Илъэси 3-м къыщегъэжьагъэу илъэси 7-м нэс зыныбжь кIэлэцIыкIум пае мазэ къэс ахъщэ IэпыIэгъу къазэраратыщт ШIыкIэм ехьылIагъ

Урысые Федерацием и Президент 2020-рэ илъэсым гъэтхапэм и 20-м ышIыгъэ Указэу № 199-р зытетэу «КIэлэцIыкIухэр зэрыс унагъохэм къэралыгъо IэпыIэгъу ягъэгъотыгъэнымкIэ Iофтхьэбзэ тедзэхэр зехьэгъэнхэм ехьылIагъ» зыфиIорэм, Урысые Федерацием и Правительствэ 2020-рэ илъэсым гъэтхапэм и 31-м ышIыгъэ унашъоу № 384-р зытетэу «Илъэси 3-м къыщегъэжьагъэу илъэси 7-м нэс зыныбжь кIэлэцIыкIум пае ахъщэ IэпыIэгъу зэрагъэнэфэрэ шэпхъэ шъхьаIэхэр, ащ фэдэ IэпыIэгъу къаратынымкIэ документхэу (къэбархэу) ищыкIагъэхэр, лъэIу тхылъэу ащкIэ аIэкIагъэхьащтыр зыфэдэн фаер ухэсыгъэнхэм ехьылIагъ» зыфиIорэм адиштэу унашъо сэшIы:

1. Илъэси 3-м къыщегъэжьагъэу илъэси 7-м нэс зыныбжь кIэлэцIыкIум пае мазэ къэс ахъщэ IэпыIэгъу къазэраратыщт ШIыкIэр гуадзэм диштэу ухэсыгъэнэу.

2. Официальнэу къызыхаутырэ мафэм щегъэжьагъэу мы Указым кIуачIэ иIэ мэхъу.

Адыгэ Республикэм и ЛIышъхьэу КЪУМПIЫЛ Мурат къ. Мыекъуапэ, мэлылъфэгъум и 8, 2020-рэ илъэс № 43

Адыгэ Республикэм и ЛIышъхьэ 2020-рэ илъэсым мэлылъфэгъум и 8-м ышIыгъэ Указэу № 43-р зытетым игуадз

Илъэси 3-м къыщегъэжьагъэу илъэси 7-м нэс зыныбжь кIэлэцIыкIум пае мазэ къэс ахъщэ IэпыIэгъу къазэраратыщт ШIыкIэр

1. Илъэси 3-м къыщегъэжьагъэу илъэси 7-м нэс зыныбжь кIэлэцIыкIум пае мазэ къэс ахъщэ IэпыIэгъу (ыужкIэ ахъщэ IэпыIэгъур тIозэ дгъэкIощт) аIукIэнымкIэ шапхъэу щыIэхэр мы ШIыкIэм щыгъэнэфагъэх.

2. Зигугъу къэтшIыгъэ IэпыIэгъур къаратынэу зазщыфагъэзэгъэ илъэсым ыпэрэ илъэсым ия II-рэ квартал пае кIэлэцIыкIухэр рыпсэунхэмкIэ ахъщэ анахь макIэу Адыгэ Республикэм щагъэнэфагъэм ипроцент 50 хъурэ ахъщэ IэпыIэгъур зафагъэуцурэр зигугъу къэтшIыгъэ IэпыIэгъур къаратынэу зазщыфагъэзэгъэ илъэсым ыпэрэ илъэсым ия II-рэ квартал пае кIэлэцIыкIухэр рыпсэунхэмкIэ ахъщэ анахь макIэу Адыгэ Республикэм щагъэнэфагъэм унагъом ихахъо шъхьадэмыкIы зыхъукIэ ары.

3. Сабыир Урысые Федерацием игражданин зыхъукIэ ары ахъщэ IэпыIэгъу заратырэр.

4. Ным е тым язэу, кIэлэцIыкIум илIыкIоу Урысые Федерацием игражданинэу щытыр ыкIи Урысые Федерацием щыпсэурэр ары ахъщэ IэпыIэгъу зыфагъэнафэрэр.

