Хьисапым фэщэгъэ кIэлэеджакIохэр зы­хэлэжьэхэрэ Кав­каз олимпиадэр блэ­кIы­гъэ бэрэскэшхо мафэм Мыекъуапэ къыщызэIуахыгъ. Ащ мэфитфым къыкIоцI Iоф ышIэнышъ, бэрэ­скэжъыем икIэуххэр зэфахьысыжьыщтых.Хьисап олимпиадэр илъэ­ситфыкIэ узэкIэIэбэжьмэ апэрэу гъэсэныгъэ Гупчэу «Си­риус» зыфиIорэм щызэхащагъ. Ащ ыуж илъэс зэкIэлъыкIохэм Мыекъуапэ ар щэкIо.

Олимпиадэм изэхэщакIох АР-м гъэсэныгъэмрэ шIэны­гъэмрэкIэ и Министерствэ, Адыгэ къэралыгъо универси­тетыр, республикэ естест­веннэ-хьисап еджапIэр, мыком­мерческэ партнерствэу гъэсэныгъэмкIэ технологиякIэхэм я Гупчэу «Матэма» зыфиIорэр. Урысые Федерацием и Пре­зидент игранткIэ Iофтхьабзэр зэхащагъ.

Олимпиадэр къыщызэIуахыгъ Адыгэ къэралыгъо универси­тетым. Хабзэ зэрэхъугъэу, ар мэфэкI дахэу рекIокIыгъ. Ащ икъызэIухын хэлэжьагъ АР-м гъэсэныгъэмрэ шIэныгъэмрэкIэ иминистрэу КIэрэщэ Анзаур. КъызэIукIагъэхэм закъыфигъа­зэзэ, игуапэу министрэм ахэм шIуфэс къарихыгъ, илъэс къэс олимпиадэм хэлажьэхэрэм япчъагъэ зэрэхахъорэм мэхьа­нэшхо зэриIэр къыхигъэщыгъ.

— КъакIохэрэми, къэралы­гъоу къызэрыкIыхэрэми япчъагъэ нахьыбэ зэрэхъурэм Кавказ олимпиадэм дунэе мэхьанэу иIэр нафэ къешIы, — къы­Iуагъ ащ.

Олимпиадэм икъызэIухын мы­зэу, мытIоу тлъэгъугъэу щыт­ми, къэралыгъо зэфэшъхьафхэм, Кавказым исубъектхэм къарыкIыгъэ кIэлэ ыкIи пшъэшъэ ныб­жьыкIэхэм ябыракъхэр аIыгъ-хэу сценэм къызэрэдэ­кIуаехэ­рэр зыплъэгъукIэ, гухэхъошхо хэогъуатэ. КIэлэеджакIоу къа­кIохэрэр къэралыгъоу къызди­кIыгъэм ибаиныгъэ шъхьаIэхэу щытых. Урысыеми Адыгеими цыхьэ къафашIэу ахэр къызэрагъакIохэрэм мэхьанэшхо иI. ЕтIани джырэ уахътэм дунаир зэрэбырсырыр, зэпахырэ узэу къежьагъэр щынэгъошхоу зэрэщытыр къыдэплъытэмэ, Кавказ олимпиадэм нэмыкI къэралы­гъохэм къарыкIыхэзэ кIэлэеджа­кIохэр къызэрэкIохэрэм ащ мэ­хьанэшхо зэрэратырэр къеушыхьаты.

Зэпахырэ узым зыкъызэри­Iэтыгъэм епхыгъэу къэралыгъо­хэм ялIыкIохэм япчъагъэ нахь макIэ хъун къытшIошIыгъэми, бэп къэмыкIуагъэр. Ащ фэдэу Тыркуем, Болгарием ыкIи Азербайджан ягъунапкъэхэр зэрэзэ­фашIыгъэхэм къыхэкIэу къэкIонхэ зымылъэкIыгъэхэм Интернетыр агъэфедэзэ хьисап олимпиадэм къыхэлэжьэнхэу амал яIагъ.

Олимпиадэм икъызэIухын хэ­лэжьагъэх зэлъашIэрэ творче­скэ коллективхэу, лъэпкъ орэды­Iо ансамблэу «Ащэмэз», адыгэ къашъом иансамблэу «Синдика», творческэ купэу «Ошъад» ыкIи Адыгэ къэралыгъо университетым иорэдыIо ансамблэу «Шоколад» зыфиIохэрэр.

Олимпиадэм пае задачэхэр зэхигъэуцуагъэх хэушъхьафыкIыгъэ комитетэу кIэлэеджакIо­хэм хьисапымкIэ яолимпиадэ­хэм язадачэхэр къыхэзыхыхэ­рэм. Ащ хэтых Урысыем, Бол­гарием, Люксембург, Бельгием ыкIи Иран яшIэныгъэлэжь цIэрыIохэр.

