Сабыйхэм ядунай хьалэмэт ухещэ
Мамырыкъо Нуриет «Пщынэ макъэкIэ» зэджэгъэ иапэрэ тхылъ къызэрэдэкIыгъэр зэсэлъэгъум, сигуапэу къэсштагъ. Сыда пIомэ гъэзетэу «Адыгэ макъэм» илъэсыбэ хъугъэу тызызэдыIутым къыкIоцI журналист IэнатIэу зыIууцуагъэм ишъэфхэр къызIэкIигъэхьанхэм ишъыпкъэу пылъыгъ ыкIи ар къыдэхъугъ.
Апэрэ мафэм къыщегъэжьагъэу итхакIэкIэ гу лъытэгъоягъэп художественнэ псалъэри ыгукIэ зэрэпэблагъэр. Ар къаушыхьаты ижурналист IофшIэнкIэ къытефэрэ тхыгъэ зэмылIэужыгъохэу къыхиутыхэрэм афэшъхьафэу, щыIэныгъэм нэ чанкIэ хилъагъохэрэм афэгъэхьыгъэ рассказхэу узыIэпызыщэхэрэри тигъэзет имызакъоу, журналэу «Зэкъошныгъэм» инэкIубгъохэми къазэрэщыхиутыщтыгъэхэм. Арышъ, сэ симызакъоу, адрэ цIыфхэу ихудожественнэ творчествэ бэшIагъэу зынаIэ къытезыдзагъэхэм ащ итхыгъэ зэхэубытагъэхэр дэтхэу джы тхылъ къызэрэдигъэкIыгъэр ягуапэ зэрэхъугъэм щэч хэлъэп.
Зигугъу къэсшIырэ тхылъыр прозэкIэ тхыгъэу нэкIубгъуи 126-рэ зэрэхъурэр. Ащ пае ар зышIопIуакIэхэри къыкъокIынхэщтын. Ау кIэлэцIыкIухэм афэгъэхьыгъэ тхыгъэ зэфэшъхьафэу дэтыр зэрэмымакIэр, 70-м къызэрехъурэр къыдэплъытэмэ, нэмыкIэу урегъэгупшысы. Сыда пIомэ, ащ фэдиз къэбар къэIотагъэм гупшысэ гъэнэфагъэхэр апхырыщыгъэхэу, зигугъу къыщишIыхэрэ сабыймэ дунэе шъхьаф зырызэу щыряIэр зыми хэмыкIуакIэу, шъхьэ гъэнэфагъэкIэ къыщытыгъэх. Ар IофшIэгъэ цIыкIоп ыкIи ащ фэдизыр IэпэIэсэныгъэ хэлъэу ыкIи гуетыныгъэ ин фыриIэу Мамырыкъо Нуриет къызэрэплъигъэIэсыгъэмкIэ нэшIукIэ уеплъы.
Мыщ дэжьым къыщыхэзгъэщы сшIоигъу Нуриет цIыкIухэм ямызакъоу, инхэми афэгъэхьыгъэу зэрэтхэрэр. Журналист чъэпхъыгъэр сакъэу дунаим кIэдэIукIы, ар гуфаплъэу гъашIэм хэплъыхьэзэ, цIыфым ищыIэкIэ-псэукIэкIэ мэхьанэ зиIэ Iофыгъохэм ынаIэ атыредзэ ыкIи илитературнэ творчествэкIи зафегъазэ. Ау сабыйхэр зэкIэми анахь игупсэхэу зэрэщытым къыхэкIэу (ар исыд фэдэрэ кIэлэцIыкIу расскази дэгъоу къыхэщы) ахэм нахь дахьыхышъ, насыпышIо цIыкIухэм тыгъэм инэфыпс зэрызызэпыт япшысэ дунай гузэхэшIэ тхъагъоу щыряIэр ары икъэлэмыпэ нахьыбэрэмкIэ къыпыкIырэр. Ащ пае щыгъым фэдэу зэблыгъэхэ художественнэ кIэлэцIыкIу текстхэмкIэ иапэрэ тхылъ зэрэзэхигъэуцуагъэр къыбгурыIонэу щыт.
