Терроризмэр цIыфым ищыIэныгъэкIэ анахь щынэгъо инхэм ащыщ. А гупшысэр зыдэзыIыгъ боевикхэм цIыфхэр аукIыхэ къодыеп, жъалымыгъэ адызэрахьэ. Хабзэр, тетыгъор къызIэкIагъэхьанхэм афэшI зыми еблэхэрэп.

КъэбарлъыгъэIэс амалхэм хэхъоныгъэшхохэр зыщашIырэ лъэхъанэу непэ тызхэтым ишIуа­гъэкIэ цIыфхэм шIэныгъэ дэгъу­хэр къызIэкIагъэхьагъэх. Ащ ишIуагъэкIэ, къэралыгъохэр зэ­пэмыуцужьынхэм, зэмызэгъы­ныгъэхэр къэмыгъэхъугъэнхэм афэIорышIэрэ дунэе организациехэр тиIэхэ хъугъэ. Урысыер пштэмэ, рэхьатныгъэу илъыр зыпкъ итэу къытшIошIыми, егъэ­зыгъэ нэшанэхэр зыхэлъ хъугъэ- шIэгъэ зэфэшъхьафхэр чIыпIэ гъэнэфагъэхэм зэращыхъухэрэр зэхэтэхы. Ахэм зэу ащыщ терроризмэр. БзэджашIэхэм Интернетым иамалхэр къызфагъэфедэзэ цIыфхэм мыщ фэдэ лъэбэкъу арагъэшIы. Ядин фэзэощтхэу, джэнэтым ихьащтхэу агурагъаIо, бэхэр ахъщэ къагъэхъэным щэгугъых, ау тхьамыкIагъоу зыхэ­фэщтхэр къагурыIорэп. Хэбзэ­ухъумакIохэм къызэраIорэмкIэ, IэкIыб къэралхэм ащызэонэу кIуагъэхэм азыныкъо фэдизым ядунай ахъожьыгъ. Арышъ, цIыф­хэм сакъыныгъэ къызхагъэфэн, псаоу щыIэнхэу фаехэмэ, гъэпцIакIохэм, бзэджашIэхэм аIорэм едэIухэ хъущтхэп.

Терроризмэм ыкIи экстремизмэм апэуцужьыгъэнымкIэ къэралыгъо инхэм ямызакъоу, Адыгэ Республикэми IофшIэн макIэп щызэрахьэрэр. Терроризмэм пэшIуекIогъэнымкIэ комиссиеу ыкIи Оперативнэ штабэу зэхащагъэхэм аIэ зэкIэ­дзагъэу Iоф ашIэ. Республикэм террористическэ актхэр къыщымыхъунхэм фэшI ведомствэ зэфэшъхьафхэм Iоф зэрашIэрэм ахэр лъэплъэх.

— Мы Iофыгъом пытагъэ хэлъэу тыкъекIолIэн, тиреспуб­ликэ илъ рэхьатныгъэр, лъэпкъ зэгурыIоныгъэр зыукъо зышIоигъо кIуачIэхэм тапэуцужьын, гумэкIыгъо горэ къэуцумэ, псын­кIэу дэдгъэзыжьыным тынаIэ тедгъэтын фае. ЗэкIэмэ анахь шъхьаIэр тицIыфхэм ящынэгъон­чъагъэ къэухъумэгъэныр ары. Экстремизмэм ыкIи терроризмэм апэшIуекIогъэнымкIэ къулыкъу зэфэшъхьафхэм зэхащэхэрэ пэшIорыгъэшъ Iофтхьабзэхэм язэфэхьысыжьхэр зэхэтфынхэ, гумэкIыгъо зыдэщыIэ лъэныкъохэр дгъэнэфэнхэ ыкIи ахэр дэгъэзыжьыгъэнхэм тынаIэ тедгъэтын фае. Мы Iофыгъом къыхэлэжьэрэ кIэлэцIыкIухэм ыкIи ныбжьыкIэхэм япчъагъэ хэгъэхъогъэным мэхьанэшхо иI. Джащ фэдэу дин ыкIи лъэпкъ зэгурыIоныгъэр гъэпытэгъэныр къизыIотыкIырэ социальнэ рекламэр нахьыбэн фае, — къыщиIуагъ мы Iофыгъом фэгъэхьыгъэ зэхэсыгъом Адыгеим и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат.

