Урысыем дзюдомкIэ изэIукIэгъухэу Санкт-Петербург щыкIуагъэ­хэм Адыгэ Республикэм испорт еджапIэу Кобл Якъубэ ыцIэ зы­хьырэм зыщызыгъасэхэрэр хэлэжьагъэх.

Тренерэу Мерэм Саидэ япащэу «Питер дзюдомкIэ итхыдэжъхэр» зыфиIорэ зэнэ­къокъум Адыгеим ибэнакIохэм медальхэр къыщахьыгъэх. Датхъужъ Алый, кг 90-рэ, дышъэр къыфагъэшъошагъ. Брыцо Бэлэрэ ЦIыкIушъо Асхьадрэ джэрз медальхэр къа­хьыгъэх.

Санкт-Петербург, Москва, Иваново ябэ­накIохэм А. Датхъужъыр янэкъокъугъ. Зэ­IукIэгъухэр къыхьынхэр псынкIэ къыфэхъугъэп. Финалныкъом бэнэгъоу щыриIагъэр анахь къиныгъ. НэгъэупIэпIэгъуи 4 къэна­гъэу А. Датхъужъым Москва испортсмен къытекIощтыгъ. Нарт шъаом кIуачIэри, къулайныгъэри зэгъусэхэу къызфигъэфедагъэх. Къенэкъокъурэ бэнакIом етхъуи, алырэгъум тыридзагъ, бэнэгъур къыхьыгъ.

А. Датхъужъым Мыекъуапэ къызегъэзэ­жьым, гущыIэгъу тыфэхъунэу «Адыгэ макъэм» иредакцие къедгъэблэгъагъ. Рес­публикэ спорт еджапIэу Кобл Якъубэ ыцIэ зыхьырэм ипащэу, Адыгеим дзюдомкIэ ихэшыпыкIыгъэ командэ итренер шъхьаIэу Бастэ Сэлымрэ А. Датхъужъымрэ зэгъусэхэу тизэдэгущыIэгъу лъыдгъэкIотагъ.

— Адыгэ къэралыгъо университетым июридическэ факультет иапэрэ курс сыще­джэ, — къеIуатэ Датхъужъ Алый. — Пщыжъхьаблэ сыщыщ. Адыгэ Республикэм иза­служеннэ тренерэу Нэджыкъо Руслъан сипащэу дзюдомкIэ сыбанэу езгъэжьагъ.

— Нэджыкъо Руслъан ыгъэсагъэхэм ащы­щых Ордэн зэшхэу Андзаур ыкIи Заур.

— Тикъуаджэ самбэмкIи, дзюдомкIи бэ­нэкIо макIэп къыдэкIыгъэр. Нэджыкъо Руслъан тыфэраз.

— Алырэгъум зэрэщыбэнэщтхэм имыза­къоу, лъэпкъ шэн-хабзэхэр зэрахьанхэм, гукIэгъурэ шъыпкъэныгъэрэ ахэлъэу щыIэныгъэм игъогу рыкIонхэм Нэджыкъо Рус­лъан ныбжьыкIэхэр фегъасэх, — тизэдэгущыIэгъу къыхэлажьэ Адыгэ Республикэм изаслуженнэ тренерэу Бастэ Сэлымэ. — Къоджэ спортыр къэIэтыгъэнымкIэ шIыкIэшIухэм алъэхъу.

— Санкт-Петербург къэлэ дах. Револю­ционнэ, лIыхъужъ ыкIи лэжьэкIо щыт­хъум япхыгъэ чIыпIэхэр зэжъугъэлъэгъугъэха?

— Уахътэр тфигъэкъугъэп. Адыгэ Республикэм, къош республикэхэм ащыщхэр Санкт-Петербург щэпсэух. Нахьыбэрэ тызэIукIэ, тигупшысэхэр къызэфэтIуатэхэ тшIоигъу, — зэдэгущыIэгъур Датхъужъ Алый лъегъэкIуатэ.

— МэфэкI мафэхэм шъуахэлэжьэщтэу къызэрэтэпIуагъэм тигъэгушIуагъ.

— ТекIоныгъэм ия 75-рэ илъэс, Хэгъэгум ихъумакIо и Мафэ, адыгэ быракъым имэфэкI мафэ, нэмыкIхэм тахэлэжьэнэу титренерхэм, кIэлэегъаджэхэм къытаIуагъ. Дзэм къулыкъур щызыхьырэ тиныбджэгъухэм, спорт­сменхэм телефонкIэ тафытеощт, тафэгу­шIощт. Зэнэкъокъухэм тахэлажьэ зыхъукIэ адыгэ быракъыр зыдэтэштэ, зэхахьэм щы­тэгъэбыбатэ.

— Адыгэ Республикэм изаслуженнэ тренерэу Беданыкъо Рэмэзан уипащэу зэIукIэгъухэм зафэогъасэ. ШъуизэгурыIоныгъэ сыда къызыщежьэрэр?

— 2019-рэ илъэсым Урысыем дзюдомкIэ изэнэкъокъу сыхэлажьи, илъэс 23-м нэс зыныбжьхэм язэIукIэгъу дышъэр къыщыс­хьыгъ. Урысыем, Европэм якубокхэр къыдэхыгъэнхэм сафэбэнагъ, джэрзыр хэгъэгум къыщыдэсхыгъ. Сигъэхъагъэхэр тренерым къыпкъырыкIыхэу сэлъытэ. Рэмэзан къызэрэтиIоу, гуетыныгъэр, лъэпкъ шIэжьыр, шъыпкъэныгъэр — ахэр зэгъусэх. Рэмэзан тренер къодыеп. Ар тшынахьыжъэу, тятэу, ныбджэгъушIоу тэлъытэ. НэплъэгъукIэ къытиIорэр къыдгурэIо.

— Шъуиунагъо спортыр щагъэлъапIа?

— Сшынахьыжъэу Азэмат Мыекъопэ къэралыгъо технологическэ университетыр къыухыгъ, Iоф ешIэ. Сшыпхъоу Бэлэ Адыгэ къэралыгъо университетым илъэпкъ факультет щеджагъ, унагъо ихьагъ. СиIахьылхэм спортыр агу рехьы, ау зэнэкъокъу инхэм ахэлажьэхэрэп, сэ IэпыIэгъу къысфэхъух, сагъэгушхо.

— Уигухэлъ благъэхэр къытаIоба.

— Урысыем дзюдомкIэ икIэух зэнэкъо­къоу Тюмень мыгъэ щыIэщтым илъэс 23-м нэс зыныбжьхэр хэлэжьэщтых. ЗэIукIэгъу­- хэм зафэсэгъэхьазыры.

— Джыри зыгорэ къытапIо пшIоигъуа?

— Ары. Санкт-Петербург тызэкIом тренерхэу Улан Гуртуевыр, Болэ Владимир гуфэбэныгъэ ахэлъэу къытпэгъокIыгъэх. Ахэр Мыекъуапэ щеджагъэх, тиреспубликэ ныбджэгъубэ щыряI. Тхьаегъэпсэух.

— Уимурадхэр къыбдэхъунхэу тыпфэлъаIо.

— Тхьауегъэпсэу.