Орэдыр янасып икъэкIуапI
Орэдыр зигъусэм ищыIэныгъэ нахь гъэшIэгъон мэхъу. Адыгэ Республикэм и Къэралыгъо филармоние итворческэ купхэм япчыхьэзэхахьэхэм пIуныгъэ мэхьанэу яIэм лIэужхэр зэрепхых.
Республикэм и Къэралыгъо филармоние икамернэ музыкальнэ куп 2019-рэ илъэсым концертэу къытыгъэхэр гум шIукIэ къинэжьыгъэх. Адыгэ Республикэм имэфэкI мафэ, бжыхьэм, шIулъэгъум, хэгъэгум ихъугъэ-шIагъэхэм афэгъэхьыгъэхэ пчыхьэзэхахьэхэр щыIэныгъэм дештэх, цIыфым игъэсэныгъэ фэIорышIэх.
Къэралыгъо филармонием иорэдыIохэу Баджэ Дзэхъанрэ Нэгъой Маринэрэ республикэм щыцIэрыIох. Филармонием исимфоническэ оркестрэ игъусэхэу классикэм хэхьагъэхэ орэдхэр, Адыгэ Республикэм икомпозиторхэм аусыгъэхэр къаIох.
ЦIэрыIохэм аусыгъэхэр
— ТхакIоу Жэнэ Къырымызэрэ композиторэу Тхьабысымэ Умарэрэ зэдаусыгъэ орэдхэр цIыфхэм зэлъашIэх, — къеIуатэ филармонием икамернэ музыкальнэ куп ипащэу Вера Пособиловам. — Шъэожъ Розэ, Баджэ Дзэхъан, Нэгъой Маринэ, нэмыкIхэм къаIохэрэ орэдхэр гум щыщ хъугъэх. Анахьэу къыхэзгъэщырэр непэрэ ныбжьыкIэхэм ащ фэдэ орэдхэр зэрашIогъэшIэгъонхэр ары.
2019-рэ илъэсым Жэнэ Къырымызэрэ Тхьабысымэ Умарэрэ яюбилейхэр игъэкIотыгъэу республикэм щыхагъэунэфыкIыгъэх. Филармонием щызэхащэгъэ концертым Урысыем, Адыгеим язаслуженнэ артисткэу Баджэ Дзэхъанэ, Адыгеим инароднэ артисткэу Нэгъой Маринэ хэлэжьагъэх.
— Адыгэхэм яшэн-хабзэ фэгъэхьыгъэ орэдэу Жэнэ Къырымызэрэ Сэмэгу Гощнагъорэ зэдаусыгъэр егъашIи жъы хъущтэп, — къеIуатэ Баджэ Дзэхъанэ. — ПIуныгъэ кIуачIэу ащ хэлъыр цIыфхэм къагурэIо. Орэдыр адыгэхэм ямызакъоу, урысхэм, къэндзалхэм, фэшъхьаф лъэпкъхэм яартистхэм агъэжъынчы.
Урысыем изаслуженнэ артисткэу, Адыгеим инароднэ артисткэу Шъэожъ Розэ орэдхэу тамэ зэритыгъэхэр гум щыщ хъугъэх. «О унитIу», «Синан», «Орэдыр о зигъэгъус», фэшъхьафхэри лъэпкъ искусствэм ибаиныгъэх.
— «Синанэр» къасIо зыхъукIэ, дунаим тет ныхэр къысэдэIухэу къысщэхъу, — игупшысэхэм тащегъэгъуазэ Адыгеим инароднэ артисткэу Нэгъой Маринэ. — АгъэшIагъэм емылъытыгъэу орэдыр хъулъфыгъэхэм, бзылъфыгъэхэм, кIэлэцIыкIухэм къызэраIорэм сегъэгушхо. Орэдым ипIуныгъэ кIуачIэ щыIэныгъэм щыпхыращы.
Нэгъой Маринэ ыпхъухэу Азэрэ Бэлэрэ искусствэр къыхахыгъ. Зэшыпхъу орэдыIохэр янэ игъусэхэу зы орэдыр къы-зэдаIоуи къыхэкIы. Азэ илъэси 10-м итыгъ Адыгэ Республикэм и Къэралыгъо орэдыIо-къэшъокIо ансамблэу «Ислъамыем» едэIоу, лъэпкъ орэдхэр мэкъэ IэтыгъэкIэ къыхидзэхэу зырегъажьэм.
