БэмышIэу зыныбжь илъэс 75-рэ хъугъэ график, публицист, тхэкIо цIэрыIоу, Урысыем инароднэ сурэтышIэу Къат Теуцожь Мэдинэ ыкъор ицIыкIугъом къыщегъэжьагъэу сурэтшIыным пыщэгъагъэти, ищы­Iэныгъэ ащ зэрэрипхыщтыр къэпшIэнэу щытыгъ.

Тхьэм ар къыхилъхьэгъагъэщтын. Шъэожъыем Теуцожь Цыгъо ипоэмэхэм яджэныр икIэсагъ, езбырэу ахэр ышIэщтыгъэх. Къоджэдэсхэри яхьа­кIэщ бэрэ къыщызэрэугъои­щтыгъэх, Цыгъо ипоэмэхэм яджэщтыгъэх, атегущыIэщты­гъэх. Шъэожъыем икIэсагъ къо­гъу горэм къосэу ахэм ядэIуныр, къаIуатэрэр зыпкъыри­щэныр. СурэтшIынымкIи, тхэнымкIи ыужкIэ а пстэур къы­шъхьапэжьыгъ.

Краснодар дэтыгъэ кIэлэ­егъэджэ институтым ихудожественнэ-графическэ факультет Къат Теуцожь къыухы зэхъум идиплом IофшIагъэу хъугъа- гъэр Цыгъо ипоэмэу «Мафэкъо Урысбый» техыгъэу ышIыгъэ сурэтхэр ары. Ащ идиплом IофшIагъэ осэшхо къызэ­рэфашIыгъэм ишыхьат СССР-м исурэтышIхэм я Союз хэхьанэу игъо зыщалъэгъурэ тхылъи джащыгъум къызэрэратыгъа­гъэр.

Ащ ыуж илъэсыбэ тешIагъэу Теуцожь Цыгъо имузей икъоджэ гупсэу Гъобэкъуае къы­щызэIуахыгъ. ИсурэтшIыгъэхэр ащ зэрэчIэлъхэм Къат Теуцожь лъэшэу рэгушхо. Икъоджэгъу­хэм ахэм уасэу къаратырэм нахь зэригъэгумэкIырэр ащ зэ къыхиIукIыгъагъ.

Итворчествэ зыригъэушъомбгъу, иIэпэIэсэныгъэ хигъахъо шIоигъоу Теуцожь художест­вэхэмкIэ Академиеу Тбилиси дэтым чIэхьэ, Грузием инароднэ сурэтышIэу, профессорэу С.С. Кобуладзе ишIогъэшхо къырегъэкIы. Мыщ щеджэ зэ­хъум адыгэ лъэпкъым тарихъ гъогоу къыкIугъэр изобрази­тельнэ искусствэм иамалхэмкIэ къыгъэлъагъоу регъажьэ. ЫпэрапшIэу сурэтышIыр зылъызыщэщтыгъэр графикэр ары. Ау Болгарием, Венгрием, Иор­данием защэIэ, нэмыкI сурэтышIхэм заIокIэ, лъэныкъуа­кIэхэм зызащеушэт нэуж Теуцожь акварелькIэ сурэтхэр ышIэу ригъэжьагъ, ащ зэрэфэмыIэсэмэгури къэнэфагъ.

ЕтIани къэIогъэн фае Къат Теуцожь чIыпIэ гъэнэфагъэ адыгэ литературэм зэрэщиу­бы­тыгъэр, публицист Iазэу ащ зы­къызэригъэлъэгъуагъэр. Охътэ кIэкIым кIыкIоцI ащ итхылъхэр, ирассказхэр, иочеркхэр, истатьяхэр зэрэ Кавказэу щы­зэлъашIагъэх. Адыгеим ихудожественнэ литературэ зиIа­хьы­шIу хэзышIыхьэгъэ Теуцожь итворчествэ тиреспубликэ исхэм анэмыкIэу, IэкIыб къэралхэм ащыпсэурэ тилъэпкъэгъухэми агъэлъапIэ хъугъэ.

Къат Теуцожь иунэе фонд хэлъ документхэм нэIуасэ зафэзышIы зышIоигъохэр Лъэпкъ хъарзынэщым итхылъеджапIэ къетэгъэблагъэх.

Дзыбэ Зулим. Адыгэ Республикэм и ­Лъэпкъ хъарзынэщ иотдел ипащ.