Адыгеим и ЛIышъхьэ илъэсыкIэ еджэгъум изыфэгъэхьазырынкIэ пшъэрылъхэр афишIыгъэх
Адыгэ Республикэм и Правительствэ и Унэ тыгъуасэ министрэхэм я Кабинет изэхэсыгъоу щыкIуагъэр зэрищагъ Адыгеим и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат. Iофыгъо шъхьаIэу зытегущыIагъэхэр илъэсыкIэ еджэгъум гъэсэныгъэ зыщарагъэгъотырэ организациехэр зэрэфэхьазырхэр ары.
Адыгэ Республикэм гъэсэныгъэмрэ шIэныгъэмрэкIэ иминистрэу КIэрэщэ Анзаур къызэриIуагъэмкIэ, къоджэ еджапIэхэм спортзалхэр ащыгъэцэкIэжьыгъэнхэмкIэ Iофтхьабзэхэр республикэм щэкIох. Физическэ культурэмрэ спортымрэ афэгъэхьыгъэ унэ 17 2021-рэ илъэсым агъэцэкIэжьынэу рахъухьагъ. Псэолъэ пстэухэмкIи зэзэгъыныгъэхэр зэдашIыгъэх, ахэм къызэрэдалъытэрэмкIэ, спортзалхэм ягъэцэкIэжьын илъэсыкIэ еджэгъум ехъулIэу аухынэу ары.
Джащ фэдэу еджэпIэ инитIумэ — къалэу Мыекъуапэ дэт гурыт еджапIэу N 6-мрэ псэупIэу Яблоновскэм игурыт еджапIэу N 5-мрэ гъэцэкIэжьынхэр ащэкIох. IофшIэнхэм сомэ миллион 46-рэ ыкIи сомэ миллион 33-рэ атефэщт.
ЕджапIэхэм ягъэцэкIэжьынхэр зыщыкIохэрэ муниципалитетхэм япащэхэм КъумпIыл Мурат пшъэрылъ афишIыгъ Iофхэр зэрэкIохэрэм ашъхьэкIэ лъыплъэнхэу.
Гъэсэныгъэ зыщарагъэгъотыщт псэолъакIэхэм яухын шъхьафэу тегущыIагъэх. Мы илъэсым республикэм ащ фэдэ организациитIумэ яшIын щаухыгъ. Iоныгъом и 1-м къыщегъэжьагъэу яIофшIэн рагъэжьэщт къалэу Мыекъуапэ щагъэпсыгъэ гурыт еджапIэу нэбгырэ 1100-рэ ыкIи псэупIэу Ханскэм щашIыгъэ гурыт еджапIэу нэбгырэ 250-рэ зычIэфэщтхэм.
Мы илъэсым ыкIэм нэс аухыщт кIэлэцIыкIу IыгъыпIи 4-мэ яшIын, ахэм ясельнэ купхэу нэбгыри 120-рэ зычIэфэщтхэр ахэтыщтых. КIэлэцIыкIу IыгъыпIищыр Красногвардейскэ районым: псэупIэхэу Белэмрэ ыкIи Садовэмрэ, джащ фэдэу къуаджэу Хьатикъуаерэ къадэтэджэщтых. Шэуджэн районымкIэ къутырэу Тихоновым зы кIэлэцIыкIу IыгъыпIэ щагъэпсыщт.
Гъэсэныгъэм иIофыгъо пыдзагъэу тегущыIагъэх кIэлэцIыкIухэм шхыныгъо стыр ятыгъэным иIоф изэхэщэн. Урысые Федерацием и Президент пшъэрылъ къызэрафишIыгъэм тетэу 2020-рэ илъэсым Iоныгъом и 2-м къыщегъэжьагъэу а 1 – 4-рэ классхэм арыс кIэлэеджэкIо мин 25-мэ ыкIи я 5 – 11-рэ классхэм ащеджэрэ нэбгырэ мини 9-м ехъумэ шхын стыр араты. Урысыем ихэбзэгъэуцугъэ къызэрэдилъытэрэм тетэу мыщ къыхиубытэхэрэр IэпыIэгъу зэтыгъэн фаехэр ары. 2021-рэ илъэс еджэгъум ыпкIэ хэмылъэу агъэшхэщтхэм апэIухьащт сомэ миллион 245-рэ фэдизыр федеральнэ бюджетым, миллиони 5-р республикэм ибюджет къахэкIыщтых.
Зэхэсыгъом къызэрэщыхагъэщыгъэмкIэ, зипсауныгъэкIэ щыкIагъэ зиIэ кIэлэцIыкIухэу яунэ исхэу еджэхэрэм 2021-рэ илъэсым Iоныгъом и 1-м къыщегъэжьагъэу ыпкIэ хэмылъэу гъомылапхъэхэр аратыщтых е ахэм апэIухьащт ахъщэ компенсацие фэдэу аIэкIагъэхьащт.
Докладым къытегущыIэзэ Адыгеим и ЛIышъхьэ къызэрэхигъэщыгъэмкIэ, еджапIэм чIэс кIэлэцIыкIухэм ягъэшхэн ренэу лъыплъэгъэн фае.
