Top.Mail.Ru

ПшIогъэшIэгъоныр къыотэжьы

Image description

Адыгэ Республикэм инароднэ артисткэу Нэ­гъой Маринэ имэфэкI мафэ фэгъэхьыгъэ юбилей зэхахьэ филармонием гъэшIэгъонэу щыкIуагъ.

— Марин, къыпфэгушIуа­гъэхэм сахаплъэшъ, ясэнэхьатхэр зэфэшъхьафых, Адыгеим ирайонхэм къарыкIыгъэхэр бэ мэхъух…

— ЗэкIэми садэгущыIэнэу игъо сифагъэпышъ, гъэзетымкIэ «тхьа­шъуегъэпсэу» ясIожьы сшIоигъу.

— Пчыхьэзэхахьэм IэгутеошхокIэ укъыщагъэкIотэжьызэ, уянэу Асе инэплъэгъу фабэ къахэбгъэщыгъэу къысщыхъугъ.

— Сянэ Андзэрэкъохэм япхъу.

— Ащ сыщыгъуаз. Андзэрэ­къохэу Чеславрэ Вячеславрэ ашыпхъу.

— Адыгэ Республикэм инароднэ артистэу, Урысыем икомпози­торхэм я Союз хэтэу Андзэрэкъо Чеслав цIэу сфиусыгъэр сипас­порт дэтхагъ — Мирамхъан. Сце­нэм МаринэкIэ къыщысэджэх. Андзэ­рэкъо зэшхэм ягъогу сэри сырыкIонэу зэрэхъугъэм сырыкIэ­гъо­жьэу зы такъикъи ­къысэкIугъэп.

— Зэшыпхъуитф шъохъу, мэшэлахь. ОрэдыIо ухъуныр орыкIэ къиныгъа?

— СицIыкIугъом къыщегъэжьагъэу орэд къасIощтыгъ. ОрэдыIо сыхъунэу сятэ къысэлъэIущтыгъ. Чеслав емызэщэу макъэр зэрэз­гъэIорышIэщтым сыфигъасэщтыгъ. ОшIа, орэдым ипычыгъо щыщ къыхидзагъэу Чеслав къыIо зы­хъукIэ, седэIущтыгъэ къодыеп. Ыгу зэIухыгъэу, нэгушIоу къысэп­лъызэ, гущыIэм псэ къызэрэпигъа­кIэрэр, орэдым тамэ зэрэритырэр къыхэзгъэщынхэм сыпылъыгъ.

Егъэжьэгъур

— Мыекъуапэ музыкэмкIэ иеджапIэ ыуж С. Рахманиновым ыцIэ зыхьырэ консерваториеу Ростов-на-Дону дэтыр къэуухыгъ. А уахътэм унагъо уиIэ хъугъагъэ. — Сишъхьэгъуси Ростов-на-­Дону къыслъыкIуи, илъэсищэ къа­лэм тыщызэдэпсэугъ. Уимурадхэм уафэкIоным фэшI уиIа­хьылхэр, ныбджэгъухэр гъусэ къызыпфэхъухэкIэ, къиныгъохэр нахь IэшIэхэу къызэонэкIых.

— Баджэ Дзэхъан училищым кIэлэегъаджэу щыуиIагъ. Ростов узэкIом…

— Консерваторием Бэла Ситерман шIукIэ щашIэщтыгъ. Ащ фэдэ кIэлэегъаджэр уянэм фэбгъадэуи уахътэ къыокIу. ГукIэ­гъоу хэлъыр щыIэныгъэм къызэрэщыо­тэжьырэр зыдэпшIэжьэу уеджэныр, уисэнэхьат ишъэфхэр зэбгъэшIэнхэр зымыуасэ щыIэп. Баджэ Дзэхъан непэ сыготэу филармонием Iоф щызэдэтэшIэ. Уезыгъэджагъэм щыIэныгъэм нахь куоу узэрэхищэрэр къызыбгурыIокIэ, ори шIыкIэшIухэм уалъыхъущт.

— Консерваторием искусст­вэм илъэныкъо зэфэшъхьафхэр щызэбгъэшIагъэх. ОрэдыIо ухъуныр нахь пшIоигъуагъа?

— Ольга Бударинар концертмейстер сэнэхьатым фэIэпэIас. Ащ сыдми тыригъэджагъэу слъы­тэрэп. Музыкэм уедэIун, зэхэпхын, макъэм Iоф дэпшIэн фае зыхъукIэ кIэлэегъаджэр ичIыпIэ зэритыр щыIэныгъэм къыщылъагъотыщтыгъ. Ольга Бударинам, нэмыкIхэм непи зэпхыныгъэхэр адысиIэх, салъэкIо.

— ЧIыр мэчэрэгъуфэ музыкэр зэрэщыIэщтым шъутегущыIа?

