Тиреспубликэ лъэпкъ культурэмкIэ и Гупчэ кIэщакIо зыфэхъугъэ зэхахьэм къэшъокIо купхэм япащэхэр къырагъэблэгъагъэх.

Адыгеир илъэпкъ къашъохэмкIэ дуна­им щашIэ. Республикэм икультурнэ-зыгъэпсэфыпIэ IофшIапIэхэм якъэшъокIо купхэм япащэхэм яегъэджэн зэхахьэу Мыекъуапэ щыкIуагъэр гум шIукIэ къи­нэжьыщт.

КIэлэцIыкIу лъэпкъ къэшъокIо ансамблэу «Мыекъуапэ инэфылъэхэм» яхудожественннэ пащэу, Урысыем культурэмкIэ изаслуженнэ IофышIэу, Адыгеим инароднэ артистэу, Къэбэртэе-Бэлъкъарым изаслуженнэ артистэу Нэныжъ Айдэмыр зэрищэгъэ зэхахьэр бэмэ еджэпIэшIу афэхъугъ.

Гум лъэIэсы

Лъэпкъ къашъохэм кIэлэцIыкIухэмрэ ныбжьыкIэхэмрэ афэгъэсэгъэнхэм упылъыныр IэшIэхэп. Нэныжъ Айдэмыр ар дэгъоу къыгурыIозэ иIофшIэн фе­жьагъ. Дунаим щыцIэрыIо академическэ ансамблэу «Налмэсым» илъэсыбэрэ ар къыщышъуагъ. Искусствэр гум щыщ зэрэхъугъэм Айдэмыр къытегущыIэ зыхъукIэ, зэлъашIэрэ артистхэу Iоф зыдишIагъэхэр къыхегъэщых.

Адыгеим инароднэ артистхэу Къулэ Мыхьамэт, НэмытIэкъо Аслъан, Щагудж Батурай, нэмыкIхэм ацIэхэр къетIохэзэ, лъэпкъ искусствэр лъагэу зыIэтыгъэхэм такъыщытхъу тшIоигъу. Нэныжъ Айдэмыр зэхахьэм къыщиIуагъэм гукIэ къыфэтэгъэзэжьы, зэгъэпшэнхэр тэшIых. — Къашъо пэпчъ екIолIэкIэ хэхыгъэ ищыкIагъ, — игупшысэхэм тащегъэгъуа­зэ Нэныжъ Айдэмыр. — Къашъор лъэпкъ шIэжьым диштэу зэрэгъэпсы­гъэр къэшъуакIом къегъэлъагъо.

ЕджапIэ афэхъугъ

Iэшъхьэмэфэ СултIан кIэлэцIыкIухэр Шэуджэн районым щегъасэх. СтIашъу Сафыет Тэхъутэмыкъое районым къи­кIыгъ. Лъэпкъ искусствэм бэшIагъэу Iоф щашIэ. А. Нэныжъым къыIуатэрэм едэ­Iухэзэ, IофшIэнэу зыпылъхэм ща­гъэфедэн алъэкIыщтыр къыхагъэщы. Къашъоу «ЗэфакIом» купкIэу иIэр гъэнэфагъэ. КъэшъуакIохэр искусствэм зэрэзэфищэхэрэм А. Нэныжъыр къытегущыIэзэ, шIыкIэхэр пчэгум къыщегъэлъагъох.

«Мыекъуапэ инэфылъэхэр» игъусэх

«ЗэфакIор», «Ислъамыер», «НыбжьыкIэ къашъор», фэшъхьафхэри гъэпсыкIэу яIэхэмкIэ зэрэзэтекIыхэрэм А. Нэны­жъыр къатегущыIэ. «Мыекъуапэ инэ­фылъэ­хэр» пчэгум къырещэх, къашъохэм ащыщ едзыгъохэр къагъэлъэгъонхэу ареIо.

Пшъэшъэжъыехэри, кIалэхэри куп-купэу къэшъох. Зэдырагъаштэшъ, дахэу зэпымыоу уяплъы пшIоигъу.

«Мыекъуапэ инэфылъэхэр» Урысыем, IэкIыб къэралхэм ащашIэх. Якъашъохэм псэ апыт, узыIэпащэ.

Непэ ансамблэм хэтхэр кIэлэеджакIох. Сэнэхьатэу къыхахыщтым егупшысэх, «Налмэсым», «Ислъамыем», нэмыкIхэм ахэхьанэу мурад зышIыгъэхэр бэ мэ­хъух.

