«Псэлъыхъохэр» щыIэныгъэм дештэх
ЩыIэныгъэм изэхъокIыныгъэхэм гукIэ зафэбгъазэмэ, театрэр упчIэжьэгъу пшIы пшIоигъоу уахътэ къыхэкIы. Лъэхъанэу узхэтыр къыдэплъытэзэ, зэгъэпшэнхэм уагъэгъуазэ.
Республикэм и Лъэпкъ театрэу Цэй Ибрахьимэ ыцIэ зыхьырэм илъэс 40-м къехъугъэу къыщагъэлъагъорэмэ ащыщ спектаклэу «Псэлъыхъохэр». Адыгэ драматургием иклассикэ хэхьэгъэ Мамый Ерэджыбэ ипьесэ техыгъэу режиссерэу КIуращынэ Аскэрбый ыгъэуцугъэм ипычыгъо пэпчъ узыIэпещэ. «Адыгэ Мольерэу» алъытэрэ Е. Мамыим я ХХ-рэ лIэшIэгъум ия 50-рэ илъэсхэм ытхыгъэр жъы хъурэп, ашIогъэшIэгъонэу спектаклэм цIыфхэр еплъых.
ЩыIэныгъэр лъэкIуатэ. Колхозхэм яфермэхэр нахьыпэрэм фэдэу къуаджэхэм яIэжьэп. Арэу щытми, цIыф зэфыщытыкIэхэр, шIулъэгъур, унагъом ипсэукIэ Мамый Ерэджыбэ къыгъэлъэгъонхэмкIэ шIыкIэшIоу къыгъотыгъэхэр жъы хъухэрэп.
Сэмэркъэу дахэм адыгэ гупшысэр хэлъ. Пьесэр щыIэныгъэм къыхэхыгъэу щытышъ, къуаджэхэм адэс мыпсэу-мылажьэхэм уарегъэгуцафэ. Гъэунэфыгъэу ацIэхэр къепIохэ пшIоигъоу охъу. Сэмэркъэур Тхьэми икIасэу тэIо, ау шъыпкъагъэу ащ хэлъым уегупшысэ зыхъукIэ, театрэр кIочIэ лъэшэу зэрэщытыр къыхэбгъэщызэ, зэфэхьысыжьхэр ошIых.
ТхакIомрэ композиторымрэ аусыгъэ орэдым псэ къыпызыгъакIэрэр орэдыIор, мэкъамэхэр зыгъэжъынчыхэрэр ары. Театрэм щагъэуцугъэ къэгъэлъэгъоныр зытехыгъэ пьесэр дэгъоу тхыгъэмэ, артистхэм ярольхэр нахь гъэшIэгъонэу къашIын алъэкIыщт.
«Псэлъыхъохэр» жъы хъущтэп ащ фэдэ артист цIэрыIохэр тиIэхэ зыхъукIэ. Зыхьэ Заурбый, Кукэнэ Мурат, Кушъу Светланэ, Зыхьэ Мэлаичэт ярольхэр илъэс 15-м къехъугъэу къашIых. Сэнаущыгъэу ахэлъыр гум иорэд фэогъадэ. Бзэу зэрэтхыгъэр зэгъэфагъэу, гущыIэ щэрыохэмкIэ гъэбаигъэу зэрэщытым имэхьанэ осэ ин фэтэшIы.
Хьапапэрэ Хьачыкрэ ярольхэм Зыхьэ Заурбыйрэ Кукэнэ Муратрэ афэгъэзагъэх. Адыгэ Республикэм инароднэ артистых, нэмыкI щытхъуцIэхэри афаусыгъэх. Псэлъыхъохэр пшъашъэм ыдэжь къызэкIохэм М. Куканэм игущыIэ гурыIогъошIоу, къабзэу ролыр къызэришIырэр непэрэ псэлъыхъо кIалэхэм еджапIэ афэхъущт.
Пшъашъэм ироль фэгъэзэгъэ Даур Жанэ псэлъыхъохэм къадэгущыIэзэ, фэшъхьаф кIалэ зэрежэрэр къареIо. НэгъэупIэпIэгъум къыкIоцI Хьапапэ зызэблехъу, зэрешъуагъэр къыхэщыжьырэп. Пшъашъэм иунэ къикIыжьыхэзэ Хьапапэ егъэзэжьышъ, шъхьэгъусэ къыфэхъумэ шIоигъо пшъэшъэ хьакIэр зэрэкIэгъожьыщтыр реIо.
ГущыIэ закъор арэп удэзыхьыхырэр, узыгъэщхырэр. Джэнэ Iапшъэр дещаешъ, Iэнтэгъум Хьапапэ тео… «УкIэгъожьын, ау бгъотыжьыщтэп» зыфэпIощтыр пшъашъэм гуригъаIо шIоигъу.
Кушъу Светланэрэ Зыхьэ Мэлаичэтрэ Ленинград щызэдеджагъэх. Светланэ ным ироль, ащ ипшъашъэ ироль Мэлаичэт къашIы. Ныбжьэу яIэр къыдэмылъытэу пьесэм игъэпсыкIэ гукIи, псэкIи узэлъекIу. Яни, ыпхъуи шъхьэгъусэ яIэ ашIоигъу. Артистхэм едзыгъом IэпэIэсэныгъэу къыщагъэлъагъорэр зэбгъэпшэщтыр умышIэу олъыхъо. Хъоршэр зекIуакIэхэр зэрагъэфедэхэрэм къэгъэлъэгъоныр къегъэбаи.
ХьатхьакIумэ Аскэрбый, Бэгъушъэ Анзор, Хьакъуй Андзаур ярольхэр къызашIырэр бэшIагъэп. Ахэри спектаклэм пытэу хэуцуагъэх, ярольхэм псэ къапагъакIэзэ къэгъэлъэгъоным икупкI къызэIуахы.
Сомэ мин 600
А. Шэртанэм ипьесэ техыгъэу А. Хьакъуим «Сомэ мин 600-р» театрэм щигъэуцугъ. Нымрэ тымрэ ахъщэр афикъурэп, хэбзэ Iахьыр атын алъэкIырэп. Пшъашъэм къыфэкIорэ псэлъыхъохэу унагъо зиIэхэм яшъузхэр егъэплъэхъух, ялIыхэм адэкIощтэу макъэ егъэIу…
«Псэлъыхъохэр» щылэ мазэм и 21-м, «Сомэ мин 600-р» и 24-м Лъэпкъ театрэм къыщагъэлъэгъощтых. Искусствэр зышIогъэшIэгъонхэр зэхэщакIохэм рагъэблагъэх. Спектаклэхэр пчыхьэм сыхьатыр 7-м аублэщтых.