Лъэпкъ искусствэм ибаины­гъэ къашъом ыбзэкIэ къэзыгъэлъэ­гъорэ артистхэм уагъэгушхо, щыIэныгъэм идэхагъэ уфащэ.

Пшызэ и Къэралыгъо академическэ къэзэкъ хор икъэшъуаIохэмрэ Адыгэ Респуб­ликэм и Къэралыгъо академическэ къэшъокIо ансамблэу «Налмэсымрэ» зэгъусэхэу Мые­къуапэ къыщатыгъэ концертым лъэпкъ зэ­фэшъхьафхэр зэфищагъэх. Урысхэр, къэзэкъ­хэр, къэндзалхэр, ермэлхэр, адыгэхэр, IэкIыб къэралхэм къарыкIыгъэхэр, фэшъхьафхэри пчыхьэзэхахьэм щызэIукIагъэх. Благъэ зэфэхъух

Лъэпкъхэм языкIыныгъэ гъэпытэгъэнымкIэ «Урысыем икунакхэр» зыфиIорэ программэм къыделъытэ концертхэр хэгъэгум щызэхэщэгъэнхэр.

Пшызэ и Къэралыгъо академическэ къэзэкъ хор икъэшъокIо куп, Адыгэ Республикэм и Къэралыгъо академическэ къэшъокIо ансамблэу «Налмэсыр», дагъыстан «Къэ­ралыгъо академическэ къэшъокIо заслуженнэ ансамблэу «Лезгинкэр», Чэчэным и Къэралыгъо фольклор орэдыIо-къэшъокIо ансамблэу «Нохчор», Къыблэ Осетием и Къэралыгъо орэдыIо-къэшъокIо ансамблэу Б.А. Галаевым ыцIэ зыхьырэ «Симдыр», Ингушетием и Къэралыгъо лъэпкъ къэшъокIо ансамблэу «Ингушетиер», Къэбэртэе-Бэлъкъарым и Къэралыгъо академическэ ансамб­лэу «Кабардинкэр» Iофтхьабзэм хэлажьэх.

Лъэпкъхэм яшэн-хабзэхэр къэухъумэгъэн­хэм, шъолъырхэм язэфыщытыкIэхэр гъэпы­тэгъэнхэм, мамырэу зэдэпсэунхэм ямэхьа- нэ щыIэныгъэм щылъыгъэкIотэгъэнхэм зэхэщакIохэр пылъых.

«Урысыем икунакхэр» зыфиIорэ хэгъэгу программэр зыгъэцакIэхэрэр лъэпкъ профессиональнэ творческэ купхэм я Союз хэтых. 2013-рэ илъэсым ар зэхащагъ, Д.М. Магомедовыр Союзым ипрезидент.

ЩыIэныгъэм щылъагъэкIуатэ

Тинахьыжъ пIашъэхэм лъэпкъ шэн-хабзэу ахэлъыгъэр щыIэныгъэм щылъыгъэкIотэгъэнымкIэ, шъолъырхэм якультурэ, яискусствэ нахьышIоу зэрагъэшIэнымкIэ Iофтхьабзэм мэхьэнэ ин иIэу зэрэщытыр Пшызэ къэралыгъо академическэ къэзэкъ хорым идиректорэу, Урысыем, Украинэм, Адыгэ Респуб­ликэм культурэмкIэ язаслуженнэ IофышIэу Анатолий Арефьевым, Адыгэ Республикэм и Къэралыгъо академическэ къэшъокIо ансамблэу «Налмэсым» ихудожественнэ пащэу, Урысыем, Абхъазым, Пшызэ язаслуженнэ артистэу, Адыгэ Республикэм инароднэ артистэу Хъоджэе Аслъан пчыхьэзэхахьэм къыщаIуагъ.

