Москва радиомкIэ икъэтынхэр дунаим щызэхахых. Урысыем иа 1-рэ программэ тигуапэу тедэIу, зэгъэпшэнхэр тэшIых.

Журналистэу Николай Мамулашвили зэрищэрэ къэтынхэу культурэм, искусствэм, гъэсэныгъэм, тарихъым афэгъэ­хьыгъэхэр гум пэблагъэх.

Темыр Кавка­зым, Къыблэм яреспубликэхэм, лъэпкъ шIэжьым яхьылIэгъэ къэтынхэр гъэшIэгъонэу гъэпсыгъэх, уагъэгъуазэ.

Шыухэр, театрэр, уахътэр

Мэзаем и 21-м Урысыем ирадио икъэтынэу шы театрэм, пэсэрэ адыгэ орэдым, нэмыкIхэм яхьылIагъэхэр тинепэрэ щыIакIэ дештэ. Темыр Осетием — Аланием шыухэр зыхэлэжьэрэ театрэ щызэхащагъ. Нарт эпосым итарихъ къыхэхыгъэ едзыгъохэр агъэфедэхэзэ, драматургие ин зыхэлъ къэшIынхэр къагъэлъэгъощтых. Шыум иIэпэIэсэныгъэ искусствэм зэрэщыпхырищырэр гъэшIэгъон зэрэхъущтым зэхэщакIохэм яцыхьэ телъ.

Нарт Бадынэкъо иорэд

Къэбэртэе-Бэлъкъарым къыщагъэхьазырыгъэ къэтыным узыIэпещэ. Нарт Бадынэкъо фэгъэхьыгъэ орэдым къэIокIэ зэфэшъхьафхэр артистхэм къыфагъо­тыгъ.

Адыгэ Республикэм, Къэбэртэе-Бэлъкъарым, Къэрэщэе-Щэрджэсым янароднэ артистэу Тутэ Заур Урысыем, IэкIыб хэгъэгухэм яхэхыгъэ концерт къэтыпIэхэм Бадынэкъо иорэд къащиIоу бэрэ къыхэкIыгъ.

ЗэлъашIэрэ орэдыIоу, Адыгэ Респуб­ликэм изаслуженнэ артисткэу Къэзэнэ Сэтэнае Нарт Бадынэкъо ехьылIэгъэ орэдым къэIуакIэу къыфигъотыгъэр гум рехьы. Макъэр къабзэ, лIыхъужъым иобраз нэгум къыкIегъэуцо.

Адыгэ Республикэм, Къэбэртэе-Бэлъкъарым, Къэрэщэе-Щэрджэсым язаслуженнэ артистэу Апэнэс Астемир радиом икъэтын къызэрэщыхигъэщыгъэу, ижъырэ орэдхэм къэIокIэ зэфэшъхьафхэр къафагъотых. Композитор ныбжьыкIэу Къэбэрдэкъо Мурат лъэпкъ гупшысэм къыпкъырыкIызэ, ижъырэ орэдхэм ямэкъамэхэр зэрегъафэх. Нарт Бадынэкъо иорэд Апэнэс Астемир къыIозэ псэ къы­пегъакIэ, лIыхъужъыр зы­фэдагъэр нахь куоу зэбгъа­шIэ пшIоигъо охъу.

Нарт Бадынэкъо купы­шхомэ ахэхьаныр, адэгущыIэныр ишэныгъэп. Гу­кIэгъу ин хэлъыгъ, лIыгъэ зэрихьаным, цIыфым IэпыIэгъу фэхъуным сыди­гъуи фэхьазырыгъ. Гузэ­жъогъу чIыпIэ ифагъэм гъусэ фэхъущтыгъ, лIы­хъужъ шъыпкъэу щытыгъ.

Бадынэкъо фэгъэхьыгъэ орэдыр Урысыем ирадио ыгъэжъынчыгъ.

Мыекъуапэ щыпсэурэ общественнэ IофышIэшхоу, Дунэе Адыгэ Хасэм хэтэу МэщфэшIу Нэдждэти Бадынэкъо иорэд пчыхьэзэхахьэхэм къащиIоу зэхэтхыгъэ. Ащи орэдым тамэ ритыным фэшI екIолIэкIэ шъхьаф къыфигъотыгъ – макъэр ыIэ­тыгъ.

Кавказ шэн-хабзэхэм яхьылIэгъэ къэтынхэу Николай Мамулашвили ыгъэ­хьазырыгъэхэм ащыщхэр радиомкIэ зэхэтхыгъэх.

