Адыгэ Респуб­ликэм и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат тыгъуасэ зэхищэгъэ «линие занкIэм» шъолъырым исхэр зыгъэгумэкIырэ упчIэхэм джэ­уапхэр къариты­жьыгъ. Элек­троннэ почтэр ыкIи социальнэ хъытыухэр къыз­фагъэфедэзэ колл-гупчэм упчIэ мин 1,5-рэ фэдиз къагъэхьыгъ. Эфирыр окIофи цIыфхэм упчIабэ къатыгъ.

Гъогухэм ыкIи чIыпIэхэм ягъэцэкIэжьынрэ язэтегъэпсы­хьанрэ, псэупIэ-коммунальнэ хъызмэтым, псауныгъэр къэухъу­мэгъэным, гъэсэныгъэм, общественнэ транспортым яIофшIэн, социальнэ лъэныкъом, щыIэкIэ- псэукIэр нахьышIу шIыгъэным, экологием икъэухъумэн, нэмыкI­хэми цIыфхэр агъэгумэкIых. УпчIэхэр нахьыбэу къыздикIыгъэхэр Тэхъутэмыкъое ыкIи Мыекъопэ районхэр ары.

— Мыщ фэдэ зэдэгущыIэгъу шIыкIэр тэркIэ кIэп, 2019-рэ илъэсым шъолъырым щызэхэтщэгъагъ. Урысыем и Президентэу Владимир Путиным илъэс къэс «линие занкIэ» зэхещэ, къэралыгъом щыпсэу­хэрэм адэгущыIэ, тэри ащ фэдэ IофшIэным тыфеузэнкIы. Зыкъытфэзыгъэзэрэ цIыфхэм яIофыгъохэр зэхэфы­гъэн­хэм мэхьанэшхо етэты, ащкIэ амал зэфэшъхьафхэр тэгъэфедэх, гущыIэм пае, социальнэ хъытыур ыкIи шъолъыр гъэIорышIэнымкIэ Гупчэр, — къы­Iуагъ пэублэм респуб­ликэм ипащэ.

СыхьатитIурэ ныкъорэ кIогъэ телевизионнэ къэтыным Адыгеим и ЛIышъхьэ упчIэ 69-мэ джэуапхэр къаритыжьыгъ.

ЦIыфхэм мэхьанэшхо зэратыгъэ лъэныкъохэм ащыщ вакцинациер ыкIи коронавирусым пэшIуекIогъэныр. МыщкIэ пшъэ­дэкIыжьэу ахьырэр къызыгурыIохэрэм зэрафэразэр КъумпIыл Мурат хигъэунэфыкIыгъ. ЦIыфхэм япсауныгъэ ыкIи ящыIэныгъэ къаухъумэнымкIэ мыщ фэдэ екIолIакIэм анахь шIогъэшхо къызэритырэр рес­пуб­ликэм ипащэ къыIуагъ.

НэмыкI узхэр зиIэхэм медицинэ IэпыIэгъу арагъэгъотыным епхыгъэ IофшIэныр зэрэзэхащэрэм Адыгеим и ЛIышъхьэ къыщыуцугъ. Лъэпкъ проектхэм, псауныгъэр къэухъумэгъэным епхыгъэ программэхэм ягъэцэкIэн ишIуагъэкIэ медицинэ IэпыIэгъур шъолъырым нахьы­шIоу щызэхащэн алъэкIы. Меди­цинэм иIофышIэхэр зэрафимыкъухэрэм епхыгъэ упчIэми Адыгеим и ЛIышъхьэ джэуап къыритыжьыгъ, джащ фэдэу къэлэ поликлиникэм врач-эндоскопистым иставкэ къызэрэщырагъэIыхыгъэр зэхафынэу пшъэ­рылъ къафишIыгъ.

