Ныхэм апсэхэм IудэнакIэкIэ тяпхыгъ

Уянэ бгъэгушIомэ — шIум уфэкIон! Тхьэшхом итынмэ уахэмынын. Ныр зыгъэразэрэр — насыпышIон! Алахь лъапIэр шIукIэ къетэн.

УзэрэсимыIэжьызи, синан, упсэ IэшIу IудэнакIэкIэ сызэрепхыгъэр гъуащэрэп. А IудэнакIэр къызэрыкIоп, синан! ЗгъашIоу сигупс, гъэшIэн гъус, уигу­пшысэ-псалъ, уинэплъэгъу гъашIу, уишIу­лъэгъу къаргъу, уибэрэчэт щхы макъ, уигугъэ дах, уигумыпсэф-нэпсыб… Уси­гъэрэу гъашIэр къэпхьи, синан, Iудэ­накIэу сызэрэопхыгъэр дышъэпс къе­бгъашъуи, шъорышIыгъи, нэшIошIыгъи зы­дэщымыIэ Дунай шъхьаIэм укIожьыгъ. Чъые рэхьатэу, синан, гупсэфыгъо зимыIэгъэ сянэ лъапI! УигумэкIи, уигу­кIэгъуи зыдэпхьыжьи, IудэнакIэу дышъэ кIэныр сыгучIэ къычIэунагъ, синан. СипсыфэлIэ Iуби ар нахь лъапI. СимэлэкIалIэ ешIушIэрэ мыхьамелэми ар нахь IэшIу.

ЩыIэныгъэ мыпсынкIэм сыщигъэ-гъуа­щэрэп, уигупшысэ ипсалъэу ыпсы­хьагъэр стхьакIумэ икIрэп. Тхьэшхом иIэмырышIу сыгу къегъэшIу, шIугъэм сыфещэи, пшIодэхагъэм сыфекъудыи, сыхигъэукъорэп, синан! Псэ лъапIэу зынахь IэшIу щымыIэм иIэпэкIэ цIыкIоу сыгучIэ чIэлъыр оры зитыныр, сянэ цIыкIу! УцIыкIуми, сэркIэ уинышхуагъ, ухьалэлыгъ, синан. УзысIэкIэкIым, зэ узгъэежьэу усщыгъупшагъэп, Iудэнэ цыпэу къысфэбгъэнагъэм уичIыфэу стелъыр сщигъэгъупшагъэп, синан. Сы­нэпс мычъакъоу, лъагъор пхырищэу, нэгушъом къехми уфэмыен, синан! Ным инасыпыр лъфыгъэм итхъагъошъ, сызэушъыижьы. Къиныбэ слъэгъоу сянэ зэхишIэмэ, гунахьы хъущтэу сэ зэсэIожьы. ЩыIэныгъэр макIо, гъашIэр лъэ­кIуатэ, гумэкI-гукъэкIмэ сакъыкъонэжьы.

Ны шъуашэр зиIэм щытхъур ыдэжь! Ным дэлэжьэжьрэм псапэр къелэжь!

Сыфитыгъэмэ, синан!

Сыфитыгъэмэ, синан, Сабыигъом сыхилъэсэжьэу, ПкIышъо шъабэ сыкъынэсыжьэу, Уижьы фабэ зыIусщэжьыни.

Уфитыгъэмэ, синан, ГукIэгъуIэкIэ укъыстеIэни, УигъэшIуабзэ къызэхэсхыни, Убзэ зафэ къысфэхыени.

Сыфитыгъэмэ, синан, Зы такъикъкIэ сыпIукIэжьынэу, Нэплъэгъу гъашIом урысфэпэни, Шiулъэгъу къаргъом урызгъэпкIыни.

Сыфитыгъэмэ, синан, СигущыIэ къыплъыIэсынэу, Узэрэдышъэр осIони, Сызэрэпфэныкъор осIони.

Уижэбзэ дахэу сыухъумагъэм Сиумэхъыгъэу осIони. IэпкIэ-лъэпкIагъэу уикъэбзэныгъэр Зэрэсибзыпхъэр осIони.

ГущыIэ федэу къыпIушIыкIыгъэм СыхэпшIыкIыгъэу осIони. ГущыIэ фабэу сфызэхэбдагъэм СигъэкIэракIэу осIони.

ШIулъэгъоу къысфыуиIагъэр ЛъызгъэкIотагъэу осIони. Сишъхьацы шIуцIэ зыгъэфыжьыгъэр Сымыушъэфэу осIони.

ГужьыдэгъэкIэу сиIэгъэ нанэр Сыгу имыкIыжьэу осIони. Симэфэ нэфхэм яшэф остыгъэу СигукъэкIыжьыр — синан, осIони.

ОсIощтыр сфимыгъэкъужьэу, ТакъикъкIэ усIэкIэкIыжьмэ, Уидахи, уишIуи сфэIонэп Сыфитми сызфаер пфэсIонэу.

Лъфыгъэ гукIэгъухэр зэдеIэу, Ным ишIулъэгъу агъашIо. Амал-къулайхэр зэхалъхьэу, Гупшыси, псалъи фагъэшIу.

ЧIым ипытагъэр зылъапсэр ПсалъэкIэ къыпфэIотэна?! Ом илъэгагъэр зишIушIэм Лъэуер еудзышъуна?!

Нан! Жъогъо лыдэу сыгу укъинагъ!

