Лъэуж дахэ къыгъэнагъ
Зы щыIэныгъэ гъогу илъэс 25-рэ узыдытетыгъэр, гушIуагъуи, гукIаий зыдэбгощыщтыгъэр чIэунэнкIэ къин. Идунай ащ зихъожьырэм, уищыIэныгъэ изы Iахь зыдехьы. Уахътэ нахь тешIэ къэс гум итыркъохэр нахь кIыжьхэу аIо, ау джыри сэ ар зэхэсшIагъэп.
Пщымафэ шъхьэгъусэ, шы, ты дэгъоу зэрэщытыгъэм имызакъоу, адыгэ лъэпкъым илитератури лъэуж дахэ къыхинагъ. Публицистыр, драматургыр, общественнэ IофышIэр, народнэ тхакIор ыпсэ пэтыфэ лъэпкъ Iофхэм ишъыпкъэу афэлэжьагъ.
Пщымафэ шэнышIоу, хьарамыгъэнчъэу щытыгъ, Iэдэбышхо хэлъыгъ. Ащ цIыфхэр зэкIэ изэфэдагъ, хэти илъэпIагъ. Иныбджэгъу, инэIуасэ е игъунэгъу зыIукIэкIэ шIуфэс рихынэу къызэрэзэтеуцорэр, ипсауныгъэ зэрэкIэупчIэрэр, такъикъ заулэ нэмыIэми ащ зэрэдэгущыIэрэр шъхьаныгъупчъэмкIэ бэрэ слъэгъущтыгъэ. Пщымафэ хэти бзэ къыдигъотын, цыхьэ къызыфыригъэ- шIын, ыбзэ къыригъэтIэтэн, егъашIи ышIэщтыгъэм фэдэу дэгущыIэн ылъэкIыщтыгъ. Игукъэбзагъэрэ ихьалэлыгъэрэ-кIэ ар кIэлэцIыкIум фэзгъадэщтыгъ Дунаим нэмыкIынэкIэ ащ сыригъэплъыгъ.
ЗиIэпэIэсэныгъэ ренэу хэзыгъэхъорэ, Iоф зыдэзышIэжьыщтыгъэ тхакIохэм Пщымафэ ащыщыгъ. Тонн пчъагъэ хъун тхылъэу ащ ыджыгъэр. Дунаим щыцIэрыIо тхакIохэм ятхылъэу ыгу рихьыхэрэм якIышъо зыфэдэр къыIон ылъэкIыщтыгъ. Фэсакъзэ тхьапэхэр зэпыригъазэщтыгъэх, текстэу ищыкIагъэр зытет нэкIубгъор хэмыукъоу къыIощтыгъ.
«Толстоим, Достоевскэм, Хемингуэй тырялъытыгъэмэ тэ, тхэкIо нэбгырэ минишъэ пчъагъэ хъухэрэр, тыхэт?» — ыIозэ Пщымафэ тхылъеджэхэм язэIукIэ ыублэщтыгъ. ШIэныгъэ куоу къызыкъуихырэмкIэ, зэфэхьысыжь гъэшIэгъонэу ышIыхэрэмкIэ, агу зэрищэфырэмкIэ гъэсэныгъэшхо зиIэ, Iэдэб зыхэлъ тхэкIо IэпэIасэу зэрэщытыр ахэм етIанэ нэрылъэгъу къафэхъущтыгъ.
Тхылъ тедзапIэм Iоф зэрэщишIагъэр арыщтын, къэугупшысыгъэ горэхэр е щыIэныгъэм зыщырихьылIагъэхэр зылъэпсэ зэхэлъэшъогъэ тхыгъэхэр ащ бэрэ къырахьылIэщтыгъэх. Джащ фэдэ зыхъукIэ Пщымафэ ренэу яупчIыщтыгъ «Мы тхыгъэр къыхаутынэу тефэу сыда зыкIэшъулъытэрэр? Нэбгырэ пэпчъ щыIэныгъэм бэ щыпэкIэкIырэр, сыда шъо ащкIэ къашъуIомэ шъушIоигъор?» ыIоти. Хъугъэ-шIагъэр гъэшIэгъонэу ары нахьыбэрэмкIэ джэуапэу къыратыжьыщтыгъэр. Пщымафэ ащ къыгъэнэшхъэищтыгъ.
Ар цIыф хьалэл дэдэу щытыгъ, ыгу зыфэмыкIорэ Iаджи ыгъэцакIэщтыгъ. Мычъыеу чэщ реным ежь къыфэмыгъэзэгъэ Iофхэм апылъэу къыхэкIыщтыгъ. Хэт ышIэныя игъашIэ арэущтэу кIако хъущтмэ?! Лъэшэу сыгу хэкIы гухэлъэу иIагъэхэм ащыщхэр ыгъэцэкIэнэу игъо зэримыфагъэр, Iазэу, пхъэшIэ IэпэIасэу, цIыф хьалэл дэдэу щытыгъэ ятэ фэтхэнэу зэрэмыхъугъэр. ИтворчествэкIэ Пщымафэ лъэгэпIэшхом зыщынэсыгъэ, иакъыл зыщычъэпхъыгъэ, гухэлъыбэ джыри зыщыздиIыгъы
гъэ лъэхъаным идунай зэрихъожьыгъэр, ыIэ бэмэ зэралъымыIэсыгъэр гукъау. «Хьадэгъур гужъуакIэм дэс» зыфаIорэм тыкIуи тыIукIагъ. Пщымафэ къызыхъугъэр илъэс 80 зыщыхъурэм ехъулIэу къыдэкIыгъэ иаужырэ тхылъэу рассказхэмрэ повестьхэмрэ зыдэтыр критикхэм, редакторхэм, журналистхэм ыкIи нэмыкI творческэ IофышIэхэм зафэсэгощым, гупшысэ куу ахэм зэрапхырыщыгъэр, бэмэ зэраригъэгупшысагъэр къысаIуагъ. Пщымафэ ия 70-рэ юбилей ехъулIэу Къуекъо Налбый зэдэгущыIэгъу зыдашIыми, Кощбаем итхыгъэхэр къызэрыкIоу зэрэщымытхэр, уигулъытэ зызэрэрагъэушъомбгъурэр къыIогъагъ.
Пщымафэ игугъу джыри шIукIэ зышIхэрэм, итворчествэ зыгъэлъапIэхэрэм тхьашъуегъэпсэу ясэIо, щыIэкIэ дахэ яIэнэу сафэлъаIо.
Кощбэе Валентин.