5. 2020-рэ илъэсым щылэ мазэм и 1-м ыуж зыныбжь илъэсищ икъугъэ кIэлэцIыкIум ыныбжь илъэси 8-м охъуфэ нэс ахъщэ IэпыIэгъу ратыщт.

6. Сабыим ыныбжь илъэси 3 зыхъурэм къыщегъэжьагъэу блэкIыгъэ мазэхэмкIэ 2020-рэ илъэсым ахъщэ IэпыIэгъу заратыщтыр 2020-рэ илъэсым тыгъэгъазэм и 31-м нахь мыгужъоу IэпыIэгъу зэрящыкIагъэмкIэ зазыфагъазэкIэ ары.

7. Сабыим ыныбжь илъэси 3 зыщыхъурэм щыублагъэу 2021-рэ илъэсым къыщегъэжьагъэу ахъщэ IэпыIэгъу зафагъэуцурэр ащ ыуж мэзих нахьыбэ темышIэу ахъщэ IэпыIэгъу къаратынэу зазыфагъазэкIэ ары. НэмыкIрэ лъэхъанхэм закъызыщыфагъазэрэ мафэм щегъэжьагъэу ахъщэ IэпыIэгъур афагъэнафэ.

8. Илъэси 3-м къыщегъэжьагъэу илъэси 7-м нэс зыныбжь сабый заулэ унагъом ис зыхъукIэ, кIэлэцIыкIу пэпчъ ахъщэ IэпыIэгъур фагъэнафэ.

9. Зичэзыу илъэсымкIэ ахъщэ IэпыIэгъур загъэнафэрэр ыпэкIэ зазыфагъэзагъэм ыуж мэзэ 12 зытешIэкIэ ары.

10. Ахъщэ IэпыIэгъур зыгъэнафэрэр ыкIи язытырэр Адыгэ Республикэм икъэралыгъо учреждениеу «IофшIэнымкIэ ыкIи цIыфхэр социальнэу ухъумэгъэнхэмкIэ Гупчэр» е ащ икъутам ары (ыужкIэ учреждениер (къутамэр) тIозэ дгъэкIощт).

11. Ахъщэ IэпыIэгъу къаратыным пае ным е тым язым е кIэлэцIыкIум инэмыкI лIыкIо учреждением (къутамэм) IэкIагъэхьан фае илъэси 3-м къыщегъэжьагъэу илъэси 7-м нэс зыныбжь кIэлэцIыкIум пае ахъщэ IэпыIэгъу къафагъэуцуным зыщыкIэлъэIухэрэ тхылъэу Урысые Федерацием и Правительствэ 2020-рэ илъэсым гъэтхапэм и 31-м ышIыгъэ унашъоу № 384-р зытетэу «Илъэси 3-м къыщегъэжьагъэу илъэси 7-м нэс зыныбжь кIэлэцIыкIум пае ахъщэ IэпыIэгъу зэрагъэнэфэрэ шэпхъэ шъхьаIэхэр, ащ фэдэ IэпыIэгъу къаратынымкIэ документхэу (къэбархэу) ищыкIагъэхэр, лъэIу тхылъэу ащкIэ аIэкIагъэхьащтыр зыфэдэн фаер ухэсыгъэнхэм ехьылIагъ» зыфиIорэм диштэу зэхэгъэуцуагъэр («Правовой къэбархэмкIэ официальнэ интернет-порталыр» (www.pravo.gov.ru), 2020, мэлылъфэгъу):

1) ашъхьэкIэ;

2) къэралыгъо, муниципальнэ фэIо-фашIэхэр зыгъэцэкIэрэ гупчэмкIэ;

3) федеральнэ къэралыгъо информационнэ системэу «Къэралыгъо, муниципальнэ фэIо-фашIэхэм япортал зыкIыкIэ» (ыужкIэ портал зыкIыр тIозэ дгъэкIощт);

4) почтэкIэ.

12. Электрон IэпэкIадзэр къызфигъэфедэзэ, лъэIу тхылъыр портал зыкIымкIэ аIэкIэзыгъэхьан зылъэкIыщтыр электрон IэпэкIадзэм икод къыраты зэхъум зыщыщыр агъэунэфыгъэр ары.

