КIэлэегъадж. Мы гущыIэм нэбгырэ пэпчъ ежь мэхьэнэ гъэнэфагъэ реты. ЗыхэмкIэ — ар ным фэд, адрэхэмкIэ — шIэныгъэ языгъэгъотырэ цIыф, ящэнэрэхэмкIэ — щыIэныгъэм илъэгъотещ.

Непэ зигугъу къэсшIымэ сшIоигъо Анзэрэкъо Светланэ Аскэрбый ыпхъум а гущыIэ пстэури фэгъэхьыгъ, ар кIэлэегъэджэ шъыпкъ, исэнэхьат хэшIыкIышхо фызиIэ специалист. Ищытхъу аригъаIозэ илъэс пчъагъэм Адыгэ кIэлэегъэджэ колледжым (училищым) адыгабзэмкIэ икIэлэегъаджэу Iоф щишIагъ. Непэ къызнэсыгъэми ригъэджагъэхэм шIукIэ агу къэкIыжьы, шъхьэкIэфэныгъэ­шхо фашIы. ИIофшIэнкIи, ищыIэныгъэ еплъыкIэкIи, изекIуакIэкIи ащ фэдэ фыщытыкIэр къызэрилэжьыгъэм щэч хэлъэп. Адыгабзэм изэгъэшIэн, икъэухъумэн ары анахьэу зыпылъыр. НыбжьыкIэхэм, студентхэм ямызакъоу, тиIэшъхьэтетхэми ныдэлъфыбзэр аIулъэу рыгущыIэнхэм сыдигъуи мэхьанэшхо ритыгъ.

— Сыд фэдэрэ цIыф лъэпкъи къыкIурэ гъогур ыбзэ епхыгъ. Лъэпкъыр багъомэ, бзэми зеужьыжьы, хахъо ешIы, лъэгапIэ горэми нэсы. Сыд фэдиз къин лъэпкъым ылъэгъугъэми, сыд фэдизрэ кIодыпIэ ифэми, бзэм ахэр дещэхых. Адыгабзэм фэгъэхьыгъэу анахь хъугъэ-шIэгъэ иныр къэралыгъуабзэ зэрэхъугъэр ары. Ар лъэгапIэ гор, ау ащ пытэу утетыныр зыIэ илъыр тэры — ар зиныдэлъфыбзэхэр ары, — еIо Светланэ.

Анзэрэкъо Светланэ лъэпкъ просвещением иотличник, АР-м лъэпкъ гъэсэныгъэмкIэ изаслуженнэ IофышI, Урысыем гъэсэныгъэмрэ шIэныгъэмрэкIэ и Министерствэрэ АР-м и Пар­ламентрэ ящытхъу тхылъхэр, Адыгеим и ЛIышъхьэ ирэзэныгъэ тхылъ, нэмыкI щытхъуцIэхэр, тын лъапIэхэр бэу къыфагъэшъошагъэх, IофшIэным иветеран. Лъэпкъ проектэу «Гъэсэныгъ» зыфиIорэм къыдыхэ­лъытагъэу кIэлэегъаджэхэм азы­фагу щызэхащэгъэ зэнэ­къокъум 2008-рэ илъэсым те­кIоныгъэ къыщыдихыгъ.

Ныдэлъфыбзэр шIу алъэгъуным, ащ дахэу рыгущыIэнхэм ыкIи хэукъоныгъэ хэмытэу тхэн­хэм фэзыщэгъэхэ Анзэрэкъо Светланэ инэу фэразэх республикэм щызэлъашIэхэрэ журналистхэу Дэрбэ Тимур, ТIэшъу Светланэ, ХьацIэцIэ Ларисэ.

— Гурыт еджапIэм тыщезыгъэджэгъэ ШъэоцIыкIу Арамбый Якъубэ ыкъом адыгабзэр дэгъоу тигъэшIагъэ, къытIуилъ­хьагъ. Я 8-рэ классыр къэсыу­хи, Адыгэ кIэлэегъэджэ училищым сызычIахьэм, синасып къыхьи, Анзэрэкъо Светланэ Аскэрбый ыпхъум сытефагъ. Тиадыгэ тхакIохэм ятхыгъэхэр нахь куоу зэдгъэшIэнхэм, зэхэтфынхэм, ныдэлъфыбзэр шIу тлъэгъуным ыкIи къэтыухъумэным ащ ты­фи­щагъ, зэрифэшъуашэу, мы­пшъыжьэу Iоф къыддишIагъ. ТикIэлэегъаджэхэм шIэныгъэу къытатыгъэр ары непэ тиIоф­шIэн щыдгъэфедэрэр, тиIэубытыпIэр. Арышъ, Светланэ Аскэрбый ыпхъум инэу сыфэраз, псауныгъэ пытэ иIэу, ибын-­унагъо датхъэу щыIэнэу сыфэлъаIо, — еIо гъэзетэу «Адыгэ макъэм» иредактор шъхьаIэу, АР-м изаслуженнэ журналистэу Дэрбэ Тимур.