Терроризмэм пэшIуекIогъэнымкIэ ыкIи экстремизмэ нэшанэ зиIэ бзэджэшIагъэхэр зэрамыхьанхэмкIэ, джащ фэдэу лъэпкъ ыкIи дин зэфыщытыкIэхэм алъэныкъокIэ бзэджэшIагъэхэм ныбжьыкIэхэр ащыухъу­мэгъэнхэмкIэ анахь пшъэдэкIыжь ин зыхьэу, IофшIэнышхо зезыхьэрэр хэгъэгу кIоцI IофхэмкIэ Министерствэр ары. Ведомствэм къызэрэщаIуагъэмкIэ, экстремизмэ нэшанэ зиIэ бзэ­джэ­шIагъэ республикэм щызэрахьагъэу агъэунэфыгъэп ыкIи ащ фэдэ щынагъо непэ щыIэп. Ау ащ къикIырэп мы лъэныкъом­кIэ зыпари амышIэу, экстремизмэм ыкIи терроризмэм апэшIуекIогъэнымкIэ респуб­ликэм ихэбзэухъумэкIо къулыкъухэр зэгъусэхэу Iофтхьэбзэ гъэнэфагъэхэр зэрахьэх. Джащ фэдэу дин гъэIорышIапIэхэм япащэхэм зэпхыныгъэ адыряIэу Iоф адашIэ.

ИлъэсыкIэ мэфэкIыр къызыщихьащтым хэбзэухъумэкIо къу­лыкъухэм гъэлъэшыгъэ шIыкIэм тетэу Iоф ашIэщт. Министерствэм икъулыкъушIэхэр щынэгъончъагъэм, рэхьатныгъэм алъыплъэщтых. Анахьэу анаIэ зытырагъэтыщыр цIыфыбэ зыщызэрэугъоирэ чIыпIэхэр терроризмэм зэрэщаухъумэщтхэр ары. ПэшIорыгъэшъэу зэкIэ объектхэр ауплъэкIущтых ыкIи чэщ-зымафэм къыкIоцI зэпымыоу къулыкъур ащахьыщт.

Хэгъэгу кIоцI IофхэмкIэ Министерствэм иотдел зэфэшъхьафхэм япащэхэр зыхэхьэрэ IофышIэ куп зэхащагъ. Агъэнэфэгъэ пшъэрылъхэр зэрагъэцакIэ­хэрэм фэгъэхьыгъэ къэбар мафэ къэс IофышIэ купым къыIэкIахьэ ыкIи ащ фэгъэхьыгъэ унашъохэр, ищыкIагъэмэ гъэтэрэзыжьынхэр афашIых.

Министерствэм иIофышIэхэм къызэраIуагъэмкIэ, мэфэкI ма­фэхэм ямызакъоу, терроризмэм ыкIи экстремизмэм апэшIуекIогъэным фэгъэхьыгъэ Iофтхьабзэхэр зэрахьэх. ЦIыфыбэ зыщызэрэугъоирэ чIыпIэхэм, бэдзэр­хэм, вокзалхэм къулыкъур аща­хьы. ЦIыфхэм заIуагъакIэзэ, гущыIэгъу афэхъух. Гулъытэ къызхагъэфэнэу, зэгуцэфэхэрэ пкъыгъохэр, Iалъмэкъхэр, автомобильхэр, цIыфхэр алъэгъу­хэмэ, полицием макъэ рагъэIу­нэу къяджэх.

Адыгэ Республикэм хэгъэгу кIоцI IофхэмкIэ и Министерствэ Адыгеим щыпсэухэрэм зафе­гъазэ, анахь зыщыжъотхэ мэфэкIхэм сакъыныгъэ къызхагъэ­фэнэу. Джащ фэдэу шъузэрэзекIощт шIыкIэхэр джыри зэ шъугу къэтэгъэкIыжьых.

ЦIыфыбэ зыщызэрэугъоирэ чIыпIэхэм, учреждениехэм, бэу зэтет унэхэм ядэкIояпIэхэм, транспортым цыхьэшIэгъунчъэ пкъыгъохэр ащышъулъэгъунхэ ылъэкIыщт. Гу зылъышъутэгъэ пкъыгъор а чIыпIэм а уахътэм щымылъынэу щытмэ, шъунаIэ тешъумыдзэу къэшъумыгъан. Транспортым ащ фэдэ пкъыгъо къыщыжъугъотыгъэмэ, исхэм яемэ шъукIэупчI, арэу щымытмэ, водителым макъэ ежъугъэIу.