13. Къэралыгъо, муниципальнэ фэIо-фашIэхэр зыгъэцэкIэрэ гупчэм лъэIу тхылъыр къызыIукIэрэ нэуж мэфи 2 нахьыбэ темышIэу учреждением (къутамэм) ар IэкIигъэхьан фае.

14. Джащ фэдэу ахъщэ IэпыIэгъу къафагъэуцунымкIэ ищыкIагъэх мы ШIыкIэм игуадзэ зигугъу къышIырэ документхэри (къэбархэри). Учреждением (къутамэм) къулыкъухэу ыкIи (е) организациехэу зыфэIорышIэхэрэм ведомствэ зэпхыныгъэм тетэу ахэр къаIехых. Къулыкъум ыкIи (е) организацием зызыфагъазэрэ нэуж мэфи 5 нахьыбэ темышIэу документхэр (къэбархэр) къагъэхьазырынхэ ыкIи къаIэкIагъэхьажьын фае.

15. Учреждением (къутамэм) мы ШIыкIэм ия 14-рэ пункт зигугъу къышIырэ документхэр (къэбархэр) лъэIу тхылъыр къезыхьылIэрэм къыIихыхэрэп (кIэлэцIыкIур къызэрэхъугъэм фэгъэхьыгъэ актыр Урысые Федерациер арымырэу, нэмыкI чIыпIэ зэрэщатхыгъэм ехьылIэгъэ къэбархэр ащ къыхиубытыхэрэп).

16. ЛъэIу тхылъыр къызыIэкIахьэрэм ыуж мэфи 10-м къыкIоцI учреждением (къутамэм):

1) мы ШIыкIэм ия 14-рэ пункт зигугъу къышIырэ документхэр (къэбархэр) ведомствэ зэпхыныгъэм тетэу къаIехых;

2) лъэIу тхылъым, мы ШIыкIэм ия 14-рэ пункт зигугъу къышIырэ документхэм (къэбархэм) ахэплъэ;

3) мы ШIыкIэм ия 22 – 30-рэ пунктхэм адиштэу унагъом хахъоу иIэр къелъытэ;

4) ахъщэ IэпыIэгъур къазэраратыщтымкIэ е къазэрарамытыщтымкIэ унашъо ештэ.

17. Ахъщэ IэпыIэгъур къазэраратыщтымкIэ е къазэрарамытыщтымкIэ унашъор заштэн фэе пIалъэу мы ШIыкIэм ия 16-рэ пункт зигугъу къышIырэр къызэтырагъэуцо ведомствэ зэпхыныгъэм тетэу документхэр (къэбархэр) къаIэкIамыгъэхьагъэ зыхъукIэ. ЛъэIу тхылъыр къазыIэкIахьэрэ нэуж мэфэ 20-м къыкIоцI ахъщэ IэпыIэгъур къазэраратыщтымкIэ е къазэрарамытыщтымкIэ унашъор аштэн фае.

18. Ахъщэ IэпыIэгъур къазэрарамытыщтымкIэ унашъо аштэ:

1) кIэлэцIыкIум хьадэгъур къызылъыIэсыкIэ;

2) зигугъу къэтшIыгъэ IэпыIэгъур къаратынэу зазщыфагъэзэгъэ илъэсым ыпэрэ илъэсым ия II-рэ квартал пае кIэлэцIыкIухэр рыпсэунхэмкIэ ахъщэ анахь макIэу Адыгэ Республикэм щагъэнэфагъэм унагъом ихахъо шъхьадэкIы зыхъукIэ;

3) лъэIу тхылъым къэбар имыкъухэр е мышъыпкъэхэр ит зыхъукIэ.

19. Ахъщэ IэпыIэгъур къазэрарамытыщтым ехьылIэгъэ унашъор заштэкIэ, учреждением (къутамэм) зы мафэ нахьыбэ темышIэу ащкIэ цIыфым макъэ ригъэIужьын фае.

20. Ахъщэ IэпыIэгъур къазэрарамытыщтым ехьылIэгъэ унашъомкIэ Урысые Федерацием административнэ хьыкумымкIэ и Кодекс зэрэщыгъэнэфэгъэ шIыкIэм диштэу тхьаусыхэнхэ алъэкIыщт.