Тхылъыр къызэгопхэу, апэ унэ къыпэшIуафэхэрэ тхыгъэ зытIущмэ узяджэкIэ унаIэ теодзэ (зэкIэри кIэкIэу е кIэкI дэдэу тхыгъэшъ, зы жьыкъэщэгъукIэ «огъэунэшкIух») тхэным фэшъыпкъэу зигухэлъ фэзыузэнкIи, къэлэмыр зыгъэлъапIэу къэзыштагъэм ар зэригъэфедэрэмкIэ пшъэдэкIыжьэу ыхьырэр зэрэзэхишIыкIырэм. УзыгъэгушIорэр, зэкIэ тхылъым дэтхэр зэфэдэхэу жэбзэ зэгъэпэшыгъэ дахэкIэ, гушысэ гъэнэфагъэр ащыкIэщыгъэу, кIэух зэхэфыгъэхэр яIэхэу зэрэтхыгъэхэр ары. Ащ къегъэлъагъо Бэрэтэрэ Хьамидэ зитхыгъэ емыгугъоу, джау сыдми зэзыгъэчэп къодыемэ езэгъыхэрэмэ апае, «мыхъуми хъугъэ ыIуи, шъхьащыкIыгъ» зыфиIощтыгъэмэ Мамырыкъо Нуриет зэращымыщыр ыкIи шъхьашъорыкIо екIолIакIэр зэримышэныр.
Шъэфэп кIэлэцIыкIухэм апае тхэкIо пстэури зэрэмытхэрэр, ахэм афэгъэхьыгъэу зырыз горэхэр якъэлэмыпэ къыпэкIых. Джащ фэд, кIэлэцIыкIу тхакIохэми инхэр зыгъэгумэкIырэ Iофыгъохэм ятхын зыгукIэ фытемыгъэпсыхьагъэхэри ахэтых. Ар тхэкIо чъэпхъыгъэм ыIэ къыхьыщт-къымыхьыщтыр арэп зэлъытыгъэр. Ащ лъапсэу иIэр ежь тхакIо пэпчъ ыгу къызфыдэчъырэр, шIонахь шъхьаIэу иакъылрэ иIэпэIэсэныгъэрэ зыфигъэIорышIэхэ шIоигъор ары. Ау бэшIагъэу гъэунэфыгъахэу щыт сабыйхэм уафэтхэныр, ахэм япшысэ дунай угукIи пшъхьэкIи ухэхьанышъ, ежьхэм ащыщ шъыпкъэ ухъугъэу, ашъхьэ щыхъурэ-щышIэрэр сурэт IупкIэм фэдэу тхылъеджэхэм апашъхьэ къибгъэуцоныр зэрэмыпсынкIагъор. Сэ сишIошIыкIэ ар къыбдэхъуным пае, сыд уныбжьми, ори зэгорэм узыхэтыгъэ сабыигъом щыщ Iахь горэ джыри къыпхэнагъэу, ащ инэф хьалэлкIэ къогъанэ уимыIэу пстэуми уадэгощэшъоу ущытын фае. Ежь Нуриет а нэшанэр хэолъагъо.