«Мыекъуапэ инэфылъэхэм искусствэм зыфагъасэзэ, лъэпкъ шэн-хабзэхэр дахэу зэрахьэх. КIэлэеджакIохэмрэ художественнэ пащэмрэ язэгурыIоныгъэ егъэ­жьэпIэшIухэр къыпкъырэкIых.

IэкIыб къэралхэм, Москва, Краснодар, фэшъхьафхэм ащыIагъэх. ЦIыфхэм языгъэпсэфыгъо уахътэ гъэшIэгъонэу агъэ­кIо­ным ансамблэр хэлажьэ.

Зэгъэпшэнхэм уагъэгъуазэ

«Лъэпэрышъор», «ЗэфакIор», нэмыкI къашъохэр ансамблэм зэфэмыдэу къе­шIых. Нэныжъ Айдэмыр къызэриIуагъэу, къашъор зыгъэуцурэм фитыныгъэ хэхыгъэхэр иIэх. «Лъэпэрышъом» сыд фэдизырэ тегущыIэхэми, къашъор зэфэшъхьафэу пчэгум къыщашIы.

— Лъэпкъ шэн-хабзэу къашъом хэлъыр къэуухъумэн фае, — еIо А. Нэны­жъым. — Ащ дакIоу къашъор зэрэбгъэ­дэхэщтым упылъыныр пшъэрылъ инэу щыт. Къашъор бгъэуцунэу узыфежьэкIэ, цIыфхэм алъыбгъэIэсы пшIоигъоу ащ хаплъхьэрэм унаIэ тебгъэтыныр Iоф хэхыгъэу щыт.

Тыркуем ис адыгэхэр

«Налмэсыр», «Ислъамыер», «Мыекъуа­пэ инэфылъэхэр», нэмыкIхэри Тыркуем пчъагъэрэ щыIагъэх. Тилъэпкъэгъухэм яадыгэ къэшъуакIэ, языгъэпсэфыгъо уахътэ зэрэзэхащэрэр тиартистхэм зэрагъэлъэгъугъ.

Тыркуем къырахыжьыгъэ «Лъэпэры­шъор» тизэхахьэхэм ямызакъоу, нысащэхэм къащашIы хъугъэ. Зэлъэпкъэгъу­хэр зэлъыкIохэзэ яискусствэ къызэраухъумэрэм, язэфыщытыкIэхэр зэрэпытэ­хэрэм Мыекъуапэ щыкIогъэ зэIукIэгъум щытегущыIагъэх.

Къыхэдгъэщы тшIоигъу ныбжь зэфэшъхьаф зиIэхэр Iофтхьабзэм зэрэхэлэжьагъэхэр «Мыекъуапэ инэфылъэхэм» къашъохэр къагъэлъэгъогъэ къодыеп, яплъыгъэхэм зэхахьэр еджапIэ афэ­хъугъ. Къашъом егъэжьапIэу иIэр, кIэухэу фашIырэр — зэкIэри лъэгъупхъэх.

Зэфэхьысыжьхэр

Республикэм лъэпкъ культурэмкIэ и Гупчэ иIофышIэхэу Гумэ Ларисэ, Алыбэрд Симэ, къэшъокIо купхэм япащэхэр нэгушIохэу зэхахьэм къычIэкIыжьыхэу тлъэгъугъэх. «Мыекъуапэ инэфылъэхэм», зэхэщэкIо купым хэтхэм а мафэм Iофышхо агъэцэкIагъэу тэлъытэ, уащытхъуныр яфэшъуаш.

Урысые Iофтхьабзэу «Культурная суббота» зыфиIорэмрэ къэшъуакIохэм яегъэджэн зэхахьэрэ ахэлэжьагъэхэм Адыгэ Республикэм и Къэралыгъо академическэ къэшъокIо ансамблэу «Налмэсым» концерт игъэкIотыгъэ къафи­тыгъ. Ансамблэм ихудожественнэ пащэу, Урысыем, Абхъазым, Пшызэ язаслуженнэ артистэу, Адыгэ Республикэм инароднэ артистэу Хъоджэе Аслъан тизэдэгущыIэгъу щыхигъэунэфыкIыгъ хабзэм икъулыкъушIэхэм культурэм, искусствэм мэхьанэу аратырэм хэхъоныгъэ зэрэфэ­хъурэр.

Искусствэм цIыфыр епIу, щыIэныгъэм фегъасэ, лъэпкъхэр зэфещэх. Къэралыгъо гъэпсыкIэ иIэу Адыгеир зыпсэурэр илъэси 100 зэрэхъурэм фэгъэхьыгъэ нэмыкI зэхахьэхэри Iоныгъо мазэм республикэм щыкIощтых.

ЕмтIылъ Нурбый.