Сисабыигъор зыгъэшIошъугъэу, СицIыкIугъор зэхэзышIагъэу, НыбжьыкIэгъур зыухъумагъэу, Сидэхэгъур зыгъэлъэпIагъэу, синан!

ГъашIэм щытхъур къэзылэжьыгъэу, Усщымыгъупшэу сыбгъэ удэлъ! КъыпфэсIожьышъумэ гущыIэ фабэ, Джы синасыпэу ар сигухэлъ.

ШIулъэгъоу уиIэр чIыгум ыбгъэгоу, ШIушIагъэу уиIэр уашъом ыгупэу, Нан! Жъогъо лыдэу Сыгу укъинагъ!

О пчIыпIэ бэшIагъэу сиуцожьыгъэу, УсимыIэжьми — усигъусэшIу. УсымыгъашIоу сыобгъукIуагъэу КъэсшIэжьрэп, нан, угу хэзгъэкIыгъэу.

Уихэбзэ зафэхэм сарылэжьагъэу, Уибзыпхъэ дахэхэм сафэшъыпкъагъэу, Уинэплъэгъу фабэхэм сызэлъаIыгъэу, ГъэшIэ илъэсхэр зэсынэкIыгъэх.

Зы мэфэ осэп сишъхьацы фыжьхэр. Зы чэщ-зымафэп сикъинлъэгъухэр. Илъэс жъотыхэм яхыор хьылъэхэм Сишъхьацы налъэхэр зэлъагъэлагъэ.

Илъэс пстэуми ямэфэ хафэхэм Нэгушъо-кIышъор зэрагъэлъагъэ. Ау зихъожьыгъэп сыгу итеуакIэ, ЗэрэныбжьыкIэу сыкъырехьакIы.

Жьы фэбэ IэшIур фыкIэпщэу сыбгъэ, ШIулъэгъу-гъашIом сыкъегъэбжьышIо. Нурэ-нэфыпсыхэу ным къыситыгъэхэм Тыгъэ нэбзыйхэу сыкъагъэфабэ.

Гъэсэпэтхыдэхэу ным къысиIуагъэхэм Гъэмэфэ ощхэу сыкъагъэлъапIэ. ШIулъэгъу-гукIэгъоу ным къысфишIыгъэхэр Джы ясэтыжьы сабыи нэфыхэм.

ШIушIагъэу уиIэр — уашъом ыгупэу, ШIулъэгъоу уиIэр — чIыгум ыбгъэгоу, Нан! Жъогъо лыдэу Сыгу укъинагъ.

Нанэ – ны

ИшIулъэгъу — ины, Инэплъэгъу — гъашIо, ИгукIэгъу — фабэ, Игупшысэ — сакъы, Ипсалъэ — лъапIэ, Ынапэ — дахэ, ИщэIагъэ — гъунэнчъ, ИгущыIэ — шъабэ, ИщыкIагъэмэ — пхъашэ.

Ным ыпсэ лъфыгъэм Iуилъхьан. Ащ ыпэ ежь зигъэлIэн. ИщыкIагъэмэ, псы чъыIэм хэхьан, машIоми пэхьан. Псэемыблэжьэу гъашIэр къыхьын. Ныпсэр илъфыгъэ епхыгъэшъ, ренэу ар шIосабый, шIохъыбый. Лъфыгъэм игъэшIэ гъогу хьылъэмэ зыкIэплъэгъощтыр янэ ынэгу зэлъагъ. ИшIугъоу, имыгъуаджэу мэпсэу­мэ — янэ нэгушIо дах. ГушIо нэпсымэ ынэ къечъагъэр — уиджэнэт щэфыгъэ. Нэпсы дыджмэ ынэгу къырыбгъачъэрэр — ущымыгугъы нахьышIум. Ны гукIэ­гъум джэуап ептыжьышъумэ — псапэ ыкIи гуапэ. Уихьалэлныгъэр — уигущыIэ фабэу, уиIуплъэр — нэплъэгъу гъашIоу, пIапи шIулъэгъоу фэпщэймэ, плъапи гукIэгъоу фэудзмэ — ны гупсэр гъэрэзэгъуаеп. Ным игушIо — уигъэнасыпышIощт. Алахь лъапIэр шIукIэ къыо­тэщт.

Уибзый бзэпсыхэм

Сыпсэ ифабэу, Уибзый бзэпсыхэм Хьалэлэу сапсыхьи, Синэнэ кIас!

Ппсэ ифэбагъэ зэпэнэфыжьэу, Уибзый бзэпсыхэр Къысхэбгощэжьэу, Узэмыблэжьи, синэнэ гупс!

ЦIыфыпсэ фабэм иIэзэгъупсхэу, Зибзыи бзэпсыхэм ПсэкIэ тязыпхырэр — Гупсэхэу, кIасэхэу, сакъыхэу — тянэх!

Дунай гъашIор

Псэ лъапIэр къысэзытыгъ! Гупшысэ сакъмэ саIыгъ. Псэ фабэм ибзый плъырхэу, Уидышъэ бзэпсмэ саIыгъ.

ГукIэгъу-шIулъэгъур кIэракIэу, Гупшысэ-псалъэр згъэкIэкIэу, Сянэ ынэгу сыкIаплъэмэ Дунай нэфыр къысэплъ.

Къыситыгъ шIулъэгъу гъашIо, ЗэхэсшIагъ псэ фэбэ машIо, Ястыжьыгъ сабыймэ сигъашIо, ЯсIожьыгъ дунай гъашIор. Хьэшхъуаныкъо-Хъут Сар.