— Медицинэ кадрэхэм япхыгъэ Iофыгъор тэркIэ анахь шъхьаIэхэм ащыщ. Ары, аужырэ шапхъэхэм адиштэрэ оборудованиер тэщэфы, фельдшер-мамыку IэзапIэхэр, поликлиникакIэхэр тэшIых. Ау а пстэуми шIуагъэ къатыщтэп зисэнэхьат хэшIыкI фызиIэ специалистхэр тимыIэхэмэ. ТэркIэ ащ мэхьанэшхо иI. Ащ пае къэралыгъом пэрытныгъэ щызыIыгъ апшъэрэ гъэсэныгъэ зыщарагъэгъотырэ медицинэ институтхэм ащеджэнхэу тистудентхэр тэгъакIох. Мы Iофыгъор нахь игъэкIотыгъэу зэхэфыгъэным фэшI уплъэкIунхэр зэхащэнхэу пшъэрылъ афэсшIыгъ, — къыхигъэщыгъ КъумпIыл Мурат.

«Линие занкIэр» рамыгъажьэзэ гумэкIыгъохэм ащыщхэр зэшIохыгъэхэ хъугъэ. Сэкъатныгъэ зиIэ илъэс 77-рэ зы- ныбжь Альбина Смирновам медицинэ IэпыIэгъу рагъэгъотыгъ. Джащ фэдэу IофшIэным иветеранэу Станислав Сухенкэм республикэм ипащэ зыкъыфигъэзагъ фэгъэкIотэныгъэ яIэу общественнэ транспортым рызекIонхэ алъэкIынэу. Респуб­ликэм ипащэ ипшъэрылъкIэ шышъхьэIум и 25-м щегъэжьагъэу ащ фэдэ шIыкIэм къыфагъэзэжьы. Мыекъуапэ ирайон цIыкIухэм ащыщым щыпсэухэ­рэм электричествэр икъу фэдизэу къаIэкIэмыхьэу къаIуагъ, ащкIэ республикэм ипащэ IэпыIэгъу къафэхъунэу къелъэIугъэх, ари гъэцэкIагъэ хъугъэ. Адыгеим икъэлэ шъхьаIэ щыпсэурэ илъэс 80 зыныбжь Майя Проскуриковам игумэкIыгъуи зэхэфыгъэ хъугъэ. Ащ ипшъашъэ зыIут хэушъхьафыкIыгъэ учреждением къыращи, янэ зыщыпсэурэм нахь пэблагъэу щытым къащэжьыгъ.

Унэе ыкIи общественнэ мэхьанэ зиIэ гумэкIыгъохэми ягугъу къашIыгъ. Ахэр псынкIэу зэхэфыгъэнхэм фэшI Адыгеим и ЛIышъхьэ министерствэхэм, район администрациехэм япащэхэм пшъэрылъ гъэнэфагъэхэр афишIыгъэх. ЦIыфхэм упчIэу къатыгъэхэм ащыщыбэр псэупIэхэм хэхъоныгъэ ашIыным, гъогухэм ягъэцэкIэжьын, инженернэ инфраструктурэм игъэ­кIэжьын япхыгъэх.

Федеральнэ программэхэм, «Единэ Россием» ипартийнэ проектхэм къадыхэлъытагъэу мы лъэныкъомкIэ республикэм щагъэцэкIэрэ IофшIэным Адыгеим и ЛIышъхьэ къытегущы­Iагъ.

Шъолъырым ит псэупIэхэм гъэстыныпхъэ шхъуантIэр аIэкIэгъэхьэгъэным фытегъэпсыхьэгъэ программыкIэм къыдыхэлъытагъэу республикэм IофшIэнышхо щызэхащэщт. Джащ фэдэу Къум­пIыл Мурат къызэриIуагъэмкIэ, энергокIуачIэхэм зэращыкIэхэ­рэм игумэкIыгъо дэгъэзыжьыгъэным пае ПАО-у «Россети Кубань» зыфиIорэм зэпхыныгъэ дыряIэу дэлажьэх. 2023-рэ илъэ­сым нэс мы лъэныкъом сомэ миллиарди 4,2-рэ пэIуагъэхьащт. Мыщ фэдэ екIолIакIэм ишIуа­гъэкIэ экономикэм хэхъоныгъэ ышIыщт, псэупIэхэм ыкIи социальнэ псэуалъэхэм яшIын лъагъэкIотэщт, джащ фэдэу инвестициехэр нахьыбэ хъущт. Ащ IофшIэпIэ чIыпIакIэхэр къыкIэлъыкIощтых.