21. ЗыгорэкIэ цIыфхэм яунэгъо Iофхэм язытет фэгъэхьыгъэ актхэр регистрацие зэрашIыгъэм ехьылIэгъэ къэбархэр ЗАГС-мкIэ къэралыгъо реестрэ зыкIым зырамыгъуатэхэкIэ, 1997-рэ илъэсым шэкIогъум и 15-м аштэгъэ Федеральнэ законэу № 143-р зытетэу «ЦIыфхэм яунэгъо Iофхэм язытет фэгъэхьыгъэ актхэм яхьылIагъ» зыфиIорэм (Урысые Федерацием ихэбзэгъэуцугъэ зэхэугъоягъэхэр, 1997, № 47; 2001, № 44; 2002, № 18; 2003, № 17, 28, 50; 2004, № 35; 2005, № 1; 2006, №1, 31; 2008, № 30; 2009, № 29, 51, 52; 2010, № 15, 31; 2011, № 27, 49, 50; 2012, № 24, 31, 47; 2013, № 19, 30, 48; 2014, № 14, 19, 26; 2015, № 1, 48; 2016, № 14, 26, 27; 2017, № 18, 25, 52; 2018, № 1, 31, 32, 53;2019, № 22, 27, 40) диштэу цIыфхэм яунэгъо Iофхэм язытет фэгъэхьыгъэ актхэр регистрацие зышIырэ къулыкъухэм ящыкIэгъэ къэбархэр къаIахых.

22. Унагъом хахъоу иIэр къырадзэ зыхъукIэ унагъом халъытэх нэу е тэу (кIэлэцIыкIур зыпIунэу зыштагъэу), сабыим зынаIэ тезыгъэтэу ахъщэ IэпыIэгъу къафагъэуцунымкIэ лъэIу тхылъ язытыгъэр, ащ ишъхьэгъусэ, якIэлэцIыкIухэу зыныбжь имыкъугъэхэр.

23. Унагъом хахъоу иIэр къырадзэ зыхъукIэ унагъом исхэм ахалъытэхэрэп нэу, тэу щытынхэмкIэ зифитыныгъэ зыIахыгъэхэр, къэралыгъо мылъкукIэ аIыгъыхэрэр, дзэм къулыкъу щызыхьыхэрэр, хьапсчIэсхэр.

24. Унагъом хахъоу иIэм мыщ фэдэ хэхъо лъэпкъхэр халъытэх:

1) IофшIэн ыкIи нэмыкI пшъэрылъхэр зэрагъэцакIэхэрэм фэшI ахъщэу къаIэкIахьэрэр, ащ къыхеубытэх компенсациехэри, кIэгъэгушIу мэхьанэ зиIэ ахъщэри, IофшIэнэу, фэIо-фашIэу Урысые Федерацием щагъэцэкIагъэхэм ахъщэу къакIэкIуагъэри. Директорхэми, организациер зыгъэIорышIэрэ органым (директорхэм ясовет е ащ ехьыщыр нэмыкI органым) – Урысые Федерацием хэбзэIахьхэмкIэ ирезидентэу Урысые Федерацием щыIэм (щагъэIорышIэрэм) хэтхэми ахъщэу къаIукIэрэр япшъэрылъхэр зыщагъэцэкIэрэ е зигугъу къэтшIыгъэ мылъкур къыздикIырэ чIыпIэм ямылъытыгъэу Урысые Федерацием икъэкIуапIэхэм къахэкIырэ хахъохэм ахалъытэ;

2) пенсиехэу, ахъщэ IэпыIэгъухэу ыкIи ахэм яхьыщыр нэмыкI IэпыIэгъухэу Урысые Федерацием ихэбзэгъэуцугъэ ыкIи (е) Адыгэ Республикэм ихэбзэгъэуцугъэ, чIыпIэ зыгъэIорышIэжьынымкIэ къулыкъухэм яактхэм (яунашъохэм) адиштэу къаратыгъэхэр;

