Физкультурэм, спортым апылъхэм япчъагъэ хэхъо, зэнэкъокъухэм гъэхъагъэу ащашIырэм тегъэгушхо.

Гандболыр

Джэнчэтэ СултIан гандболымкIэ ригъэжьэгъэ Iофыр ЛIыбзыу Сусанэ лъегъэкIуатэ, спорт еджа­пIэм ар ипащ. Мыекъопэ гандбол клубэу «Адыифым» щапIугъэ Виктория Калининар Урысыем ихэшыпыкIыгъэ гандбол командэ икъэлэпчъэIут, Олимпиадэ джэгунхэм дышъэр къащыдихыгъ.

Анна Кареевар, Анна Игнатченкэр, Инна Суслинар, Яна Усковар дунаим, Европэм язэ­нэкъокъухэм цIэрыIо ащыхъугъэх, медальхэр къафагъэшъошагъэх.

Урысыем икIэлэеджакIомэ я Спартакиадэ «Адыифыр» 2019-рэ илъэсым хэлэжьагъ. Тренерэу Никикта Голуб ыгъэсэрэ пшъашъэ­хэм хэгъэгум дышъэр къыщыдахыгъ. 2020-рэ илъэсым, тыгъэ­гъазэм ныбжьыкIэхэм ядунэе зэнэкъокъу щыIэщт. Урысыем ихэшыпыкIыгъэ командэ хэтых Юлия Кожубековар, Дарина Никулинар, Алина Морозовар, Галина Измайловар. Ангелина Куцеваловам ишъобжхэр ыгъэхъу­жьыгъэх, иIэпэIэсэныгъэ хэпшIыкIэу хегъахъо. Урысыем ихэшыпыкIыгъэ командэ Мыекъуапэ щыщ пшъашъэри зэрэрагъэблэгъэщтыр клубым ипащэу Къудайнэт Мэджыдэ къытиIуагъ.

Дзюдор, самбэр

Адыгэ Республикэм щапIугъэхэ Владимир Невзоровым, Арсен Галстян, Мудрэнэ Бислъан Олимпиадэ джэгунхэм дышъэр къащахьыгъ. Емыж Арамбый джэрзыр къыфагъэшъошагъ.

Адыгэ къэралыгъо университетым физкультурэмрэ дзюдом­рэкIэ и Институт къэзыухыгъэ Тао Хьасанбый Олимпиадэ джэгунхэм джэрзыр къащыдихыгъ, Урысыем дзюдомкIэ ихэшыпыкIыгъэ командэ итренер шъхьаIэу Iоф ешIэ. Джырэ уахътэ хэгъэгум дзюдомкIэ ихэшыпыкIыгъэ командэ хэтых Ордэн Андзаур, Мерэм Дамир, нэмыкIхэри.

СамбэмкIэ тибэнакIохэм медалэу къахьыгъэм фэдиз зимыIэ хэгъэгу пчъагъэ дунаим тет. Еджэркъое батырэу Хьасанэкъо Мурат гъогогъу 11 дунаим апэрэ чIыпIэр къыщихьыгъ. Хьэпэе Арамбый, Мэрэтыкъо Сахьидэ, Хьэпэе Хьамидэ, Гостэкъо Хьу­мэр, Владимир Гуриным, Аристотель Спировым, Емыж Арамбый, фэшъхьафхэм дунаим, Европэм язэIукIэгъухэм медальхэр къащахьыгъэх.

Лъэцэр Хьазрэт Олимпиадэ джэгунхэм ахэлэжьэнэу инасып къыхьыгъэп, арэу щытми, спортышхом лъэуж шIагъо къыщигъэ­нагъ. Дунаим дзюдомкIэ ичемпион, Европэм дышъэр гъого­гъуи 4 къыщихьыгъ.

Мыекъопэ бэнэпIэ еджапIэм лъапсэ фэзышIыгъэ Кобл Якъубэ Урысыем дзюдомкIэ я XX-рэ лIэшIэгъум итренер анахь дэгъоу къыхахыгъ.

БэнэпIэ алырэгъум гъэхъагъэ щызышIыгъэхэр щыIэныгъэм щызэлъашIэх, IофшIапIэхэм аIутхэу ныбжьыкIэхэр агъасэх, тренер-кIэлэегъаджэх.

Хьасанэкъо Мурат Урысыем и Къэралыгъо Думэ идепутат. Хъот Юныс, Делэкъо Адамэ, Сергей Сухановыр, нэмыкIхэри спорт еджапIэхэм япащэх.