Адыгеим и ЛIышъхьэ экономикэм иструктурэ зэблэзыхъун зылъэкIыщт проект инэу непэ республикэм щагъэцакIэхэрэм къатегущыIагъ. Ахэм анахь шъхьаIэу къахэщырэр Тэхъутэмыкъое районым щагъэпсыщт индустриальнэ паркыр ары. Экономикэм шIогъэшхо къыфэзыхьыщт проектхэм ащыщ экокурортэу «Лэгъонакъэ» игъэ­псын. Мыщ IофшIэпIэ чIыпIэ мини 2 фэдиз къытыщт.

Унэгъо ныбжьыкIэхэм Iэпы­Iэгъу афэхъугъэнымкIэ, зянэ-зятэ зимыIэжьхэм ыкIи зышъхьа­щымытхэм псэупIэхэр ягъэгъотыгъэнхэмкIэ, сабыибэ зэрыс унагъохэм аратыгъэ чIыгу Iахь­хэм инфраструктурэ ащыгъэпсыгъэнымкIэ Iофэу ашIэрэм республикэм ипащэ къытегущыIагъ.

ИлъэсыкIэ еджэгъоу къэблагъэрэм ехъулIэу ны-тыхэр егъэ­гумэкIых якIэлэцIыкIухэр зэре­джэщтхэ шIыкIэм. КъумпIыл Мурат къызэриIуагъэмкIэ, гъэсэныгъэм иучреждениехэр очнэ шIыкIэм тетэу кIэлэеджакIохэр рагъэджэнхэм непэ фытегъэ­псыхьагъэх. ЕджапIэхэм, спортзалхэм ягъэцэкIэжьын япхыгъэ упчIэхэм Адыгеим и ЛIышъхьэ джэуапхэр къаритыжьыгъ. Джащ фэдэу еджапIэхэм ыкIи кIэлэцIыкIу IыгъыпIэхэм ны-тыхэм ахъщэ ащаIахэу зыкъызэрэфагъэзагъэр зэхафынэу пшъэрылъ къафишIыгъ.

— Къэралыгъом и Президентэу Владимир Путиныр «Единэ Россием» зэхищэгъэ зэфэсым къыщыгущыIэзэ, еджапIэхэм игъэкIотыгъэ гъэцэкIэжьынхэр яшIылIэгъэнхэм фытегъэпсыхьэгъэ программэм иIофшIэн зэрэри­гъажьэрэр къыIуагъ. 2022-рэ илъэсым щыублагъэу 2026-м нэс гъэсэныгъэм иучреждениехэр агъэкIэжьыщтых, ахэм Адыгеим итхэри къахеубытэх, — къыIуагъ КъумпIыл Мурат.

Къуаджэу Бжыхьэкъоежъым гурыт еджапIэ щышIыгъэным пае ащ пэIухьащт мылъкур республикэм къыфихигъэкIынэу УФ-м гъэсэныгъэмкIэ и Министерствэ зыфагъэзагъ. Ащ чIы­пIэ 250-рэ иIэщт, 2022 — 2023-рэ илъэсхэм агъэпсынэу ары.

2024-рэ илъэсым ыкIэм нэс шъолъырым анахь макIэмэ еджэ­пIищ щашIыщт, ахэм нэбгырэ 1100-рэ зырыз ачIэфэщт. ТIур — Яблоновскэм, зыр —АдыгеякIэм. Iоныгъом и 1-м ехъулIэу Мыекъуапэ щагъэпсыгъэ еджэпIитIумэ япчъэхэр къызэIуахыщтых. Район цIыкIоу Михайловым дэжь гъэсэныгъэм иучреждениякIэ щашIынэу рагъэжьагъ.

