IэнатIэм гъэры земыгъэшI
ЩыIэныгъэмрэ цIыфым IэнатIэу иIэмрэ зэрэзэпхыгъэхэм фэгъэхьыгъэ къэгъэлъэгъоныр сыда гъэшIэгъон зышIырэр?
Урысыем изаслуженнэ артистэу, Адыгэ Республикэм инароднэ артистэу, драматургэу Мурэтэ Чэпае ытхыгъэ пьесэу «IэнатIэм игъэрхэм» техыгъэу «Ощхым ор еукъэбзыжьы» зыфиIорэ спектаклэр щыIэныгъэм къыхэхыгъэу щыт. Адыгэ Республикэм и Лъэпкъ театрэу Цэй Ибрахьимэ ыцIэ зыхьырэм ирежиссерэу Нэгъой Инвер къэгъэлъэгъоныр ыгъэуцузэ, зэгъэпшэнхэр ышIыгъэх. IэнатIэм Iутымрэ IэнэтIакIэм Iухьэ зышIоигъомрэ ягупшысакIэ зэрэзэфэмыдэм гукIэ ухещэ.
IэнэтIэшхом Iут ПIатI ХьэпIатIэвичым ироль къешIы артистэу Ахъмэт Артур. Пэщэшхор адыгэ унагъом рагъэблэгъагъ ахьэкIэнэу, якъэбархэр къызэфаIотэнхэу. Бысымхэм ярольхэр къашIы КIэмэщ Разыетрэ Къэбэхь Анзоррэ. Ахэр зэшъхьэгъусэхэу спектаклэм хэтых, артистых.
Районым мыдэеу щэпсэух шъхьае, IэнэтIэ нахь инхэр зэрагъэгъоты, къалэм загъэзэжьы зышIоигъохэри къуаджэм дэсых. Артистхэу Хьакъуй Андзаур, Бэгъушъэ Анзор, Жъудэ Аскэрбый, Болэкъо Адамэ зыфэгъэзэгъэ рольхэр зэфэдэх — IэнэтIакIэм лъэхъух.
ХьэкIэ лъапIэм зыпэгъокIыхэм ХьэпакIэм иорэд къыфаIуагъ. Болэкъо Адамэ орэдыр къыхедзэ, IэнатIэхэм алъыхъухэрэр къыдежъыух. Бысымэу ролыр къэзышIырэ А. Къэбэхьыр къэшъуакIу, пщынэм къырегъэпшIыкIутIукIы. Арын фае культурэмкIэ министрэ хъунэу ар зыкIэгуIэрэр.
Къэшъуагъэх, уджыгъэх. Пащэм гукIэ зыкъырагъэштэн ямурадэу гущыIэ фабэхэр раIуагъэх. Артист пэпчъ къэIокIэ хэхыгъэ къызэригъотырэр режиссерым шIукIэ фэтэлъэгъу. ПIатI ХьэпIатIэвичым щытхъур зэрикIасэр ашIэшъ, гущыIэ дэхабэ фаIо.
Бэгъушъэ Анзор шъэбагъэу хэлъыр спектаклэм щегъэфедэ. Хьакъуй Андзаур макъэр нахь ыIэтызэ, пащэм къыщэтхъу. IэнэтIэ ин къыдэзыхы зышIоигъохэр пэщэшхом зырызэу дэгущыIэх. ГъэшIэгъоныр IэнэтIакIэ лъыхъухэрэр къэзэрэубыжьхэзэ, пащэм зэрэдэгущыIэхэрэр ары. «Цыхьэ афэпшIы хъущтэп», — зэкIэми къаIо. Ар зэхэзыхырэ пащэм сыда ышIэщтыр?
Къуалъхьэмрэ гугъэмрэ
ЕтIани анахь гъэшIэгъоныр къуалъхьэр пащэм иджыбэ шъэфэу ралъхьаным зэрэфэIазэхэр ары. IэнэтIакIэм кIэхъопсыхэзэ, ахъщэ къуалъхьэр зыми къымылъэгъухэу пащэм ратын алъэ-кIыгъ — ахъщэр джыбэм шъабэу рагъэкIошъагъ.
Iанэр ятIонэрэу къызэIуахыгъэу ПIатI ХьэпIатIэвичыр иIэнатIэ зэрэIуагъэкIыгъэм икъэбар телефонкIэ къаIуагъ.
IэнэтIакIэ лъыхъущтыгъэхэр нахь къэзэрэшIэжьыгъэх. Пащэм щытхъоу фаIощтыгъэм зэкIэнэкIалъэхэзэ тегущыIэжьыгъэх.
Режиссерым нэбгырэ пэпчъ ицIыфыгъэ къызэригъэлъэгъорэ шIыкIэри щыIэныгъэм къыхэхыгъэу щыт. Ор-орэу зымылъэгъужьырэмэ, къыбготхэм, уиIофшIэгъухэм, уизекIуакIэхэм уасэу къафашIырэм уедэIун фае.
