Adıgeyin ufak bir köyü olan Haştıku’da doğmuş Şhakomıde Nuriyet Maykopta yaşıyor. Bu gün yüzüncü doğum gününü kutluyor.

Şhakomıde Nuriyet RSFSC saygın sanatçısı, Adıge Cumhuriyeti halk sanatçısı, Mıyekuape saygın sakini. Rusya Federasyonu Tiyatro Emekçileri Birliğinin 1946 yılından beri üyesi.

Ünlü sanatçı  ‘Saygınlık Nişanı’, Adıgeyin Kıvancı ve çeşitli jubile madalyaları ve pek çok  takdirnamenin de sahibi. İkinci Dünya savaşı cephe gerisi faaliyeleri ve toplumsal aktivizmi sebebiyle çeşitli takdirnamelere de sahip. Uzun yıllar Krasnodar Halk meclisinde, Adıge Otonom Bölge meclisinde milletkvelilliği de yaptı. Adıgey Tiatrosunda Parti sekreteri olarak 15 yıl görev yaptı.

İlklerden

21 Ağustos 1921 tarihinde Haştıku’da doğan Şhakomıde Nuriyet’in çocukluğu zorlu geçti. Babası Selim Krasnodar Konserve Fabrikasının yöneticisiydi. 1932 yılında ülke genelindeki siyasi dalgalanmaya dahil edilerek Troçkist olarak görüldü. Sverdlov yöresinde cezasını çekti. Geri döndüğünde ise uzun yaşamadı.

1928 yılında annesi Kuban nehrini geçerken zamansız bir ölümle vefat etti. Nuriyet amcasının ailesinin yanına gittiğinde 12 yaşındaydı.

Şhakomıde Nuriyet okulda ve Adıge öğretmen teknikumunda okurken  piyeslerde rol alıyordu. 1936 yılından Adıgeyden ilk defa tiyatro eğitimi için Moskovaya gönderilen grubun içerisindeydi. Bu grupta yer alan Şevcen Mecid, Şhaptleko İsa, Heçako Aslanbek, KencalAyşet ile birlikte eğitimlerini tamamladılar. Ünlü tiyatrocu K. Stanislavske, K. Tuponogov vd. tarafından yetiştirildiler.

Yeni mezun olmuş Şhakomıde Nuriyet sanat alanında büyük umutlar taşırken hiç beklenmeyen ikinci dünya savaşı başladı. Eğitimini tamamlamış genç sanatçı Mıyekuapeye geri döndü.

Şhakomıde Nuriyet çalışmaya başladığı Adıge Dram tiyatrosunda klasikler arasına girmiş çerkesçe ve rusça eserlerde roller aldı. Savaş esnasında konserler verdiler. Sanatçı Tlıbzıwu Sofe ile birlikte hastahanelerdeki yaralı askerlere yiyecek giyecek götürüyorlardı.

1943 yılıda askerlerimiz işgalci faşistleri Adıgeyden çıkarttığında Şhakomıde Nuriyet Adıge Otonom Bölge Tiyatrosunda yeniden çalışmaya başladı. К. Simonov, А.Ostrovske, L. Tolstoy, М. Gorki, Adıgeyli yazarların vd. eserlerinden sahneye aktarılmış olan piyeslerde roller aldı. 1959 yılında RSSFC saygın sanatçısı ünvanını aldığında pek çok ünlü kişi tarafından tebrik edildi.

Saygın bir yeri var

Şhakomıde Nuriyet uzun zaman önce emekliye ayrıldıysa da kültür emekçileri çalışmalarını unutmuyorlar. Tiyatro araştırmacısı Şhalaho Svetlane onun için: «Nuriyet sanatına yürekten bağlı, içinde bulunduğu topluma değer veriyor, sanata ruhen kattığı güç günümüz tiyatromuz sanatçılarına da ulaştı» diye yazıyor.

Adıge Cumhuriyeti onursal sanat emekçisi, Kalmıkya onursal sanatçısı Hakuy Aslan  — Şhakomıde Nuriyete büyük saygı duyuyorum. Cumhuriyetimiz Tsey İbrahim Milli Tiyatrosu sanatçıları ile sık sık bir araya geliyor. Geri dönüp çalışmlarını değerlendirdiğimizde gururlandığımız örnek aldığımız birisi. Canla başla tiyaroyu seviyor. Ünlü tiyatrocuların öğretmenliğini yaptığı Nuriyeti örnek alıyor çalışmalarına değer veriyoruz.

Nuriyetin insancıllığı, güzelliği ile gösterdiği başarılar bu gün, biz tiyatroculara ulaşıyor. 100 yaşına girmiş olan ünlü sanatçımızın bu günkü bayramı bizim de bayramımız. İyilik adına ne varsa sahip olması ve nasibinin daha da genişlemesi temennisinde bulunuyoruz.

Adıge Cumhuriyeti Hanehu Adam Oda Müzikal Tiyatrosu idarecisi, sanat araştırmacısı, Rusya ve Adıgey onursal sanat emekçisi Süleyman Yunus  —  Kendisi ile birlikte çalışma şansım olmadı. Fakat sanatına olan bağına vakıfım. Rolüne adeta can veren sanatçılardan olduğunu ve bu konuda herkesin danıştığı birisi olduğunu pek çok kişiden işittim. Günümüz tiyatrosunda O’nun gibi ünlü sanatçılara çok ihtiyacımız var. Nuriyetin doğum gününü tiyatromuz gazetesi aracılığıyla da kutlamak istiyoruz.

Muslim Magomayevi de ağırlamıştı

Gazetecilik yaparken Şhakomıde Nuriyet ve eşi Kunıj Muhammet ile defalarca buluştuğum, evlerine konuk olduğum, sohbet ettiğim zamanlar oldu. Tiyatro sanatçısı Kencal Ayşet ve Nuriyet sanki kızkardeşlermişcesine yakınlardı, birbirlerini ararlardı.

Ayşetin oğlu, ünlü şarkıcı Muslim Magomayev 1998 yılında Maykopta konser vermişti.

Magomayev Şhakomıde Nuriyetlere konuk olmuş, sıcak pek çok sözle onlara ulaşmış Nuriyet ve Muhammedi konserine davet etmişti.

Övülüyor

Toplumsal görevleri de üstlenerek Şhakomıde Nuriyet’in tiyatroda çalıştığını  tiyatro snatçılarından, sanatla ilgilenenlerden defalarca işittik. Adıge Cumhuriyeti halk sanatçısı Zıhe Melayçet Şhakomıde Nuriyetin üstlendiği rolün fikri-düşünsel niteliğini açarak sözleri dillendirmesinin önemli olduğunu belirtiyor.

Şhakomıde Nuriyet; — Her zaman salondaki seyirciye sözlerinle ulaşabilmenin yollarının arayışı içerisinde olman gerekiyor, — diyor.

— Söz ve insanın uzun yaşamlı, soluklu olması için ne gerekiyor?

Kunıj Muhammet şöyle yanıtlıyor — Çokça yürümelisin, soluk alışlarına dikkat etmelisin. Sözün her zaman bir söyleyiş usulü olmalı.

Gazetemiz okuyucuları adına da Şhakomıde Nuriyeti, ailesini, meslektaşlarını tebrik ediyoruz. Nartlar gibi uzun ömürlü ve arularınıza ermeniz temennisinde bulunuyoruz.

YEMT’IL Nurbıy

Çeviri; AÇUMIJ Hilmi