Top.Mail.Ru

Орэдыр игъус, игушIуагъу

Image description

ЗэлъашIэрэ орэдыIоу, Урысыем изаслуженнэ артисткэу, Адыгеим инароднэ артисткэу, медалэу «Адыгеим и Щытхъузехьэр» зыфагъэшъошагъэу Шъэожъ Розэ ыныбжь илъэс 90-рэ зэрэхъугъэм фэгъэхьыгъэу къыфэгушIохэрэм ащыщхэм ягупшысэхэр тшIогъэшIэгъоных.

Нэхэе Аслъан — Урысыем, Адыгеим янароднэ артист, Адыгэ Республикэм икомпозиторхэм я Союз итхьамат.

— Дзэм къулыкъур щысхьи, 1966-рэ илъэсым Адыгэ хэкум къэзгъэзэжьыгъ. Илъэс тешIагъэу эстраднэ купэу «Оридар» зызэхащэм, оркестрэм пащэ сыфа­шIыгъ. ГитарэмкIэ орэдышъор къезгъаIощтыгъ. А уахътэм Шъэ­ожъ Розэ Ленинград щеджагъэ­хэм ащыщэу «Оридам» хэтыгъ. Сэмэгу Гощнагъу, Хэшх Казбек, фэшъхьафхэр зэгъусэхэу концертхэр къатыщтыгъ. Тхьабысымэ Умарэ, Натхъо Джанхъот, Бысыдж Мурат, нэмыкIхэм аусыгъэхэр оркестрэм пае зэзгъафэщты- гъэх.

Лъэхъэнэ гъэшIэгъоныгъ. СССР хэгъэгушхом ишъолъырхэм тиконцертхэр ащыкIощтыгъэх. Шъэ­ожъ Розэ эстрадэ орэдхэм тамэу аритырэм тигъэгушхощтыгъ. Адыгэ чылэхэм радиом ипчыхьэзэхахьэхэр, концертхэр игъэкIотыгъэу ащыкIощтыгъэх. Орэдым пIуныгъэ мэхьанэу иIэр Шъэожъ Розэ ишIуагъэкIэ цIыфхэм на­хьышIоу къагурыIощтыгъ. Тем­зэ­къо Алый, Аулъэ Олэгъэй, нэ­мыкI пщынаохэм апашъхьэ Розэ зэрэщыуджырэр зыплъэгъукIэ, зыми фэмыдэу лъэпкъ искусствэм лъагъоу щыпхырищырэр тшIогъэ­шIэгъоныгъ.

Орэд пэпчъ къэIокIэ хэхыгъэ къыфигъотыщтыгъ. Орэдышъом хэгъэщагъэу мэкъэ дахэу иIэр ыгъэIорышIэщтыгъ. «О унитIур» адыгабзэкIэ, урысыбзэкIэ, арапыбзэкIэ къызэриIощтыгъэм пэп­шIын щыIагъэп.

Шъэожъ Розэ ипчыхьэзэхахьэ ансамблэу «Ислъамыер» хэлажьи, тиартистхэм орэдхэр къыдаIуагъэх. Розэ уедэIуныр, уригъусэу зэхахьэхэм уахэлэжьэныр бэмэ еджапIэ афэхъущтыгъ. Адыгеим икомпозиторхэм я Союз ыцIэкIэ Шъэожъ Розэ сыфэгушIо, гъашIэр шIукIэ къетэжьынэу фэсэIо.

Къулэ Амэрбый — Урысыем и Правительствэ илауреат, Адыгэ Республикэм инароднэ артист.

— Адыгэ лъэпкъыр дунаим лъагэу щызыIэтыгъэмэ Шъэожъ Розэ ащыщ. Сигуапэу илъэсыбэрэ Iоф дэсшIагъ. Шъхьащэ фэзы­шIыхэрэм саригъусэу сыфэгушIо. Пчыхьэзэхахьэу фызэхащэщтым икIэщакIомэ сахэтэу щытхъур фэсIощт. Розэ ижьау тычIэтэу бэгъашIэ хъунэу тыфэлъаIо.

Зыхьэ Заурбый — Урысыем изаслуженнэ артист, Адыгеим инароднэ артист.

— УзыкIырыплъын щымыIэу, апэ уитэу уисэнэхьат ишъэфхэм уафэкIоныр къин. Шъэожъ Розэ Iофышхо тфигъэцэкIагъ. ЦIыфым дэхагъэу хэлъыр иорэдхэмкIэ зэхытигъэхыгъ. Орэдэу къыIорэр къызэрэзэIуихырэр тэ, Лъэпкъ театрэм иартистхэм, щысэ тфэ­хъугъ.

КIыкI Юр — Урысыем изаслуженнэ артист, Адыгеим инароднэ артист.

— Ленинград консерваториер къыщызыухыгъэхэм яапэрэ концертэу офицерхэм я Унэ щыкIуа­гъэм еплъыгъэхэм сащыщ. Шъэ­ожъ Розэ, Сэмэгу Гощнагъо, фэшъхьафхэм яорэд къэIуакIэ лъэшэу тызыIэпищэгъагъ. Илъэсыбэ тешIагъэми, пчыхьэзэхахьэр сщыгъупшэрэп. Залышхом чIэмыфагъэхэр урамым фэгъэзэгъэ шъхьангъупчъэхэм адэжь щытхэу орэдыIохэм ядэIущтыгъэх.

Шъэожъ Розэ иконцертхэр зесщэхэу уахътэ къыхэкIыгъ. Артисткэм нэплъэгъу закъокIэ сыгурыIощтыгъ, пчыхьэзэхахьэхэр сыдигъуи гъэшIэгъон хъущтыгъэх.

