Адыгеим хэбзэ зехьанымкIэ шапхъэхэр щамыукъонхэм тегъэпсыхьэгъэ зэхэсыгъо республикэ правительствэм и Унэ тыгъуасэ щыкIуагъ. Адыгеим и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат ар зэрищагъ.

АР-м и Къэралыгъо Совет – Хасэм и Тхьаматэу Владимир Нарожнэр, федеральнэ инспектор шъхьаIэу Сергей Дрокиныр, премьер-министрэу Геннадий Митрофановыр, министрэхэм я Кабинет хэтхэр, хэгъэгу кIоцI IофхэмкIэ Министерствэм, прокуратурэм, ошIэ-дэмышIэ IофхэмкIэ къулыкъум, АР-м и Апшъэрэ хьыкум, АР-м монополием пэшIуекIогъэнымкIэ икъулыкъу, нэмыкI федеральнэ ыкIи шъо­лъыр къулыкъухэм япащэхэр зэхэсыгъом хэлэжьагъэх.

ЗытегущыIэгъэхэ Iофыгъохэм ащыщых лъэпкъ ыкIи федеральнэ проектхэр агъэцакIэхэ зыхъу­кIэ хабзэр ямыгъэукъогъэныр, джащ фэдэу бюджетнэ мылъкур зыфыхэмыхыгъэмкIэ ямыгъэгъэ­федэгъэныр; чIыопс къэкIуапIэхэм алъэныкъокIэ хабзэр зыукъохэрэм зэгъусэхэу ябэныгъэныр; мэз фондыр машIом щыухъумэгъэныр. Хэгъэгу кIоцI IофхэмкIэ Министерствэм иполицие ипащэ игуадзэу Игорь Мелиховым къызэриIуагъэмкIэ, ахъщэ къолъхьаным ебэныгъэным ылъэныкъокIэ хабзэр аукъуа­гъэу къыхагъэщыгъэ хъугъэ-шIагъэхэм япчъагъэ 77-рэ мэхъу. Лъэпкъ проектхэм япхырыщын тегъэпсыхьагъэу уплъэкIун 215-рэ зэшIуахыгъ. Къыхагъэщыгъэ укъоныгъэхэм алъэныкъокIэ следственнэ зэхэфынхэр макIох.

Iофэу ашIагъэм джащ фэдэу къытегущыIагъ АР-м монополием пэшIуекIогъэнымкIэ и ГъэIорышIапIэ ипащэ игуадзэу Жэ­нэлI Аслъан. Лъэпкъ проектхэм къахиубытэу зэшIуахыгъэ къэралыгъо щэфэнхэмкIэ IэнатIэ зыIыгъ нэбгыри 10-мэ административнэ пшъэдэкIыжь атыралъхьагъ.

Бюджет мылъкур зэрагъэфедэрэм ыкIи зэрарыр зэрапщыныжьырэм къулыкъухэр нахь лъэшэу алъыплъэнхэу респуб­ликэм и ЛIышъхьэ афигъэпы­тагъ.

«Хэбзэукъоныгъэу зэрахьагъэмкIэ зэрарыр къягъэпщыныжьыгъэным пхъашэу лъыплъэгъэн фае. Лъэпкъ проект­хэмрэ къэралыгъо программэхэмрэ шIуагъэ къатэу гъэцэкIагъэхэ хъумэ, инфраструктурэм нахь дэгъоу Iоф ышIэщт, экономикэмрэ социальнэ лъэныкъомрэ хахъо афэхъущт. Джащ пае мэхьанэшхо иI мыщ гъэлъэшыгъэу лъыплъэгъэным. Iофэу ашIагъэм ыуасэ лъэшыщэу къямыгъэIэтыгъэныр, зэшIуахыгъэр зэфахьысыжь зыхъукIэ ыкIи агъэцэкIэжьыгъэ, зэтырагъэпсыхьэгъэ объ­ект­хэр атыхэ хъумэ зэфэхьысыжьхэр зэфэнхэр пшъэрылъхэм ащыщых», — къыIуагъ КъумпIыл Мурат.

