НахьышIум тыфещэ
Театрэр цIыфым ипIун, щыIэныгъэм зэхъокIыныгъэу хэхъухьэхэрэм зэрахэлажьэрэм татегущыIэзэ, зэгъэпшэнхэр тэшIых. Спектаклэхэм тяплъы зыхъукIэ, артистхэм яIофшIагъэ уасэу иIэр къыхэтэгъэщы.
Адыгэ Республикэм и Лъэпкъ театрэу Цэй Ибрахьимэ ыцIэ зыхьырэм икъэгъэлъэгъонхэу «Кавказский меловой кругыр», «Гощэмыдэхьаблэр», «Нартмэ ядышъэ бгырыпхыр», «Псэлъыхъохэр», нэмыкIхэри цIыфым ищыIэкIэ-псэукIэ епхыгъэх.
Адыгабзэмрэ тхыбзэмрэ я Мафэ фэгъэхьыгъэу «Нартмэ ядышъэ бгырыпх» зыфиIоу къагъэлъэгъуагъэр пшысэм техыгъ. Пьесэр зытхыгъэр, спектаклэр театрэм щызыгъэуцугъэр Адыгэ Республикэм искусствэхэмкIэ изаслуженнэ IофышIэшхоу Нэгъой Инвер. Дэгъоу ущыIэным фэшI угу етыгъэу Iоф пшIэн зэрэфаем ехьылIэгъэ къэгъэлъэгъоным кIэлэцIыкIухэр ашIогъэшIэгъонэу еплъыгъэх. Ны-тыхэм, кIэлэегъаджэхэм гупшысэ хэхыгъэхэр ашIыгъэх.
Артистхэу Жъудэ Аскэрбыйрэ Болэкъо Адамрэ шъхьахынэхэм, IофшIэным зыщызыдзыехэрэм ярольхэр къашIых. Дэгъоу лэжьэнхэм, псэунхэм афэгъэхьыгъэ гущыIэ щэрыохэр афаIо зыхъукIэ, дэIонхэу фаехэп. Адыгэ Республикэм изаслуженнэ артистэу Жъудэ Аскэрбый ролым псэ къыпегъакIэшъ, псынкIэу узыIэпещэ. Ащ фэдэх Болэкъо Адами, ХьатхьакIумэ Аскэрбыйи, Нэхэе Мэрджани, Болэкъо Аминэти, нэмыкIхэри.
— Шъхьахынэм ироль къэсэшIыми, сшIогъэшIэгъон, — къытиIуагъ Жъудэ Аскэрбый. – КIэлэеджакIохэр бэ хъухэу театрэм къызэрэкIохэрэр тигуапэ. Коронавирусым къыхэкIэу тикъэгъэлъэгъонхэр зэпыдгъэугъэх нахь мышIэми, кIэлэцIыкIухэр къытIукIэхэ, спектаклэм еплъыхэ ашIоигъу.
«Псэлъыхъохэр»
Жъы мыхъурэ къэгъэлъэгъонэу «Псэлъыхъохэм» джырэблагъэ Мыекъуапэ тыщеплъыгъ. Адыгэ Республикэм инароднэ артистхэу Зыхьэ Заурбыйрэ Кукэнэ Муратрэ япсэлъыхъуакIэ зыми хэкIуакIэрэп. Колхозхэр зыщыIэгъэ лъэхъаныр нэгум къыкIагъэуцо. Артистхэм якъашъохэмкIэ, ясэмэркъэухэмкIэ хъугъэ-шIагъэхэр уахътэм диштэхэу къагъэлъагъох, непэрэ щыIакIэм гукIэ укъыращалIэ.
Кушъу Светланэ, Зыхьэ Мэлайчэт, Даур Жаннэ, Хьакъуй Андзаур, Хьакъуй Анзор, фэшъхьафхэм ярольхэр гурыIогъошIухэу, гъэшIэгъонхэу зэрагъэпсыхэрэм ишIуагъэкIэ «Псэлъыхъохэр» жъы хъухэрэп. Мамый Ерэджыбэ ытхыгъэ пьесэр адыгэ классикэм хэхьагъэу тэлъытэ. КIуращынэ Аскэрбый къэгъэлъэгъоныр зэригъэуцугъэ шIыкIэм къеушыхьаты режиссер дэгъухэр Адыгеим зэрэщагъэсагъэхэр.
Тхьэм къыпфигъэгъущта?
