Инэплъэгъу илъэпкъ фэгъэзагъ — фэусэ
Хэтрэ цIыфи дунэееплъыкIэ гъэнэфагъэ иI, ащ елъытыгъэу, игурышэ-гумэкIхэр, игупшысэхэр къыреIотыкIых. ЛIыбзыу (Аветян) Светэ бзылъфыгъэ чъэпхъыгъ, адыгэ унагъо щапIугъ, щалэжьыгъ, адыгабзэр Iулъ, ащкIэ мэгупшысэ, матхэ. Светэ анахьэу зэлъызыIыгъхэр зэхэшIэ блэрхэу илъэпкъ – адыгэхэм япхыгъэхэр арых. Ижъырэ Кавказ лъэпкъыжъхэм ащыщ адыгэхэм гъогуонэшхо къызэракIугъэр, атехъыкIыгъэр зэрэбэр, ауми лъэпкъым Тхьэм къыхилъхьагъэу гукIочIэпкъ пытэ зэриIэр, ипкIыкIынэу зэрэщымытыр, зы адыгапсэ пэпчъ, коцыцэ цIыкIоу, чIым зэрэхафэу, къызэрэтIэмыжьырэр; лъэпкъым ищэч мыухыжь, икъэрар, иакъыл Iушыгъэ, ифольклор бай зэрэосэнчъэхэр зэхишIэу, ЛIыбзыу Светэ адыгэхэм къяшIэкIыгъэ дэгъум ыкIи (дэим) алъапсэ ыгъэунэфымэ шIоигъу, уахътэм аупIокIыгъэхэ тишэн-хэбзэ дахэхэр, тиадыгабзэ рыгущыIэхэрэм къызэращыкIэрэр, шIыкIэ-гъэпсыкIэхэу цIыфыр къэзгъэшъуашIохэрэр ухъумэгъэнхэр зэрэапэрэир тегъашIэ.
Бзылъфыгъэм иапэрэ тхылъ цIыкIу 2020-рэ илъэсым «Адыгагъэр тыдэ къитхыгъа?» ыIоу къыдигъэкIыгъ. Ащ уеджэ зыхъукIэ, умыгугъэгъахэу авторым угоуцо, уилъэпкъ гумэкI къэущы. Зиакъыл уцугъэу, зыныбжь икъугъэ пэпчъ зыщыщ лъэпкъым, зыщыщ хэгъэгум шIулъэгъу- гукIэгъу афыриIэ зыхъукIэ, щэч хэлъэп, анахь лъэпкъ Iофыгъо иныри зэшIохыгъэ хъущт, узэдеIэмэ, пфэмыукIочIын щыIа?!
Светэ иапэрэ тхылъэу «Адыгагъэр тыдэ къитхыгъа?» зыфиIорэм сызеджэм, узэзгъэплъыжьэу, узыгъэгъуазэу, ухэтми узфэзгъэсакъыжьэу слъытагъэ; зы шъхьэр дэгъу, шъхьабэр ащ нахь дэгъужь, сыдрэ щыIэкIэ лъэныкъуи – бзи, хабзи, бзыпхъи яфэныкъуагъэр псынкIэу агъэунэфыщт, нахь сакъыныгъэ а зэкIэмкIэ къахэфэщт. ГущыIэ зафэм мэхьанэшхо иIэба?!
Непэ ЛIыбзыу Светэ иусакIэу илъэпкъ зэрэфэлъаIоу, къыдэхъумэ шIоигъор къызщыIуагъэр ыкIи ижъырэ адыгэхэм Iоныгъор (лэжьыгъэ Iухыжьыгъом и Мафэ) зэрэхагъэунэфыкIыщтым фэгъэхьыгъэр къыхэтэутых.
Дзэукъожь Нуриет.
