Нэгумэ Шорэ Бэчмырзэ ыкъор (1794 — 1844 илъ.) Адыгэ тарихъыр, фольклорыр, литературэр, бзэр ушэтыгъэнхэмкIэ апэрэ лъэ­бэкъу зыдзыгъэ шIэ­ныгъэ­лэжь. IорыIуатэхэр, хъи- шъэ зэфэшъхьафхэу ­адыгэмэ яфольклор хэтхэр лъа­псэ фэхъугъэу етхы «Ис­тория атыхейского на­- рода» зыфиIорэр 1839 — 1843-рэ илъэсхэм. Ащ ыуж, 1843-рэ илъэсым зэхегъэуцо адыга­бзэм играмматикэ.

КIэрэщэ Зайнаб Ибрахьимэ ыпхъур (1923 — 1998 илъ.)

Апэрэ адыгэ бзылъфыгъэу бзэшIэныгъэмкIэ апэрэ кан­дидат, етIанэ доктор хъугъэ. Георгий Рогавэрэ КIэрэщэ Зайнабрэ зэкIы­гъухэу къыдагъэкIыгъэ Iоф­шIэгъэшхоу «Грамматика адыгейского языка» (1966 — рэ илъ.) зыфиIо­рэм адыга­бзэр лъэныкъо пстэумкIи щызэхэфыгъэ хъугъэ.

Iашъхьэмэфэ Даут Алый ыкъор (1897 – 1946 илъ.) апэрэ адыгэ шIэныгъэлэжь цIэрыIу.

Кавказ бзэшIэны­гъэм анахь чIыпIэшхо щызыубытрэмэ ащыщ Iашъхьэмэфэ Даутэрэ Николай Яковлевымрэ зэкIыгъухэу зэдатхыгъэ IофшIэгъэшхоу «Грамматика адыгейского литературного языка» (1941-рэ илъ.) зыфиIорэр.