ИгущыIэ гур къыщэфэу фабэ
Гуфэбагъэ зыхэлъ творческэ зэIукIэгъоу Адыгэ Республикэм и Лъэпкъ тхылъеджапIэ щыкIуагъэр зыфэгъэхьыгъагъэр Адыгеим изаслуженнэ журналистэу, продюсерэу ыкIи программэу «Мнение» зыфиIорэм иавторэу ТIэшъу Светлан.
Iофтхьабзэм хэлэжьагъэх журналистыр зыщеджэгъэ Джамбэчые гурыт еджапIэм Iутхэр, непэ иIофшIэгъухэр, тхакIохэр, общественностым илIыкIохэр, иныбджэгъухэр, Адыгэ къэралыгъо университетым истудентхэр.
Лъэпкъ тхылъеджапIэм иIофышIэу Кучмэз Аминэт шIуфэс гущыIэхэмкIэ зэIукIэгъур къызэIуихыгъ.
— МэфэкI мафэ горэм епхыгъэу щытэп тызыкIызэрэугъоигъэр, — къыIуагъ ащ. — Хабзэ зэрэхъугъэу, зэлъашIэрэ цIыфхэу, тхакIохэу, артистхэу, нэмыкIхэу зитворчествэ ашIогъэшIэгъонынэу тлъытэхэрэр къетэгъэблагъэх. Непэ тихьакIэу ТIэшъу Светланэ зэлъашIэрэ журналист, IофшIэн гъогу бай къыкIугъ, къэралыгъуабэхэр къыкIухьагъэх, къэбар гъэшIэгъоныбэ IэкIэлъ. Iофтхьабзэм ипшъэрылъыр Адыгэ телевидением игъэпсын ыкIи изыушъомбгъун итарихъ ягъэшIэгъэныр, журналист сэнэхьатым имэхьанэ зыкъегъэIэтыгъэныр ары. ГущыIэр лъигъэкIотагъ заслуженнэ журналистэу ТIэшъу Светланэ.
— Къыстефэу ыкIи ситворчествэ зыгорэхэм ашIогъэшIэгъонынэу алъыти, мы зэIукIэгъур зэхэзыщэгъэ Лъэпкъ тхылъеджапIэм иIофышIэу, емызэщыжьэу проект гъэшIэгъонхэр пхырызыщырэ Кучмэз Аминэт, ахэм адезгъаштэу, япащэу Къыкъ Бэллэ сафэраз, — хигъэунэфыкIыгъ Светэ. — Журналист сэнэхьатым игугъу къэтшIымэ, къэбархэр ыкIи хъугъэ-шIагъэхэр къиIотыкIыгъэн закъор арэу апэ къыпщэхъу. Ау ар аущтэу щымытэу сэлъытэ, творческэ екIолIакIэ къыфэмыгъотэу, хьалэмэтыгъэ горэ хэмылъхьэмэ, бгъэхьазыррэ материалыр гъэшIэгъон хъущтэп. Сисэнэхьат егъашIи къызэрыкIоу слъытагъэп. Анахь къэбар цIыкIури еплъыхэрэм агу рихьыным пае къызэрыптырэ шIыкIэм бэ елъытыгъэр. Сыдигъуи зыуж ситыр телекъэтынэу згъэхьазыррэ пэпчъ зыгорэм фипIунхэу, къэбар къыриIотыкIэу, гъэшIэгъонэу згъэпсыныр ары.
ТIэшъу Светланэ лъэшэу зыгъэгушIуагъэхэм ащыщ иIофшIэгъоу, иныбджэгъоу Сихъу Саидэ Iофтхьабзэр зэрищэнэу ыпшъэ зэрэрилъхьагъэр. Ащ къызэриIуагъэмкIэ, илъэс 28-м къыкIоцI Светланэ емызэщыжьэу, игущыIэ чанэу шIу ылъэгъурэ сэнэхьатым Iоф решIэ.
Нэужым гущыIэр афагъэшъошагъ Джамбэчые къикIыгъэ хьакIэхэм. А къуаджэм дэт гурыт еджапIэу N 7-м ипащэу ЛIышэ Люсе кIэлэегъаджэхэм ацIэкIэ гущыIэ дэхабэ Светланэ къыфиIуагъ. Шэуджэнхэу Светланэрэ Джантыгъэрэ атхыгъэ усэм къеджагъ. Ащ щыщ пычыгъом нэIуасэ шъуфэтшIын:
Джамбэчые ипшъэшъэ пIугъэу, Адыгеим ыцIэ дахэу щыIугъэу, Зигугъу дахэкIэ ашIэу, Адыгэм идунай тыхэзыщэу… Пчыхьэзэхахьэхэр дахэу зезгъакIоу, Журналист гъэшIуагъэу ТIэшъу Светланэ Чылэм егъэлъапIэ, ищытхъу еIо… Светэ тыкIыгъоу Америкэм, Тыркуем тэкIо, Германием тынэсы. Тилъэпкъэгъумэ япсэукIэ къытлъегъэIэсы. ИгущыIэ гур къыщэфэу фабэ, ИIокIэ-шIыкIэхэм гур къыдащае. Езгъэджагъэхэм лъэшэу тырэгушхо…
Мы гущыIэ фабэхэу Светэ изекIокIэ-шIыкIэхэр, ицIыфыгъэ, иIофшIакIэ къизыIотыкIыхэрэм джыри бэ къакIэлъыкIорэр, ау зэкIэ къыхэтыутынэу тиамалэп.
