Сыда адыгэ хабзэр? Адыгэ хабзэр — пчэдыжь гухахъу, Адыгэ хабзэр — тимэфэ хъохъу. Адыгэ хабзэр пчыхьэми чэщыми — Къызыщыттефэрэм, боу тыфэхъупхъ. Адыгэ хабзэр — гулъытэ пщалъ, Адыгэ хабзэр — гупшысэ псалъ, Адыгэ хабзэр — адыгэ нап, Адыгэ хабзэр — мытхыгъэ пшъхьап. Адыгэ хабзэр — тилъэгъохэщ, Адыгэ хабзэр — тигъозэхащ, Адыгэ хабзэр — адыгэгум илъ, Адыгэ шъыпкъэм ылъ егъэуалъ.

Iэдэбныгъэр хэтрэ цIыф лъэпкъи хэлъын фае. «ЦIыфыным пае цIыфыр къэхъугъ, уцIыфыныр — ар насыпыгъ», — ыIогъагъ урыс тхэкIошхоу Максим Горькэм.

Сыда цIыфыр адрэ псэ зыпыт пстэумэ зэратекIырэр? ЦIыфым Тхьэ лъапIэм акъыл къыритыгъ. Дэимрэ дэгъумрэ зэхифынэу, дахэмрэ Iаемрэ зэхимыгъэ­кIокIэнэу. Хьарамымрэ хьалэлымрэ ахэдэнэу, шIум фэлэжьэнэу, Iэдэб хэлъынэу. Адэ адыгэ хабзэу, тихэбзэ лъапIэу мы сызфэусагъэр бгъэцэкIэн плъэкIыщта Iэдэб пхэмылъэу? Хьау! Iэдэбныгъэу цIыфым хэлъым елъытыгъ илъэпкъ хабзи зэригъэцакIэрэр.

Сыда Iэдэбыр?

Iэдэбыр — цIыфым игупшысакIэрэ игущыIакIэрэ, иакъыл зэригъэIорышIэрэ изекIокIэ-псэукIэхэм къапкъырэкIы. Iэдэб зыхэлъ цIыфри, зыхэмылъри ятеплъэкIи, ягущыIакIэкIи, ящхыкIэкIи къэ­ошIэх. Iэдэбныгъэ зыхэлъ цIыфым укIытэ хэлъ, шъхьэкIафи иI. Нэхъоир ынэгу кIэлъ, шъхьэлъытэжьыр нурэу игъус. Адыгэ гущыIэжъхэм арэлажьэ, адыгэ шэн-зэхэтыкIэхэр икIасэх, егъэцакIэх. Адыгэ хабзэм ибзыпхъэхэр гущыIэ заулэкIи, гущыIэухыгъабэкIи къибгъэкъунхэ плъэ­кIыщтэп. УицIыкIугъом къыщегъэжьагъэу унагъоу укъы­зэрыхъухьа­гъэм, лъэпкъэу узыщыщым шIулъэгъуныгъэу фыуигъэшIыгъэм, уянэ-уятэмэ шъхьэкIафэу афэпшIырэм елъытыгъэу, гъэсэпэтхыдэ дахэхэу зэхэпхыгъэхэм къапкъырыкIэу адыгэ шэн-хэбзэ дахэхэр къызыппкъырыхьэ­хэкIэ — Iэдэбыр пхэлъы мэхъу.

Уадыгэ пшъэшъэ тэрэзмэ, Iэдэбныгъэр гъусэшIу. Iэдэбым шэныр епсыхьэ, акъылыр егъэIорышIэ, цIыфыр егъэдахэ, адыгэ шэн-зэхэтыкIэхэр пшIомыкъинэу огъэцакIэх.

Зыбзэ зышIокъинэу, зишэн-хабзэхэр зиIэкIыбым, Iэдэб тэрэзи хэлъышъущтэп, аукъодыеуи фэнэIосэщтэп. ЦIыфым лъэпкъэу къызхэкIыгъэм ыбзэ Iумылъэу ишэн-хабзэхэр ышIэщтхэп, Iэдэб тэрэзи хэлъыщтэп. Ащ фэдэ цIыфхэм, ежьхэр тхъэжьхэу, дунаим зэрэфаехэу щыпсэухэу къащэхъуми, къызыхэкIыгъэхэ лъэпкъыр агъэцIыкIу.

Арышъ, типшъэшъэ ыкIи тикIэлэ ныбжьыкIэхэр, тишэн-хэбзэ дахэхэм шъуа­фэшъыпкъэмэ, Iэдэбныгъэри шъуигъу­сэщт. Ар адыгэ шэн-хабзэм ылъапс!

Хъут (Хьэшхъуанэкъо) Сар. Адэмый.