ПшIогъэшIэгъоныр къыотэжьы
Адыгэ Республикэм инароднэ артисткэу Нэгъой Маринэ имэфэкI мафэ фэгъэхьыгъэ юбилей зэхахьэ филармонием гъэшIэгъонэу щыкIуагъ.
— Марин, къыпфэгушIуагъэхэм сахаплъэшъ, ясэнэхьатхэр зэфэшъхьафых, Адыгеим ирайонхэм къарыкIыгъэхэр бэ мэхъух…
— ЗэкIэми садэгущыIэнэу игъо сифагъэпышъ, гъэзетымкIэ «тхьашъуегъэпсэу» ясIожьы сшIоигъу.
— Пчыхьэзэхахьэм IэгутеошхокIэ укъыщагъэкIотэжьызэ, уянэу Асе инэплъэгъу фабэ къахэбгъэщыгъэу къысщыхъугъ.
— Сянэ Андзэрэкъохэм япхъу.
— Ащ сыщыгъуаз. Андзэрэкъохэу Чеславрэ Вячеславрэ ашыпхъу.
— Адыгэ Республикэм инароднэ артистэу, Урысыем икомпозиторхэм я Союз хэтэу Андзэрэкъо Чеслав цIэу сфиусыгъэр сипаспорт дэтхагъ — Мирамхъан. Сценэм МаринэкIэ къыщысэджэх. Андзэрэкъо зэшхэм ягъогу сэри сырыкIонэу зэрэхъугъэм сырыкIэгъожьэу зы такъикъи къысэкIугъэп.
— Зэшыпхъуитф шъохъу, мэшэлахь. ОрэдыIо ухъуныр орыкIэ къиныгъа?
— СицIыкIугъом къыщегъэжьагъэу орэд къасIощтыгъ. ОрэдыIо сыхъунэу сятэ къысэлъэIущтыгъ. Чеслав емызэщэу макъэр зэрэзгъэIорышIэщтым сыфигъасэщтыгъ. ОшIа, орэдым ипычыгъо щыщ къыхидзагъэу Чеслав къыIо зыхъукIэ, седэIущтыгъэ къодыеп. Ыгу зэIухыгъэу, нэгушIоу къысэплъызэ, гущыIэм псэ къызэрэпигъакIэрэр, орэдым тамэ зэрэритырэр къыхэзгъэщынхэм сыпылъыгъ.
Егъэжьэгъур
— Мыекъуапэ музыкэмкIэ иеджапIэ ыуж С. Рахманиновым ыцIэ зыхьырэ консерваториеу Ростов-на-Дону дэтыр къэуухыгъ. А уахътэм унагъо уиIэ хъугъагъэ. — Сишъхьэгъуси Ростов-на-Дону къыслъыкIуи, илъэсищэ къалэм тыщызэдэпсэугъ. Уимурадхэм уафэкIоным фэшI уиIахьылхэр, ныбджэгъухэр гъусэ къызыпфэхъухэкIэ, къиныгъохэр нахь IэшIэхэу къызэонэкIых.
— Баджэ Дзэхъан училищым кIэлэегъаджэу щыуиIагъ. Ростов узэкIом…
— Консерваторием Бэла Ситерман шIукIэ щашIэщтыгъ. Ащ фэдэ кIэлэегъаджэр уянэм фэбгъадэуи уахътэ къыокIу. ГукIэгъоу хэлъыр щыIэныгъэм къызэрэщыотэжьырэр зыдэпшIэжьэу уеджэныр, уисэнэхьат ишъэфхэр зэбгъэшIэнхэр зымыуасэ щыIэп. Баджэ Дзэхъан непэ сыготэу филармонием Iоф щызэдэтэшIэ. Уезыгъэджагъэм щыIэныгъэм нахь куоу узэрэхищэрэр къызыбгурыIокIэ, ори шIыкIэшIухэм уалъыхъущт.
— Консерваторием искусствэм илъэныкъо зэфэшъхьафхэр щызэбгъэшIагъэх. ОрэдыIо ухъуныр нахь пшIоигъуагъа?
— Ольга Бударинар концертмейстер сэнэхьатым фэIэпэIас. Ащ сыдми тыригъэджагъэу слъытэрэп. Музыкэм уедэIун, зэхэпхын, макъэм Iоф дэпшIэн фае зыхъукIэ кIэлэегъаджэр ичIыпIэ зэритыр щыIэныгъэм къыщылъагъотыщтыгъ. Ольга Бударинам, нэмыкIхэм непи зэпхыныгъэхэр адысиIэх, салъэкIо.
— ЧIыр мэчэрэгъуфэ музыкэр зэрэщыIэщтым шъутегущыIа?
