Адыгэмэ я ИлъэсыкIэ фэгъэхьыгъэ мэфэкI зэхахьэ Мыекъуапэ дэт IофшIапIэу «Нанэм» щыкIуагъ.

МэфэкIым фытырагъэпсыхьэгъэ пчэгур къабзэ, зэIукIапIэр дахэу къэлъагъо. ЗэхэщэкIо купым хэ­тэу, Адыгэ Республикэм и Лъэпкъ музей шIэныгъэмкIэ иIофышIэ шъхьаIэу, Адыгеим культурэмкIэ изаслуженнэ IофышIэу, зэлъа­шIэрэ археологэу Тэу Аслъан адыгэхэм нахьыпэкIэ мэфэкIыр зэрэхагъэунэфыкIыщтыгъэм гъэшIэгъонэу къытегущыIагъ.

— Ижъырэ лъэхъаным адыгэхэм ИлъэсыкIэм мэхьэнэ ин ратыщтыгъ, игъэкIотыгъэу пэгъо­кIыщтыгъэх. ТхьэлъэIухэр ашIыхэзэ, цIыфыр зыгъэгугъэрэ хъохъу гущыIэхэр къаIощтыгъэх, — къы­Iуагъ А. Тэум.

Имызэу гущыIэрэр тинысэу, Тисабый мыгъэу, гъэр къытхэмыкIэу, Нэшхъэигъэр тимакIэу, Тихъярмэ янахьыбэр нысащэу, Щыгъын кIэракIэр тишъуа­шэу, Тиуашъо къаргъоу, тичIылъэ шхъуантIэу, Тимэщи, тиIэщи тфэбагъохэу, Илъэсым тылэжьыщтыр Тхьэм гухэхъо шхыны тфешI, — къеджагъ усэм А. Тэур.

Тыбзэ, тихабзэ дгъэлъэпIэнхэм, адыгэр адыгэу тыди щыпсэуным, нэмыкIхэм яхьылIагъэхэр зэхахьэм къыщаIуагъэх. ИлъэсыкIэм игъэмэфэкIын адыгэхэр зэрэхэлажьэщтыгъэхэм фэгъэхьыгъэ къэбархэр гъэшIэгъоныгъэх.

ИлъэсыкIэр унэгъо мэфэкIэу алъытэщтыгъ. Апэрэ пчыхьэм унагъом щызэфэгушIощтыгъэх. ЯтIонэрэ пчыхьэм гъунэгъухэр, Iахьылхэр, ныбджэгъухэр зэлъы­кIощтыгъэх.

IофшIапIэу «Нанэм» ипащэу Нэгъуцу Аслъан къызэриIуагъэу, зэхахьэр игъэкIотыгъэу зэхащагъэп. Коронавирусым къыхэкIэу цIыф пчъагъэу къырагъэблэгъагъэр бэп. Арэу щытми, мэфэкIыр лъэпкъ шэн-хабзэхэм адиштэу рагъэкIокIыгъ.

ЗэлъашIэрэ сурэтышIэу, архитекторэу Бырсыр Абдулахьрэ республикэ общественнэ движениеу «Адыгэ Хасэм» иIофшIэн чанэу хэлэжьэрэ Чэмышъо Гъазыйрэ ИлъэсыкIэр адыгэхэм зэрагъэмэфэкIыщтыгъэм ехьылIэ­гъэ­ хъугъэ-шIагъэхэр къаIо­тагъэх.

ШIэныгъэлэжьэу Мэрэтыкъо Мыхъутар, нэмыкIхэм адыгэ мэфэпчъым ехьылIэгъэ тхыгъэхэр къытфагъэнагъэх. Чэмышъо Гъа­зый кIэщакIо фэхъуи, адыгэ мэфэпчъхэр шъо зэфэшъхьафхэмкIэ гъэкIэрэкIагъэхэу къыдагъэ­кIыгъэх. Тхыгъэхэм яхьылIэгъэ сурэтхэр Бырсыр Абдулахь ышIы­гъэх.

