Top.Mail.Ru

Псэм ибзый цIыкIухэр

Image description

КъыгъэшIагъэм Александра Гавриленкэр зыдэлэжьагъэр кIэлэцIыкIухэр ары. Нафэу зэрэщытымкIэ, сабый пэпчъ къыдэхъугъэу сэнаущыгъэ ин хэлъ. Ау ар икъоу къызэIухыгъэным кIуачIи, шIэныгъи ищыкIагъ. Лъэпкъ культурэм, джырэ искусствэм ахэр къыхэщэгъэнхэ фае. Джащ фэдэ еплъыкIэ иI илъэс 40-м ехъурэ кIэлэегъаджэу Iоф зышIэгъэ Александра Гавриленкэм.

Я 2000-рэ илъэсхэм агузэгухэм адэжь къуаджэу ШэхэкIэй дэт кIэлэцIыкIу IыгъыпIэм чIэс­хэм орэд къаIоу рагъэжьагъ. Хьау, кIэлэцIыкIухэм орэд къамыIоу щытыгъэп, ау художественнэ-эстетическэ хэхъоныгъэмкIэ ыкIи вокалымкIэ сыхьатхэр яIэхэу, ащ фагъасэхэу къыхэкIыгъэп. ЕтIани гъэшIэ­гъоныр дахэу, мэкъитIукIэ орэд къаIоным зэрэфагъасэщты­гъэхэр ары. Къушъхьэлъэ къо­джэ цIыкIум щыпсэухэрэ кIэлэцIыкIухэр «кIоныр рамыгъажьэзэ, къэшъуакIо мэхъух» зэра­Iорэм зыгорэ хэмылъэу щытэп. КIэлэцIыкIухэм янэ-ятэхэр ащ фэдизэу щыгугъыщтыгъэхэп орэд къэIонымкIэ гъэшIэгъон горэ къадэхъуным. «Зыгорэм пылъхэмэ дэгъуба» зыфэпIощтым фэдэ еплъыкIэ яIагъ. Ау пIэлъэ кIэкIым къыкIоцI кIэлэцIыкIухэр зыхэт хорым бгъэшIэгъон икъоу концерт цIыкIухэр къытыхэу ригъэжьагъ. Александра Гавриленкэр мы Iофым кIэщакIо зыфэхъум кIэлэцIыкIу­хэм амакъэхэм акIэдэIукIызэ къахихыщтыгъэх, ежь гуетыныгъэу орэдым фыриIэр ахэми алъигъэIэсыным мыпшъыжьэу ыуж итыгъ.

Ансамблэм цIэу фаусыщтым кIэлэцIыкIухэри, кIэлэегъаджэхэри, ны-тыхэри бэрэ егупшысагъэхэп: «ТыгъэбзыйкIэ» еджагъэх. Шъыпкъэ, мыхэр сценэм къыздэкIуаехэкIэ, анэгухэр гушIом зэлъиштагъэу, орэд къэ­Iоным агукIэ зэригъатхъэхэрэр къахэщэу, бзый цIыкIухэу къэлъагъощтыгъэх. Репетициехэм къякIолIэнхэм пае уялъэIунэу е ебгъэзынхэу ищыкIэгъагъэп.

— Iо хэлъэп, апэдэдэ зесэгъэжьакIэм псынкIагъэп, — ыгу къэ­кIыжьы А. Гавриленкэм. — Ежь кIэлэцIыкIухэми вокалымкIэ уахътэу дгъакIо­рэр джэгухэ фэдэу ары къызэращыхъущтыгъэр. Зэсэ­гъагъэхэр янэ-ятэхэм апашъхьэ зэхахьэ горэ щыIэ хъумэ кIэлэцIыкIу орэдхэр къыщаIонхэр, е къоджэ клубым мэфэкI концерт горэ къыщаты хъумэ джащ фэдэу зэ­хэтхэу е нэбгырэ зырызэу яIэпэIэсэныгъэ къагъэ­лъэгъоныр ары. Къоджэдэс кIэлэцIыкIухэр, гуетыныгъэ фыуи­Iэу ауж уитымэ, бэ зыфэбгъэсэнхэ плъэкIыщтыр. Ори угу зэретыгъэр, гъэ­хъагъэ горэ ашIыным узэрэщыгугъырэр къызашIэкIэ, ежьхэри нахь хъупхъэ мэхъух.

ЯкIэлэегъаджэ игуетыныгъэ артист цIыкIухэм икъоу алъыIэ­сыгъ. Бэрэ Iоф ашIэщтыгъ, егугъущтыгъэх. Къуаджэу Хьа­джыкъо искусствэхэмкIэ я 2-рэ кIэлэцIыкIу еджапIэу дэтым и ШэхэкIэе къутамэ щызэхащэгъэ хорым музыкальнэ еджэпIэ шъыпкъэм игурыт классхэм къа­щамыгъакIэу орэд къаIоу хъугъэ. Аужыпкъэм мэкъищкIэ партие хьылъэхэр къаIощтыгъэх. «Тыгъэбзыим» ирепертуар орэд 30-м ехъу урысыбзэкIи, адыгабзэкIи хахьэщтыгъэ.