— Макъэр къабзэу, гущыIэхэр къыбгурыIохэу Нэгъой Азэ орэдым урегъэдэIу, ансамблэм къыIохэрэ орэдхэм якупкI къызэIуихыным фэгъэсагъ. Ижъырэ орэдхэри, лъэпкъ гупшысэр зыхэлъхэу джырэ уахътэм аусыгъэхэри Азэ мэкъэ хэхыгъэкIэ цIыфхэм алъегъэIэсых, — къеIуатэ Урысыем, Адыгеим янароднэ артистэу, композиторэу Дмитрий Шостакович ыцIэкIэ агъэнэфэгъэ шIухьафтыныр къызыфагъэшъошагъэу Нэхэе Аслъан.
Нэгъой Бэлэ зэлъашIэхэрэ орэдыIохэу Шъэожъ Розэ, Нэхэе Тэмарэ, нэмыкIхэм ярепертуар къыхэхыгъэхэр къеIох. Бэрэтэрэ Хьамидэрэ КIыргъ Юрэрэ зэдаусыгъэ «Бжыхьэ шIулъэгъум» ятIонэрэ жьыкъэщэгъур Бэлэ ритыжьыгъэу мэкъэ чъэпхъыгъэкIэ тырегъэдэIу.
Сергей Пособиловыр музыкант цIэрыIу, IупэпщынэмкIэ орэдышъохэр къырегъаIох. Хэгъэгум, дунаим зэнэкъокъухэу ащыкIуагъэхэм къащыдихыгъэ щытхъуцIэхэм Адыгэ Республикэм щытхъур къыфахьы. Сергей Трутневыр орэдыIо ныбжьыкI. Эстрадэм нахь фэщагъэми, шIэжь орэдхэр игунэсых. Артистым инэшанэхэр дэгъоу егъэфедэх.
Наталья Амельченкэр, Анно Шапоровар, Никита Гнидиныр, нэмыкIхэри камернэ музыкальнэ купым хэтых.
ЕджакIохэу Татьяна Арютюновар, София Дряхловар, София Кочневар артист цIэрыIохэм акIырэплъых. Нэгъой Маринэ зэрилъытэрэмкIэ, ахэри шIэхэу искусствэм щытшIэщтых.
Жэнэ Къырымызэ «Орэдыр о зигъэгъус» зыфиIоу ытхыгъэм мыщ фэдэ гущыIэхэр хэтых.
Орэдыр о зигъэгъус, Орэдыр о зигъэкIас. ЗикIасэр насыпышIощт, Зигъусэр гушIом хэтыщт.
Орэдым цIыфыр епIу, щыIэныгъэм фегъасэ, филармонием икамернэ музыкальнэ куп хэтхэр, филармонием иорэдыIохэу Баджэ Дзэхъан, Нэгъой Марин, нэмыкIхэри джырэблагъэ республикэ общественнэ движениеу «Адыгэ Хасэм» рагъэблагъэхи, щытхъу тхылъхэр аратыжьыгъэх. Адыгэ Хасэм итхьаматэ игуадзэу Бэгъушъэ Алый, Хэсашъхьэм хэтэу Къэзэнэ Юсыф артистхэм афэгушIуагъэх, Жэнэ Къырымызэрэ Тхьабысымэ Умарэрэ яюбилейхэм яхьылIэгъэ зэхахьэхэм чанэу зэрахэлэжьагъэхэм фэшI лъэшэу зэрафэразэхэр хагъэунэфыкIыгъ.
ФортепианэмкIэ къадежъыурэ Набэкъо Бэлэ иIэпэIэсэныгъэ тыщыгъуаз. ОрэдыIохэм ар адежъыузэ искусствэм лъагъоу щыпщырищырэр щыIэныгъэм шIукIэ къыхэнэжьыщт.
Нэгъой Маринэ фэгъэхьыгъэ пчыхьэзэхахьэ непэ къэралыгъо филармонием щыкIощт.
ЕМТIЫЛЪ Нурбый.