Ежь кIэлэеджакIохэми рес­пуб­ликэм ипащэ зыкъыфагъэзагъ ыкIи футбол адешIэнэу ра­гъэблэ­гъагъ. КъумпIыл Мурат спорт еджапIэм къэкIонэу ахэм гущыIэ къаритыгъ ыкIи кIэлэцIыкIу спортымрэ физическэ культурэмрэ хэхъоныгъэ ашIыныр пшъэрылъ шъхьаIэу зэрэщытыр хигъэунэфыкIыгъ. Ащ пае спорт псэуалъэхэм яшIын Адыгеим щылъагъэкIуатэ, джащ фэдэу зэнэкъокъухэр, Iофтхьэбзэ зэ­фэшъхьафхэр щызэхащэх.

Гъогухэм ыкIи лъэсрыкIо гъогухэм ягъэцэкIэжьын, общественнэ транспортым Iоф зэришIэрэм зэримыгъэразэхэрэм, псэупIэхэм язэтегъэпсыхьан япхыгъэ упчIабэ цIыфхэм къатыгъ. Поселкэу Яблоновскэм, къуаджэхэу АдыгеякIэм ыкIи Козэт, станицэхэу Кужорскэм ыкIи Дахъом язэтегъэпсыхьан епхыгъэу республикэм ипащэ пшъэрылъ заулэ афишIыгъ.

Министерствэхэм, муниципалитетхэм япащэхэм цIыфхэм IофшIэнэу агъэцакIэрэм уасэ фашIын ыкIи чанэу зыкъэзгъэлъагъохэрэр къыхагъэщынхэ зэрэфаер республикэм и ЛIышъхьэ хигъэунэфыкIыгъ. Ежь цIыф­хэри КъумпIыл Мурат къыфэрэзагъэх.

Мыекъуапэ иурамэу Комсомольскэм тет чъыгхэр зэрэрахыкIыгъэхэр шапхъэхэм аде­штэмэ уплъэкIугъэн фаеу рес­публикэм ипащэ пшъэрылъ къафишIыгъ.

— Тикъалэ уасэ фэтэшIы, шIу тэлъэгъу, арышъ, ар нахь дахэ, кIэракIэ зэрэхъущтым тыпылъын фае. АщкIэ пшъэдэкIыжь зыхьырэ пстэуми яIофшIэн зэрифэшъуашэу агъэцэкIэным мэхьанэшхо иI, — къыIуагъ КъумпIыл Мурат.

Мыщ фэдэ IофшIэным ежь цIыфхэри къыхэлэжьэнхэм, якъалэхэм, якъуаджэхэм, ястаницэхэм хэхъоныгъэ ашIыным пылъынхэм мэхьанэшхо иIэу ылъытагъ.

Адыгеим социальнэ-экономикэ хэхъоныгъэ ышIыным фытегъэпсыхьэгъэ унэе программэм къыдыхэлъытагъэу шъолъырым проект инхэр зэрэщагъэцакIэхэрэр республикэм ипащэ къыIуагъ. Ахэм ащыщых къэлэ паркым изэтегъэпсыхьан ыкIи псыхъоу Шъхьэгуащэ инэпкъхэм ягъэпытэн. Нэужым паркымрэ Мэздахэрэ зэпхыгъэ хъущтых. ЛъэсрыкIо гъогухэр, тIысыпIэхэр, кIэлэцIыкIу ыкIи спорт площадкэхэр агъэпсыщтых.

ЦIыфхэм къатыгъэ упчIэхэм яджэуапхэр аратыжьынхэм фэшI министрэхэм я Кабинет иструктурнэ подразделениехэм, муниципалитетхэм япащэхэм пшъэ­рылъ гъэнэфагъэхэр зэрафишIыщтхэр КъумпIыл Мурат къы­Iуагъ. Ежь республикэм ипащи ахэм ынаIэ атыригъэ­тыщт.

Адыгеим и ЛIышъхьэ ипресс-къулыкъу.