Адыгэ тхыгъэ литературэр щыIэ хъунымкIэ, ащ лъапсэ ышIынымкIэ зышъхьамысыжьэу Iофышхо ылэжьыгъ зэлъашIэрэ тхэкIо нахьыжъэу КIэрэщэ Тембот Мыхьамэт ыкъом. Ар къызыхэхъухьэгъэ зэманыр хэтрэ цIыф лъэпкъкIи, адыгэхэмкIи шIункIыгъ ыкIи хьылъагъэ. Ау Октябрэ революцием итыгъэ къыкъокIи Совет хэбзакIэр загъэпсым, жьыкъэщэгъу гуапэу бэрэ зэжагъэхэр игъорыгъоу цIыф лъэпкъхэм агъотыгъ. Анэ къэплъагъ, агу зиIэтыгъ.Тембот ятэу Мыхьамэт цIыф Iуш чыжьэрыплъагъ. ОхътакIэу къэкIуатэрэр анахь зыфэныкъощтыр гъэсэныгъэ-шIэныгъэр арэу зэрэщытым гу лъитагъ. ИкIалэ джа лъэгъо нэфым зэрэтырищэщтым лъэшэу ынаIэ тетыгъ – ыпIугъ, ылэжьыгъ, ригъэджагъ. Еджэгъэ-гъэсагъэ хъугъэ Тембот зэкIэ ыгъотыгъэ гушъхьэгъомылэр шIуагъэ хэлъэу иадыгэ лъэпкъ зэрэIуигъэкIэжьыщтыр игугъэпIэ инэу щыIагъ ыкIи имурад къыдэхъугъ.

Уилъэпкъ гукIэ, псэкIэ уемыпхыпагъэ­мэ, ащ фэдиз гумэкI-гулъытэ зыхэбгъо­тэжьыщтэп ыкIи фыуиIэщтэп. КIэрэщэ Тембот илъэпкъ гукIэгъу ин пасэу къэу­щыгъагъ, кIэхъопсыщтыгъ ар гъогу зэфэ зэщиз дахэм тетэу къылъэгъужьыным. Ары тхэкIо-гупшысакIор зыфыщыIагъэр ыкIи опсауфэ зыфэтхагъэр иадыгэ лъэпкъ идунай зыфэдэр тыди щыIэ хэтрэ цIыф лъэпкъи фыриIотыкIыныр ары. ЛIы гъэсэгъэ Iушым ар фызэшIокIыгъ, къыдэхъугъ: Тембот гъэсэныгъэкIэ, шIэныгъэкIэ узэндыгъагъэ; ащ игулъытэ чан икъэрар лъагэ зыгоуцожьым, зигущыIэ лъэш, щэмыохъум фэдэ тхэкIо гъэшIэгъон къыхэкIыгъ.

Адыгэ лъэпкъым ищыIэкIэ-псэукIэ, ицIыфыгъэ хабзэ, изекIокIэ-шIыкIэ хэхыгъэхэр тхыпхъэ мыпкIыжьхэу, ытхыгъэ художественнэ произведениябэм Т. КIэращэм ащигъэчъыгъэх. Ар адыгэ литературэ ныбжьыкIэм прозэмкIэ иапэрэ лъэгъохэщ хъугъэ. ЩэIэфэ игупшысэ Тембот щигъэшIуагъэр иадыгэ лъэпкъ иIушыгъ, игулъыт, идэхэгъэ-баигъ, ицIыфыгъэ хабз, ынэпэ къабз. Непи адыгэр зыфэдагъэр – илIыгъэ, ицIыфыгъэ, изекIокIэ-гъэпсыкIэ, ибзэ-хабзэ, икъэрар зынэсыщтыгъэр пшIэ пшIоигъомэ, Тембот ихудожественнэ тхыгъэхэм – рассказхэм, повестхэм, новеллэхэм, романхэм ядж. Ахэм умышIабэрэм яджэ­уап ахэбгъотэщт, уагъэгъозэщт, уауIу­шыщт, уилъэпкъ шъхьалъытэжь зыкъырагъэIэтыщт.

КIэрэщэ Тембот – иадыгэ лъэпкъ гъунэнчъэу зилъэпIэгъэ тхакIу, джары ащ ихудожественнэ псэлъэ анахь кIэкIи кIочIэ лые къыхэзылъхьэщтыгъэр.

1925-рэ илъэсым иапэрэ рассказэу «Аркъ» къыхиутыгъ, ащ къыкIэлъы­кIуагъ рассказхэр зыдэт сборникэу «Мэщы— къо ишъхьакIу». Повестхэу «Шапсыгъэ пшъашъ», «Хьаджрэт», «Шахъомрэ пшъэ­шъэ пагэмрэ», романэу «Насыпым игъогу» — 1948-рэ илъэсым Т. КIэра— щэм, апэрэу Темыр КавказымкIэ, мы романым пае СССР-м и Къэралыгъо премие къыфагъэшъошагъ. ТхакIом икъэлэмыпэ къыпыкIыгъэх зым нахьи адрэр нахь гъэшIэгъоныжьэу романхэр – «Типшъашъэхэр», «Ны Iушым ыпхъу», «Куко», «Шыу закъу», новеллэхэр зыдэтхэ сборникхэу «Абдзэхэ шэкIожъыр», «ЛIыгъэ», нэмыкIхэри. Мыхэр бзэ лъэш гъэшIэгъонкIэ тхыгъэх, иобразхэр лъэшых, зэфэшъхьафых, цыхьэ пытэ зыфыозгъэшIырэх. ТхакIом игупшысэ дунай ихъоо-пщаугъэ ащ акъыл-къулайныгъэшхо IэкIэлъэу зэрэщытыгъэр къеушыхьаты, Тхьэм къыхилъхьэгъэ зэчый иныр а зэкIэм къазыхэхъожьым, лъэпкъым ыцIэ лъагэу зыIэтыщт тхакIо иIэ зэрэхъу­гъэр къэнэфагъ. Адыгэ лъэпкъыжъ— лъэпкъышхощтыгъэр, лIыгъэ-цIыфыгъэкIэ зыпшъэ укIонэу щымытыгъэр зыфэдагъэр зышIоигъо пэпчъ ярэдж КIэрэщэ Тембот ипроизведениехэм, джащыгъум, ежь еджагъэми, зыдишIэжьэу къыхэ­хъощт.

Шъэрэ къэпIоным нахьи, зэ плъэ­гъоу узаджэрэр, ныбжьырэу гум реубытэ. Арышъ, романэу «Шыу закъом» щыщ пычыгъо кIэкI мыщ къыкIэлъыкIоу къы­хэтэуты.