Адыгэ Республикэм культурэмкIэ и Минис­терствэ, республикэм лъэпкъ культурэмкIэ и Гупчэ Адыгэ культурэм ия IХ-рэ Дунэе фестивалэу зэхащагъэр Iоныгъом и 27 — 29-м Мыекъуапэ щыкIуагъ.

Къэралыгъо гъэпсыкIэ иIэу Адыгеир зыпсэурэр илъэси 100 зэрэхъурэм, Къэралыгъо программэу «Культурэм хэхъо­ныгъэхэр егъэшIыгъэныр» зыфи­Iорэм ателъытэгъэ Iофтхьа­бзэхэр Дунэе фестивалым щагъэцэкIагъэх.

Iофыгъо шъхьаIэхэр

Фестивалым къыщаIэтыгъэ Iофыгъо шъхьаIэхэр адыгабзэм изэгъэшIэн, игъэфедэн зегъэу­шъомбгъугъэным, лъэпкъым итарихъ щыIэныгъэм диштэу зэгъэшIэгъэным, лIакъохэм ятарихъ, тамыгъэхэр зэгъэ­шIэгъэнхэм ыкIи гъэфедэгъэнхэм, унагъохэм ащ еплъыкIэу фыряIэр зэфэхьысыжьыгъэным, адыгэ шэн-хабзэхэм арыгъуазэхэу ныбжьыкIэхэр пIу­гъэнхэм, тилъэпкъэгъухэу Урысыем ишъолъырхэм ыкIи IэкIыб къэралхэм ащыпсэухэрэм культурэмрэ искусствэмрэкIэ язэпхыныгъэхэр гъэпытэгъэнхэм, зэлъыIэсыкIэ амалхэм зягъэу­шъомбгъугъэным, нэмыкIхэм афэгъэхьыгъэх.

Хэлэжьагъэхэр

ЗэхэщэкIо купым зэрэзэди­штагъэу, Дунэе фестивалым хэлэжьагъэхэр илъэс 18 зыныбжьхэм къащегъэжьагъэу культурэм фэщагъэхэр арых.

ОрэдыIохэр, къэшъуакIохэр, лъэпкъ музыкальнэ Iэмэ-псы­мэхэм къязыгъэIорэ купхэр, нэбгырэ зырызхэу зэнэкъокъум хэлажьэ зышIоигъохэр, усэхэм къяджэхэрэр, фэшъхьафхэри фестивалым къырагъэблэгъа­гъэх.

Дунаим къыщекIокIырэ зэпахырэ узым къыхэкIэу культурэм пыщагъэхэр зэхамыщэхэу видеоматериалхэр зэхэщэ­кIо купым къыфагъэхьыгъэх. ОсэшIхэр зэрэугъоихи, зэнэ­къокъум хэлажьэхэрэм яIэпэ­Iэ­сэныгъэ къыхагъэщыгъ.

IэкIыб къэралхэр

Тыркуем, Иорданием, Гер­манием, Израиль, нэмыкIхэм ащыпсэурэ тилъэпкъэгъухэр Дунэе фестивалым хэлэжьа- гъэх.

Анахьэу осэшIхэм ямызакъоу, культурэр зышIогъэшIэ­гъонхэм къыхагъэщырэр лъэпкъ шIэжьым мэхьанэу ратырэм хэпшIыкIэу зыкъызэриIэтырэр ары. Тыркуем ис тилъэпкъэ­гъухэм зэлъыIэсыкIэ амалхэр нахьышIоу агъэфедэхэ ашIои­гъоу яупчIэхэр зэхэщакIохэм къафагъэхьыгъэх.

Хэгъэгум ишъолъырхэр

Къэбэртэе-Бэлъкъарым, Къэ­рэщэе-Щэрджэсым, Краснодар краим, Темыр Осетием — Аланием, нэмыкIхэм культурэмкIэ яIофышIэхэм Дунэе фестива-­лым яIэпэIэсэныгъэ къыщагъэлъэгъуагъ.

Орэд къэзыIохэрэр нахьыбэ хъугъэх, къэшъокIо купхэм хэхъоныгъэхэр ашIыгъэх. Лъэпкъ искусствэм зегъэушъом­бгъугъэным чIыпIэ пащэхэр пылъых. Сэнаущыгъэ зыхэлъхэр къыхагъэщыхэзэ, зэнэкъо­къухэм ахагъэлажьэх.

Анахь дэгъухэм якъыхэхын

Дунэе фестивалыр едзы­гъуитIу мэхъу. Урысыем ишъо­лъырхэм бэдзэогъу мазэм и 25-м нэс пэшIорыгъэшъ зэнэ­къокъухэр ащыкIуагъэх.