Джащ фэдэу адрэ чIыпIэхэу ыпшъэкIэ къыщытIуагъэхэми цыхьэшIэгъунчъэ пкъыгъохэр къазыщыжъугъотхэкIэ, полицием шъуфытеон фае. Сыд фэдэ чIыпIэ щышъулъэ­гъугъэми, зыщышъумыгъэ­гъупш:

— къэжъугъотыгъэр къызэдэшъумых ыкIи шъумыгъэкощы;

— амал зэриIэкIэ зыер зэхэшъуф;

— ар зышъумыгъэунэфыкIэ лъэтемытэу полицием макъэ ежъугъэIу;

— цыхьэшIэгъунчъэ пкъыгъо къызэрэжъугъотыгъэр а чIыпIэм щыт цIыфхэм яжъугъашI ыкIи лъыкIотэнхэу яшъуIу;

— следственнэ-оперативнэ купыр къэсыфэ шъуеж.

Террористическэ хъугъэ- шIагъэ къэхъуным ищынагъо къызыуцукIэ шъузэрэзекIощтыр:

— цыхьэшIэгъунчъэ цIыфхэр, пкъыгъохэр зышъулъэгъухэкIэ шъунаIэ атешъудз, хэбзэухъумакIохэм макъэ яжъугъэIу;

— шъумышIэрэ цIыфхэм Iалъмэкъхэр къаIышъумыхых, шъо шъуIыгъхэм алъыплъэн щымыIэу къэшъумыгъанэх;

— ошIэ-дэмышIэ Iоф хэфэгъэ унагъом зэрэзекIощтымкIэ план иIэн фае. Телефон зэпхыныгъэ щымыIэмэ, унагъом исхэр зыщызэIукIэщтхэ чIыпIэ гъэнэфагъэ къыхахынэу щыт;

— шъуагъэкощынэу зыхъукIэ, пстэуми апэ шъуищыкIэгъэщтхэ пкъыгъохэмрэ документхэмрэ къыздашъуштэх;

— сыдигъуи зэжъугъашIэх шъузыщыпсэурэм чIэхьэпIэ- чIэкIыпIэу иIэхэр зэкIэ;

— фэтэрыбэу зэхэт унэм идэкIояпIэхэм ыкIи иплощадкэхэм пкъыгъо лыехэр атетыхэ хъущтэп;

— машIор къыщыхъугъэмэ е зыгорэ къыщыуагъэмэ, лифтыр шъумыгъэфедэ;

— сыд хъугъэми, щтэныр къызытешъумыгъакIу.

Ны-тыхэр! ШъуикIэлэцIыкIу­хэм ящыIэныгъэкIэ ыкIи япсауныгъэкIэ пшъэдэкIыжь шъохьы. Сыд фэдэрэ пкъыгъуи (Iалъ­мэкъми, тхылъыпIэ зэхэгъэпкIа­гъэми, джэгуалъэми) щынагъо зэрэпылъыр сабыйхэм агуры­жъугъаIу. Ежь-ежьырэу ахэр къаштэхэ зэрэмыхъущтыр зэхя­жъугъэшIыкI.

Тигъэзет инэкIубгъохэмкIэ тэри цIыфхэм тялъэIу — мыщ фэдиз мэфэкI мафэу рекIокIыщтхэм сакъыныгъэ, гулъытэ къызхагъэфэнхэу, общественнэ рэхьатныгъэр ыкIи щынэгъон­чъагъэр амыукъонхэу.

Мы Iофыгъоу зигугъу къэтшIырэр къызэрыкIоу щытэп. Адрэ шъолъырхэм ялъытыгъэмэ, непэ тиреспубликэ илъ рэхьатныгъэм тырыгушхон ыкIи ар къэтыухъу­мэн фае. Ащ дакIоу Темыр Кавказым мамырныгъэ илъыным тыфэбэнэныр зэкIэми типшъэ­рылъ шъхьаI.

КIАРЭ Фатим.