Тхылъэу «Пщынэ макъэм» ыкIышъо зэрэпIуакIэр къыригъэкъужьэу дахэу, гум чэфыгъор къырилъхьэу гъэкIэрэкIагъэ ыкIи тхыгъэу къыдэхьагъэхэм нэфынагъэу ахэлъым яджэрпэджэжьэу къыпщэхъу. Ащ исэмэгу шъхьагъырэ къуапэм къумбыл чъыгхэм зызыщыращырэ гъэмэфэ дунаеу тыгъэр пщэм къызщыпхырыщрэр къыкъощы. ЫчIэгъырэ джабгъу къопэ шхъонтIэчIапцIэу нахьыбэ зыубытырэм зыщаIуантIэмэ зыщаушъомбгъузэ, мэкъэмэ шэплъ тамыгъэхэм пщынэ шIуцIэшхом ыкIыбкIэ къыдаухьэшъ, гъунапкъэм дыдэкIуаех, тхылъым ыцIи шъо шэплъкIэ пщынэ гупэм изы къуапэ къытехьэу хьарыф зэкIужькIэ тетхагъ. Мыр тхылъым къыдэхьэгъэ рассказмэ ащыщ цIэу иIэм техыгъ.
Тхылъыр къызэIуехы «Родинэр — гущыIэшху» зыфиIорэ пэублэмкIэ. Ащ гъэсэпэтхыдэ дахэкIэ авторым уихэгъэгу зыфэдэр, ар ныпапкIэу пстэуми зэрэтиIэр, ащ пае зыми пэпшIынэу зэрэщымытыр ыкIи ар къэухъумэгъэн зэрэфаер тхылъеджэ цIыкIухэм гурыIогъошIоу къафеIуатэ. ЕтIанэ къыкIэлъэкIох рассказхэр, щыIэныгъэм къыхэхыгъэ хъугъэ-шIагъэхэр, сабыйхэм яшIошI-еплъыкIэхэр, ядунай щаIорэ-щашIэхэрэр.
Апэрэ рассказыр шъэожъыеу ублэпIэ классым чIахьэрэм къытегущыIэ. «ЕджапIэм апэрэу кIощт» шъхьэу иIэри. Дамир цIыкIур дэгъоу еджэнэу фаешъ, неущэу еджапIэм зыщычIэхьащтыр къэсыфэ ышIуабэ машIэ. ИплIэIуилъ Iалъмэкъи ищыкIагъи имыщыкIагъи ымыIоу шIоигъор зэкIэ дилъхьэзэ, убэрэпщыгъэ охъуфэ ыушъагъ шъхьае, уахътэр жъэжъэ дэдэу макIоу къыщэхъушъ, тIэкIу шIэ къэси сыхьатым еплъы. ЕрагъэкIэ ар янэу Аминэт зегъэгъолъыжьми, бэрэ чъыен ылъэкIыгъэп. Мэгужъоу къышIошIи сыхьатыр щым къызщылъэти, унэм икIынэу ипортфель ыпхъотагъ. Ау джыри зэрэжьыщэр, нэф къэшъымэ зэрэхимыгъэчъыещтыр ерагъэкIэ ным ащ зыгурегъаIор ары гупсэфэу зыхэчъыежьыгъэр. Ащ портфелым лыеу дилъхьэгъэ пстэури Аминэт къыдихыжьи, Дамир шIу дэдэ ылъэгъурэм фэдэ мыIэрысэшхо фыдигъэтIысхьагъ.
Пчэдыжьым игъом еджапIэм кIогъэ шъэожъыем ыгу къыдэкIыщтым фэдэу гумэкIэу къытеощтыгъ. Ежь фэдэхэу апэрэу мыщ чIэхьагъэхэми одыджыныр къафытеуи, зэрэкъуаджэу къафэгушIо зэхъум, агукIэ насыпышIо дэдагъэх. Джаущтэу сабыйхэу шIэныгъэм фаблэхэрэм ягузэхашIэ нэфынагъэр хэлъэу сурэт кIэкIым дахэу къыщытыгъ.
КъыкIэлъыкIорэ рассказэу «Хьазрэилэ ипщынэ макъ» зыфиIорэм къыIуатэрэр нэмыкI шъыпкъэми, гугъэпIэшIум инэфынэ мыщи къыхэпсы. Сыда пIомэ а зы лъэхъаным щызэдэпсэухэрэ жъымрэ кIэмрэ ныбжьышхокIэ зэрэзэтекIыхэрэм емылъытыгъэу, а зы гузэхашIэм имэкъамэ блэкIыгъэмрэ непэрэмрэ ялъэмыджэу зэрещалIэх.