— Сыгу укъигущыIыкIыгъ. Гъа­шIэм хэмыкIокIэщт сэнэхьатыр къызэрэхэтхыгъэр тэркIэ гушIуагъо.

Ыпхъухэм лъагъэкIуатэ

— Марин, сэнэхьатэу къыхэпхыгъэм игъогу уипшъашъэхэри рэкIох.

— Азэ ансамблэу ­«Ислъамыем» иорэдыIу, Беллэ филармони­ем щызэхащэгъэ орэдыIо купым хэт.

— Азэрэ Беллэрэ къызэрэса­Iуагъэу, гукIэ къыхахыгъэ сэнэ­хьатыр ашIогъэшIэгъон. Адыга­бзэкIэ, урысыбзэкIэ, итальяныбзэкIэ, нэмыкIхэмкIи орэдхэр къаIох. — Мыекъуапэ сыщезыгъэджагъэхэ Ажгъой Асе, Даутэ Са­рыет, нэмыкIхэм къысаIощтыгъэр сщыгъупшэрэп. УикIалэхэри уигъогу рыкIохэ зыхъукIэ, IэпыIэгъу уафэ­хъунымкIэ амалэу уиIэр нахьыб.

— Уишъхьэгъусэу Чыназ кон­цертхэм, спорт зэнэкъокъу­хэм ащысэлъэгъу. Искусствэм фыщытыкIэу фыриIэм бэрэ шъутегущыIа?

— Хьау, тытегущыIэныр лыеу къытщэхъу. Концертхэм ащытлъэ­гъурэр, зэхэтхырэр зэфэтхьысыжьынхэу игъо тимыфэуи къы­хэкIы. УзэгурыIо зыхъукIэ, гущы­Iэр нахь макIэ пшIызэ ­узэлъэплъэ.

— УимэфэкI зэхахьэ хэлэ­жьагъэхэм къафэдгъэзэжьы сшIоигъу.

— Урысыем, Адыгеим янароднэ артистэу, республикэм икомпозиторхэм я Союз итхьаматэу Нэхэе Аслъан искусствэм сызэрэщылажьэрэр IупкIэу къыIотагъ. ТхакIоу Жэнэ Къырымызэ июбилей 2019-рэ илъэсым хэдгъэунэфыкIыгъ, ащ иорэдыбэ къэсэIо. Лъэшэу сигопагъ медицинэм иIофышIэ цIэрыIоу Жэнэ Аскэр, ащ иунэкъощэу Заур пчы­хьэзэхахьэм къызэрэщыгущыIагъэхэр.

— АР-м искусствэхэмкIэ икол­ледж ипащэу Куфэнэ Щамсэт, Шэуджэн районым культурэмкIэ и ГъэIорышIапIэ ипа­щэу Бэчымыкъо Альбинэ, фэ­шъхьафхэр къыпфэгушIуагъэх.

— Филармонием ипащэу Къулэ Мыхьамэт, тиIофшIэгъухэу Ту­рен­ко (Ацумыжъ) Адыиф, СтIашъу Къэплъан, Набэкъо Беллэ, нэмыкI­хэм ацIэхэр къесIохэ сшIоигъу, ягущыIэ фабэхэр ­сщыгъупшэщтхэп.

— Камернэ музыкальнэ теат­рэу Хьанэхъу Адамэ ыцIэ зы­хьырэм иорэдыIоу узэрэщытыгъэри зэхахьэм щызэхэтхыгъ.

— Сулейманов Юныс, Хъупэ Мурат музыкальнэ театрэм пэщэ­ныгъэ дызэрахьэзэ егъэжьэпIэшIоу ашIыгъэхэм сэри сахэлэ­жьагъ, ари сигукъэкIыжьышIумэ ахэсэлъытэ.

— Зы классым шъущызэде­джагъ…

— СэшIэ зыцIэ къепIощтхэр. Къуанэ Хъалидэрэ Аулъэ Муратрэ пчыхьэзэхахьэм къыщысфэгу­шIуагъэх.

Концертыр

Баджэ Дзэхъан, Нэгъой Азэ, Нэгъой Беллэ, Сергей Пособило­выр, Сергей Трутневыр, Набэкъо Беллэ, Анна Шапоровар, Наталья Амельченкэр, Никита Гнидиныр, нэмыкIхэри концертым хэлэжьагъэх урысыбзэкIи, адыгабзэкIи орэдхэр агъэжъынчыгъэх. «Синан», «О унитIу», «Сикъуадж» зы­фиIохэрэр, нэмыкIхэри пчы­хьэзэхахьэм щыIугъэх.

— Марин, уигухэлъышIухэр къыбдэхъунхэу пфэтэIо.

— Тхьауегъэпсэу.

ЕмтIылъ Нурбый.