Къэралыгъо гъэпсыкIэр егъэпытэ

Адыгэ Республикэм и Къэралыгъо быракъ и Мафэ фэгъэхьыгъэ мэфэкI зэхахьэр игъэ­кIо­тыгъэу Мыекъуапэ щыкIуагъ.

Республикэм и Къэралыгъо филармоние мэфэкIым диштэу зэIухыгъ. ЧIэхьапIэм дэжь нэ­рылъэгъу IэпыIэгъухэр къыщызэIуахыгъэх. Адыгэ Респуб­ликэм и Къэралыгъо быракъ исурэт кIэракIэу къызыщылъэгъорэ пхъэмбгъум ыпашъхьэ уцухэзэ, нэбгырабэмэ нэпэеплъ сурэтхэр зытырахых, мэ­фэ­кIым ехьы­лIэгъэ къэбархэр къа­Iуатэх.

МэфэкI зэхахьэр заублэм, Урысыем, Адыгеим якъэралыгъо гимнхэр филармонием щы­Iугъэх. Адыгэ Республикэм и Премьер-министрэ игуадзэу Са­пый Вячеслав республикэм и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат ыцIэкIэ къэзэрэугъоигъэхэм къа­фэгушIуагъ.

Адыгэ быракъым тарихъ гъо­гоу къыкIугъэм щыIэныгъэм мэхьэнэ ин зэрэщыриIэр, дунаим тет адыгэхэр зэрэзэфищэхэрэр, Адыгэ Республикэм и Къэралыгъо гъэпсыкIэ зэригъэ­пытэрэр хигъэунэфыкIыгъэх.

Адыгэ Республикэм и Къэралыгъо Совет — Хасэм и Тхьаматэ игуадзэу Шъао Аскэр, республикэм иобщественнэ движениеу «Адыгэ Хасэм» итхьаматэу ЛIымыщэкъо Рэмэзан мэфэкI зэхахьэм къыщыгущыIагъэх.

Нэхъоим, зэзэгъыныгъэм, ма­мыр псэукIэм игъэпытэн республикэм и Къэралыгъо быракъ зэрафэгъэхьыгъэр къэгущыIагъэхэм ягупшысэхэм къащыхагъэщыгъ.

Тарихъым инэкIубгъохэр

Жъогъо 12-р, щэбзищыр ­къы­зыхэлыдыкIырэ уцышъо бы­ракъым 1830-рэ илъэсым адыгэ­хэм языкIыныгъэ зэригъэпытагъэр, ащ тарихъэу пылъыр зэтыраIотыкIэу зэрэщытыр мэфэкI зэхахьэр зезыщагъэхэ Бе­даныкъо Замирэ ыкIи ОелI Ада­мэ къаIуагъ.

Уцышъомрэ жъуагъохэмрэ быслъымэн диным къыхэхы­гъэхэу зымэ алъытэ. Я ХIХ-рэ лIэшIэгъум икъежьапIэ адыгэхэр зэрэзэхэтыгъэхэ лъэпкъ 12-м япчъагъэ жъуагъохэм къагъэ­нэфагъэу зылъытэхэрэр нахьыб. ЛIэкъо ыкIи лъэпкъ быракъ зэ­фэшъхьафхэр адыгэмэ яIагъэх. Арэу щытми, 1830-рэ илъэсым апэрэ быракъэу адыгэ­хэр зычIэуцуагъэхэр зэкIэмэ анахь лъапIэу хъугъэ. Ащ чIэтыхэ тилъэпкъэгъухэр адыгэ хэгъэгум фэбанэщтыгъэх.

МэфэкI концертыр

Адыгэ Республикэм и Къэралыгъо орэдыIо-къэшъокIо ан­самблэу «Ислъамыем» мэфэкI концертыр къызэIуихыгъ. Лъэпкъ орэдыр ансамблэм ­къыIуагъ. «Пщыналъ» зыфиIорэр оркестрэм хэт пщынаохэм, жъыум фэгъэзагъэхэм гум рихьэу агъэжъынчыгъ.