…Тэмэшъхьэ шъэожъыеу Хьазрэилэ пщынэр икIас, мэкъэмэ дахэхэр къыригъэIонхэм езэщырэп. Мары джыри ишъыпкъэу аккордеоным кIыригъэщырэ «Сулико» Хэгъэгу зэошхом иветеранэу Мыхьамэт «…зэхехы икIэсэ орэдэу, джа зэо фыртынэм имафэхэм, гур зыгорэущтэу ыгъэIасэу, нэшхъэй пщэфым ухещэми, Радмир зыцIэ кIэлакIэу ахэтыгъэм (хэкIодагъ) бэрэ къыригъаIощтыгъэр». Ащ «дунаир фэмыхъужьэу къэлэпчъэжъые Iухыгъэм нэси, зэпыримыгъэгъэу шIоигъоу … едэIоу уцугъэ». Заулэрэ Хьазрэилэ ыгу къыдеIэу, лъакъокIэ тепкIэзэ пщынэм къыригъэIуагъэу лIыжъым иныбжьыкъу къыгъаплъи, къэтэджыгъ, ау ежь Мыхьамэт къэгузэжъуагъ:
— А сикIал, Хьазрэил, къысэдэIуи, тIысыжьи къегъаIу! — шъорышIыгъэ хэмылъэу елъэIугъ…
Мыхьамэт чэум макIэу зытыригъэкIагъэу даIощтыгъ. ЗэкIэ пэкIэкIыгъэр ынэ кIэкIыжьыщтыгъ, чIыр пэкIэ ахэм «амыжъуагъэкIэ» къагъэнагъэп, Хэгъэгур зэраухъумэщтыр, пыижъ бзаджэм зэрэтекIощтхэр ягугъэпIагъ. Ягуузи, ялыузи, яуIагъи ямышхагъи, ябын чыжьэхэри, ягугъэ IэшIухэри нахь къапэблагъэ зышIызэ, псэ къахэзылъхьажьыщтыгъэр орэд-пщынэ мэкъэ шъабэр ары.
Джаущтэу шъэожъыем ыгу къызфыдэчъыгъэ орэд мэкъамэр авторым иIэубытыпIэу, блэкIыгъэ зэо мэхъаджэр гуимыкIыжьэу зэрэщытыр къытлъигъэIэсын ылъэкIыгъ.
НэмыкI рассказэу «ЗаокIэ шъумыджэгу, сышъолъэIу»! зыфиIорэми а тхьамыкIагъор мардж макъэу, блэкIыгъэм къыхэкуукIырэм фэдэу гум къыщылъэIэсы. Исюжети къызэрыкIо дэдэу, кIэлэцIыкIухэм кIымэфэ осым чIытIыр пытапIэхэр хашIыкIыгъэхэу зэрэджэгухэрэм исурэт закъу ныIэп къытырэри. Ау блэкIыгъэ заоу кIашIыкIыжьынэу ахэр зыпылъхэм итхьамыкIагъо зыщэчыгъэ бзылъфыгъэ хэкIотагъэу, ащ сэкъатныгъэшхо хэзыхыгъэу бэщым зытезыгъакIэзэ ерагъэу къыIухьагъэм игуIэ макъэ зыкъызэрафигъазэрэм драмэшхо рассказым къыхелъхьэ. Мыщ дэжьым ар зэо жъалымэу цIыфыбэ дэдэр зыхэкIуадэрэм имамыр лIыкIоу, тапэкIэ ащ фэдэ тхьамыкIагъор къэмыгъэхъужьыныр зэлъытыгъэщтхэ непэрэ сабыйхэм агу хыехэр ем щиухъумэхэу ахэм азыфагу дэпкъ пытапIэу къыдэуцо. Дэгъур дэим зэрэтекIуагъэри кIэухэу рассказым иI: кIэлэцIыкIухэм агу къыфыдэчъыжьырэп зэо джэгукIэм, Иляс цIыкIу игукIэгъу нэнэжъым лъигъэIэсымэ зэрэшIоигъор мыгъуащэу, деIэзэ марышъ унэм ар чIещэжьы.
