Адыгэ Республикэм культурэмкIэ изаслуженнэ IофышIэу Ирина Бредихинам сурэтэу ышIыгъэхэм якъэгъэлъэгъон Мыекъуапэ къыщы­зэIуахыгъ.

Республикэм культурэмкIэ и Министерствэ, Мыекъуапэ сурэт къэгъэлъэгъуапIэу дэтым якъулыкъушIэхэм язэхахьэ искусст­вэр зышIогъэшIэгъонхэр, шIэныгъэлэжьхэр, журналистхэр хэлэжьагъэх.

Сурэт къэгъэлъэгъуапIэм ипа­щэу, зэлъашIэрэ сурэтышIэу, архитекторэу Бырсыр Абдулахь Iофтхьабзэр зэрищагъ. Ащ изэфэхьысыжьхэм къащыхигъэщыгъ Ирина Бредихинам иIэпэIэсэныгъэ живописым, графикэм къащигъэлъагъозэ, цIыфхэм гукIэ алъыIэсын зэрилъэкIырэр.

Сурэтым икъежьакI

Пшызэ къэралыгъо университетым художественнэ графикэмкIэ ифакультет Ирина Бредихинам къыухыгъ, сурэтышIхэм я Союз хэт, Мыекъопэ художественнэ еджапIэм ипащ. Исэнэхьат гум щыщ зэрэхъу­гъэр къытфиIуатэзэ, пшъашъэхэм ащыщ иеплъыкIэхэм къащыхигъэщыгъэр тшIогъэшIэгъоныгъ.

— Ирина Бредихинам шъо зэфэшъхьафхэр ыгъэфедэхэзэ, сурэт пэпчъ екIолIэкIэ хэхыгъэ къыфегъоты, — къыIуагъ рес­пуб­ликэм искусствэхэмкIэ икол­ледж щеджэрэ пшъашъэм.

Урысыем исурэтышIхэм я Союз хэтэу, искусствоведэу Люд­мила Гунинам иеплъыкIэхэр тшIогъэшIэгъоных. Къэгъагъ Iэрамхэр ащ зэрегъапшэх. Шъо­фым къыщыкIырэ къэгъагъым къошыныр сыдэущтэу къыгъэ­дэ­хэщта? Къэгъагъ шхъуантIэр, плъыжьыр, гъожьыр сыдэущтэу къаугъоихэра? Зы Iэрам зы­пшIы­хэкIэ зэдештэха, дахэ мэхъуха?

Ядэхагъэ узыIэпещэ

…ЗэлъашIэрэ артисткэу Лариса Долинам къэгъагъым фэ­гъэхьыгъэ орэдыр къыIо зыхъу­кIэ, хъулъфыгъэхэр нахь куоу регъэгупшысэх. Сыд фэдэ къэгъагъа бзылъфыгъэм ритыщтыр?

Адыгэ Республикэм инароднэ артисткэу Нэгъой Маринэ «Къэ­гъагъ Iэрам» зыфиIорэ орэдыр мэкъэ дахэкIэ къызыхидзэкIэ, ухэщэтыкIы. Къэгъагъыр, орэдыр, шIулъэгъур — ахэр зэ­зыпхырэ кIуачIэм икъежьапIэ улъэхъу.

Гум зэрэрихьырэм тетэу къо­шыным къэгъагъыр ебгъэкIу пшIоигъоми, Ирина Бредихинам игупшысэхэр къыдэплъы­тэнхэр нахьышIу.

Сурэт 59-рэ иIофшIагъэхэм къахихыгъэу И. Бредихинам къе­гъэлъагъо. Къэгъагъ Iэрамыр сурэтыбэмэ ащыолъэгъуми, зэ­рэзэфэмыдэхэр къыхэбгъэщы- зэ, узыIэпащэ, уяплъы.

СурэтышIыр гуфит-шъхьафи­тэу мэгупшысэ. Унэшъо хэхыгъэ къыфашIызэ сурэтхэр ышIыгъэ­хэу тлъытэрэп. Философие хэ­лъэу цIыфым ыгу ихъыкIырэр къэгъагъымкIэ къыгъэлъагъо шIоигъу.

Тыкъэзыуцухьэрэ дунаир сурэтхэмкIэ къегъэлъагъох. Ар зытыришIыкIыгъэ шъоф зэикIыр, псэупIэр, зыгъэпсэфыпIэр къэо­шIэжьых. Гупшысэу иIэр сурэтым рипхызэ, къэгъагъэхэм ашъохэр хегъэунэфыкIых.

МыIэрысэр, Iанэм тет шхыныгъохэр, фэшъхьафхэри исурэт­хэм ахэтэлъагъох. Сэнашъхьэм итеплъи сурэтым къыщыхэо­гъэщы. Чъыгхатэхэр нэплъэгъум итых. Унагъом шхыныгъоу щагъэхьазырырэм нэсыжьэу сурэт­хэм къаIуатэрэр макIэп.

