Лъэпкъ пэпчъ спорт бэнэкIэ хэхыгъэхэр иIэх. Адыгэхэм ижъырэ лъэхъаным къыщегъэжьагъэу зэхащэщтыгъэ зэнэкъокъухэм цIыфыбэ ахэлажьэщтыгъ.

Республикэ общественнэ движениеу «Адыгэ Хасэр», Адыгеим испорт еджапIэу N 2-р кIэщакIо фэхъухи, адыгэ бэ­накIэмкIэ республикэм изэIухыгъэ зэнэкъокъу апэрэу Мыекъуа­пэ зэрэщыкIуагъэм пIуныгъэ мэхьэнэ ин иIэу тэлъытэ.

Iэнэ хъураер

Адыгэ Республикэм гуманитар ушэтынхэмкIэ и Институтэу КIэрэщэ Тембот ыцIэ зыхьырэм щыкIогъэ Iэнэ хъураер Адыгэ Хасэм итхьаматэу ЛIымыщэкъо Рэмэзан зэрищагъ. Ащ зэрэхигъэунэфыкIыгъэу, лъэпкъ шэн- хабзэхэм афэгъэсэгъэнхэмкIэ искусствэм, спортым афэгъэ­хьыгъэ зэIукIэгъухэр зэхащэхэзэ, зэфэхьысыжьхэр ашIыщтых.

ШIэныгъэлэжь цIэрыIоу, Адыгэ Хасэм и Хэсашъхьэ хэтэу Бырсыр Батырбый адыгэ шым ехьылIэгъэ къэбар гъэшIэгъонхэм къатегущыIагъ. Адыгэхэмрэ шымрэ щыIэныгъэм зэрэщызэпхыгъэхэм, шыр цIыфым иныб­джэгъушIоу зэрэщытым, фэшъхьафхэм защыдгъэгъозэныр зымыуасэ щыIэп.

Мыекъуапэ щыпсэурэ къэзэкъхэм якуп ипащэу Александр Даниловым адыгэхэмрэ къэзэкъхэмрэ язэпхыныгъэхэр спортым зэрэщыпытэхэрэм, шэн-хабзэхэр къэухъумэгъэнхэмкIэ зэIукIэгъухэм, спортым мэхьанэу аратырэм зэрэхэ­хъуагъэм иеплъыкIэхэр къариIолIагъэх.

Адыгэ Хасэм игъэцэкIэкIо куп хэтхэу ЦIыкIушъо Аслъан, Тэу Аслъан, Къуижъ Къэплъан, Адыгеим щыпсэурэ къэндзалхэм яобществэу «Дуслыкым» ипащэу Алим Ильясовыр, республикэм испорт еджапIэу N 2-м ипащэу, Урысыем, Адыгеим язаслуженнэ тренерэу, Адыгэ Хасэм игъэцэкIэкIо куп хэтэу Хъот Юныс, нэмыкIхэри зэхахьэм къыщыгущыIагъэх.

Адыгэ бэнакIэр урым-рим бэнакIэм фэдэу зэрэщытым, къэндзалхэмрэ адыгэхэмрэ ялъэпкъ бэнакIэ зэфэдэныгъэу хэлъым, нэмыкIхэм яхьылIэгъэ зэгъэпшэнхэр гъэшIэгъоныгъэх. ЗэлъашIэрэ археологэу Тэу Аслъан нартхэм ятарихъ къыпкъырыкIызэ, лъэпкъ бэнакIэр щыIэныгъэм диштэу, цIыфмэ ашIогъэшIэгъонэу нахьыпэкIэ зэрэщытыгъэм, спортым кIуа­чIэр зэрипсыхьэрэм яхьылIагъэ­хэр къыхигъэщыгъэх.

Тхылъхэм якъэ­гъэлъэгъон

Спорт Унэшхоу «Ошъутенэм» адыгэ бэнакIэмкIэ зэнэкъокъур щызэхащагъ. Адыгэ Республи­кэм и Лъэпкъ тхылъеджапIэ иIофышIэхэу Кучмэз Аминэтрэ Мэрэтыкъо Заремэрэ тхылъхэм якъэгъэлъэгъон узыIэпищэу агъэпсыгъ.

«Чемпионхэм ячIыгу», «Олим­пиадэ джэгунхэм, дунаим, Европэм ячемпион хъугъэ адыгэхэр» зыфиIорэ тхылъхэм, Мыекъопэ бэнэпIэ еджапIэм дзюдомкIэ, самбэмкIэ лъапсэ фэзышIыгъэ тренер цIэрыIоу Кобл Якъубэ, лъэпкъ бэнакIэхэм яхьылIэгъэ тхыгъэхэм, нэмыкI­хэми зэкIухэу къэгъэлъэгъоныр нэгум къыкIагъэуцо. Кучмэз Аминэт къызэрэтиIуагъэу, тхылъхэм нэбгырабэ къакIэуп­чIагъ.