— Олимпиадэм пшъэрылъэу иIэр ныбжьыкIэхэр шIэныгъэ куухэм ахэщэгъэнхэм, ахэр нау­кэм фэщэгъэнхэм ямыза­къоу, Урысыем и Къыблэ, Кавказым исубъектхэм, КъокIыпIэ Благъэм ащыпсэухэрэ кIэлэ­еджакIохэр зэхэхьанхэр, зэрэшIэнхэр, ныбджэгъуныгъэ азыфагу илъыныр ары, — еIо олим­пиадэм ижюри ипащэу, Адыгэ къэралыгъо университетым иректорэу, Урысыем и КъыблэкIэ олимпиаднэ движением кIэщакIо фэхъугъэу, рес­публикэ естественнэ-хьисап еджа­пIэр зыгъэпсыгъэу Мамый Даутэ.

Олимпиадэм къекIолIагъэхэр аныбжь елъытыгъэу зэтефыгъэ­хэу зэнэкъокъугъэх. Апэрэ ку­пым я 8 — 9-рэ классхэм аще­джэхэрэр хэтыгъэх, я 2-рэ купым (лигэм) я 10 — 11-рэ классхэр хахьэщтыгъэх.

Зэнэкъокъур уцугъуитIоу кIуа­гъэ. Уцугъо пэпчъ кIэлэеджа­кIохэм задачи 4 къыщашIын фэягъ. Мы чIыпIэм къыщысIомэ сшIоигъу задачэхэм якъэшIын зы мэфэ псауи, мэфитIуи апэ­Iухьэу олимпиадэм къызэрэ­щыхэкIырэр.

ЯтIонэрэ уцугъом зэнэкъо­къур лъагъэкIотагъ, задачэхэр къашIыгъэх, кIэлэеджакIо пэпчъ икомандэ текIоныгъэ къыдихыным фэбэнагъ. Ащ фэдэу зэнэкъокъум зыхэм задачэхэр къыщашIыхэ зэ­хъум, нэмыкIхэр республикэ естественнэ-хьисап еджапIэм лекцие гъэшIэгъонэу Всероссийскэ олимпиадэм хьисапымкIэ ижюри итхьаматэу Назар Агахановым къыщишIыгъэм ще­дэIугъэх. Ар олимпиадэм гъэ­цэкIэнэу къыдилъытэхэрэр зэрэзэхагъэуцохэрэм фэгъэхьыгъагъ. Iэнэ хъураеу олимпиадэм щызэхащагъэр кIэлэеджа­кIохэр хьисапымкIэ олимпиа­дэхэм зэрэфагъэхьазырхэрэм ехьылIэгъагъ.

Пчыхьэм «Интеграл по го­роду» зыфиIорэ квест-джэгукIэр Мыекъуапэ щыкIуагъ. Блэ­кIыгъэ илъэсым фэдэу къалэм щыпсэурэ унагъохэр ащ хэлэ­жьагъэх. Пчыхьэм кIэлэеджа­кIохэр зыщыпсэухэрэ хьакIэщэу «Туристым» джэгукIэ зэ­фэшъхьафхэр щызэхащагъэх. Олимпиадэм изы мафэ пэпчъ шIуагъэ къытэу, гъэшIэгъонэу зэ­рэкIощтым зэхэщакIохэр пы­лъыгъэх. Ащ фэдэу УФ-м и Президент и Премие къызэратыгъэу, Кавказ хьисап олим­пиа­дэм и Координационннэ Со­вет хэтэу, Урысыем щызэлъашIэрэ шIэныгъэлэжьэу Николай Андреевым илекциеу «Хьисапымрэ музыкэмрэ» зыфиIорэм ягуапэу кIэлэеджакIо­хэр едэIугъэх. 2011-рэ илъэсым УФ-м и Президент и Премие къызэратыгъэу, научнэ статья 200-м ехъу зытхыгъэ шIэны­гъэлэжьэу Андрей Райгородскэм илекции кIэлэеджакIохэм лъэшэу ашIогъэшIэгъоныгъ, зы­Iэпищагъэх.

Республикэ естественнэ-хьисап еджапIэм Iэнэ хъураеу щы­зэхащагъэри гъэшIэгъонэу рекIокIыгъ. Ар фэгъэхьыгъагъ сэнаущыгъэ зыхэлъ ныбжьыкIэхэр къыхэгъэщыгъэнхэм, ахэр хьисапым фэщэгъэнхэм.

Ащ фэдэу гъэшIэгъонэу олимпиадэм имафэ пэпчъ рекIо­кIыгъ. ЯшIэныгъэхэм зэрахагъэхъуагъэм нэмыкIэу ахэм языгъэпсэфын программи дэгъу дэдэу афызэхащэгъагъ. Олимпиадэр окIофэ музейхэм, тарихъым епхыгъэ нэмыкI чIыпIэхэм кIэлэеджакIохэр ащыIагъэх.

Олимпиадэм имафэхэм тыз­IукIэгъэ хьакIэхэм къызэраIуа­гъэмкIэ, ар гъэшIэгъон дэдэу зэхэщагъэ хъугъэ, къызыдэкIогъэхэ республикэр агу рихьыгъ, зэрэщырэхьатыпIэм гу лъатагъ, къащэгъэ ныбжьыкIэхэр къызэрэухъумагъэхэм рэхьатныгъэ ежьхэм къахилъхьэщтыгъ. Хьисап олимпиадэр неущ зэ­фашIыжьыщт.

Сихъу Гощнагъу. Сурэтхэр Iэшъынэ Аслъан тырихыгъэх.