Урысыем изаслуженнэ артистэу, Адыгеим инароднэ артистэу Пэрэныкъо Чатибэ ипьесэу «О, си Тхь, къысфэгъэгъу» зыфиIоу режиссер цIэрыIоу ТхьакIумэщэ Налбый ыгъэуцугъэр драмэу щыт. Наркоманием, IофшIэн мыгъотым, мыхъо-мышIагъэхэр зезыхьэхэрэм тапэуцуным фэшI амалэу дгъэфедэщтхэм талъыхъун зэрэфаем, унагъом икъиныгъохэм къэгъэлъэгъоныр афэгъэхьыгъ.
Артист цIэрыIохэу Уджыхъу Марыетрэ Тхьаркъохъо Теуцожьрэ зэшъхьэгъусэ ны-тыхэм ярольхэр къашIых. ЯкIалэу Байзэт шофер сэнэхьатым фырагъэджагъ, ау Iоф ышIэрэп. Наркотикхэм апыщагъэ хъугъэшъ, унагъом рэхьат иIэп.
Адыгэ Республикэм изаслуженнэ артистэу Жъудэ Аскэрбый мыхъо-мышIэхэр зезыхьэрэ Байзэт ироль къешIы. Янэ-ятэхэм ятыгъо, ешъоныр шэн фэхъугъ. Ащ фэдэ ролыр къэпшIыныр къызэрыкIоп. КIалэр гукIэгъу зыхэлъ ны-тыхэм апэуцужьы, ежь ишъхьэгъусэ шъэжъыемкIэ хэпыджэшъ, еукIы.
Байзэт иныбджэгъоу Тембот ироль Бэгъушъэ Анзор къешIы. Артистхэр ярольхэмкIэ зэбгъапшэхэу къыхэкIы. Тембот тIэкIу мэщынэ, цIыфхэм гумэкIыгъо къафимыхьы шIоигъу шъхьае, ешъоным пыщагъ. Артистым изекIокIэ-шIыкIэхэмкIэ къэгъэлъэгъоныр къыгъэбаигъэу тэлъытэ. ИгущыIэхэр IупкIэу къеIох. Мыхъун Iоф пшIэ зыхъукIэ ущтэIукIызэ узыфэсакъыжьэу къызэрэпщыхъурэм икупкI ухещэ. Байзэт нахь пхъашэу мэзекIо. Зэгъэпшэнхэр ышIыхэзэ шъыпкъэныгъэм лъэхъу шъхьае, егъэлыекIыгъэу, дысэу мэгущыIэ, хэбзэнчъэу мэпсэу.
— ИмылъкукIэ унэшхор ышIыгъа? — къыкIэупчIэ ар игъунэ- гъоу бизнесыр «зыгъэушIоркъыгъэм».
ШакIом ироль къэзышIырэ ХьатхьакIумэ Аскэрбый къэгъэлъэгъоныр нахь къегъэушъэбыми, ным ыпхъо ироль фэгъэзэгъэ КIэмэщ Разыет къызэриIуагъэу, гумэкIыгъохэм къакIичырэп.
Артистэу А. Жъудэм шIушIагъэу фэтлъэгъурэр ролым гукIи, псэкIи зэрэхэхьагъэр, игущыIэхэр зэхэугуфыкIыгъэхэу къызэрэтлъигъэIэсыхэрэр ары. Унагъом пхъашэу щызэпэуцух, ятэрэ ыкъорэ Iашэр зэтырахы, тым ылъэгъурэр фэмыщэчэу къызэхэфэ, дунаир ехъожьы…
Драматургэу Пэрэныкъо Чатибэ щыIэныгъэм къыхэхыгъэ темэр дэгъоу къызэIуихыгъ. Зыдетымыгъэштэрэ чIыпIэхэр къыхэкIых нахь мышIэми, наркоманием тыпэуцун зэрэфаем урегъэгупшысэ.
Адыгэ къуаджэхэм ящыIакIэ сыда зынэсыгъэр? IофшIэн зымыгъотыхэрэм тыдэ загъэзэщта? ТыгъуакIохэм, ашъхьэ ифедэ нэмыкI ымыгъэгумэкIыхэрэм ящыIакIэ сыдым нэсыщта? Мылъку зимыIэхэмрэ бизнесым зыщызыгъэпытэхэрэмрэ драматургым зэпегъэуцух. Сыда тызыфакIорэр? УпчIэхэр тхакIом къегъэуцух. Iофым хэкIыпIэ къыфэдгъотын зэрэтлъэкIыщтым тегупшысэзэ, театрэм тыкъычIэкIыжьы.
ЕмтIылъ Нурбый. Сурэтхэр къэгъэлъэгъонхэм къащытетхыгъэх.