ЗэIукIэгъухэм текIоныгъэр къащыдэзыхыгъэхэр фестивалым икIэух зэнэкъокъу рагъэ­блэгъагъэх.

Зэнэкъокъум зиушъомбгъугъ

Онлайн шIыкIэм тетэу фес­тивалым хэлажьэхэрэр зэлъы­Iэсыгъэх. Тыркуем, Къэбэр­тэе-Бэлъкъарым, Къэрэщэе-Щэр­джэсым, Адыгеим, нэмыкIхэм якупхэм уяплъынкIэ гъэшIэгъоныгъэ.

Анахьэу тызыгъэгушIуагъэр

Дунэе Адыгэ Хасэм хэтэу, общественнэ IофышIэшхоу Мэщ­фэшIу Нэдждэт ИнтернетымкIэ фестивалыр зэрэкIорэм зыщигъэгъозагъ. Ащ къызэрэтиIуагъэу, анахьэу зыгъэгушIуа­гъэр республикэ общественнэ движениеу «Адыгэ Хасэм» инэ­кIубгъохэм яджэзэ, Дунэе фестивалым игимн зэрэзэхи­хыгъэр ары.

— Гимн фестивалым иIэн фаеу бэшIагъэу Iофыгъохэм та­щытегущыIэщтыгъ, — къыти­Iуагъ МэщфэшIу Нэдждэт.

— Тыр-куем, Израиль ащыпсэурэ ти­лъэпкъэгъухэм фестивалым игимн осэ ин зэрэфашIырэр, къэбар гушIуагъор цIыфхэм алъагъэIэсыным зэрэпылъхэр къаIотагъ. Гимныр зыусыгъэхэм лъэшэу тафэраз, «Тхьа­шъуегъэпсэу» ятIожьы тшIоигъу.

Урысыем итхакIохэм я Союз хэтэу, Адыгэ Республикэм иза­служеннэ журналистэу Дэрбэ Тимур усэр ытхыгъ, гимным иорэдышъо зыусыгъэр Блэгъожъ Юныс.

Адыгэ культурэм и Дунэе фестиваль игимн

Тидышъэ кIэнэу адыгэ хабзэр Тятэжъы пIашъэмэ къытфыщанагъ. Къэтыухъумэнэу тиадыгабзэ Непэ лIэужхэмкIэ тэ зэдэтштагъ.

Зэрэдунаеу шIур апегъохы Адыгэ культурэм ифестиваль. Фэбагъэ хэлъэу сэлам ятэхы Къытфеблэгъагъэхэм тифестиваль.

Тикъушъхьи, шъофи, тикъуаджи, къали Лъэпкъ орэдышъор къащыхэтэщы. ЧIынэлъэ гупси, хымэ къэрали ЗэхэшIэ къабзэр къащэущыжьы.

ЕплъыкIэхэм уагъэгъуазэ

Къэрэщэе-Щэрджэсым ­лъэпкъ культурэмкIэ и Гупчэ икъулыкъушIэу Джумэе Алый фестивалым ыгъэгушхуагъ. Музыкальнэ Iэмэ-псымэхэр зыхэт ан­самблэу «Джэрпэджэжьыр» Тыр­куем, Темыр Кавказым, Къыблэм шIукIэ ащашIэ.

«Джэрпэджэжьым» Къодзэкъо Тимур ипащ. Адыгеим иадыгэ лъэпкъ ансамблэу «Джэ­гуакIом», Германием щы­псэурэ адыгэмэ яорэдыIохэм, адыгэ музыкальнэ Iэмэ-псымэхэмкIэ купэу «Iошъхьэма­фэм», фэшъхьафхэм ядэIугъэ­хэм лъэпкъ искусствэм ибаиныгъэхэр къыхагъэщыгъэх.

Адыгэ Республикэм итвор­ческэ купхэм Израиль щыщ тилъэпкъэгъухэр къащытхъугъэх.

Краснодар краим щызэха­щэгъэ ансамблэу Хэшх Руслъан зипащэм, пщынаоу Ма-рина Турчинам, нэмыкIхэм яIэ­пэIэсэныгъэ тыщыгъуаз. Купэу «Мэздэгу адыгэхэм», Темыр Осетием — Аланием иансам-­блэ, фэшъхьафхэм лъэпкъ искусствэр зэрэгъэшIэгъоныр къа­гъэлъэгъуагъ.

Адыгеим ипщынаохэу Гъу-кIэлI Батыр, Шэуджэн Рустам, БрантIэ Темыр, нэмыкI­хэри яIэ­пэIэсэныгъэкIэ къахэщыгъэх.