КъокIыпIэ шъхьэзэкъо бэнакIэхэр

Адыгэ Республикэм изаслуженнэ тренерэу Хьаткъо Ахьмэд ыгъасэхэрэ ныбжьыкIэхэу Александр Рудь, Хьаткъо Инал, Хьабэхъу Щамил, Уджыхъу Эльдар КъокIыпIэм къыщежьэгъэ бэна­кIэхэмкIэ Урысыем изэнэкъокъу хэлэжьагъэх. Адыгеим ихэшыпыкIыгъэ командэ апэрэ чIыпIэр къыдихыгъ. Александр Рудь ыкIи Хьаткъо Инал спортымкIэ дунэе класс зиIэ мастер хъугъэх. Нарт шъаохэм дунаим, Европэм язэIукIэгъухэм дышъэр къаща­хьыгъ. Илъэс 20 зыныбжьхэм язэнэ­къокъоу Европэм иныбжьыкIэхэм яIагъэм Ахътэо Дамир дышъэр къыщихьыгъ. Нэгъой Ислъам Европэм и Кубок къыдихыгъ, спортымкIэ дунэе класс зиIэ мастер. Руслъан Подовым Европэм ящэнэрэ чIыпIэр къыщи­хьыгъ.

Урысыем изаслуженнэ тренерэу Сихъу Казбек ыгъэсэрэ Борсэ Астемир дунаим, Европэм, Урысыем язэнэкъокъухэм ды­шъэр пчъагъэрэ къащихьыгъ, спортышхом щыцIэрыIу.

Кристина Морозовам, Кристина Дюбинам зэнэкъокъу зэфэшъхьафхэм медальхэр къащахьыгъэх. Тренерхэу НэмытIэкъо Ас­кэр, Василий Есиным, Хьаткъо Ахьмэд, нэмыкIхэм агъасэхэрэм тапэкIи гъэхъагъэхэр зэрашIыщтхэм щэч хэлъэп.

Кушъхьэфэчъэ спортыр

Адыгэ Республикэм кушъхьэ­фэчъэ спортымкIэ иеджапIэ зыщызыгъэсэхэрэ СтIашъу Мамыр, Елизавета Ошурковам Урысыем изэнэкъокъоу мыгъэ щыIагъэм апэрэ чIыпIэхэр къы­щахьыгъэх.

Елизавета Арчибасовам, Александр Евтушенкэм, Александр Куликовскэм, Валерий Исламовым тыжьыныр, джэрзыр зэIукIэгъухэм къащахьыгъэх.

Республикэм кушъхьэфэчъэ спортымкIэ и Федерацие итхьаматэу Анатолий Лелюк къызэрэтиIуагъэу, къахэдгъэщыгъэхэ спортсменхэр Урысыем ихэшыпыкIыгъэ командэхэм ахэтых, дунэе зэIукIэгъухэм ахэлажьэх.

Атлетикэ онтэгъур…

Олимпиадэ джэгунхэм, дунаим дышъэр къащызыхьыгъэ Чыржьын Мухьарбый республикэм атлетикэ онтэгъумкIэ испорт еджапIэ ыцIэ фаусыгъ. Адыгеим щыщ ныбжьыкIэхэр атлетикэ онтэгъум­кIэ, баскетболымкIэ, атлетикэ псынкIэмкIэ, нэмыкIхэмкIи хэ­гъэгу ыкIи дунэе зэIукIэгъухэм ахэлажьэх, республикэм ыцIэ спортышхом щаIэты.

Спорт псэуалъэхэр

Республикэм испорт псэуалъэ­хэм япчъагъэ илъэс къэс хэхъо. Стадионхэу «Зэкъошныгъэр», «Юностыр» Мыекъуапэ къыщызэIуахыгъэх. Спорт Унэшхохэу «Ошъутенэр», «Кобл Якъубэр», хоккей ешIапIэр тиIэх, районхэм спорт псэуалъэу, футбол ешIапIэу къащызэIуахыгъэр макIэп. ГТО-м ишапхъэхэр игъэкъугъэнхэмкIэ, къоджэ спортыр къэIэтыгъэнымкIэ зэнэкъокъу гъэшIэгъонхэр зэхащэх. Республикэм и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат, Правительствэм егъэжьэпIэшIухэу ашIыгъэхэр зэрэлъыкIотэщтхэм, тиспортсменхэм зэнэкъокъухэм гъэхъагъэ зэращашIыщтым, тызэрагъэгушIощтым тицыхьэ телъ.

ЕмтIылъ Нурбый. Сурэтым итыр: гандбол клубэу «Адыифым» иешIакIохэр, пащэхэр.