БэнэпIэ алырэгъум Тулпэрэ Айдэмыр итэу иныбджэгъухэр, къыфэгумэкIыхэрэр къеджэх: «Емыгъэхь! Емыгъэхь!» Ащ фэдэ уахътэм сыда ащ ыгу ихъыкIырэр?

Урысыем и УIэшыгъэ КIуа­чIэхэм дзюдомкIэ язэнэкъокъу 2, хэгъэгум истудентхэм язэнэ­къокъу 2 дышъэр къащихьыгъ. Урысыем и Кубок фэгъэхьыгъэ зэнэкъокъум дышъэр къыщыди­хыгъ. Адыгэ Республикэм дзюдомкIэ ихэшыпыкIыгъэ командэ хэтэу Урысыем изэнэкъокъу зыхэлажьэм, джэрзыр къыфагъэ­шъошагъ.

Ащ фэдэ щытхъуцIэхэр зиIэ бэнакIор Мыекъуапэ иурам шъхьа­Iэу Краснооктябрьскэм рыкIозэ тызызэIокIэм, цIыф къы­зэрыкIоу зэрэщытыр къыхэщыгъ. Къызыщытхъужьырэп. Ныбджэгъухэм, тренерхэм къатегущыIэ. БэнапIэм тетэу къыфэгумэкIы­хэрэр къеджэхэ зыхъукIэ, ыгу къаIэты.

ГущыIэныр зикIасэхэм «Осэпсым къуашъор щефы» араIоу къызэрэхэкIырэми А. Тулпарэр щыгъуаз. КъыдэгущыIэрэ цIыфхэм сыдигъуи лъытэныгъэ афешIы, адыгагъэ адызэрехьэ.

Кощхьаблэ щыригъэжьагъ

Икъоджэ гупсэу Кощхьаблэ щыпсэузэ, дзюдомкIи, самбэмкIи банэщтыгъ. Ятэу Аскэрбый ары тренер-кIэлэегъаджэу иIагъэр. Нарт шъаом бэнакIэхэр шIогъэшIэгъоныгъэх. Зэнэкъокъум те­кIоныгъэр щышIуахьыгъэу ядэжь къызыкIожьыкIэ, унэм исхэм, гъунэгъухэм шIэхэу гу лъатэ­щтыгъ.

Айдэмыр тхьаусыхэщтыгъэп. ИIэпэIэсэныгъэ хигъэхъон зэрэфаер, гугъэр чIинэ зэрэмыхъущтыр зыдишIэжьхэзэ, ыпэкIэ плъэщтыгъ, спортым щыцIэ­рыIохэм щысэ атырихыщтыгъ.

Хьасанэкъо Мурат зыпкъ итэу самбэмкIэ зэрэбанэрэм А. Тулпарэр лъыплъэщтыгъ. Спортым шэн-хабзэу иIэхэм нахь куоу защигъэгъозэнымкIэ тренерхэр, бэнакIохэр упчIэжьэгъу ышIыщтыгъэх.

Мыекъуапэ къызэкIом

Сэнэхьатэу къыхихыщтым егупшыси, Тулпэрэ Айдэмыр Мыекъопэ къэралыгъо технологическэ университетым чIэхьагъ, псэолъэшI факультетыр къыу­хыгъ.

Еджэнымрэ спортымрэ зэрэзэгъусэхэм игуетыныгъэ къыIэтыщтыгъ. Адыгэ Республикэм изаслуженнэ тренерэу Бастэ Сэлымэ ипащэу дзюдом ишъэф­хэр зэригъашIэщтыгъэх.

— Тренерыр сэрыкIэ сят, си­кIэлэегъадж, сшынахьыжъ, — къеIуатэ А. Тулпарэм. — УзэгурыIон, лъытэныгъэ зэфэпшIын зэрэфаер ор-орэу зыдэошIэжьы. БэнэкIэ закъор арэп тренерым къысфиIуатэрэр. Лъэпкъ шIэжьыр, адыгагъэр, щыIэныгъэм изэхъо­кIыныгъэхэр зэдэгущыIэгъухэм ащыпхырещых.

Адыгэгур къытео

ЗэлъашIэрэ археологэу, Адыгэ Республикэм культурэмкIэ изаслуженнэ IофышIэу Тэу Аслъан кIэщакIо фэхъуи, нартхэм я Адыгэ Хасэ изэIукIэхэр пэсэрэ лъэхъаным зыщызэхащэщтыгъэ чIыпIэм тызэрэкIогъагъэр Тулпэрэ Айдэмыр икIэрыкIэу къ­едгъэIотэжьы тшIоигъоу те­лъэIугъ.

