Зыми фэмыдэм узыIэпещэ
Адыгэ Республикэм и Лъэпкъ тхылъеджапIэ щыкIогъэ зэхахьэр шIукIэ тыгу къинэжьыщт. Искусствэм ицIыфхэм афэгъэхьыгъэ тхыгъэхэр зэхэугъоягъэхэу зыдэт тхылъэу апэрэу Мыекъуапэ къыщыдагъэкIыгъэм илъэтегъэуцо нэбгырабэ хэлэжьагъ.
СурэтхэмкIэ гъэкIэрэкIэгъэ тхылъэу «Искусствэм ицIыфхэр» зытхыгъэр Хъот Замрэт. Къэралыгъо телерадиокомпаниеу «Адыгеим» художественнэ къэтынхэмкIэ иотдел ипащ, Адыгэ Республикэм изаслуженнэ журналист, Советскэ Союзым и ЛIыхъужъэу Андырхъое Хъусенэ ыцIэкIэ агъэнэфэгъэ шIухьафтыныр къыфагъэшъошагъ. Культурэр эфирым къызэрэщагъэлъагъорэм фэгъэхьыгъэ зэнэкъокъоу 2005- рэ илъэсым Урысыем щызэхащагъэм илауреат.
УблапIэр
Сихъу Фатимэ тхылъым ублапIэу фишIыгъэм къыщиIотэгъэ къэбархэм уагъэгъуазэ. Хъот Замрэт Теуцожь районым икъуаджэу Едэпсыкъоешхом къыщыхъугъ. МузыкэмкIэ еджапIэр Мыекъуапэ къыщиухыгъ. Краснодар культурэмкIэ иинститутэу дэтым ишIэныгъэ щыхигъэхъуагъ.
Хэку филармонием иэстрадэ купэу «Оридам», республикэм и Къэралыгъо орэдыIо-къэшъокIо ансамблэу «Ислъамыем» яорэдыIоу щытыгъ. ТхылъеджапIэм лъэтегъэуцор щызезыщэгъэ театроведэу, Адыгэ Республикэм культурэмкIэ изаслуженнэ IофышIэу Шъхьэлэхъо Светланэ къызэриIуагъэу, Хъот Замрэт исэнаущыгъэ анахьэу къызыщызэIуихыгъэр Къэралыгъо телерадиокомпаниеу «Адыгеир» ары.
Сэмэгу Гощнагъорэ ЯхъулIэ Сэфэррэ зэдаусыгъэу «Гупшыс» зыфиIорэ орэдым ехьылIэгъэ къэтыным искусствэр, поэзиер зышIогъэшIэгъонхэм зэфэхьысыжь гъэшIэгъонхэр аригъэшIыгъэх. ЗэлъашIэрэ тхакIоу Нэхэе Руслъан гъэзетэу «Адыгэ макъэм» къыщыхиутыгъэм мырэущтэу къыщеIо: «Тызэсэгъэ партийнэ гущыIэкIэ онтэгъум фэмыдэу Замрэт ежь ыбзэ къабзэкIэ зыми фэмыдэу, зи къыкIимыIотыкIыжьэу къэтыныр зэрэзэрищагъэм сигъэгушIуагъ. Программэр творческэ екIолIакIэ хэлъэу зэхэгъэуцуагъ. Замрэт «Гъогу маф» есэIо, игущыIэ лъыкIотэнэу сыфэлъаIо».
Нэхэе Руслъан чыжьэу плъэрэ цIыфэу къызэрэтхэтыгъэр, иусэхэмкIэ непи зэрэдгъэлъапIэрэр къыхэдгъэщыхэзэ, Хъот Замрэт искусствэм иIахьышIоу хилъхьагъэм тыкъытегущыIэ.
Тхьабысымэ Умарэ, Ахэджэго Щэбанэ, Сэмэгу Гощнагъо, Шъэожъ Розэ, Пэнэшъу Рае, Хэшх Казбек, Нэхэе Аслъан, Лъэцэрыкъо Кимэ, КIыкI Зулхьаджэ, КIыкI Аслъанбэч, КIыкI Хьисэ, Андзэрэкъо Чеслав, Хьанэхъу Адамэ, Къулэ Амэрбый афэгъэхьыгъэ тхыгъэхэр тхылъым къыщыхаутыгъэх.
— Искусствэм иIофышIэхэм яхьылIэгъэ тхыгъэхэр зэхэугъоягъэхэу зы тхылъ Хъот Замрэт зэришIыгъэхэм мэхьэнэ ин етэты, — къыщиIуагъ зэхахьэм кIэлэегъэджэ IофшIэным иветеранэу Андзэрэкъо Светланэ.