3) сэнэхьат гъэсэныгъэ языгъэгъотырэ организациехэм, апшъэрэ гъэсэныгъэ язытырэ организациехэм ащеджэхэрэм, научнэ-педагогическэ кадрэхэм якъэгъэхьазырын тегъэпсыхьэгъэ программэхэмкIэ очнэ шIыкIэм тетэу еджэрэ аспирантхэм, апшъэрэ гъэсэныгъэ языгъэгъотырэ, научнэ организациехэм ядокторантхэм, диным епхыгъэ шIэныгъэхэр языгъэгъотырэ организациехэм ащеджэхэрэм ястипендиехэр, джащ фэдэу зигугъу къэтшIыхэрэр академическэ отпускым зыщыщыIэхэ лъэхъаным компенсациехэу къаратыхэрэр;

4) алиментхэр;

5) страховать ашIыгъэхэу зидунай зыхъожьыгъэхэм якIэн къызыфэнэжьыхэрэм Урысые Федерацием ихэбзэгъэуцугъэу шIокI зимыIэ пенсие страхованием фэгъэхьыгъэм къызэрэщыдэлъытагъэм тетэу ахъщэу къаIукIэжьырэр;

6) производствэм зыгорэкIэ зыщыфыкъохэкIэ ыкIи Iоф зэрашIэрэ сэнэхьатым епхыгъэ узхэр къызяуталIэхэкIэ шIокI зимыIэ социальнэ страхованием къыхиубытэу страховой ахъщэу мазэ къэс къаратыжьырэр;

7) дзэ къулыкъушIэхэм, Урысые Федерацием хэгъэгу кIоцI IофхэмкIэ икъулыкъухэм, Урысые Федерацием уголовнэ-гъэцэкIэкIо системэмкIэ иучреждениехэм, икъулыкъухэм, пщыныжь языгъэхьырэ икъулыкъухэм, Урысые Федерацием итаможеннэ къулыкъухэм яIофышIэхэм, Урысые Федерацием ихэбзэгъэуцугъэ диштэу хэбзэухъумэкIо IофшIэным епхыгъэ къэралыгъо къулыкъур зыщахьырэ нэмыкI органхэм яIофышIэхэм ахъщэу къаратырэр, джащ фэдэу Урысые Федерацием ихэбзэгъэуцугъэ зэрэщыгъэнэфагъэм диштэу нэмыкI мылъку тедзэу ренэу къаIукIэхэрэр, гъомылапхъэхэу къаIэкIагъахьэхэрэр (гъомылапхъэм ычIыпIэкIэ ахъщэу къаратырэр);

8) къэралыгъо е общественнэ пшъэрылъхэр агъэцэкIэфэхэ къэралыгъо къулыкъум е общественнэ объединением компенсациехэу къаритыхэрэр;

9) дивидендхэу, процентхэу ыкIи нэмыкI федэу осэшхо зиIэ тхьапэхэмкIэ операцием къахэкIыхэрэр;

10) ямылъкоу чIыфэт учреждениехэм аIыгъым техъорэ процентхэр;

11) предпринимательствэм ыкIи унэе практикэм къахэкIырэ хахъохэр;

12) мылъкур зэращагъэм, бэджэндэу зэратыгъэм федэу къыхэкIыгъэр;

13) авторскэ заказымкIэ зэзэгъыныгъэхэм, интеллектуальнэ IофшIагъэм икIэуххэр ежьхэм анэмыкI къызфамыгъэфедэнэу фитыныгъэ зэряIэм федэу къакIакIорэр.

25. Ахъщэ IэпыIэгъу къаратынымкIэ унагъом хахъоу иIэр къалъытэ зыхъукIэ, ахъщэ IэпыIэгъу къаратыным зыщыкIэлъэIухэрэ тхылъыр зарахьылIэрэ мазэм ыпэкIэ мэзэ 12-м къыкIоцI унагъом исхэм зэкIэмкIи хахъоу яIагъэр зэхагъахъошъ, ащ ис нэбгырэ пчъагъэм тырагощэжьы. 26. Компенсациехэри, кIэгъэгушIу мэхьанэ зиIэ ахъщэри зэрэхэтхэу, лэжьапкIэм икъэлъытэнкIэ ыкIи итынкIэ нэмыкI пIалъэхэр загъэнафэхэкIэ, лэжьапкIэу къаIукIагъэр зафытырагъэуцогъэ мэзэ пчъагъэмкIэ агощыжьы ыкIи къазыщаратыжьыгъэ мазэхэм атефэу унагъом ихахъохэм ахалъытэ. 27. Граждан-правовой нэшанэ зиIэ зэзэгъыныгъэхэр зэрагъэцакIэхэрэм, предпринимательствэм, унэе практикэм къахэкIырэ федэр къазэрафалъытэгъэ мэзэ пчъагъэмкIэ агощыжьы ыкIи къазыщаратыгъэ мазэхэм атефэу унагъом ихахъохэм ахалъытэ.