ИскусствэхэмкIэ кIэлэцIыкIу еджапIэм ипащэу Анзорыкъо Марзет гущыIэр лъигъэкIотагъ. Ащ янэу Светланэ адыгабзэмкIэ кIэлэегъэджэ училищым журналистыр щыригъэджагъ. Ащ ыцIэкIи, ежь ышъхьэкIи гущыIэ фабэхэр зэIукIэгъум къыщиIуагъэх. Адыгэ телевидением икъежьапIэ, иуцун ТIэшъу Светэ ыцIэ пытэу зэрепхыгъэр Марзет къыхигъэщыгъ. ИсэнэхьаткIэ сэнаущыгъэу хэлъым, иIофшIэн шIу зэрилъэгъурэм яшIуагъэкIэ Светэ пшъэдэкIыжьэу иIэр елъэгъу ыкIи зэхешIэ. Телевидением иджырэ щыIакIэ дырегъаштэ, хэбзэшIухэр тиныбжьыкIэхэм арегъэлъэгъу. ТапэкIи джыри творческэ IофшIэн гъэшIэгъоныбэ ТIэшъум ыгъэхьазырынэу, псауныгъэ пытэ иIэнэу Анзорыкъо Марзет къыфэлъэIуагъ.
Журналист сэнэхьатыр къыхихынэу, телевидением къэкIонэу зэрэхъугъэм, творческэ гъогоу къыкIугъэм, проектэу ыгъэхьазырыгъэхэм ТIэшъу Светланэ зэIукIэгъум игъэкIотыгъэу къащытегущыIагъ.
Ар Красногвардейскэ районым ит къуаджэу Джамбэчые 1974-рэ илъэсым къыщыхъугъ. Илъэси 5 нахь ымыныбжьэу еджапIэм чIахьи, я 8-рэ классыр къызеухым, къычIэкIыгъ. ЗэрэныбжьыкIэ дэдэм къыхэкIэу, нэмыкI къалэ кIонышъ щеджэнэу ятэ ыдагъэп. Сыдигъуи Светланэ зыкIэхъопсыщтыгъэр следователь хъунышъ, бзэджэшIагъэхэр зэхифынхэр ары. А лъэхъаным Мыекъуапэ ащ фэдэ сэнэхьат щызэбгъэгъотынэу еджапIэ дэтыгъэп, узычIэхьанэу щыIагъэр кIэлэегъэджэ ыкIи медицинэ училищхэр ары. Адыгэ кIэлэегъэджэ училищыр къыухыгъэ къодыеу, адыгабзэ ыкIи урысыбзэ зышIэрэ кIалэрэ пшъашъэрэ телевидением зэраштэщтхэм фэгъэхьыгъэ мэкъэгъэIу радиом къытэу Светланэ янэ зэхихыгъ. Зэнэкъокъум пшъэшъэ губзыгъэр щыхахыгъ ыкIи 1993-рэ илъэсым гъэтхапэм и 6-м республикэ телевидением иапэрэ къэбар программэу эфирым къихьагъэр зезыщагъэхэр ТIэшъу Светланэрэ Псэунэкъо Салбыйрэ. Илъэс 20-м къыкIоцI информационнэ къэтынхэу «Къэбархэр», «Тхьамафэу икIырэм» зыфиIохэрэр Светланэ зэрищагъэх.
Зигугъу къэпшIын IофшIэгъэ гъэшIэгъонэу, мэхьанэ зиIэу Светланэ иIэр макIэп. Ахэм ащыщ документальнэ проектхэу «Адыгэм идунай», «Шапсыгъ», «Адыгэ пщэрыхьапI», нэмыкIхэри. Телепроектэу «Джэныкъу» зыфиIоу ыгъэхьазырыгъэм пае «Искусствэм ылъэныкъокIэ АР-м и Къэралыгъо тын илауреат» щытхъуцIэр ащ къыфагъэшъошагъ. 2019-рэ илъэсым къыщегъэжьагъэу программэу «Мнение» зыфиIорэм иавтор.
Къыхэсымыгъэщын слъэкIыщтэп ТIэшъум иадыгэбзэ жабзэ ыгъэбаиным, хигъэхъоным, чыжьэу ар Iуным зэпымыоу зэрэдэлажьэрэр, шIулъэгъоу бзэм фыриIэр къызэрэриIотыкIырэр. Ащ ишыхьат тхэкIо зэфэшъхьафхэм яусэхэм мэкъэ гъэтIылъыгъэ шъабэкIэ Светланэ къызэряджэрэр.
Гуфэбагъэ зыхэлъ зэIукIэгъоу Лъэпкъ тхылъеджапIэм щыкIуагъэм хэлэжьагъэхэр еплъынхэ амал яIагъ ТIэшъу Светланэ фэгъэхьыгъэ къэгъэлъэгъонэу «СиIофшIэн синасыпыгъ» зыфиIорэм. Iофтхьабзэр къыгъэбаигъ Адыгеим и Къэралыгъо ансамблэу «Ислъамыем» къыгъэхьазырыгъэ концертым.
Iэшъынэ Сусан. Сурэтхэр Iэшъынэ Аслъан тырихыгъэх.