Top.Mail.Ru

Лъэуж дахэ къыгъэнагъ

Image description

Зы щыIэныгъэ гъогу илъэс 25-рэ узыдытетыгъэр, гушIуагъуи, гукIаий зыдэбгощыщтыгъэр чIэунэнкIэ къин. Идунай ащ зихъожьырэм, уищыIэныгъэ изы Iахь зыдехьы. Уахътэ нахь тешIэ къэс гум итыркъохэр нахь кIыжьхэу аIо, ау джыри сэ ар зэхэсшIагъэп.

Пщымафэ шъхьэгъусэ, шы, ты дэ­гъоу зэрэщытыгъэм имызакъоу, адыгэ лъэп­къым илитератури лъэуж дахэ къыхинагъ. Публицистыр, драматургыр, общественнэ IофышIэр, народнэ тхакIор ыпсэ пэтыфэ лъэпкъ Iофхэм ишъып­къэу афэлэжьагъ.

Пщымафэ шэнышIоу, хьарамыгъэнчъэу щытыгъ, Iэдэбышхо хэлъыгъ. Ащ цIыфхэр зэкIэ изэфэдагъ, хэти илъэ­пIагъ. Иныбджэгъу, инэIуасэ е игъунэгъу зыIукIэкIэ шIуфэс рихынэу къызэрэзэтеуцорэр, ипсауныгъэ зэрэкIэупчIэрэр, такъикъ заулэ нэмыIэми ащ зэрэдэгущыIэрэр шъхьаныгъупчъэмкIэ бэрэ слъэгъущтыгъэ. Пщымафэ хэти бзэ къыдигъотын, цыхьэ къызыфыригъэ- шIын, ыбзэ къыригъэтIэтэн, егъашIи ышIэщтыгъэм фэдэу дэгущыIэн ылъэкIыщтыгъ. Игукъэбзагъэрэ ихьалэлыгъэ­рэ-кIэ ар кIэлэцIыкIум фэзгъадэщтыгъ Дунаим нэмыкIынэкIэ ащ сыригъэплъыгъ.

ЗиIэпэIэсэныгъэ ренэу хэзыгъэхъорэ, Iоф зыдэзышIэжьыщтыгъэ тхакIохэм Пщымафэ ащыщыгъ. Тонн пчъагъэ хъун тхылъэу ащ ыджыгъэр. Дунаим щыцIэ­рыIо тхакIохэм ятхылъэу ыгу рихьыхэрэм якIышъо зыфэдэр къыIон ылъэкIыщтыгъ. Фэсакъзэ тхьапэхэр зэпыригъазэщтыгъэх, текстэу ищыкIагъэр зытет нэкIубгъор хэмыукъоу къыIощтыгъ.

«Толстоим, Достоевскэм, Хемингуэй тырялъытыгъэмэ тэ, тхэкIо нэбгырэ ми­нишъэ пчъагъэ хъухэрэр, тыхэт?» — ыIозэ Пщымафэ тхылъеджэхэм язэ­IукIэ ыублэщтыгъ. ШIэныгъэ куоу къызыкъуи­хырэмкIэ, зэфэхьысыжь гъэшIэгъонэу ышIыхэрэмкIэ, агу зэрищэфырэмкIэ гъэсэныгъэшхо зиIэ, Iэдэб зыхэлъ тхэкIо IэпэIасэу зэрэщытыр ахэм етIанэ нэ­рылъэгъу къафэхъущтыгъ.

Тхылъ тедзапIэм Iоф зэрэщишIагъэр арыщтын, къэугупшысыгъэ горэхэр е щыIэныгъэм зыщырихьылIагъэхэр зылъэ­псэ зэхэлъэшъогъэ тхыгъэхэр ащ бэрэ къырахьылIэщтыгъэх. Джащ фэдэ зыхъу­кIэ Пщымафэ ренэу яупчIыщтыгъ «Мы тхыгъэр къыхаутынэу тефэу сыда зыкIэшъулъытэрэр? Нэбгырэ пэпчъ щыIэныгъэм бэ щыпэкIэкIырэр, сыда шъо ащкIэ къашъуIомэ шъушIоигъор?» ыIоти. Хъугъэ-шIагъэр гъэшIэгъонэу ары нахьыбэрэмкIэ джэуапэу къыратыжьыщтыгъэр. Пщымафэ ащ къыгъэнэшхъэищтыгъ.

Ар цIыф хьалэл дэдэу щытыгъ, ыгу зыфэмыкIорэ Iаджи ыгъэцакIэщтыгъ. Мычъыеу чэщ реным ежь къыфэмыгъэ­зэгъэ Iофхэм апылъэу къыхэкIыщтыгъ. Хэт ышIэныя игъашIэ арэущтэу кIако хъущтмэ?! Лъэшэу сыгу хэкIы гухэлъэу иIагъэхэм ащыщхэр ыгъэцэкIэнэу игъо зэримыфагъэр, Iазэу, пхъэшIэ IэпэIасэу, цIыф хьалэл дэдэу щытыгъэ ятэ фэтхэнэу зэрэмыхъугъэр. ИтворчествэкIэ Пщымафэ лъэгэпIэшхом зыщынэсыгъэ, иакъыл зыщычъэпхъыгъэ, гухэлъыбэ джыри зыщыздиIыгъы

гъэ лъэхъаным идунай зэрихъожьыгъэр, ыIэ бэмэ зэралъымыIэсыгъэр гукъау. «Хьадэ­гъур гужъуакIэм дэс» зыфаIорэм тыкIуи тыIукIагъ. Пщымафэ къызыхъугъэр илъэс 80 зыщыхъурэм ехъулIэу къыдэкIыгъэ иаужырэ тхылъэу рассказхэмрэ по­весть­хэмрэ зыдэтыр критикхэм, редакторхэм, журналистхэм ыкIи нэмыкI творческэ IофышIэхэм зафэсэгощым, гупшысэ куу ахэм зэрапхырыщыгъэр, бэмэ зэраригъэгупшысагъэр къыса­Iуагъ. Пщымафэ ия 70-рэ юбилей ехъулIэу Къуекъо Налбый зэдэгущыIэгъу зыдашIыми, Кощбаем итхыгъэхэр къызэ­рыкIоу зэрэщымытхэр, уигулъытэ зызэрэрагъэушъомбгъурэр къыIогъагъ.

Пщымафэ игугъу джыри шIукIэ зышIхэрэм, итворчествэ зыгъэлъапIэ­хэрэм тхьашъуегъэпсэу ясэIо, щыIэкIэ дахэ яIэнэу сафэлъаIо.

Кощбэе Валентин.