэу Тимур спортым пылъ, — къе­Iуатэ ятэу Денис Арбузовым. —Анахьэу дзюдор ары ыгукIэ зыфэщагъэр, спортсмен цIэрыIо хъунэу ренэу фэягъ. Илъэсибл горэкIэ узэкIэIэбэжьмэ, самбэмкIэ ыкIи дзюдомкIэ къалэу ТIуапсэ дэт гъэсапIэм ищытхъу чыжьэу зэрэIугъэр зэхэтхы­гъагъ. Джащ тетэу тренер цIэрыIоу Нэгъуцу Джанболэт нэIуасэ тыфэхъугъ. Апэ Кропоткин къисщыти, сишъао ТIуапсэ къасщэщтыгъэ кIалэхэм ягъу­сэу тренировкэхэр ышIынхэм пае. ЕтIанэ къызгурыIуагъ гъэхъагъэ ышIыным фэшI тренерэу Нэгъуцур ренэу ащ игъусэн зэрэфаер. ИлъэситIукIэ узэкIэIэбэжьмэ Тимур шапсыгъэ къуаджэу Агуй-Шапсыгъэ зыкъыгъэзагъ, Ныбэхэм яунагъо хэс хъугъэ.

Тимур ятэу Денис гущыIэ заулэ къесIолIэнэу сыфай. Ар бэшIагъэу спортым пылъ, самбэмкIэ мастер. КIэлэцIыкIу тренерэу Iоф ешIэ. Енэгуягъо ащ ифэмэ-бжьымэ икIалэ къытырихьагъэкIэ.

— Ныбэ Джамбулатрэ сэрырэ илъэситф фэдиз хъугъэ тызызэныбджэгъур, — еIо Денис. — ТIуми спортым тызэрэпыщагъэм нахь зэпэблагъэ тешIы. Сэ кIэлэцIыкIухэр сэ­­-гъа­сэх, Джамбулат ТIопсэ районым дзюдомкIэ и Федерацие ипащ. Общественнэ Iофхэми ишъыпкъэу апылъ. Сыдэу щытми, синыбджэгъу иунагъо Тимур хэсыныр зэрэнахьышIум игъорыгъозэ сыкъыфэкIуагъ.

Апэрэ лъэхъаным ятэ гумэкIыщтыгъ. Сыд Iо фаеми, я 9-рэ классыр къэзыухыгъэ шъэожъы­ер апэрэу иунэ пэчыжьэ хъугъэ. Ны-тыхэмкIэ ар ушэтыпIэ цIыкIоп. Анахьэу Тимур ян ары гумэкIыщтыгъэр: сыдэущтэу яхъулIэн, шэн-хабзэхэри зэфэшъхьафых, унагъо пэпчъ щы­IэкIэ-псэукIэ гъэнэфагъи иI.

— Шъыпкъэ, адыгэхэм афэгъэхьыгъэу дахэу бэ зэхэтхыгъэр. ЯкIалэхэр зэрамыгъэсэхъуджэхэрэм, хэбзэ-зэхэтыкIэхэр къызэраухъумэхэрэм дэгъоу тащыгъуаз, — еIо Денис. — Адыгэ унагъом тикIалэ щапIуным тызыкIыфэягъэм иушъхьа­гъухэм ахэр ащыщых. Шъыпкъэ, тэри хъатэу Тимур фэдгъэкIуатэрэ щыIагъэп. Ау, хэтрэ ны-ти фэдэу, тэри загъорэ дгъашIоу къыхэкIыщтыгъэ. Ау къохэм нахь пхъэшаIоу уафыщытын зэрэфаер тымышIэуи щытэп.

— Тиунагъо къихъухьагъэм фэдэу Тимур псынкIэу тщыщ хъугъэ, — еIо Джамбулат. —Iэдэб хэлъ, IорышI, цIыф рэхьат. СикIалэхэми псынкIэу агуры­Iуагъ. Амири Тамерлани дзюдом пылъых. Къоджэ ныбжьыкIэхэми псынкIэу Тимур ахэкIухьагъ, тэри ящэнэрэ тикIалэу ар тэлъытэ.

— Кропоткин къыщыхъугъэ ыкIи бэрэ щыпсэугъэ сикIалэ адыгэ къуаджэм зэрэдэгупсэфыхьагъэм ишыхьат спортымкIэ гъэхъагъэу ышIыхэрэр, — еIо ятэу Денис. — Опытышхо зиIэ Нэгъуцу Джанболэтэу зыгъасэрэмрэ Ныбэ унагъоу зыщапIурэмрэ шIуагъэу афэплъэгъун плъэкIыщт самбэмкIэ ныбжьыкIэхэм азыфагу дунаим ичемпион ар зэрэхъугъэр. Мы илъэ­сым Красноярскэ илъэс 18-м шIомыкIыгъэхэм азыфагу дзюдомкIэ щыкIогъэ зэнэкъокъум дышъэр къызэрэщихьыгъэр ащ игъэхъагъэхэм зыкIэ ащыщ.

— БэмышIэу Ригэ щыкIогъэ зэнэкъокъоу ЕвропэмкIэ анахь ныбжьыкIэ лъэшхэр зыщызэIукIагъэхэм Тимур щатекIуагъ. Соцсетьхэм къарыхьэгъэ сурэтым чIыналъэм ичемпион ныбжьыкIэу Тимур Арбузовыр анахь лъэгэпIэ иным зэрэтетыр итэлъагъо. Дунэе мэхьанэ зиIэ турнирым хэлэжьэгъэ кIалэм ынэ лъэныкъо медалым къуегъэбылъхьэ — банэзэ утынэу къырахыгъэм къыхэкIэу зэхэбэгыхьэгъэ нэр къыгъэлъэгъонэу фэягъэп. Нэм тэрэзэу зэримылъэгъурэм къыхэкIэу къинышхо ылъэгъузэ бэнагъэ, ау сыдэу щытми, текIоныгъэр ащ къыдихыгъ. Блэнагъэ хэлъэу, лIы шъыпкъэу адыгэ унагъом щапIугъэ кIалэр зекIуагъэ, зэрэдунаеу аригъэлъэгъугъ уишъыпкъэу угукIэ пшIоигъо Iофым зыфэбгъазэмэ текIоныгъэ къыдэпхын зэрэплъэкIыщтыр. Тимур ЕвропэмкIэ анахь дэгъу хъугъэ. Агуй-Шапсыгъэ дэсхэр япIур рэгушхох.

Ныбэ Анзор.