Хъот Заур — Урысыем культурэмкIэ изаслуженнэ IофышI, Адыгэ Республикэм искусствэхэмкIэ изаслуженнэ IофышIэшху.

— Адыгэ орэдхэм тамэ язытыгъэ Шъэожъ Розэ илъэс 20 фэдизэ Iоф дэсшIагъ. Орэдым гукIэ зыритызэ, исэнэхьат зэ­рэфэшъыпкъэр щыIэныгъэм къы­щылъагъощтыгъ. Розэ ымакъэкIэ орэдым псэ хилъхьэщтыгъ. Сценэм дахэу щызекIоным зэрэфэгъэсагъэр псынкIэу хэтлъагъощтыгъ.

«Мыр сыгу рихьырэп, сыфаеп»,— ыIощтыгъэп. Iоф зыди­шIэхэрэм агурыIоныр шэнышIу фэхъугъагъ. Республикэм искусствэхэмкIэ иколледж щыригъа­джэхэзэ, студентхэм ямызакъоу, кIэлэегъаджэхэми упчIэжьэгъу ашIыщтыгъ. Ригъаджэрэм гукIэ лъыIэсынымкIэ, гурыIонымкIэ Розэ щысэшIоу тиIагъ. Сыдигъуи зэрэнэгушIом зэгурыIоныгъэм игъогу ыгъэпытэщтыгъ.

Екатерина Загорулько — Мыекъуапэ щыпсэухэрэ къэзэкъхэм яобществэ хэт.

— Орэдым лъэпкъхэр зэфещэх. Шъэожъ Розэ уедэIузэ, жъыур къыхэодзэ. «Синанэр» урысхэм, абхъазхэм, нэмыкI лъэпкъхэм адыгабзэкIэ къаIоу бэрэ зэхэтэ­хы. Уихэгъэгу фэдэу Ныр бгъэлъэпIэным уфэзыщэрэ орэдыр гум къегущыIыкIы.

Даутэ Сусан — Адыгэ Респуб­ликэм изаслуженнэ артистк.

— Адыгэ культурэм хэхъоныгъэ ышIыным иIахьышхо хэзы­шIыхьэгъэ Шъэожъ Розэ щысэ тетэхы. СыкIэлэеджакIоу Розэ иорэдхэу «Синанэм», «Увези ты меня при луне», нэмыкIхэм радиомкIэ сядэIущтыгъ.

Эстрадэр сыгу рихьынымкIэ Шъэожъ Розэ ишIогъэшхо къысэкIыгъ. «О унитIу» зыфиIорэр сыгу «щычэрэгъущтыгъ». «Синанэр» дунаим къыщаIо. Джэгум фэгъэ­хьыгъэ орэдыр бэмышIэу къас­Iохэрэм къахэхъуагъ. ЩыIэны­гъэм икIэлэегъаджэу Шъэожъ Розэ сыфэгушIо.

Нэхэе Тэмар — Урысыем, Абхъазым язаслуженнэ артистк, Адыгеим инароднэ артистк.

— Къэралыгъо телерадиокомпаниеу «Адыгеим» журналистэу Iоф щысшIэзэ, Шъэожъ Розэ ищыIэныгъэ ехьылIэгъэ къэтынэу згъэхьазырыгъагъэр сщыгъуп­шэрэп. ИшIушIагъэ цIыфхэм алъигъэIэсызэ, адыгэ эстрадэм лъапсэ фишIыгъ.

Розэ тамэ зэритыгъэхэм ащыщэу «Пшъэшъэ уджыр» кон­цертхэм бэрэ къащысIуагъ. Орэдым ижьы къабзэ макъэр егъэдахэ, гущыIэхэр гурыIогъошIу ешIых. Розэ иорэдхэр щыIэныгъэм щыдгъэжъынчыхэзэ, лъэпкъ творчествэр лъыдгъэкIуа­тэу сэлъытэ.

Чэмышъо Гъазый Р. Шъэо­жъым иконцертхэм ахэлажьэу къыхэкIыгъ. Купым зэдыхэтхэу IэкIыб къэрал щыIагъэх. Пщынаоу Лъэцэрыкъо Кимэ къытхэтыгъэмэ, апэрэхэм ащыщэу Розэ фэгушIощтыгъэ. Чэмышъо Гъазый, ЛIымыщэкъо Рэмэзан, СтIашъу Юр, Бэрэтэрэ Аслъан, ансамблэхэу «Налмэсым», «Ислъамыем», фэшъхьафхэм яартистхэр, искусствэр зыгъэлъапIэхэр Шъэ­ожъ Розэ гъэзетымкIэ фэгушIохэ ашIоигъу.

Опсэу, Роз! Уиорэдхэм псэ апыт, гум иорэд хъугъэхэу щыIэныгъэм щытигъусэх. Тхьабысымэ Умаррэ Жэнэ Къырымызэрэ зэдаусыгъэ орэдхэмкIэ дунаим ущызэлъашIагъ. ГущыIэгъу тыкъы­зыпфэхъум къызэрэтэпIуагъэу, орэдыр о уищыIэныгъ. Тхьэм уишIушIагъэ пферэгъэбагъу. ЦIэ дахэу зыфэуусыжьыгъэр розэ Iэрамышхоу гъашIэм къыщы­отэжьы, уигушIуагъо къыбдэтэгощы.

ЕмтIылъ Нурбый. Сурэтхэр илъэс зэфэшъхьаф­хэм зэхахьэхэм къащытетхы- гъэх.