28. Унагъом ихахъохэр къырадзэ зыхъукIэ мыхэр халъытэхэрэп:

1) мы ШIыкIэм къыщыдэлъытэгъэ ахъщэ IэпыIэгъухэу блэкIыгъэ пIалъэхэмкIэ аратыжьыгъэхэр; 2) 2017-рэ илъэсым тыгъэгъазэм и 28-м аштэгъэ Федеральнэ законэу № 418-р зытетэу «КIэлэцIыкIухэр зэрыс унагъохэм мазэ къэс ахъщэ IэпыIэгъу зэраратырэм ехьылIагъ» зыфиIорэм (Урысые Федерацием ихэбзэгъэуцугъэ зэхэугъоягъэхэр, 2018, № 1, 53; 2019, № 19, 31, 40, 49; «Правовой къэбархэмкIэ официальнэ интернет-порталыр» (www.pravo.gov.ru), 2020, мэлылъфэгъу) диштэу мы ШIыкIэм къыщыдэлъытэгъэ ахъщэ IэпыIэгъоу кIэлэцIыкIум фагъэнэфагъэу блэкIыгъэ пIалъэхэмкIэ аратыжьыгъэр; 3) чIыопс тхьамыкIагъохэм е ошIэ-дэмышIэ Iофхэм, террористическэ актхэм япхыгъэу зэтыгъо ахъщэ IэпыIэгъоу федеральнэ бюджетым, Адыгэ Республикэм иреспубликэ бюджет, чIыпIэ бюджетхэм ыкIи нэмыкI къэкIуапIэхэм къахэкIырэр.

29. Урысые Федерацием ихэбзэгъэуцугъэ диштэу унагъом ис пэпчъ ихахъохэр зэхалъытэх хэбзэIахьхэр ахэм ахамыгъэкIыхэзэ.

30. IэкIыб къэралыгъом ивалютэкIэ унагъом федэу къыIэкIахьэрэр Урысые Федерацием и Гупчэ банк икурс тефэу сомэкIэ къырадзэжьы.

31. Учреждением (къутамэм) фитыныгъэ иI унагъом ихахъохэм яхьылIэгъэ къэбархэу лъэIу тхылъым итхэм яшъыпкъагъэ ыуплъэкIунэу. Зигугъу къэтшIыгъэ къулыкъухэм фитыныгъэ яI къэралыгъо фэIо-фашIэхэр зыгъэцэкIэрэ органхэм, муниципальнэ фэIо-фашIэхэр зыгъэцэкIэрэ органхэм, нэмыкI къэралыгъо органхэм, чIыпIэ зыгъэIорышIэжьынымкIэ къулыкъухэм, къэралыгъо органхэм е чIыпIэ зыгъэIорышIэжьынымкIэ къулыкъухэм къафэIорышIэрэ организациехэм ыпкIэ хэмылъэу ящыкIэгъэ къэбархэр къаIахынхэу. Илъэси 3-м къыщегъэжьагъэу илъэси 7-м нэс зыныбжь кIэлэцIыкIум пае мазэ къэс ахъщэ IэпыIэгъу къазэраратыщт ШIыкIэм игуадз

Илъэси 3-м къыщегъэжьагъэу илъэси 7-м нэс зыныбжь кIэлэцIыкIум пае мазэ къэс ахъщэ IэпыIэгъу къаратынымкIэ документхэу (къэбархэу) ищыкIагъэхэр

1. КIэлэцIыкIур къызэрэхъугъэмкIэ къэбархэр.

2. КIэлэцIыкIум е ащ илIыкIо идунай зэрихъожьыгъэмкIэ къэбархэр.