Хорыр апэдэдэ лауреат зыщыхъугъэр кIэлэцIыкIу-ныбжьыкIэ творчествэмкIэ район фестивалэу «Родники» зыфиIорэр ары. Ащ нэужым районым пат­риотическэ орэдымкIэ кIэлэцIыкIу зэнэкъокъоу щыкIуа­гъэм дэгъоу зыкъыщигъэлъэ­гъуагъ. Илъэс зытешIэм «Тыгъэ­бзыим» къалэу Шъачэ искусствэхэмкIэ икIэлэцIыкIу ыкIи имузыкальнэ еджапIэхэм азыфагу текIоныгъэр къыщыдихыгъ.

Ахэр сценэм тетхэ зыхъукIэ, зэкIэ псынкIэу къадэхъоу къыпщэхъуми, Iофышхо А. Гавриленкэм адишIагъ. Ренэу гуетыныгъэ фыуиIэу, узышъхьамысыжьэу зыгорэм утелэжьыхьэ зыхъукIэ, гъэхъагъэ зэрэпшIыщтым укIэупчIэжьынэу щытэп. ИлъэсипшI пчъагъэу кIэлэегъа­джэм Iоф зишIагъэм гуетыныгъэшхо фыриIэу, ыкIэм нэсэу дэгъоу зэкIэ зэшIуихэу есагъ. Ригъаджэхэрэми джащ фэдэ фыщытыкIэ фыряIэу зыуж ихьэхэрэр ыкIэм нагъэсын алъэ­кIэу ыгъэсэнхэм пылъыгъ. КIэлэеджакIохэм ренэу репетициехэр адишIыщтыгъэх. Зэресагъэ­хэу яунэ исхэми, еджапIэм щыIэхэми, урамым тетхэми, ав­тобусым исхэми цIыфхэм апаий, ежьхэм апаий орэд ягуа­пэу къаIощтыгъ.

Джыри зы нэшэнэ гъэшIэ­гъон мы ансамблэм хэлъ: сабый пэпчъ — орэдыIу. ЕджапIэм щызэхащэгъэ хорым ишIуагъэкIэ ШэхэкIэй дэсхэм зэкIэми орэд къаIоу къыпщэхъу.

— ЗэкIэми анахь ушэтыпIэ инэу, анахь мэхьанэ зиIэу кIэлэцIыкIухэм алъытэрэр ежьхэр къызщыхъугъэхэ чIыпIэм щыпсэухэрэм апашъхьэ орэд къыщаIоныр ары, — еIо Александра Гавриленкэм. — Хорым иконцерт ин пэпчъ, анахьэу етIани юбилейхэм япхыгъэхэр, ашIогъэшIэгъон мэхъух. ОрэдыIо цIыкIухэм янэ-ятэхэр, кIэлэ­егъаджэхэр, кIэлэцIыкIу IыгъыпIэм икIэлэпIухэр ыкIи нэмыкIхэр ащ фэдэ концертхэм бэу къякIуа­лIэх. ЦIыфхэу къякIуа­лIэхэрэм къэгъагъэхэр ыкIи шIухьафтын цIыкIухэр ренэу къызыдахьых.

КультурэмкIэ Москва дэт къэралыгъо институтыр къэзыухыгъэ, илъэс 40-м ехъурэ ыгу зыфэкIорэ сэнэхьатым хъуп­хъэу рылэжьэгъэ Гавриленко Александра Михаил ыпхъур илъэс заулэкIэ узэкIэIэбэжьмэ пенсием кIуагъэ, ау ыпIугъэхэм къарыкIуагъэм ренэу лъэплъэ: еджэныр лъызгъэкIотагъэхэм, Iофэу зыфэгъэзагъэхэм, къа­дэхъугъэ-къадэмыхъугъэм ренэу зыщагъэгъуазэ. Гуфэбэныгъэ ин хэлъэу ар пенсием зэрагъэ­кIотэжьыгъагъэр мыщ дэжьым къыхэзгъэщынэу сыфай. Ригъэ­джэгъабэмэ шIу алъэгъурэ якIэлэегъаджэ мэфэкI шъыпкъэ фашIыгъагъ. Хэти фэлъэкIырэр, зыфэкъулаир ащ къыщигъэлъэ­гъуагъ. Ежь кIэлэегъэджэ хъуп­хъэу илъэсыбэрэ Iоф зышIа­- гъэр адрэ къекIолIагъэхэм афэдэу залым чIэсэу ыпIу­гъэ­хэм къа­дэхъугъэм щыгушIукIэу щысыгъ.

Ныбэ Анзор.