Тхылъым тхыгъаби дэт якIыхьэгъэ-якIэкIыгъэ емылъытыгъэу, щыIэныгъэм хэхъухьэу осэ тэрэз фэшIыгъэн фаеу унаIэ зытырыуагъадзэхэрэри. Мары тштэн «Тхьаркъомрэ шъэожъыемрэ» зыфиIорэр. Мыщ узеджэкIэ, кIэлэцIыкIу гупцIанэу, гукIэгъу зыхэлъэу къэтэджырэр «ишIушIагъэ текIодэжьы пэтыгъ» зыфиIорэ гупшысэр апэ пшъхьэ къырегъахьэ. Ау Iофыгъоу къыIэтырэр бэкIэ нахь куу, къыткIэхъухьэхэрэ тисабыйхэм яегъэджэн-пIуныгъэкIэ цыхьэ зыфэтшIыхэрэм ащыщхэр яIэнатIэмэ икъоу зэрафытемыгъэпсыхьагъэхэм ар фэкIожьы.
Ащ фэд илъэсий зыныбжь Азэмат цIыкIур езыгъаджэрэри. Шъэожъыер игъом еджапIэм ежьагъэми, маршруткэм ежэу щытызэ, тхьаркъощыр кIочIэнчъэу хьэжъэу зытезыдзэнэу екIуашъэрэм ыгъэпцIымамэрэм ебгъукIон ылъэкIыгъэп. Хьэжъым шIомыкIышъу зэхъум, хъулъфыгъэшхоу къакIорэм елъэIуи, тхьаркъощырыр къыштагъ, зыIупс къыфэчъэгъэ хьэжъыр нэмысышъунэу гъунэгъу унэм ибалкон тыригъэтIысхьагъ. ЕтIанэ гуIэзэ, ыIэхэри ищыгъынхэри зэрэетIэзакIэхэу, еджапIэм кIуагъэ шъхьай, гужъуагъэти, кIэлэегъаджэм чIигъэхьагъэп. КъехъулIагъэр зэригъэшIэным ычIыпIэкIэ, ятэ неущ къыщэнэуи къыфигъэпытагъ. ЕтIани ар шIомакIэу, пчыхьэми тым къыфытеуи, шъэожъыер апэрэ сыхьатым зэрэгужъуагъэмкIэ къыригъажьи, зэрэмыгъасэр, тэрэзэу зэримыпIугъэмкIэ кIэкIыжьэу гъэсэпэтхыдэ къыфеджагъ.
Ау гъунэгъу хъулъфыгъэ кIэлэегъаджэр Азэмат зэрэзекIуагъэм зэрэщыгъуазэм ишIуагъэкIэ зэкIэри дэгъоу ухыгъэ хъугъэ, Варвара Викторовнар ябгэми, шъорышIэу шъэожъыем къыщытхъуным нэмыкI къыфэнэжьыгъагъэп.
Рассказым зэфэхьысыжь гомыIу уигъэшIырэр: ны-тыхэм язэшIокI елъытыгъэу ахэм ясабыйхэмкIэ кIэлэегъаджэхэм янэе-нэшIугъэ джы нэм къыкIидзапэ хъугъэ ыкIи нахьыпэм пкIыхьапIэуи плъэгъун умылъэкIыщтыгъэхэ мыхъо-мышIагъэхэм, кIэлэегъаджэхэмрэ кIэлэеджакIохэмрэ язэзэо-зэбэнхэри ахэтхэу, тиеджапIэхэр зэлъаштагъэх. Ащ пае егъэджэн-пIуныгъэ системакIэр лъагъоу джы зэращэрэм итэрэзыгъэ урегъэджэнджэшы. Ар узэгупшысын фэе Iофыгъошхоу Мамырыкъо Нуриет ирассказ цIыкIу къыщеIэты.
