Кавказ диаспорэм фэгъэхьыгъэ къэгъэлъэгъон Мыекъуапэ къыщызэIуахыгъ.

Адыгэ Республикэм исурэт къэгъэлъэгъуапIэ ипащэу Бырсыр Абдулахь зэхахьэм пэублэ гущыIэ къыщишIыгъ. Ащ зэрэхигъэунэфыкIыгъэу, Хэкужъым къэзыгъэ­зэжьыгъэм и Мафэ фэгъэхьы­гъэу сурэтхэм якъэгъэлъэгъон зэхащагъ.

Тыркуем, Сирием, Косово, нэмыкIхэм къарыкIыжьыгъэ ти­лъэпкъэгъухэр, искусствэр зышIогъэшIэгъонхэр лъэпкъ шIэжь зэхахьэм зэфищагъэх.

Адыгэ Республикэм культурэмкIэ и Министерствэ иотдел ипащэу, Адыгеим культурэмкIэ изаслуженнэ IофышIэу Шэуджэн Бэлэ зэхахьэм къыщиIуагъ сурэт­хэм якъэгъэлъэгъон лIэуж зэфэшъхьафхэр зэрэхэлажьэхэрэр.

Краснодар, Ставрополь крайхэм, Темыр Осетием — Аланием, Къэбэртэе-Бэлъкъарым, Тыркуем, Адыгеим ясурэтышIхэм яIэпэIэсэныгъэ уегъэгушIо. Европэм икультурэ зыгъэдахэрэмэ ахэр ащыщых.

ШIэныгъэлэжьэу, искусствэм щыцIэрыIоу Къуекъо Маринэ, Адыгэ Республикэм исурэтышIхэм я Союз итхьаматэу Елена Абакумовар, Адыгэ Республикэм, Къыблэ шъолъырым, IэкIыб къэ­рал­хэм ащызэлъашIэрэ сурэты­шIэу Хъуажъ Рэмэзан зэхахьэм къыщыгущыIагъэх. Искусствэм лъэпкъхэр зэрэзэфищэхэрэм имэхьанэ яеплъыкIэхэм къащыхагъэщыгъ.

Сурэтхэм уагъэгъуазэ

Живописым, графикэм, бгъэфедэн плъэкIыщт искусствэм, скульптурэм яхьылIэгъэ IофшIагъэхэм узыIэпащэ. Хьагъурэ Казбек, Чэмышъо Виктор, ПэтIыощэ Феликс яIофшIагъэхэр лъэпкъ гупшысэхэм къапкъырэкIых.

Урысыем инароднэ сурэтышIэу Къат Теуцожь ным, лIыжъ Iушым, фэшъхьафхэм ясурэтхэмкIэ къы­Iуатэ шIоигъор гурыIогъошIу. Ным нахь лъапIэ щыIэп. Жъы уимыIэу кIэ уиIэщтэп. ЛIэужхэр зэзыпхырэ лIыжъ акъылышIор упчIэжьэгъу пшIымэ уигъэгъозэщт.

СурэтышI цIэрыIохэу Эдуард Овчаренкэм, ЛэупэкIэ Нурбый, Александр Пужелевым, фэшъхьафхэм щыIэныгъэм дэхагъэу хэлъыр шъо зэфэшъхьафхэмкIэ къагъэлъагъо. Хъуажъ Рэмэзан иIофшIагъэ­хэу «Лэгъупэр», «Къумгъанхэр», «Къалмыкъ щаир» щыIэныгъэм къыхихыгъэх. Сурэтхэм псэ апытым фэдэу уяплъы, Iэгу шъабэкIэ уалъыIэсы пшIоигъоу апашъхьэ уеуцо.

Къалмыкъхэм яшэн-хабзэхэр, Iэнэ шыгъэр зэрэбгъэпсыщт шIыкIэр сурэтышIым IупкIэу къе­гъэлъагъо, плъыжьышъор е нэмыкIыр фэIэпэIасэу егъэфедэх. А. Ожъым ышIыгъэ мыжъосыныр ПэтIыощэ Феликс фэгъэ­хьыгъ. СурэтышI цIэрыIор нэгум къыкIегъэуцо. ЦIыфым гъашIэм лIэужэу къыщигъанэрэм икупкI къызэIу­-пхы пшIоигъоу IэшIагъэм уеплъы.

Дыгъу Айтэч исурэтэу дзэ­кIолIым ехьылIагъэр зэкIужьэу гъэпсыгъэ. Айтэч къызэрэтиIуагъэу, сурэтыр лъэпкъ шIэжьым итарихъ къыхэ­хыгъэу щыт. Тыркуем исурэтышIэу Неджилэ Саяджы иIофшIа­гъэу «Сэ сигу­шIуагъу» зыфиIорэр, Абрэдж Гощэфыжь ихэдыкIынхэр, Александр Манакьян исурэтэу тыкъэ­зыуцухьэрэ дунаир къэзыгъэ­дахэрэм ехьы­лIагъэр, фэшъ­хьаф­хэри гум къегущыIыкIых.

ЛIыхъужъхэр сыдигъуи къытхэтых

ЗэлъашIэрэ сурэтышIэу, архитекторэу Бырсыр Абдулахь игуп­шысэхэмкIэ дунаим ухещэ. Сурэт пэпчъ еплъыкIэ хэхыгъэ фыриI.

— Нартхэм якъэбар къызыщежьэрэмрэ сурэтым ит шхоIур зашIыгъэмрэ яуахътэ зэтефэ, — къытиIуагъ археолог цIэрыIоу, Адыгэ Республикэм культурэмкIэ изаслуженнэ IофышIэу Тэу Ас­лъан. — ШхоIур дахэу ышIыгъ, тарихъ къэбарыр IупкIэу къызэIуихыгъ.

ШыкIэпщынэм ибзэпсхэр зыгъэжъынчырэ хъулъфыгъэм игу­шIуагъо орэдышъом къызэрэщиIуа­тэрэр А. Бырсырым исурэт хэ­олъагъо. КъушъхьэчIэс лIыхъу­жъым исурэти гукIэ удэгущыIэ пшIоигъо уохъу.

ЕплъыкIэхэр

Къэбэртэе-Бэлъкъарым къикIыгъэ тхакIоу Къудае Фаридэ къэгъэлъэгъоным изэхэщакIохэм яIофшIагъэ осэ ин фишIыгъ. ПэтIыощэ Феликс къыщыригъажьи, сурэтышIхэм къащытхъугъ. Лъэпкъхэр зэфэзыщэрэ сурэтхэм якъэгъэлъэгъуакIэ искусствэ лъагэм диштэу ылъытагъ.

МэщфэшIу Нэдждэт, Едыдж Мэмэт, ГутIэ Рэмэдан — ахэр бэшIагъэу Хэкужъым къэзыгъэзэжьыгъэхэм ащыщых. Къэгъэлъэгъоным изэхэщакIохэм «тхьа­шъуегъэпсэу» гъэзетымкIи ара­Iожьы ашIоигъу.

Къэгъэлъэгъоныр шышъхьэIум и 9-м зэфашIыжьыщт.

ЕмтIылъ Нурбый.