Пащэм къуалъхьэу фашIыгъэм, Iанэу къыфызэIуахыгъэм рыкIэгъожьыгъэхэм уядэIузэ, уагъэщхы. Зыр республикэм и ЛIышъхьэ хъун ылъэкIыщтэу зэплъыжьы, ятIонэрэр министрэ IэнатIэм фэхьазыр, ящэнэрэми къыIощтыр къегъоты. Пащэм ишъхьэгъусэ къэзыубырэ бысымгуащэми къыIо хъущтым регъэлыекIы. Артисткэу КIэмэщ Разыет ролыр къызэIуихызэ, Iэшъхьэтетым иунагъо нэгум къыкIигъэуцо шIоигъу.
Аубыгъ, фэгубжыгъэх, едысыгъэх пащэм. Ыгу зэрэузырэм къыхэкIэу джэхашъом тефагъ. Дунаим ехыжьыгъэу къащыхъугъэу…
Телефоныр ятIонэрэу къытео
Президентым иунашъокIэ ПIатI ХьэпIатIэвичыр IэнэтIэ нахь иным зэрэIуагъэхьагъэр телефонымкIэ къаIо.
IэнэтIакIэ лъыхъухэрэр икIэрыкIэу гумэкIым зэлъештэх. Сыда ашIэщтыр?
ПIатI ХьэпIатIэвичыр лъэшэу къещхырэ ощхым хэхьагъ. Огум дэплъыезэ, ощхым зыфищэигъ. Ощхым ор ыукъэбзыжьэу ылъытэзэ, IэнэтIакIэу къыратыгъэм Iухьанэу зэрэфэмыер къеIо…
ЕплъыкIэхэр
Сценографэу Сихъу Рэмэзан, щыгъынхэмкIэ сурэтышIэу Даур Людмилэ къэгъэлъэгъоныр къагъэдэхагъ. Артистхэм уядэIузэ, зэрэфэпагъэхэм, пчэгур зэкIужьэу зэрэзэIухыгъэм уасэ афэошIы. Орэдышъом уедэIузэ, гупшысэхэм узэлъакIу.
— Къэгъэлъэгъоныр тшIогъэшIэгъон, — къытаIуагъ спектаклэм еплъыгъэ бзылъфыгъищмэ. — IэнэтIакIэм зэрэфэбанэхэрэ шIыкIэр дэгъоу къагъэлъэгъуагъ.
Дунэе Адыгэ Хасэм хэтэу, общественнэ IофышIэу МэщфэшIу Нэдждэт зэрилъытэрэмкIэ, цIыф пстэури IэнатIэм гъэры ышIын ылъэкIырэп. ПIатI ХьэпIатIэвичыр сыд фэдизырэ къаубыгъэми, IэнэтIакIэу къыратыгъэм Iухьагъэп. Гуфит-шъхьафит хъужьыгъэ, гум зегъэпсэфы…
Артистхэм, драматургым, режиссерым къащытхъугъэхэм ащыщ республикэ общественнэ движениеу «Адыгэ Хасэм» игъэцэкIэкIо куп хэтэу ЦIыкIушъо Аслъан.
— Гъусэхэр сиIэу спектаклэм сыкъэкIуагъ, — къытиIуагъ бзылъфыгъэ ныбжьыкIэу Рузанэ. — IэнэтIакIэ зэзыгъэгъоты зышIоигъохэм яхьылIэгъэ пычыгъохэр артистхэм къызэрэзэIуахырэм сеплъыныр сигуап. Къэгъэлъэгъоныр щыIэныгъэм къызэрэхэхыгъэр дэгъу, бэмэ тарегъэгупшысэ. Шэуджэн, Теуцожь, Кощхьэблэ районхэм, нэмыкIхэм къарыкIыгъэхэр спектаклэм ягуапэу еплъыгъэх.
Апэрэу къагъэлъэгъощт
— ТхакIоу, сурэтышI цIэрыIоу Къат Теуцожь ытхыгъэм техыгъэу «Тыкъэ итыгъужъ» зыфиIорэ спектаклэр дгъэхьазырыгъ, апэрэу мэлылъфэгъум и 8 — 9-м «Налмэсым» и Унэ къыщыдгъэлъэгъощт, — къыщиIуагъ зэхахьэм АР-м и Лъэпкъ театрэу И. Цэим ыцIэ зыхьырэм ихудожественнэ пащэу Хьакъуй Аслъан. — Шъукъеблагъэх, адыгабзэкIэ кIощт къэгъэлъэгъоным шъуеплъ, зыжъугъэпсэф.
ЕмтIылъ Нурбый. Сурэтхэр къэгъэлъэгъоным къыщытетхыгъэх.