ГукIэгъуи, цIыфыгъи, дэхагъи, сабыйхэм яIупкIагъи, сэнаущыгъэу ахэлъхэри, ягупсэхэм шIулъэгъу мыухыжьэу афыряIэри, нэнэжъ-тэтэжъхэм ягъэсэпэтхыдэ дахэ къахэщхэу тхыгъэх рассказхэу «Чэщым хэкIодэжьыгъэ сабыир», «Тыгъэр ары мысэр», «Дышъэ мылъку», «ЦIыф цIыкIу зэныбджэгъуищ», «Гум пыкIырэр пэкIэжьы», «Сыда дэгъур, сыда дэир?», «ПхъэIаплI», «Осэпсыцэхэр» зыфиIохэрэр, фэшъхьафхэри.
Тхылъым иятIонэрэ Iахьэу «Сабыйхэм ядунайкIэ» авторыр зэджагъэми анахь цIыкIухэм ыкIи нахь чъэпхъыгъаIохэм аIохэрэри, ясэнаущыгъи, ягулъытэ зынэсырэри къагъэлъагъохэу тхыгъэ зэмылIэужыгъохэр щызэхэугъоягъэх. Мыхэри авторым иIэпэIэсэныгъэ къахэщэу кIэко-зэкIэупкIагъэхэу гъэпсыгъэхэшъ, уафэкIэщыгъоу уяджэ. Анахь шIуагъэу ахэлъыр, къыткIэхъухьэрэмэ зыкъызаIэтыкIэ дэгъугъэм зэрэфэпсэущтхэр къахэщэу зэрэщытхэр ары.
Зэрэщытэу тхылъыр пштэмэ, бзэм икъэбзэгъэ-идэхагъэкIи, гущыIэ лыемэ защидзыезэ, дэт пэпчъ гуетыныгъэ фыриIэу авторым Iоф зэрэдишIагъэмкIи, сыд къытегущыIэми, IупкIэу къызэритыгъэмкIи уегъэразэ. Мыщ дэжьым джыри игугъу къыщысшIын Мамырыкъо Нуриет удэзыхьыхырэ жэбзэ хьалэмэт зэрэIэкIэлъыр. Ныдэлъфыбзэм икъогъу къохьэ-къокIхэр дэгъу дэдэу зэришIэхэрэм, мэхьанэр икъоу къэзытыхэрэ гущыIэ закъохэу къекIухэрэм якъэгъотын зэрэдэмышъхьахырэм, ахэр анахь къызщекIухэрэм ягъэуцункIэ ыгу къикIырэ зэхашIэм зэрэрыгъуазэрэм яшIуагъэкIэ, ихудожественнабзэ зыми фэмыдэу, IэшIугъакIэ кIэлъэу щыт.