1990-рэ илъэсым къыдагъэкIыгъагъэхэ мэфэпчъхэм ащыщхэр Гъ. Чэмышъомрэ А. Бырсырымрэ мэфэкIым къыщагъэлъэгъуагъэх.

Рагъэжьэгъэ Iофыр лъагъэ­кIотэным фэшI лIэужхэр зэзыпхыхэрэ Iофыгъохэри зэхахьэм къыщаIэтыгъэх. Мэфэпчъхэм ятарихъ нахьышIоу тшIэным фэшI ИлъэсыкIэм ехьылIэгъэ тхыгъэ­хэу тарихъым епхыгъэхэр, усэхэр, сурэт­хэр, мэфэпчъхэр ныбжьыкIэхэм нэпэеплъ шIухьафтын афашIы­гъэх.

СурэтышI-модельер цIэрыIоу СтIашъу Юрэ, Лъэпкъ театрэм иветеранэу, зэлъашIэрэ артистэу Пэрэныкъо Чатибэ, Адыгеим иапэрэ театроведхэм ащыщэу Шъхьаплъэкъо Къэсэй, шIэныгъэ­лэжьэу, тхакIоу Мамый Руслъан, фэшъхьафхэм ИлъэсыкIэр мэфэкI гъэшIэгъонэу зэрэщытыр ягуп­шы­сэхэм къа­щыхагъэщыгъ. Лъэп­къыр зэфэзыщэрэ зэхахьэм лъапсэу фашIыгъэр щыIэныгъэм диштэу непэ тэгъэ­пытэ.

Урысыем, Адыгеим искусствэхэмкIэ язаслуженнэ IофышIэшхоу, Камернэ музыкальнэ театрэу Хьанэхъу Адамэ ыцIэ зы­хьырэм ихудожественнэ пащэу Сулейманов Юныс, ащ иныбджэгъоу ЛIымыщэкъо Уалидэ ИлъэсыкIэр лъэпкъ шIэжь мэфэкIэу зэрэщытыр, искусствэм иIофы­шIэхэм яорэдхэм, якъашъохэм, ягущыIэ щэрыохэм яшIуагъэкIэ зэхахьэр нахь дахэ зэрэхъурэр къытфаIотагъ.

Хьатикъое Адамэ, АфэшIэгъо СултIан, Нэгэрэкъо Юрэ зэхэщэкIо купым хэтыгъэх. Адыгабзэм, лъэпкъ шэн-хабзэхэм язэгъэшIэн, ягъэфедэн афэгъэхьыгъэхэ зэхахьэхэу «Нанэм» щыкIохэрэм зыцIэ къетIуагъэхэр чанэу ахэлажьэх.

— Дзыбэ Мыхьамэт, Быщтэкъо Азэмат, нэмыкI артист цIэрыIохэр «Нанэм» къетэгъэблагъэх, кIэлэцIыкIухэм аIутэгъакIэх, — къеIуа­тэ Адыгэ Хасэм и Хэсашъхьэ хэтэу Нэгъуцу Аслъан. – АфэшIэгъо СултIан, Хьатикъое Адамэ, Абрэдж Нурдинэ, Тэу Аслъан, фэшъхьафхэм тафэраз. IэпыIэгъу къызэрэтфэхъухэрэм ишIуагъэкIэ «Щыгъыжъыери» кIэлэцIыкIухэм аIутэгъакIэ. Едгъэжьэгъэ Iофыр лъыдгъэкIотэщт.

СтIашъу Юрэ адыгэ шъуашэм, лъэпкъ тхыпхъэхэм яхьылIэгъэ къэ­гъэлъэгъонхэр тапэкIи «На­нэм» щызэхищэщтых. Купхэу «Мыекъуапэ инэфылъэхэр», «Абрекхэр», «Ошъадэр», «Нартыр», фэшъхьафхэри «Нанэм» мыгъэ щытлъэгъущтых.

ЕМТIылъ Нурбый. Сурэтхэр зэхахьэм къыщытетхыгъэх.