Зэнэкъокъур

Краснодар краим, Къэрэщэе- Щэрджэсым, Адыгеим ябэ­накIохэр алырэгъум щызэIукIагъэх.

— Урысхэр, къэндзалхэр, ермэлхэр, къэрэщаехэр, къэзэкъхэр, адыгэхэр, фэшъхьафхэри зэнэкъокъугъэх, — къеIуатэ Хъот Юныс. — Спортым лъэпкъ­хэр зэфищагъэх.

— Тилъэпкъ итарихъ, ишэн-хабзэхэр бэнакIохэм зэрагъашIэх, — зэдэгущыIэгъур лъагъэкIуатэ ЦIыкIушъо Аслъанрэ Къуижъ Къэплъанрэ.

— Апэрэ чIыпIэр къыдэсхын слъэкIыгъэп, — къытиIуагъ спортымкIэ мастерэу Ингъуш Владимир. — Сэ Къэбэртэе- Бэлъкъарым сыкъыщыхъугъ, Мые­къуапэ сыщэпсэу. Зэнэкъо­къур шIукIэ сыгу къэкIыжьыщт.

— Бэнэгъур сэри сшIуахьыгъ, — къытиIуагъ Адыгэ Респуб­ликэм изаслуженнэ тренерэу Хьакурынэ Дамир. — Адыгэ бэнакIэм шIыкIэшIумэ уафе­гъасэ. Адыгэ Хасэм ихэушъхьафыкIыгъэ шIухьафтын ЦIыкIу Рэмэзан фагъэшъошагъ.

— ЛIымыщэкъо Рэмэзан къыс­фэ­гушIуагъ, къэ­кIощт илъэ­сым зэхащэщт зэ­нэкъокъум сыхэлэжьэнэу сы­ригъэблэгъагъ. Сигуапэу зэIу­кIэгъухэм зафэзгъэхьазырыщт, — къытиIуагъ ЦIыкIу Рэмэзан.

ДзюдомкIи, самбэмкIи ЦIыкIу Рэмэзан мэбанэ, тиспортсмен цIэрыIомэ ащыщ.

Килограмм 90-м нахьыбэ къэзыщэчыхэрэм якуп Вардкез Акопян апэрэ чIыпIэр къыщыдихыгъ. Адыгэ бэнакIэр зэрэшIогъэшIэгъоным тыщигъэгъозагъ. — Зэнэкъокъур еджапIэ тфэхъугъэу сэлъытэ, — къеIуатэ Къэрэщэе-Щэрджэсым къикIыгъэ Пилял Байчорэм. — СикIэлэ­гъум Мыекъуапэ сыщыбанэ­щтыгъ, ныбджэгъубэ зэIукIэгъум щыслъэгъугъ. Зэнэкъокъур дэгъоу кIуагъэ…

— Хэгъэгу зэошхом ТекIоныгъэр къызыщыдахыгъэр илъэс 75-рэ зэрэхъугъэм, Адыгэ Республикэм и Мафэ зэнэкъо­къур афэгъэхьыгъагъ, — къаIуатэ ЛIымыщэкъо Рэмэзанрэ Хъот Юнысрэ. — Къэ­кIощт илъэсым лъэпкъ шэн-хабзэхэр нахь игъэкIотыгъэу зэхахьэм къыщыдгъэлъэгъощтых, артист цIэрыIохэр, шIэныгъэлэжьхэр, спортышхом щызэлъа­шIэхэрэр, фэшъхьафхэри къедгъэблэгъэщтых.

Бгым бгырыпхэу ишIагъэр IэкIэ аIыгъэу бэнакIохэр алырэгъум щызэнэкъокъугъэх. КIуачIэр, къулаир, гулъытэр — ахэр нахь зэдезыгъаштэрэ бэнакIохэм текIоныгъэр къызэрэдахыщтыгъэр тлъэгъугъэ. Бэнэгъур рагъэжьэным ыпэкIэ пщынаом къыригъэIорэ адыгэ орэдым спортсменхэр къыдэшъох. Арышъ, бэнакIэм имызакъоу, къэшъуакIи ашIэн фае.

ТхьакIумэщэ Налбек зипэщэ ансамблэу «Абрекхэр» пчэгум дахэу щыуджыгъэх, адыгэ къа­шъохэр къышIыгъэх.

Зэпахырэ узым къыхэкIэу зэнэкъокъум цIыфыбэ емыплъы­гъэми, адыгэ бэнакIэр зышIогъэшIэгъонхэм япчъагъэ хэпшIыкIэу хэхъуагъ. Адыгэ быракъыр щагъэбыбэтагъ. Хэгъэгу зэо­шхом лIыхъужъныгъэ щызезыхьагъэхэм шъхьащэ афа­шIыгъ, Адыгэ Республикэм икъэралыгъо гъэпсыкIэ зэрэпытэрэр ха­­гъэунэфыкIыгъ.

ЕмтIылъ Нурбый.