Дунаим идэхагъэ зыфегъазэ, сурэтым къыщиIотэщтыр къыхехы. Пчэдыжьыр, мэфэ оялэр, гъатхэм идэхэгъу, нэмыкIхэри сурэтышIым гукIэ къыреIотыкIых. Узыфэщагъэр сурэт пшIыныр нахь IэшIэхэу зэрэщытыр И. Бредихинам иIофшIагъэхэм ахэолъагъо.

ЕплъыкIэхэм уагъэгупшысэ

Студентхэм, кIэлэеджакIохэм къаIуатэрэм тедэIузэ, искусствэм ящыIэныгъэ езыпхыгъэ­хэм гущыIэгъу тафэхъугъ.

— ЩыIэныгъэм къыхэхыгъэ сурэтхэр дахэх, шъо зэфэшъхьаф­хэмкIэ гъэкIэрэкIагъэх, — къы­тиIуагъ КъокIыпIэм щыпсэурэ лъэпкъхэм искусствэхэмкIэ я Къэралыгъо музей икъутамэ ипащэ игуадзэу Сулейман Фатимэ. — Ирина Бредихинар иIофшIэн ишъыпкъэу пылъ.

— ЗэкIэ сурэтхэм сяплъыгъ. Искусствэр дэгъоу къызэрэгурыIорэр Ирина Бредихинам исурэтхэм къагъэлъагъо. ТищыIэкIэ-псэукIэ къызэриIотэрэ шIыкIэм бэмэ саригъэгупшысагъ. Ылъэгъурэр зытетым тетэу цIыфхэм алъигъэIэсын елъэкIы, — къытиIуагъ сурэтышI цIэрыIоу Хъуажъ Рэмэзан.

КIэлэегъаджэу Ирина Швачкэ къызэриIуагъэу, Ирина Бредихинам иIофшIагъэрэ ищыIэныгъэрэ зэпхыгъэх.

Искусствэм щыцIэрыIохэу Бырсыр Абдулахь, Къуекъо Ма­ринэ, ХъокIо Ларисэ ягуапэу къэгъэлъэгъоным еплъыгъэх. Сурэтхэм якупкI гурыIогъошIу къафэхъугъ.

И. Бредихинам иIофшIагъэ ехьылIэгъэ буклетэу къыфыдагъэкIыгъэр дахэу зэгъэкIугъэ. Сурэтхэр «къыбдэгущыIэщтхэм» фэдэу къэлъагъох.

— Адыгэ Республикэм культу­рэмкIэ и Министерствэ, респуб­ликэм исурэт къэгъэлъэгъуапIэ лъэшэу сафэраз. Министрэу Аулъэ Юрэ, къэгъэлъэгъуапIэм ипащэу Бырсыр Абдулахь шъхьа­фэу «тхьашъуегъэпсэу» ясIожьы сшIоигъу. Буклетыр дэхэ дэд. Сурэтхэм якъэгъэлъэгъон гур зыфищэу зэхащагъ. Зэхахьэм хэлэжьагъэхэм лъэшэу сафэраз, — къыIуагъ Ирина Бредихинам.

КIэлэцIыкIу художественнэ еджапIэм ипащэу И. Бредихинам Iоф ышIэзэ, исурэтхэмкIэ республикэм иискусствэ хэхъо­ныгъэ ышIыным пылъ.

Адыгэ Республикэм икIэлэцIыкIу еджэпIэ анахь дэгъухэм ащыщым ипащ. Рагъэджэрэ кIэлэцIыкIухэр Адыгеим имыза­къоу, Къыблэм, Урысыем язэ­нэкъокъу-къэгъэлъэгъонхэм ахэ­лажьэх, хагъэунэфыкIырэ чIыпIэхэр къыдахых.

ШIу зышIэрэр шIум IокIэжьы. И. Бредихинар ишIушIагъэкIэ къытхэт, цIыфхэм агъэлъапIэ. Ригъэджэрэ кIэлэцIыкIухэр, ны-тыхэр, кIэлэегъаджэхэр къыфэразэх.

Къыгоуцуи, сурэт зытырахыгъэ пшъашъэм ыцIэ зэд­гъэшIэнэу мыхъугъэми, гуфэбэныгъэу къыфыриIэр инэплъэ­гъукIэ къызэрэтиIуагъэр гуапэ къытщыхъугъ.

Къэгъэлъэгъоныр Мыекъуапэ щэкIо, еплъы зышIоигъохэр зэ­хэщакIохэм рагъэблагъэх.

ЕмтIылъ Нурбый.