— Гъобэкъуае пэмычыжьэу Адыгэ Хасэм хэтхэр зэрэщызэIукIэщтыгъэхэм Тэу Аслъан тыщигъэгъозагъ, — къеIуатэ А. Тулпарэм. — ЧIыпIэр дэхэдэд. Пэсэрэ лъэхъаным псэупIэу зэрэщытыгъэр псынкIэу къэошIэ. Тэу Аслъан типащэу тарихъ пкъы­гъохэр а чIыпIэм къыщыдгъотыгъэх. Тренерэу Бастэ Сэлымэ а мафэм тигъусагъ. Мыекъуапэ тыкъызэкIожьым, къэтлъэгъугъэр бэнакIохэм тренерхэм къафи­Iотэжьыгъ.

Республикэ общественнэ движениеу «Адыгэ Хасэм» игъэцэкIэкIо куп изэхэсыгъо Гъобэ­къуае дэжь щызэхищэн имурад. Хасэм итхьаматэу ЛIымыщэкъо Рэмэзан къызэрэтиIуагъэу, зэпахырэ узым къыхэкIэу Iофхэр лъагъэкIотэнхэу амалхэр зэпыфэхэрэп. Арэу щытми гугъэр чIанэрэп.

Адыгэ Хасэм изэхахьэу Гъо­бэкъуае пэмычыжьэу щыкIощтым культурэм, спортым яIофышIэхэр хэлэжьэщтых. Бастэ Сэлымэрэ Тулпэрэ Айдэмыррэ бэнакIохэм яIэпэIэсэныгъэ къызыщагъэлъэгъощт едзыгъор Адыгэ Хасэм изэхэсыгъо щызэхащэщт.

ЛIыхъужъхэр ящысэх

Тулпэрэ Айдэмыр Кощхьаблэ щеджэзэ, кIэлэеджакIохэм язэIукIэхэу патриотическэ пIуныгъэм фэгъэхьыгъэхэм ахэлажьэщтыгъ. Спорт джэгукIэу «Зарницэм» хэтэу зэнэкъокъухэм ха­гъэу­нэфыкIырэ чIыпIэхэр къащыдихыщтыгъ.

ЛIыхъужъ, лэжьэкIо щытхъум яхьылIэгъэ зэIукIэгъухэр, пчыхьэзэхахьэхэр шIогъэшIэгъоныгъэх. Хэгъэгу зэошхом иветеранхэм ягукъэкIыжьхэм игуапэу ядэIущтыгъ.

БэмышIэу къалэу Иваново хэгъэгум и УIэшыгъэ КIуачIэхэм дзюдомкIэ язэнэкъокъу щыкIуагъ. Нарт шъаохэм зэIукIэгъухэм медальхэр къащахьыгъэх. Ацумыжъ Азэматрэ Тулпэрэ Айдэмыррэ дышъэр къахьыгъ. Дэхъу Азэмат, Ингъуш Владимир, ЛIышэ Хьарунэ тыжьыныр къафагъэшъо­шагъ.

— Иваново тыкIоным ыпэкIэ уплъэкIунхэр, егъэджэн-зэха­хьэхэр къэлэ-лIыхъужъэу Севастополь щытиIагъэх, — тизэдэгущыIэгъу лъегъэкIуатэ Тулпэрэ Айдэмыр. — Адыгэ Республикэм щыщ кIалэхэу Севастополь дзэ къулыкъур щызыхьыхэрэм та­IукIагъ. ЛIыхъужъ ыкIи лэжьэкIо щытхъум япхыгъэ чIыпIэхэр зэдгъэлъэгъугъэх.

Хэгъэгу зэошхом илъэхъан Адыгеим икIыгъэхэу Севастополь икъэухъумэн хэлэжьэгъэ дзэ­кIолIхэм лIыгъэу зэрахьа­гъэм тиспортсменхэр, тренерхэр арэгушхох, щысэ атырахызэ, спортышхом гъэхъагъэхэр ща­шIых.

ШэнышIу афэхъугъ

Республикэм испортсменхэр зэнэкъокъухэм ахэлэжьэнхэу гъогу зытехьэхэкIэ, адыгэ быракъыр зыдаштэныр шэнышIу афэхъугъ. Бастэ Сэлымэ тизэдэгущыIэгъу къызэрэщыхигъэщыгъэу, адыгэ быракъыр зэнэкъо­къум щагъэбыбатэ, нэпэеплъ сурэтхэр атырахы.

— Спорт зэIукIэгъухэм уахэлэжьагъэу Мыекъуапэ укъэкIо­жьы зыхъукIэ, пшъхьэ Iэтыгъэу тренерхэм, спортсменхэм, уиIахьылхэм уаIукIэ пшIоигъу. Ащ фэшI бэнапIэм гъэхъагъэ щып­шIын фае.

Урысыем дзюдомкIэ изэнэ­къокъу 2021-рэ илъэсым, Iоныгъо мазэм, Мыекъуапэ щызэхащэщт. ЗэIукIэгъухэм тибэнакIохэм зафагъэхьазыры. ЯгуетыныгъэкIэ, ямедальхэмкIэ тагъэгушIонэу афэтэIо.

ЕмтIылъ Нурбый.

Сурэтым итхэр: Бастэ Сэлым ыкIи Тулпэрэ Айдэмыр.