ОрэдыIо цIэрыIоу Дзыбэ Мыхьамэт, шэны зэрэфэхъу-гъэу, лъэпкъ шIэжь орэдхэр къыIуагъэх.

Адыгэ Республикэм и Къэра­лыгъо филармоние и Къэ­ра­лы­гъо оркестрэу «Русская удалым» иартисткэу Анастасия Ис­тамуловам урыс лъэпкъ орэд­хэр мэкъэ IэтыгъэкIэ къы­Iуагъэх.

Къэрэщэе-Щэрджэсым, ­Адыгэ Республикэм язаслуженнэ артистэу ЛIыбзыу Аслъан лъэпкъ шIэжь орэдышъохэр пщынэмкIэ зэхытигъэхыгъэх.

КIэлэцIыкIу ансамблэу «Мые­къуапэ инэфылъэхэм» якъа­шъуи тигъэгушIуагъ. КIэлэеджакIохэр дахэу фэпагъэх, жьы акIэтэу мэуджых. КIэлэцIыкIу лъэпкъ орэдыIо ансамблэу «Долинэм» узыIэ­пещэ. МэфэкIым диштэу лъэпкъ­хэр зэфэзыщэрэ орэдхэр кIа­лэхэм, пшъашъэхэм гум рихьэу къызэдаIуагъэх. Тхьабысымэ Умарэ ыусыгъэу «Сикъуаджэр» къызыхадзэм, залым чIэсхэр Iэгу афытеуагъэх. «Долинэм» орэд къыIогъэ къодыеп, адыгэ къашъохэри къышIыгъэх.

Ансамблэу «Ащэмэзым» ­лъэпкъ орэдхэм, Мыекъуапэ искусствэхэмкIэ икIэлэцIыкIу еджапIэу N 1-м, «Ошъадэм» иорэдыIоу Цышэ Зарет, ансамблэу «Ошъутенэм» иорэдыIохэм тагъэгушIуагъ. Художест­веннэ амалхэр агъэфедэхэзэ, искусствэм ибаиныгъэхэм концертыр къагъэдэхагъ.

Композиторэу Анзорыкъо Чеслав ыусыгъэ орэдэу «Адыгэ быракъыр» Беданыкъо Замирэ къыхидзи, ансамблэхэм ахэтхэм адыгэ быракъхэр орэдым диштэу агъэбыбэтагъэх.

Адыгэ Республикэм и Къэралыгъо академическэ ан­самблэу «Налмэсым» лъэпкъ къа­шъоу «Адыгэ уджхэр» къы­шIыгъэх. Артистхэм якъашъорэ яшъуашэрэ зэдиштэхэу пчэгум къашъор дахэу къыщагъэ­лъэ­гъуагъ.

Агу рихьыгъ

Къэзэкъхэм, ермэлхэм, къэн­дзалхэм, нэмыкIхэм яобщест­веннэ движениехэр зэхахьэм хэлэжьагъэх. Адыгэ Хасэм хэ­тэу ХъокIон Хьамедэ Еджэркъуае къырихыгъэ быракъыр мэфэкIым щигъэбыбэтагъ. СтIа­шъу Юрэ, МэщфэшIу Нэдждэт, Ольга Гавшинам, Кушъу Светланэ, Къуижъ Къэплъан, Едыдж Мэмэт, ЦIыкIушъо Ас­лъан, Къулэ Мыхьамэт, ЛIы­мыщэкъо Рэмэзан, Хьакъуй Аслъан, Тэу Аслъан, Шъхьэлэхъо Аскэр, нэмыкIхэм якIэух зэдэгущыIэгъу зэфэхьысыжьхэр щашIыгъэх. Лъэпкъхэр зэ­фэзыщэрэ мэфэкIым зызэриу­шъомбгъурэр хагъэунэфыкIыгъ, артистхэм лъэшэу афэразэх.

ЕмтIылъ Нурбый.