— Адыгэ лъэпкъым ыцIэ лъагэу зыIэтыгъэхэм, адыгэхэр зыгъэдэхагъэхэм яхьылIэгъэ тхылъым узыIэпещэ. Ленинград щеджагъэхэу искусствэм цIэрыIо щыхъугъэхэм ящыIакIэ къыреIотыкIы, лъэхъаным куоу ухещэ, — иеплъыкIэхэм тащигъэгъозагъ Шъхьэлэхъо Светланэ.
— Мыекъуапэ дэт музыкальнэ еджапIэм нэIуасэ тыщызэфэхъугъ. Нэхэе Тэмар, Хъот Замрэт, нэмыкIхэу тикуп хэтыгъэхэр сщыгъупшэхэрэп, тиIофшIэнкIэ тызэIокIэ, — къыIуагъ Урысыем, Адыгеим искусствэхэмкIэ язаслуженнэ IофышIэшхоу Сулейманов Юныс. — Замрэт лъагъоу щыIэныгъэм щыпхырищырэм пытэу зэрэтетыр къыхэщыщтыгъ.
ЗэлъашIэрэ ансамблэу «Ислъамыем» иартистхэу Къумыкъу Щамсудин, Шъымырзэ Казбек, Дзыбэ Руслъан, Мышъэ Андзаур В. Хъотым къыфэгушIуагъэх, ижъырэ адыгэ орэдыр къыфаIуагъ.
Урысыем культурэмкIэ изаслуженнэ IофышIэу, Адыгеим инароднэ артистэу Къулэ Амэрбый IупэпщынэмкIэ лъэпкъ орэдышъохэр ыгъэжъынчыгъэх. Хъот Замрэт итхылъ хэушъхьафыкIыгъэ тхакIэм тетэу зэрэгъэпсыгъэм уасэ фишIыгъ.
Филологие шIэныгъэхэмкIэ докторэу, Урысыем итхакIохэм я Союз хэтэу Мамый Руслъан, филологие шIэныгъэхэмкIэ кандидатэу Шэуджэн Тэмарэ, колледжым икIэлэегъаджэу Тхьабысымэ Фатимэ, Адыгэ Республикэм искусствэхэмкIэ иколледж ипащэу Куфэнэ Щамсэт, колледжым икIэлэегъэджэ цIэрыIоу Даутэ Сарыет, Урысыем ыкIи Адыгеим язаслуженнэ артисткэу Баджэ Дзэхъан, Адыгэ Республикэм инароднэ артисткэу Нэгъой Маринэ, Къэралыгъо телерадиокомпаниеу «Адыгеим» адыгэбзэ къэтынхэмкIэ икъулыкъу ипащэу Тэу Замир, Адыгэ Республикэм изаслуженнэ журналистэу, тхакIоу Хьакъунэ Заремэ, хэкужъым къэзыгъэзэжьыгъэмэ ацIэкIэ Чэтэо Ибрахьимэ, нэмыкIхэм къызэраIуагъэмкIэ, Хъот Замрэт зэкIэми апэу космосым быбыгъэм фэд.
«Джыри си Едэпсыкъоешхо сыдэт» зыфиIорэ тхылъым ыуж искусствэм щыцIэрыIохэм афитхыгъэ тхылъыр бзэм ылъэныкъокIэ дахэу зэригъэфагъ. Художественнэ амалхэр дэгъоу ыгъэфедагъэх. ШIэныгъэлэжьэу ЕмыкI Нурджанэ къызэрэхигъэщыгъэу, телекъэтынхэм къапкъырыкIи, тхылъ къызэрэдигъэкIыгъэр шIушIэгъэшхоу фэтэлъэгъу.
Адыгэ Республикэм и Къэралыгъо премие искусствэм ылъэныкъокIэ къыфагъэшъошэнэу зэрагъэлъэгъуагъэр тигуапэ. Зэхахьэм хэлэжьагъэхэм ащкIэ тафэраз. Хъот Замрэт тхылъым илъэтегъэуцо изэхэщакIохэм, тхэкIо цIэрыIоу МэщбэшIэ Исхьакъ, иIофшIэгъухэм, зэкIэ къыфэгумэкIыхэрэм «тхьашъуегъэпсэу» къариIожьыгъ. Пшъашъэм фэгъэхьыгъэ тхылъым итхын зэрэфежьагъэр къыIуагъ. ТхылъеджапIэм иIофышIэу Кучмэз Аминэт лъэтегъэуцом тамэу фишIыгъэм зызэриушъомбгъущтым тицыхьэ телъ.
Опсэу, Замрэт! Тхьэм уимурадхэр къыбдегъэхъух. Лъэпкъ литературэм лъапсэу щыпшIырэр орэбагъо.
ЕмтIылъ Нурбый. Сурэтхэр зэхахьэм къыщытетхыгъэх.