ЧIыопс къэкIуапIэхэр зэрагъэ­федэхэрэм ылъэныкъокIэ хэбзэукъоныгъэхэм апэшIуекIогъэным пае шъолъырым ихэбзэ къулыкъухэм хэбзэухъумакIо­хэмрэ лъыплъэкIо къулыкъу­хэмрэ зэрэзэдэлажьэхэрэр нахьышIу шIыгъэным иIофыгъо зэхэсыгъом хэлэжьагъэхэр шъхьа­фэу къыщыуцугъэх. Ты­къэзыуцухьэрэ дунаим иухъу­мэнкIэ ыкIи чIыопсым икъэкIуа­пIэхэмкIэ ГъэIорышIапIэм ипащэ игуадзэу Ешэкъо Аслъан къызэриIуагъэмкIэ, 2019-рэ илъэсым чIым икъэкIуапIэхэм ягъэфедэкIо 13-мэ хабзэр зэраукъуагъэм пае сомэ миллиони 3,6-рэ хъурэ тазырхэр атыралъхьагъэх. ИкIыгъэ илъэсым лицензие зиIэ нэбгырэ 40-мэ тазырэу сомэ миллион 11,6-рэ джащ фэдэу атыралъхьагъ.

Мэз фондыр машIом щыухъу­мэгъэным тегъэпсыхьэгъэ IофыгъомкIэ къэгущыIагъ АР-м мэз­хэмкIэ и ГъэIорышIапIэ ипащэ игуадзэу Сергей Гавришовыр. 2021-рэ илъэсым машIом зыкъи­штэнымкIэ ищынэгъо уахътэ Адыгеир зэрэфэхьазырым ащ игугъу къышIыгъ. Мыщ тегъэ­псыхьэгъэ къэралыгъо уплъэкIуныр шIуагъэ хэлъэу зэранэкIыгъ. МашIор къэмыгъэхъугъэныр ыкIи ар гъэкIосэгъэныр шъолъырым имэзылъэ чIыпIэхэм ащызэшIозыхырэр мэзыр машIохэм ащыухъумэгъэнымкIэ Адыгеим икъулыкъу. Мэзхэм яухъумэн тегъэпсыхьагъэу мы илъэсым сомэ миллион 13,3-рэ къатIупщыгъ. Шъолъыр проектэу «Мэз­хэм якъызэтегъэнэжьын» зы­фи­Iорэм къыдыхэлъытагъэу машIом игъэкIосэн тегъэпсыхьэгъэ тех­никэ ащэфыгъ. Непэрэ мафэм ехъулIэу Адыгеим имэзылъэ чIыпIэхэм машIо къащы­хъугъэу агъэунэфыгъэп.

ЧIыопсым икъэухъумэн ыкIи мэзым епхыгъэ хэбзэзехьаным апылъ къулыкъухэм язэдэлэжьэныгъэ агъэлъэшынэу Адыгеим и ЛIышъхьэ пшъэрылъ афишIыгъ. Урысыем мэкъу-мэщымкIэ и Министерствэ ылъэныкъокIэ зэхъокIыныгъэхэр ашIыгъэх чIыопс къэухъумэнымкIэ хэбзэгъэуцугъэр зыукъохэрэм афэгъэ­хьыгъэу. Мэзым ыкIи чIыопсым якъэухъумэнкIэ къулыкъум ипащэхэм анахьэу анаIэ зытырагъэтыщтыр псэупIэхэм санитарнэ шапхъэхэр ащагъэцэкIэнхэм, хэкIитэкъупIэхэм афамыгъэнэфэгъэ чIыпIэхэм пыдза­фэхэр ащыIуамыдзэнхэм, мэзы­лъэхэм апэмычыжьэу уц лъэп­сэжъхэр ащамыгъэстынхэм афэ­гъэхьыгъэу цIыфхэм гущыIэгъу афэхъугъэныр ары.