Усэхэр
ЛIыбзыу Светлан
Сыпфэхъуахъо
Сэ сыпфэхъуахъо, силъэпкъ кIас, Тхьэр къыотэнэу сэ сыпфэлъаIу! Уижъ бгъэлъэпIэныр о чIэмынэжь, Сэ сыолъэIу, силъэпкъ кIас. Хы ШIуцIэм фэдэу бэдэдэ хъугъэу Лъэпкъ зэфэшъхьафхэу дунаим тетхэм, Адыгэ лъэпкъыр ахэмыкIодэнэу, Хабзэу тиIагъэхэр зыIэкIэмыгъэз. Ахэр пIэпызымэ пщыгушIукIынэу ЩыIэшъ гужъ зиIэхэр, угу имыгъэз, Бзаджэ ышIэнэуи цIыф емыгъэз. Хэбзэ дэхабэу тиIэр зэгъашIи, УищыIэныгъэкIи ар къэгъэлъагъу. ЛIыгъэ зыфаIорэр угу къэгъэкIыжьи, ЛIыгоу пкIоцIылъыр о къэрэлъагъу. О угу илъыр къыпшIудэкIыщтышъ, Угу икъэбзагъэ о лъыплъэ зэпыт. Сыдигъуи къэпIощтым о егупшыс, Чатэм фэгъади къэпIощтыр, ужэ гъэпыт. ШIу шIи псым хадзэри укIэмгъожьын, ШIоу псым хэбдзагъэм уIукIэжьын. Угу пыкIыгъагъэм къыгъэзэжьын. Фэдишъэ хъугъэу къыпыкIэжьын.
Сэ сыпфэлъаIо, силъэпкъы кIас, ЦIыфыгъэ пхэлъыным о зыфэгъас. Сэ сыпфэлъаIо: гулъытэ уиIэнэу, Тхьэм къыуиIорэм унаIэ тетынэу, Гуфэплъэ плъакIэ игъом уиIэнэу, Гоу бгъэгум дэлъым уедэIушъунэу, ГукIэгъу зыфаIорэр угу къэкIыжьынэу, ГухэкI зыфаIорэр пщыгъупшэжьынэу, Гугъапэ цIыфым укъиухьанэу, ГугъэпIэ дахэр угу имыкIынэу, ГумэкI зыфаIорэр умышIэхэнэу, Гухахъу зыфаIорэр ренэу уиIэнэу, Гухэлъэу уиIэхэр о къыбдэхъунэу, Гупсэф зыфаIорэр Тхьэм къыуитынэу, Угу изэхашIэ Ащ ины пфишIынэу, Гъогоу хэпхыщтыр зэхэпшIыкIынэу, ШъыпкъапIэу иIэм ублэмыкIынэу, УкъэзгъэшIыгъэр пщымыгъупшэнэу, Сэ сыпфэлъаIо, силъэпкъ кIас!
Ижъырэ адыгэ лэжьыгъэ Iухыжьыгъом — Iоныгъом и 21-рэ мафэм фэгъэхьыгъ
Тхьэшхогохьажь
Гъэр зыщаухыгъэу Iоныгъо мазэм, Тхьэр зыгу илъыгъэ адыгэ лъэпкъым, Щымыгъупшагъэуи, ыгукIи разэуи, Гъэбэжъу къезтыгъэм щытхъу фишIыщтыгъ. Къарипэсыгъэр аугъоижьыгъэу, «Тхьэшхогохьажьыр» ашIыжьыщтыгъ. Арышъ, тыразэу лъэпкъым иIагъэхэу, Хабзи зекIуакIи къэтэжъугъэштэжь. Бжыхьэр къэсыгъэшъ, сэ къэсэIожь: «Тхьэшхогохьажьыр» Шъо блэшъумгъэкI, Лъэпкъым иIагъэшъ, Ар жъугъэмэфэкI. Адыгэ лъэпкъым Ар ышIэщтыгъ, Пасэм щыублагъэу ТимэфэкIыгъ. Ахърэты мафэм ТекIолIэжьыщт, Зыгу хьазырыгъэр, Тхьэм гохьажьыщт.