Мыекъуапэ иад­мини­страцие культурэмкIэ и ГъэIорышIапIэ изэ­хэт IофшIапIэу «Ошъадэр» зызэха­щагъэр илъэси 7-м къехъугъ.

— Адыгэ лъэпкъ искусствэр цIыфхэм нахьышIоу алъыдгъэIэсын тимурадэу «Ошъадэр» зэхэт­щагъ, — къеIуатэ Мыекъуапэ иадминистрацие культурэмкIэ и ГъэIорышIапIэ ипащэу Цэй Розэ.

КIэлэцIыкIу къэшъокIо ансамблэу «Мыекъуапэ инэфылъэхэр» дунаим шIукIэ щашIэ. Европэм ихэгъэгухэм, Урысыем яфестивальхэм щытхъуцIэхэр къащыдихыгъ. «Ошъадэр» ащ ебгъа­пшэмэ, гъэпсыкIэу иIэр фэ­шъхьаф.

Къашъом орэдыр игъус

«Ошъадэм» икъэшъокIо купэу «Синдикэр» дахэу мэуджы. ­Лъэпкъ къашъомрэ шъуашэмрэ ядэхагъэ къашъом щыолъэгъух.

Адыгэ Республикэм изаслуженнэ артисткэу, «Ошъадэм» ихудожественнэ пащэу Едыдж Викторие ижъырэ адыгэ къашъоу «Ислъамыер» гъэшIэгъонэу ыгъэуцугъ. Ансамблэу «Налмэсым», нэмыкIхэм «Ислъамыер» къашIы зыхъукIэ, къашъом нэ­бгыритIу хэлажьэрэр. «Синдикэр» купышхоу пчэгум къехьэ, шIу­лъэгъу къашъоу «Ислъамыер» къешIы.

Адыгэ къэралыгъо университетым искусствэхэмкIэ и Ин­ститут щеджэрэ Цышэ Зарэт «Ошъадэм» иорэдыIу. Дунэе фестивальхэм, зэнэкъокъухэм щытхъуцIэхэр къащыдихыгъ.

— Цышэ Зарэт мэкъэ дахэ иI, сигуапэу есэгъаджэ, — къе­Iуатэ Урысыем, Абхъазым язаслуженнэ артисткэу, Адыгэ Рес­публикэм инароднэ артисткэу Нэ­хэе Тэмарэ.

Урысыем ителекъэтынэу «Жъуа­гъом» зэхищэгъэ хэгъэгу зэнэкъокъоу «ЖъогъуакIэм» Цы­шэ Зарэт хэлэжьагъ, адыгэ орэ­дыр къыщиIуагъ. ОсэшI купым ипащэу Максим Дунаевскэр, артист цIэрыIоу Юрий Николаевыр, нэмыкIхэри З. Цышэм къы­щытхъугъэх.

«Бэгъэуджым» дэуджых

Лъэпкъ музыкальнэ Iэ­мэ-псымэхэр зыхэт купэу «Бэгъэу­джым» Шэуджэн Рустам ипащ. Оркестрэм пае зэригъэфэгъэ орэдышъохэр зэхахьэхэм ащэIух.

Пшъашъэхэмрэ кIалэхэмрэ зэ­гъусэхэу лъэпкъ къашъохэр къы­зэдашIыхэ зыхъукIэ, ти­лъэпкъ скусствэ идэхагъэ уасэу фэт­шIы­рэм хэхъо.

ЛIыбзыу Шан Сирием къикIы­жьыгъ, Адыгэ къэралыгъо университетым щеджэ, «Синдикэм» къыщэшъо. Зэнэкъокъоу «Адыгэ пшъашъ» зыфиIоу Адыгэ Рес­публикэм щыкIуагъэм ЛIыбзыу Шан чанэу хэлэжьагъ. Анахь дахэу къэшъуагъэу осэшI купым ылъытагъ, хэушъхьафыкIыгъэ шIу­хьафтын къыфагъэшъошагъ.

Гъонэжьыкъо Мурат, Шыблэкъо Альбин, Быржь Суандэ, Сюзана Шевченкэр, нэмыкIхэри «Синдикэм» икъэшъуакIох. НыбжьыкIэхэр пчэгум щыуджыхэзэ, къашъом тамэу ратырэм зеIэты, нэмыкI ансамблэхэм щысэшIу афэхъух.

