КъокIыпIэм щыпсэурэ лъэпкъхэм яискусствэкIэ Къэралыгъо музеим икъутамэу Мыекъуапэ дэтыр зызэхащагъэр мыгъэ илъэс 35-рэ хъугъэ.

Чъэпыогъум и 28-м 1985-рэ илъэсым СССР-м культурэмкIэ и Министерствэ иунашъокIэ ар Мыекъуапэ къыщызэIуахыгъагъ. Ащ кIэщакIо фэхъугъэр зэлъа­шIэрэ археологэу, а уахътэм мы музеим культурэмкIэ ыкIи ижъырэ искусствэмкIэ иотдел ипащэщтыгъэу Александр Лес­ковыр ары. 1981 — 1988-рэ илъэсхэм Кавказ археологическэ экспедицием ипащэу ащ Iоф ышIагъ. ЗэшIуахыгъэ Iоф­шIэнхэм яшIуагъэкIэ тиэрэ къы­пэу я VI — IV-рэ лIэшIэгъухэм япхыгъэ пкъыгъо хьалэмэтхэу мыутIэ лъэпкъхэу Темыр Кавказым щыпсэущтыгъэхэм якультурэ къизыIотыкIыхэрэр къа­гъотыгъэх.

Непэрэ мафэм музеим ихъар­зынэщ культурэм ыкIи искусствэм япкъыгъо зэфэшъхьафхэу япчъагъэкIэ минипшIым фэ­диз чIэлъ. Зэшъхьэгъусэхэу Кушъу Аслъанрэ Нэфсэтрэ ащ игъэпсын, изэтеуцон ящыIэ­ныгъэ иIоф шъхьаIэ хъугъэ. Илъэс 35-м щыщэу илъэс 23-м Кушъу Нэфсэт музеим ипащ. НэмыкIхэм къахэзыгъэщэу музеим брендиплI иIэу ащ елъытэ.

АпэрэмкIэ — Улапэ къыща­гъо­тыгъэ шышъхьэ зышIот ты­жьын ритонэу «Пегас» зыфиIо­рэр. Пкъыгъо шъыпкъэр Москва, къэралыгъо музеим и «Дышъэ хъарзынэщэу» хэтым чIэт. Темыр Кавказ къутамэм ритоным тешIыкIыгъэу Германием ща­шIыгъэр ары щыплъэ­гъущтыр.

ЯтIонэрэмкIэ — тиэрэ къыпэу я VI — V-рэ лIэшIэгъухэм ыныбжь къыщежьэу джэрз ­щыуанэу «Нартмэ ялэгъупэ хьа­лэмэткIэ» зэджагъэхэу 1982-рэ илъэсым Улэ Iуашъхьэхэм ащыщ къыщагъотыжьыгъагъэр ары. Илъэс 37-рэ Москва ТыгъэкъокIыпIэ музеим зычIэт нэужым ар Мыекъуапэ музеим и Темыр Кавказ къутамэ къарагъэщэжьыгъ ыкIи непэ изэ­Iухыгъэ къэгъэлъэгъуапIэхэм ахэт.

ЯщэнэрэмкIэ — зэлъашIэрэ модельерэу, IэпэIасэу, Адыгэ Республикэм культурэмкIэ иза­служеннэ IофышIэу, искусствэмкIэ Адыгэ Республикэм и Къэралыгъо премие илауреатэу СтIашъу Юрэ иIэшIэгъэ байхэм, лъэпкъ шъуашэхэм атешIыкIыгъэ шъошэ хьалэмэтхэм якъэгъэ­лъэгъонэу музеим чIэтыр ары.

ЯплIэнэрэ брендыр — Японием къырахыгъэ чэрэз лъэпкъэу сакурэр, адыгэ къужъIэ­рысэ ыкIи мыIэрысэ чъыгха­тэхэр музеим ищагу, Кушъу Нэфсэт игукъэкIыкIэ, зэрэща­гъэтIысхьагъэхэр ары.

А зэпстэум музеим иIофы­шIэхэр лъэшэу рэгушхох. Ау етIани мыгъэрэ илъэсым зы гъэхъэгъэ ин къадэхъугъэу ха­гъэу­нэфыкIы — грантэу къыра­хыгъэм ишIуагъэкIэ Урысыем ыкIи Тыркуем ащыпсэурэ адыгэ­хэм якультурэ, яискусствэ, ана­хьэу сурэтшIыным ылъэныкъокIэ ягъэхъагъэхэм зэфэхьысыжь языгъэшIыщт проектышхо зэшIуахыгъ. Ащ фэшIыкIэ шIэ­ныгъэлэжьэу Алла Соколовар (ары проектым иавтор) ягъусэу, музеим иIофышIэ нэбгырищ — проектым ипащэу Сулейман Фатимэ, музеим ипащэ игуадзэу Къуекъо Жаннэ, научнэ IофышIэ шъхьаIэу ХъуакIо Ларисэ Тыркуем зэдэкIогъагъэх, Кавказ культурэ фондхэм япащэхэм, адыгэ сурэтышI цIэ­ры­Iохэм аIукIагъэх. А зэпстэум нахь игъэкIотыгъэу тикъыкIэлъы­кIорэ тхыгъэ тыкъыщытегущы­Iэщт.

Тэу Замир.