— Сыгу укъигущыIыкIыгъ. ГъашIэм хэмыкIокIэщт сэнэхьатыр къызэрэхэтхыгъэр тэркIэ гушIуагъо.
Ыпхъухэм лъагъэкIуатэ
— Марин, сэнэхьатэу къыхэпхыгъэм игъогу уипшъашъэхэри рэкIох.
— Азэ ансамблэу «Ислъамыем» иорэдыIу, Беллэ филармонием щызэхащэгъэ орэдыIо купым хэт.
— Азэрэ Беллэрэ къызэрэсаIуагъэу, гукIэ къыхахыгъэ сэнэхьатыр ашIогъэшIэгъон. АдыгабзэкIэ, урысыбзэкIэ, итальяныбзэкIэ, нэмыкIхэмкIи орэдхэр къаIох. — Мыекъуапэ сыщезыгъэджагъэхэ Ажгъой Асе, Даутэ Сарыет, нэмыкIхэм къысаIощтыгъэр сщыгъупшэрэп. УикIалэхэри уигъогу рыкIохэ зыхъукIэ, IэпыIэгъу уафэхъунымкIэ амалэу уиIэр нахьыб.
— Уишъхьэгъусэу Чыназ концертхэм, спорт зэнэкъокъухэм ащысэлъэгъу. Искусствэм фыщытыкIэу фыриIэм бэрэ шъутегущыIа?
— Хьау, тытегущыIэныр лыеу къытщэхъу. Концертхэм ащытлъэгъурэр, зэхэтхырэр зэфэтхьысыжьынхэу игъо тимыфэуи къыхэкIы. УзэгурыIо зыхъукIэ, гущыIэр нахь макIэ пшIызэ узэлъэплъэ.
— УимэфэкI зэхахьэ хэлэжьагъэхэм къафэдгъэзэжьы сшIоигъу.
— Урысыем, Адыгеим янароднэ артистэу, республикэм икомпозиторхэм я Союз итхьаматэу Нэхэе Аслъан искусствэм сызэрэщылажьэрэр IупкIэу къыIотагъ. ТхакIоу Жэнэ Къырымызэ июбилей 2019-рэ илъэсым хэдгъэунэфыкIыгъ, ащ иорэдыбэ къэсэIо. Лъэшэу сигопагъ медицинэм иIофышIэ цIэрыIоу Жэнэ Аскэр, ащ иунэкъощэу Заур пчыхьэзэхахьэм къызэрэщыгущыIагъэхэр.
— АР-м искусствэхэмкIэ иколледж ипащэу Куфэнэ Щамсэт, Шэуджэн районым культурэмкIэ и ГъэIорышIапIэ ипащэу Бэчымыкъо Альбинэ, фэшъхьафхэр къыпфэгушIуагъэх.
— Филармонием ипащэу Къулэ Мыхьамэт, тиIофшIэгъухэу Туренко (Ацумыжъ) Адыиф, СтIашъу Къэплъан, Набэкъо Беллэ, нэмыкIхэм ацIэхэр къесIохэ сшIоигъу, ягущыIэ фабэхэр сщыгъупшэщтхэп.
— Камернэ музыкальнэ театрэу Хьанэхъу Адамэ ыцIэ зыхьырэм иорэдыIоу узэрэщытыгъэри зэхахьэм щызэхэтхыгъ.
— Сулейманов Юныс, Хъупэ Мурат музыкальнэ театрэм пэщэныгъэ дызэрахьэзэ егъэжьэпIэшIоу ашIыгъэхэм сэри сахэлэжьагъ, ари сигукъэкIыжьышIумэ ахэсэлъытэ.
— Зы классым шъущызэдеджагъ…
— СэшIэ зыцIэ къепIощтхэр. Къуанэ Хъалидэрэ Аулъэ Муратрэ пчыхьэзэхахьэм къыщысфэгушIуагъэх.
Концертыр
Баджэ Дзэхъан, Нэгъой Азэ, Нэгъой Беллэ, Сергей Пособиловыр, Сергей Трутневыр, Набэкъо Беллэ, Анна Шапоровар, Наталья Амельченкэр, Никита Гнидиныр, нэмыкIхэри концертым хэлэжьагъэх урысыбзэкIи, адыгабзэкIи орэдхэр агъэжъынчыгъэх. «Синан», «О унитIу», «Сикъуадж» зыфиIохэрэр, нэмыкIхэри пчыхьэзэхахьэм щыIугъэх.
— Марин, уигухэлъышIухэр къыбдэхъунхэу пфэтэIо.
— Тхьауегъэпсэу.
ЕмтIылъ Нурбый.