ЩытхъуцIэхэр

«Ошъадэр» дунаим, Урысыем яфестиваль-зэнэкъокъухэм, лъэпкъ зэхахьэхэм шIукIэ ащашIэ. 2019-рэ илъэсыр ары къы­хэдгъэщырэр. Урысыем и Правительствэ ишIухьафтынэу «Урысыем ыпс» зыфиIорэр «Ошъа­дэм» ихудожественнэ пащэу Едыдж Викторие къыфагъэшъошагъ. «Лъэпкъ къашъу» зыфиIорэ зэнэкъокъур ары къызыщыха­гъэщыгъэр. Москва урагъэблэгъагъэу ащ фэдэ щытхъуцIэ къыпфаусыныр хэта гуапэ зыфэмыхъущтыр?!

Адыгэ Республикэм ифестиваль-зэнэкъокъоу «Лъапсэм къы­фэзгъэзэжьырэм зеужьы­жьы» зы­фиIорэм Гран-прир къыщы­фагъэшъошагъ.

Ростов-на-Дону щыкIогъэ фестивалэу «Урысыем ыцIэхэм» апэрэ чIыпIэр «Ошъадэм» къыщихьыгъ.

«Урысыер сэ сихэгъэгу» зыфиIоу Чэчэным щыкIогъэ зэнэ­къокъум «Ошъадэм» Гран-прир къыщихьыгъ.

Ижъырэ адыгэ орэдхэр къэзыIорэ купэу «Ащэмэзыр» зызэхащагъэр мыгъэ илъэс 15 хъущт. Художественнэ пащэу, Адыгэ Республикэм культурэмкIэ изаслуженнэ IофышIэу Бастэ Асыет къызэрэтиIуагъэу, «Ащэмэзыр» «Ошъадэм» зэрэхэтым ишIуа­гъэкIэ зэхэщэн Iофыгъохэр на­хьышIоу купым щагъэцакIэх. Едыдж Викторие яупчIэжьэгъу-­ хэм ащыщ.

Зэхэт Араб Эмиратхэм «Ошъа­дэр» ащыIагъ, зэхахьэм щыт­хъуцIэ къыщыфаусыгъ. IэкIыб къэ­ралым адыгэ искусствэр на­хьышIоу щашIагъ.

МэфэкIхэм ахэлажьэ

Адыгэ Республикэм имэфэкI мафэхэм «Ошъадэр» ахэлажьэ. КIэлэцIыкIухэри, зыныбжь икъугъэхэри купым хэтых. Цэй Розэ зэрэхигъэунэфыкIыгъэу, «Ошъа­дэм» лIэужхэр зэрепхых. Непэ ащ къыщышъохэрэ кIэлэцIыкIухэр лъэпкъ искусствэм хэщагъэ хъугъэх. ЩыIэныгъэм сыд фэдэ сэнэхьат къыщыхахыщтми, «Ошъа­дэм» шIэныгъэу щызэрагъэгъотыгъэр шIукIэ къятэжьыщт.

— Тыркуем щыкIогъэ Дунэе фестивалым сыхэлэжьагъ, — игупшысэхэм тащегъэгъуазэ орэ­дыIоу Цышэ Зарэт. — Ти­адыгабзэ тилъэпкъэгъухэр зэрэ­фэныкъохэр, нахьыбэрэ тызэхахьэ зэрашIоигъор къытаIуагъ. Орэдыр къызыхэсыдзэкIэ, Iэгу къысфытеохэзэ къызэрэздежъыущтыгъэхэр лъэшэу сигопагъ.

Гухэлъхэр

«Ошъадэр» пытэу уцугъэ Iоф­шIапIэу тэлъытэ. Едыдж Викто-рие имурадхэм къащыхигъэщыгъ лъэпкъ искусствэм кIэлэцIыкIухэмрэ ныбжьыкIэхэмрэ фэгъэсэгъэнхэмкIэ егъэжьэпIэшIухэр зэрашIыгъэхэр. Лъэпкъ шэн-хабзэхэр ижъырэ орэдхэмкIэ, къашъохэмкIэ, театрализованнэ едзыгъохэмкIэ къаIуатэх, цIыфхэм алъагъэIэсых.

Искусствэм лъэпкъхэр нахь зэпэблагъэ ешIых. «Ошъадэр» ансамблэхэу «Казачатэм», «Радугэм», «Абрекхэм», «Мыекъуапэ инэфылъэхэм», нэмыкIхэм ягъусэу зэIукIэгъухэм ахэлажьэ. КIэлэцIыкIухэмрэ ныбжьыкIэхэмрэ искусствэм ыбзэкIэ зэрэзэдэгущыIэхэрэр тинэры­лъэгъу. «Ошъадэм» щагъэуцущт къашъохэм, концертэу къытыщтхэм, «Ащэмэзым» имэфэкI мыгъэ зэрэхагъэунэфыкIыщтым Едыдж Викторие ягупшысэ.

ЕмтIылъ Нурбый.