Лъэпкъыбэ щэпсэу

Урысыем лъэпкъыбэ зэрэщыпсэурэм фэгъэхьыгъэ къашъомкIэ Мыекъуапэ щыкIогъэ пчыхьэзэхахьэр къызэIуахыгъ. Урысыем, Краснодар краим, Адыгэ Республикэм якъэ­ралыгъо быракъхэр пчэгум къырахьагъэх, щагъэбыбэтагъэх. Лъэпкъхэм язэфыщытыкIэхэр щыIэныгъэм зэрэщыпытэхэрэм театрализованнэ едзыгъор фэгъэхьыгъ.

ХьакIэм зэрэпэгъокIыхэрэм, щыгъу-пIастэр зэрэпагъохырэм яхьылIэгъэ къэшъо уджыхэри гъэшIэгъоных. ЩыIэныгъэм ахэр къызэрэхэхыгъэхэм уегъэгушIо.

Пчыхьэзэхахьэм хэлэжьагъэхэу Урысыем, Адыгеим янароднэ артистэу Кукэнэ Мурат, Мыекъуапэ икъэзэкъхэм япащэу Александр Даниловым яеплъыкIэхэм къащыхагъэщыгъ къашъохэр щыIэныгъэм къызэрэхахыгъэхэр, цIыфхэм зэрашIогъэшIэгъонхэр.

«Налмэс-Налкъутэр»

Хъоджэе Аслъан ыгъэуцугъэ къашъоу «Налмэс-Налкъутэр» апэрэу пчэгум къыщашIыгъ. Синдхэмрэ мыотIхэмрэ яижъырэ псэукIэ къашъор къызэрэхихыгъэр Хъоджэе Аслъан къытиIуагъ. Пэсэрэ лъэхъаным щы­IакIэу адыгэхэм яIагъэм, непэ апэкIэ зэрэ­лъыкIуатэхэрэм яхьылIэгъэ къашъор зыми фэдэп, шIыкIэшIухэм А. Хъоджаер зэралъы­хъурэр артистхэм дэгъоу къагъэлъэгъорэ искусствэм къыхэщы.

«Кавказ щыпсэухэрэ лъэпкъхэм язэхэт къашъо», «Адыгэ уджхэм», нэмыкIхэм тигуа­пэу тяплъыгъ.

Къэзэкъхэм яудж

Композиторэу Нэхэе Аслъан ыусыгъэ произведениеу «Уджым» техыгъэ къашъор къэзэкъ хорым пае Хъоджэе Аслъан ыгъэуцугъ.

Къашъор дахэм идэхэжь. Залым чIэсхэр ялъэIухи, артистхэм къашъор ятIонэрэу къы­зашIым ыуж бэрэ Iэгу афытеуагъэх. Къашъом къыфагъотыгъэ шъошэ зэкIужьыр шъо зэфэшъхьафхэмкIэ гъэкIэрэкIагъэ.

Лъэпкъ шэн-хабзэхэм афэгъэхьыгъэхэ къа­шъохэу къэзэкъ хорым иартистхэм къа­шIыгъэхэр гум рехьых.

ЗыкIыныгъэр мэпытэ

Мыекъуапэ икIэлэцIыкIу къэзэкъ ансамблэу «Звоницэм» «Сикъуадж» зыфиIорэ орэдэу У. Тхьабысымэм ыусыгъэр къыIуагъ, орэдым игъусэу адыгэ къашъор къышIыгъ. «Налмэсымрэ» къэзэкъ хорым иартистхэмрэ зэхэт­хэу адыгэ, къэзэкъ къашъохэр къызэдашIыгъэх. Залым чIэсхэр къэтэджыхи Iэгу афы­теуагъэх, «тхьашъуегъэпсэу» араIожьыгъ, зэхэтхэу сурэтхэр атырахыгъэх.

Iоныгъом и 10-м къэзэкъ хорымрэ «Налмэсымрэ» зэгъусэхэу зэкъошныгъэм ипчы­хьэ­зэхахьэ Краснодар щызэхащэщт.

ЕмтIылъ Нурбый.

=