Адыгэ шъуашэр

Лъэпкъ IэпэIасэу Гумэ Ларисэ адыгэ шъуашэр, тхыпхъэхэр зэришIыхэрэм афэгъэхьыгъэ къэтыныр гум къигущыIыкIыгъ.

Адыгэ бзылъфыгъэм саер зыщилъэмэ, шъуашэр зэрихьаным зэрэфэгъэсагъэр къыхэщы. Дунаим щызэлъа­шIэрэ ансамблэхэу «Налмэсыр», «Ислъамыер», «Кабардинкэр», нэмыкIхэри пчэгум къызихьэхэкIэ, шъуашэу ащы­гъыр ары апэу тызэ­плъырэр.

Адыгеир къэралыгъо гъэпсыкIэ иIэу зыпсэурэр илъэси 100 зэрэхъурэм фэгъэхьыгъэ фестивальхэм, зэIукIэгъухэм Гумэ Ларисэ ахэлажьэ.

— Лъэпкъ шъуашэм игъэкIэрэкIэн сигуапэу Iоф дэсэшIэ, — къытиIуагъ Гумэ Ларисэ.

Iанэм икъэбар, хьакIэр…

Николай Мамулашвили икъэтынэу адыгэ Iанэм, хьакIэм узэрэпэгъокIыщтым, нэмыкIхэм яхьылIагъэри тшIо­гъэшIэгъоныгъ.

Лъэпкъ Iэпэщысэхэр зыщашIырэ Iоф­шIапIэу «Нанэм» ипащэу Нэгъуцу Аслъан ехьылIэгъэ къэтыныр журналистэу ХьакIэмыз Сусанэ ыгъэхьазырыгъ.

Лъэкъуищ зиIэ адыгэ Iанэм идэгъугъэ къыщыригъажьи, Нэгъуцу Аслъан тишэн-хабзэхэр Iанэм зэрэщызэрахьэхэрэм, хьакIэм тIысыпIэу фэбгъэшъошэщтым, нэмыкIхэм япIуныгъэ мэхьанэ IэпэIасэм къыIотагъэх.

IофшIапIэу «Нанэм» адыгабзэр зэгъэ­шIэгъэным, лъэпкъ Iэмэ-псымэхэм яшIыкIэ афэгъэсэгъэнхэм фэшI кIэлэцIыкIухэр щызэIуагъакIэх. Зэхахьэхэм Адыгеим щыцIэрыIохэу Бырсыр Абдулахь, ГъукIэ Замудин, Унэрэкъо Рае, орэдыIохэу Быщтэкъо Азэмат, Дзыбэ Мыхьамэт, Беданыкъо Замирэ, Цышэ Зарэт, фэшъхьафхэм ащаIокIэх.

ЗэлъашIэрэ археологэу Тэу Аслъан лъэпкъым итарихъ, шэн-хабзэхэм, ныбжьыкIэхэм япIуныгъэ афэгъэхьыгъэ къэ­бархэу къыIуатэхэрэр лъэпкъ шIэ­жьым, щыIэныгъэм япхыгъэх.

Адыгеим изэIукIапI

Къэбэртэе-Бэлъкъарымрэ Адыгэ Рес­публикэмрэ яныбжьыкIэхэр зэлъэкIох. «Нанэм» зыщызэIокIэхэм, адыгэ быракъыр пчэгум лъагэу щаIэтыгъ, агъэбыбэтагъ. Зэлъэпкъэгъухэр гущыIэгъу щызэфэхъугъэх, щыуджыгъэх.

ИлъэсыкIэр адыгэмэ нахьыпэкIэ зэрагъэмэфэкIыщтыгъэм ехьылIэгъэ театрализованнэ къэгъэлъэгъонхэр «Нанэм» игъэкIотыгъэу щэкIох. Музейхэм яIофышIэхэр, спортым щыцIэрыIохэр «Нанэм» къырагъэблагъэх.

— Урысыем ирадио икъэтынхэм нахьыбэрэ тахэлэжьэн тимурад, — игупшысэхэм тащегъэгъуазэ республикэ общественнэ движениеу «Адыгэ Хасэм» и Хэсашъхьэ хэтэу Нэгъуцу Аслъан. – Тиреспубликэ икъэралыгъо гъэпсыкIэ итарихъ хэгъэгум нахьышIоу щядгъашIэ тшIоигъу.

ЕмтIылъ Нурбый.