3. Зэрэзэгуатхагъэхэм (зэрэзэхэкIыжьыгъэхэм) яхьылIэгъэ къэбархэр.

4. КIэлэцIыкIум гъунэ зэрэлъафыщтым ехьылIэгъэ унашъоу къулыкъу гъэнэфагъэм ыштагъэм къыхэтхыкIыгъэхэр (къэбархэр).

5. КIэлэцIыкIум илIыкIо ехьылIэгъэ къэбархэр.

6. Нэу, тэу зэрамылъытэжьыхэрэм (яфитыныгъэхэм къазэращагъэкIагъэм, ахэр зыпкъ зэрэрагъэуцожьыгъэхэм) яхьылIэгъэ къэбархэр, яфитыныгъэхэм къазэращагъэкIэгъагъэр зэрэтырахыжьыгъэм ехьылIэгъэ къэбархэр, сабыим ищыIэныгъэ е ипсауныгъэ щынэгъуапIэ зэритым епхыгъэу кIэлэцIыкIур зэраIахыгъэм ехьылIэгъэ къэбархэр.

7. Ныр е тыр, кIэлэцIыкIум инэмыкI лIыкIо юридическэ нэшанэ зиIэ Iофтхьабзэхэр зэрихьанхэ фимытэу зэралъытагъэм ехьылIэгъэ къэбархэр. 8. Компенсациехэри, кIэгъэгушIу мэхьанэ зиIэ ахъщэри зэрэхэтэу, IофшIэн е нэмыкI пшъэрылъхэр зэрагъэцакIэхэрэм фэшI ахъщэу къаIэкIахьэрэм, лэжьапкIэу къаратырэм, IофшIэнэу, фэIо-фашIэу агъэцакIэхэрэм мылъкоу къакIакIорэм яхьылIэгъэ къэбархэр.

9. Урысые Федерацием ихэбзэгъэуцугъэ ыкIи (е) Адыгэ Республикэм ихэбзэгъэуцугъэ адиштэу пенсиехэу, ахъщэ IэпыIэгъухэу ыкIи нэмыкI социальнэ IэпыIэгъухэу къаIукIагъэхэм яхьылIэгъэ къэбархэр.

10. Страховать ашIыгъэхэу зидунай зыхъожьыгъэхэм якIэн къызыфэнэжьыгъэхэм Урысые Федерацием ихэбзэгъэуцугъэу шIокI зимыIэ пенсие страхованием фэгъэхьыгъэм къызэрэщыдэлъытагъэм тетэу къаIукIэрэ ахъщэм ехьылIэгъэ къэбархэр.

11. IофшIэн зэрямыIэм елъытыгъэу ахъщэ IэпыIэгъоу къаратырэм ехьылIэгъэ къэбархэр.

12. Производствэм зыгорэкIэ зыщыфыкъохэкIэ ыкIи Iоф зэрашIэрэ сэнэхьатым епхыгъэ узхэр къызяуталIэхэкIэ шIокI зимыIэ социальнэ страхованием къыхиубытэу страховой ахъщэу мазэ къэс къаратырэм ехьылIэгъэ къэбархэр.

13. Дивидендхэу, процентхэу ыкIи нэмыкI федэу осэшхо зиIэ тхьапэхэмкIэ операциехэм къахэкIыхэрэм яхьылIэгъэ къэбархэр.

14. Предпринимательствэм ыкIи унэе практикэм къакIэкIорэ хахъохэм яхьылIэгъэ къэбархэр.

15. Авторскэ заказымкIэ зэзэгъыныгъэхэм, интеллектуальнэ IофшIагъэм икIэуххэр ежьхэм анэмыкI къызфамыгъэфедэнэу фитыныгъэ зэряIэм федэу къахэкIырэм ехьылIэгъэ къэбархэр.

16. Мылъкур зэращэрэм, бэджэндэу зэратырэм федэу къыкIакIорэм ехьылIэгъэ къэбархэр.

17. Урысые Федерацием игражданин зыщыпсэурэ ыкIи зыдэщыIэ чIыпIэм елъытыгъэу Урысые Федерацием регистрацие зэрэщашIыгъэм е зэрэщамышIыгъэм ехьылIэгъэ къэбархэр.