Адыгэ Республикэм инароднэ артистэу, Абхъазым изаслуженнэ артистэу Гъонэжьыкъо Аскэр Гъабидэ ыкъом идунай зэрихъожьыгъэр лъэшэу тыгу къеуагъ. Ныбджэгъу­шIоу, гукIэгъу зыхэлъ цIыфэу ар щытыгъ.

Теуцожь районым икъуа­джэу Тэуйхьаблэ 1953-рэ илъэсым, щылэ мазэм и 24-м къыщыхъугъэ А. Гъ. Гъонэжьыкъор адыгэ унэгъо къызэрыкIом щапIугъ. ИкIэлэцIыкIу­гъом къыщегъэжьагъэу музыкальнэ Iэмэ-псымэхэмкIэ орэдышъо­хэр къыригъаIощтыгъэх. Искусствэм ехьылIэгъэ сэнэхьатыр къызэрэхихыщтыр пшIэнэу щытыгъ.

Мыекъопэ музыкальнэ училищыр 1974-рэ илъэсым къыухыгъ, дзэм къулыкъур щи­хьыгъ. Адыгеим и Къэралыгъо къэшъокIо ансамблэу «Нал­мэсым» иоркестрэ илъэс 18 пщынаоу хэтыгъ. А уахътэм Iоф зыдишIагъэхэм ащыщ зэлъашIэрэ пщынаоу, композиторэу Лъэцэрыкъо Кимэ.

Музыкант цIэрыIом кIырыплъызэ, Гъонэжьыкъо Аскэр исэнэхьат нахь куоу зыфигъэ­сагъ, лъэпкъ орэдхэр ыусыхэу фежьагъ.

«Губгъом ис тхьаркъохэр» зыфиIорэм къыкIэлъыкIуагъэх «Си Адыгеир», «Хъохъу орэдыр», «Джары шIулъэгъур зыфэдэ шъыпкъэр», фэшъхьафхэри. МэщбэшIэ Исхьакъ, КъумпIыл Къадырбэч, Цуекъо Джэхьфар, Бэрэтэрэ Хьамидэ, нэмыкI тхэкIо цIэрыIохэм ягу­щыIэхэмкIэ орэдхэр ыусыгъэх.

Гъонэжьыкъо Аскэр ныбджэгъуныгъэр зэригъэлъапIэрэм къыпкъырыкIызэ Мырзэ Дзэпщ игущыIэхэм арылъ орэдыбэ ыусыгъ. Лъэпкъ шIэжьыр, илъэныкъо гупсэ идэхагъэ, адыгэ къуаджэхэм япсэукIэ афэгъэхьыгъэ орэдхэм тамэ аритыным фэшI тхакIохэм аIукIэщтыгъ. Усэ пстэури орэд зэрэмыхъущтыр ащ дэгъоу къыгурыIощтыгъ. Бэгъ Нурбый игъусэу Нэчэрэзые фэгъэхьыгъэ орэдэу ыусыгъэр къызэрыкIоу щытэп. Къуаджэм ицIыфхэм ягумэкIыгъохэр, тарихъ гъогоу къакIугъэр орэдышъомкIэ къытлъегъэIэсых.

Лъэпкъ шIэжьыр зыщагъэлъэпIэрэ унагъом щапIугъэ А. Гъонэжьыкъор гукIи, псэкIи Адыгеим фэусагъ. ШIулъэгъу орэдэу ыусыгъэхэр гъашIэм хэкIокIэщтхэп. Хьакъунэ Заремэ игущыIэхэм атехыгъэхэ «ТызэхэкIыжьыр», «Сыд силажьэр», нэмыкIхэри Къыблэ шъолъырым, тилъэпкъэгъухэр зыщыпсэухэрэ хэгъэгухэм къащаIох.

Адыгэ Республикэм и Къэралыгъо орэдыIо-къэшъокIо ансамблэу «Ислъамыер» зызэхащэм, оркестрэм ипащэу агъэ­нафи, илъэсыбэрэ Iоф ышIагъ. Ансамблэу ылъэ теуцуагъэм хэтэу Тыркуем, Израиль, Абхъа­зым, фэшъхьафхэм ащыIагъ. Аужырэ илъэсхэм АР-м искусствэхэмкIэ иеджапIэхэм Iоф ащишIагъ. Лъэпкъ музыкэм къыфэхъугъэ Гъонэжьыкъо Аскэр орэди 100-м нахьыбэ ыусыгъ. Лъэпкъ шIэжьым гукIэ зырити, IофшIагъэу къыгъэнагъэр гъашIэм щымыкIосэщт жъогъо нэфхэм ащыщ хъугъэх. Икъуаджэу Тэуйхьаблэ фиусыгъэр мэкъэ шъабэкIэ къыIоу тэ, зэныбджэгъухэм, зэхэтхэу бэрэ къыхэ­кIыгъ. «Орэдыр, ныбджэгъухэр сищыIэныгъэ хэсхынхэ слъэкIыщтэп», — къытиIощтыгъ Гъонэ­жьыкъо Аскэр. Къызыщытхъу­жьыныр ишэныгъэп, цIыфхэм шIу афишIэныр имурад шъхьа­Iэхэм ащыщыгъ.

А. Гъонэжьыкъом унэгъо дахэ иIагъ. Ишъхьэгъусэу Розэ медицинэм илъэсыбэрэ Iоф щи­шIагъ. Ыкъохэу Руслъанрэ Ринатрэ апшъэрэ еджапIэхэр къау­хыгъэх, сэнэхьат хэхыгъэхэр зэрагъэгъо­тыгъэх, унагъохэр яIэх.

Гъонэжьыкъо Аскэр гум имыкIыжьыщт цIыфышIухэм ащыщэу дунаим тетыгъ. Икъуаджэ, рес­публикэм щыщ спортсменхэм гъэхъагъэу ашIырэм рыгушхощтыгъ, орэд афиусы шIоигъуагъ. Гъонэжьыкъо Аскэр ыгу къытемыожьми, непи къытхэтэу тэ­лъытэ, ащ иIофшIагъэ осэ ин фэтэшIы.

Тхьэм джэнэт къыует, Аскэр, о уишIушIагъэ кIодыщтэп.

Культурэм иIофышIэхэр, ныбджэгъухэр.