Тызэфещэ

Израиль ит адыгэ къуаджэу Кфар-Камэ щыпсэурэ Ацумыжъ Налщык изэфэхьы-сыжьхэр щыIэныгъэм къып­къырэкIых.

— Культурэм зэлъэпкъэгъу­хэр зэфещэх, — къеIуатэ Ацумыжъ Налщык. — Адыгеим, Къэбэртэе-Бэлъкъарым, Къэ­рэщэе-Щэрджэсым яартистхэр Кфар-Камэ къакIохэзэ концертхэр къытфатэу бэрэ къы­хэкIыгъ. Культурэм нэIуасэ тызэфишIыгъ, тызэлъыкIоу едгъэжьагъ. Фестивалым мэхьэнэ ин иIэу сэлъытэ. Адыгэ культурэм ихэхъоныгъэхэр дунаим щашIэх. ЗэхэщакIохэм, респуб­ликэм и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат лъэшэу тафэраз.

ОсэшIхэр

ОсэшI купым искусствэм щыцIэрыIохэр хагъэхьагъэх. Урысыем, Адыгеим янароднэ артистэу, Адыгэ Республикэм икомпозиторхэм я Союз итхьаматэу Нэхэе Аслъан лъэпкъ музыкальнэ Iэмэ-псымэхэмкIэ орэдышъор къезыгъэIуагъэхэм уасэ афишIыгъ.

Куфэнэ Щамсэт орэдыIохэм ядэIугъ. КъэшъуакIохэм якупхэм уасэ афишIыгъ Уры­сыем культурэмкIэ изаслуженнэ IофышIэу Нэныжъ Айдэмыр.

Усэхэм къяджагъэхэм яосэшI куп пэщэныгъэ дызэрихьагъ республикэм икультурэ щызэлъашIэрэ ЛIыхъукIэ Андзаур.

Адыгэ Республикэм культу­рэмкIэ иминистрэу Аулъэ Юрэ Дунэе фестивалым изэхэщэкIо куп пэщэныгъэ дызэрихьагъ.

ШIухьафтынхэр зыфагъэшъошагъэхэр

ОрэдыIохэм якуп апэрэ чIыпIэр КIакIыхъу Нухьэ къыщыдихыгъ. Тэхъутэмыкъое районым ар щэпсэу.

Къэбэртэе-Бэлъкъарым ­илъэпкъ ансамблэу «Кавказыр», Къэбэртэе-Бэлъкъарым икупэу «Бзэрабзэр», Адыгэ Республикэм и Къэралыгъо филармоние иорэдыIоу Даутэ Сусанэ Н. КIакIыхъум фэдэу лауреат хъугъэх, апэрэ степеныр афагъэшъошагъ.

ОрэдыIохэу Нэгъой Азэ, Къу­лэ Дастанэ, КIыкI Софие, Мышъэ Азидэ, Цышэ Зарэт, Нэгъой Мерэмхъан, ансамблэу «Ошъутенэм», нэмыкIхэм хагъэунэфыкIырэ чIыпIэхэр къыдахыгъэх.

КъэшъуакIохэм якуп къащыхагъэщыгъэх Адыгеим иансамблэу «Ислъамыер», Иорданием иансамблэу «Бгырысбынхэр», Адыгеим иансамблэхэу «Синдикэр», «Абрекхэр».

Лъэпкъ музыкальнэ Iэмэ-­псымэхэмкIэ зэнэкъокъум къы­щыхахыгъэх «Ошъадэм» ишыкIэпщынаоу ЛIыбзыу Шан, ансамблэу «Ислъамыем» ипщынэо куп, Тэхъутэмыкъое рай­оным иансамблэу «Уджыр».

Усэмэ къяджагъэхэм къа­хагъэщыгъэх Шъынэхъо Марыет, Теуцожь районым щыщ, ТIэшъу Светланэ, Мыекъуапэ щэпсэу, Унэрэкъо Аидэ — Шэуджэн район.

Анахь шъхьаIэр

Дунэе фестивалым ишIу­хьафтын шъхьаIэу «Гран-при» зыфиIорэр Къэрэщэе-Щэрджэсым илъэпкъ оркестрэу «Редадэм» фагъэшъошагъ.

Дунэе фестивалым фэгъэ­хьыгъэ тхыгъэхэр тапэкIи къы­хэтыутыщтых, зэфэхьысыжьхэр тшIыщтых. Лъэпкъ культурэм ихэхъоныгъэхэм, музыкальнэ искусствэм зызэриушъомбгъу­рэм, адыгабзэм изэгъэшIэн зэдытиIофэу зэрэщытым нахь игъэкIотыгъэу татегущыIэщт.

Я 4 — 5-рэ нэкIубгъохэр зыгъэхьазырыгъэр ЕмтIылъ Нурбый.