Мы кIэлэегъэджэ шIагъом ригъэджагъэхэм сэри сащыщ. Сыдигъуи сщыгъупшэрэп кIэлэ­егъэджэ училищым чIэхьагъэхэм сахэтэу тикуп ипащэу агъэ­нэфэгъэ Светланэ Аскэрбый ыпхъум нэIуасэ сызэрэфэхъугъагъэр. Илъэс 14 — 15 зыныбжь кIэлэ Iэтахъохэм уагурыIоныр, жабзэ къадэбгъотыныр псынкIэп. Ау а пшъэ­рылъыр зэрифэшъуашэу тикIэлэ­егъаджэ зэшIуихыгъ. Нэбгырэ пэпчъ екIолIэкIэ гъэнэфагъэ къыфигъотыщтыгъ, сэмэркъэу­шхо хэлъэу, ным фэдэу шъабэу къыддэгущыIэщтыгъ, ымакъэ къымыIэтэу мытэрэзыгъэу къыт­хэфагъэр къыдгуригъаIощтыгъ. АщкIэ сыдигъуи тыфэрэзагъ, непи арэущтэу щыт. Адыгабзэр ежь шIу зэрилъэгъурэм, ыгу зэрэфэузырэм фэдэу тэри ащ уасэ фэтшIыным ынаIэ тетыгъ. Уиныдэлъфыбзэ урыгущыIэн, урытхэн, къэуухъумэн зэрэфаер ащ тигъэшIагъ. Светланэ непи бэмэ упчIэжьэгъу афэхъу, опытышхоу IэкIэлъымкIэ адэгуащэ.

ХьацIэцIэ Ларис — Адыгэ къэралыгъо телевидением иинформационнэ къулыкъу ишеф-­редактор, АР-м изаслуженнэ журналист:

— Андырхъое Хъусен ыцIэ зыхьырэ кIэлэегъэджэ колле­джым сызэрэщеджагъэр насыпыгъэу зыфэсэлъэгъужьы. Ар сэзыгъаIорэм ителъхьэпIэ шъхьа­Iэр тезыгъэджагъэхэр ары. Тызэрэадыгэ группэм къыхэкIэу ныдэлъфыбзэм изэгъэшIэн мэхьанэ ин ратэу тидесэхэр зэхэщэгъагъэх. ИлъэсиплIым къыкIоцI адыгабзэмкIэ тикIэлэ­егъэджагъ Анзэрэкъо Светланэ. ТиныдэлъфыбзэкIэ къабзэу тытхэу, IупкIэу теджэу ыкIи дгъотыгъэхэ шIэныгъэхэмкIэ еджапIэм щедгъэджэшъунхэу тызгъэсагъэр Светлана Аскэрбый ыпхъур ары. Ащ десэхэр зэрэзэхищэщтыгъэ шIыкIэхэм яхьатыркIэ къин къытщымыхъоу теджагъ. Адыгабзэм играмматикэ нахь гурыIогъошIу къытфэхъунымкIэ щысэу къытфихьыщтыгъэхэр джы непэрэ мафэ­хэми тиIофшIэнкIэ къытшъхьапэжьых. Информационнэ къэ­тын­хэу «Къэбархэр» эфирым фэдгъэхьазырхэу, текстхэм ся­джэжьы зыхъукIэ, тикIэлэ­егъаджэ тыгу рытигъэубыта­гъэхэ шапхъэхэм бэрэ къа­фэсэгъэзэжьы. КIэлэегъэджэ колледжыр къызысыухыгъэм къыщегъэжьагъэу ныдэлъфы­бзэм Iоф рысэшIэ, аущтэу зэрэхъугъэм Анзэрэкъо Светланэ иIахь ин хэлъэу сэлъытэ ыкIи сырыкIэгъожьыгъэу мафэ къыхэкIыгъэп. Сыфэраз сикIэлэегъаджэ, бэгъашIэ хъунэу сыфэлъаIо.

ТIэшъу Светлан — КъТРК «Адыгеим» ипродюсер, Адыгеим изаслуженнэ журналист:

— 1988 — 1992-рэ илъэсхэм Адыгэ кIэлэегъэджэ училищым сыщеджагъ. Шъыпкъэу къэсIон, анахь илъэс тхъагъохэу, IэшIугъэкIэ сыгу къинагъэу а уахътэр щыт. КIэлэегъэджэ Iушхэм, гъэсэгъэшхохэм, губзыгъэхэм тырагъэджагъ, тагъэсагъ. Сщымыгъупшэнэу, шIэныгъэу къыситыгъэхэмкIэ сищы­Iэныгъэ хъугъэ адыгабзэр дэгъоу зэрэсигъэшIагъэмкIэ сы­фэрэзэ дэдэу къыхэсэгъэщы Анзэрэкъо Светланэ Аскэрбый ыпхъу. «Адыгабзэм егугъу, Iэпэдэлэл умышIы, уикIэлэегъа­джэхэм ядэIу», — сянэ къысиIо зэпытыгъ. Синыдэлъфыбзэ си­IофшIэн зэрэхъущтыр къы­лъэгъугъэм фэдагъ. ЕджапIэм сы­зычIэсми адыгабзэр шIу слъэгъуныр стхьакIумэ ригъэ­кIыгъэп, нэужым кIэлэегъэджэ училищым сызычIахьэми Анзэрэкъо Светланэ идесэхэм сынаIэ атетынэу къысфигъэпытэщтыгъэ. АщкIэ къасIомэ сшIоигъор: тиунагъо фыригъунэу мы кIэлэегъэджэ гъэшIуагъэм икъэбар ашIэщтыгъэ. БэмышIэу мары адыгэ Iорытхым тыхэлэжьагъ. КъэсIонкIэ тIэкIу емыкIункIи мэхъу, къысфагъэгъун еджэхэрэми, ау диктантым сыкъеджэнэу сырагъэблэгъагъ, сикIэлэегъаджэу Анзэрэкъо Светланэ ар зытхыгъэхэм ахэтыгъ. Мырэущтэу мыр къызкIыхэзгъэщырэм лъапси иI. Адыгэ журналистэу Iоф сшIэнэу, къэбархэр адыгабзэкIэ сIотэнхэу, стхынхэу, адыгэ тхакIохэм яусэхэр шIу слъэгъунхэшъ, ахэм езбырэу сыкъяджэзэ сшIынэу, джы мары цIыф гъэсагъэхэм, шIэныгъэлэжьхэм, сикIэлэегъа­джэ апашъхьэ ситэу Iорытхым сыкъеджэшъун амал зэрэзгъотыгъэм иапэрэ лъэгъохэщхэр зыдэсыублагъэр Анзэрэкъо Светлан ары. СикIэлэегъаджэ псауныгъэ пытэ иIэу, гушIогъо мафэхэр игъашIэкIэ къебэкIэу, ибын ихъяр нэмыкI ымылъэ­гъоу щыIэнэу сыфэлъаIо.

Ныдэлъфыбзэм изэгъэшIэнкIэ непэ гумэкIыгъохэу щыIэхэм, щыкIагъэхэм Светланэ анахьэу ынаIэ атыредзэ. Ахэр дэгъэзыжьыгъэнхэм фэшI адыгэ пстэуми яIо зэхэлъэу, зыкIыныгъэ азыфагу илъэу зэхэтынхэм, абзэ къаухъумэным мэхьанэшхо реты.

— IэкIыб къэралыгъомэ арыс­хэ адыгэмэ бзэр зэраIэкIэзырэм зэкIэми тыщыгъуаз. УмыгъэшIэгъон плъэкIырэп насыпым тыдэ ыдзыгъэхэми, сыд къин алъэгъугъэми, тилъэпкъэгъухэм егъэшIэрэ шIулъэгъоу хэкум фыряIэр зэрамыгъэкIодыгъэр, къызэрэзыдырахьакIыгъэр. Джэ­нэтэу Кавказым къезыпхы­хэрэ бзэ лъэмыджыр мыпытэмэ, ар зэпыкIын зэрилъэкIыщтыр гъэнэфагъэ. Зэгорэм зы­къэт­шIэжьынэу щытмэ, игъо къэ­­сыгъ, — къыхегъэщы С. Анзэ­рэ­къом.

IофшIэнымкIэ гъэхъэгъэшIу­хэр зэриIэхэм дакIоу Светланэрэ ащ ишъхьэгъусэу Чеславрэ унэгъо дахэ зэдашIагъ, зэгурыIоныгъэ азыфагу илъэу сабыитIу зэдапIугъ. Долэтрэ Марзетрэ дэгъу дэдэу еджагъэх, ящыIэныгъэ гъогу пытэу теуцуагъэхэу, янэрэ ятэрэ къа­мыгъэукIытэжьхэу сэнэхьатэу къыхахыгъэхэм непэ Iоф арашIэ.

Мы унэгъо шIагъом псауныгъэ пытэ илъынэу, Светланэ ­Аскэрбый ыпхъум игухэлъышIу­хэр къыдэхъунхэу тыфэлъаIо. ТикIэлэегъаджэ тапэкIи ­илъэпкъ зэрэфэлэжьэщтым, ныдэ­лъфыбзэм изэгъэшIэн ыкIи икъэухъумэн зэрэпылъыщтым тицыхьэ телъ. Тэ, ригъэджа­гъэхэм, сыдигъуи шъхьэкIэ­фэныгъэшхо фэтшIыщт, шIукIэ тыгу илъыщт.

ТХЬАРКЪОХЪО Адам. Адыгеим изаслуженнэ журналист.