Аущтэу къэзышIырэмэ анахь шъхьаIэр образхэр IупкIэу къытынхэ, ащ пае аллегориер, метафорхэр, чIэгъчIэлъыбзэр фэIэпэIасэу ипроизведениемэ ащигъэфедэнхэ зэрилъэкIырэр ары. ЕтIани цIыфымрэ ар къэзыуцухьэрэ дунаимрэ зэкIу-зэдиштэ шъыпкъэхэу зэрипхыхэзэ, Iофыгъоу къызытегущыIэрэр нахь нафэу, узыIэпищэу къызэIуихынхэу пылъ. Тштэн щысэкIэ мы къэIуакIэхэр: «Унэм къызэрекIыжьэу пчъэIупэм мэфэ шIуцIэу Iутым гу лъитагъ: уашъом дэплъыягъ. Ошъуапщэхэр губжыгъэ-упэрэцыгъэхэу зэбгырыукIорэикIыщтыгъэх». (Ощхым къыпэчъагъ), «Дунаир зыгорэм зэтыриубытагъэм фэд: кIым-сым». (Пхъэшып цIыкIу), «Тыгъэм ынэпцэ тхыхьагъэхэм мафэр зыфэдэщтыр къыуагъашIэ». (ШIухьафтын), «ПэIокъелъэшъох щыгъым фэдэу, зынэгу зэхэгъэхьэгъэ мэфэ пшъыгъэм зиушъэфыгъэу пчыхьэм зыхигуащэщтыгъэ». ((Чэщым хэкIодэжьыгъэ сабыир). Сабыйхэм яобразхэр нахь IупкIэу нэм къыкIэгъэуцогъэнхэмкIи гум къинэжьхэрэ къэIуакIэхэри IэубытыпIэ бэрэ къызыфешIых: «Сабый Iае хъурэп, ау шъэожъыер, нэджагъо зытырамыгъаплъэрэм фэдэу сурэт тхыгъагъ...» (Сыда дэгъур, сыда дэир?) Хъулъфыгъэм иIэжь-лъэжьыгъэ пае моущтэу етхы: «Мэшэлахь, лIыр машинэ псынкIэм фэд», е кIэлэцIыкIоу зихъопсапIэ къызыдэхъугъэм изытет моущтэу къегъэлъагъо: «Сабыим ынэ нэгъо дахэхэр къигушIукIыгъэх, ыгу цIыкIу тып-тыпэу къытеуагъ». Мы къэIокIэ щэрыохэм афэдэхэр бэрэ зэригъэфедэхэрэм итхыгъэхэр нахь шъуашIо къашIы.
Ары, Мамырыкъо Нуриет ныдэлъфыбзэр дэгъу дэдэу ешIэ, тхэнми фэIэпэIас, фэкIэщыгъо зэпытэуи икъэлэмыпэ егъэIорышIэ. Иапэрэ тхылъэу къыдигъэкIыгъэм уригъэджэнджэшырэп фызэшIокIыщтыри зэрэнахьыбэм. Къэнэжьырэр творчествэм щидзыгъэ лъэбэкъушIум къыщымыуцоу, джыри нахь мэхьанэ зиIэхэ IофшIагъэхэмкIэ тигъэгушIонэу ары.
КIэухым къыщысIо сшIоигъу Мамырыкъо Нуриет къыдигъэкIыгъэ тхылъыр IэпэIэсэныгъэр къыхэщэу зэрэтхыгъэмкIи, гъэсэпэтхыдэ дахэу хэлъымкIи, фэшъхьаф лъэныкъохэмкIи уигъэразэу зэрэщытым мэхьанэ зэриIэр. Ащ пае гугъэпIэ инхэр зэтпхыхэрэ цIыкIухэр зиIэ ны-тыхэм, нэнэжъ-тэтэжъхэу зыгукIи зыпсэкIи сабыйхэм афэщагъэхэм, кIэлэцIыкIу IыгъыпIэхэм, ублэпIэ классхэм ар къызIэкIагъахьэмэ, кIэгушIужьынхэу къысщэхъу. Сыда пIомэ, ахэм тхылъыр афэIорышIэщт тисабыйхэм ныдэлъфыбзэр ягъэшIэгъэным, ар шIу ягъэлъэгъугъэным, ягулъытэ зыкъегъэIэтыгъэным, дэхагъэм фэпсэухэу пIугъэнхэм.
Арышъ, сыгу къыздеIэу Мамырыкъо Нуриет иапэрэ тхылъ «гъогумаф!» есэIо.
Хъурмэ Хъусен.