«Хэгъэгум и Президент ащ фэдэ пшъэрылъ къышIыгъ ыкIи гъэцэкIагъэ ар зэрэхъурэм елъытыгъэщт кIэлэцIыкIухэм япсауныгъи. Муниципалитетхэм япащэхэм пшъэрылъ афэсэшIы Iоныгъом къыкIоцI еджапIэхэр къакIухьанхэу ыкIи кIэлэцIыкIухэм ягъэшхэн зэрэзэхэщагъэр ашъхьэкIэ ауплъэкIунэу. Общественнэ уплъэкIуным шъунаIэ нахь тежъугъэт — ны-тыхэр зыхэхьэхэрэ комитетхэри ащ къыхэжъугъэлажьэх», — къыIуагъ Адыгеим и ЛIышъхьэ.
Лъэпкъ проектэу «Гъэсэныгъэр» зыфиIорэм тегъэпсыхьагъэу программэхэм ягъэцэкIэн зэрэкIорэм фэгъэхьыгъэ къэбарым етIанэ едэIугъэх. А гухэлъхэм апэIуигъэхьанэу 2021-рэ илъэсым республикэм сомэ миллион 300-м ехъу субсидие къыIэкIагъэхьагъ.
Программэу «Успех каждого ребенка» зыфиIорэм амал къытыщт кIэлэцIыкIухэм гъэсэныгъэ тедзэ арагъэгъотыным фытегъэпсыхьэгъэ чIыпIэ мин 18-м ехъу республикэм щагъэпсынэу. Къоджэ еджапIэхэм атегъэпсыхьагъэу 2021-рэ илъэсым проектэу «Джырэ еджапIэр» зыфиIорэм диштэу гупчэ 24-рэ («Точка роста» зыфиIорэм фэдэу) къызэIуахыщт. Джырэ уахътэм диштэрэ комплектхэмкIэ ахэр тегъэпсыхьэгъэщтых, химиемкIэ, физикэмкIэ, биологиемкIэ программэ шъхьаIэхэр аIэ къихьанхэмкIэ ахэм яшIуагъэ къэкIощт. Джащ фэдэу къалэу Мыекъуапэ игурыт еджапIэу N 17-м мы илъэсым технопаркэу «Еванториум» зыфиIорэр щагъэпсыщт.
Мы проектхэр гъэцэкIагъэ зыхъухэкIэ, сэнаущыгъэ зыхэлъ кIэлэцIыкIухэм ыкIи ныбжьыкIэхэм IэпыIэгъу афэхъущтых, гъэсэныгъэм тегъэпсыхьэгъэ джырэ программэхэр аIэ къырагъэхьанхэмкIэ кIэлэеджакIохэм амал яIэ хъущт.
«Гъэсэныгъэ тедзэ зыщарагъэгъотырэ гупчэхэми зышIоигъохэр нахь якIолIэнхэ алъэкIыщт. Ахэр муниципалитетхэм тэрэзэу атегощэгъэнхэм мэхьанэ иIэу щыт. Гъэсэныгъэ зыщарагъэгъотырэ ащ фэдэ учреждениехэм кIэлэцIыкIухэми, ныбжьыкIэхэми нахь зафакъудыищт», — къыхигъэщыгъ КъумпIыл Мурат.
Мы зэхэсыгъом зыщыхэплъэгъэхэ Iофыгъохэм зыкIэ ащыщ Адыгэ Республикэм 2024-рэ илъэсым нэс социальнэ-экономикэ хэхъоныгъэу ышIыщтым ипрограммэ гъэцэкIэгъэныр.
Адыгэ Республикэм экономикэ хэхъоныгъэмкIэ ыкIи сатыумкIэ иминистрэу Шэуджэн Заур къызэриIуагъэмкIэ, 2021-рэ илъэсым программэу хэхъоныгъэм хагъэхьэгъэ псэолъи 8-мэ республикэм мылъку апеIуегъахьэ. Ахэм ахэхьэх Тэхъутэмыкъое районым щагъэпсырэ индустриальнэ паркыр, гъогоу «Даховскэр — Лэгъонакъэ» зыфиIорэм изэтегъэпсыхьан, джащ фэдэу псыхъоу Шъхьэгуащэ иджабгъу ыкIи исэмэгу нэпкъхэм ягъэпытэн, Пушкиным ыцIэкIэ щыт унэм иигъэкIотыгъэу гъэцэкIэжьыни ыкIэм фэкIо.
«Программэм къыдилъытэрэ пстэури гъэцэкIагъэ зыхъукIэ, республикэм исоциальнэ-экономикэ хэхъоныгъи нахь псынкIэу кIощт, республикэм инвестиционнэ лъэныкъомкIи иIофхэр нахьышIу хъущтых. ЗэкIэми сышъоджэ программэм игъэцэкIэн пшъэдэкIыжь хэлъэу шъуекIолIэнэу», — къыIуагъ КъумпIыл Мурат.
Джащ фэдэу зэхэсыгъом илъэхъан бюджет трансфертхэр аIэкIэгъэхьэгъэнхэмкIэ зэзэгъыныгъэм къыдилъытэхэрэр гъэцэкIагъэ зэрэхъущтхэм япхыгъэ Iофыгъохэм атегущыIагъэх.
Адыгэ Республикэм и ЛIышъхьэ ипресс-къулыкъу