Top.Mail.Ru

«Псэлъыхъохэр» щыIэныгъэм дештэх

Image description

ЩыIэныгъэм изэхъокIыныгъэхэм гукIэ зафэбгъазэмэ, театрэр упчIэжьэгъу пшIы пшIоигъоу уахътэ къыхэкIы. Лъэхъанэу узхэтыр къыдэплъытэзэ, зэгъэпшэнхэм уагъэгъуазэ.

Республикэм и Лъэпкъ театрэу Цэй Ибрахьимэ ыцIэ зыхьырэм илъэс 40-м къехъугъэу къыщагъэ­лъагъорэмэ ащыщ спектаклэу «Псэлъыхъохэр». Адыгэ драматургием иклассикэ хэхьэгъэ Мамый Ерэджыбэ ипьесэ техыгъэу режиссерэу КIуращынэ Аскэрбый ыгъэуцугъэм ипычыгъо пэпчъ узыIэпещэ. «Адыгэ Мольерэу» алъытэрэ Е. Мамыим я ХХ-рэ лIэшIэгъум ия 50-рэ илъэс­хэм ытхыгъэр жъы хъурэп, ашIогъэшIэгъонэу спектаклэм цIыфхэр еплъых.

ЩыIэныгъэр лъэкIуатэ. Колхозхэм яфермэхэр нахьыпэрэм фэдэу къуаджэхэм яIэжьэп. Арэу щытми, цIыф зэфыщытыкIэхэр, шIулъэгъур, унагъом ипсэукIэ Мамый Ерэджыбэ къыгъэлъэгъон­хэмкIэ шIыкIэшIоу къыгъотыгъэхэр жъы хъухэрэп.

Сэмэркъэу дахэм адыгэ гупшысэр хэлъ. Пьесэр щыIэныгъэм къыхэхыгъэу щытышъ, къуа­джэхэм адэс мыпсэу-мылажьэхэм уарегъэгуцафэ. Гъэунэфыгъэу ацIэхэр къепIохэ пшIоигъоу охъу. Сэмэркъэур Тхьэми икIасэу тэIо, ау шъыпкъагъэу ащ хэлъым уегупшысэ зыхъукIэ, театрэр кIочIэ лъэшэу зэрэщытыр къыхэбгъэщызэ, зэфэхьысыжьхэр ошIых.

ТхакIомрэ композиторымрэ аусыгъэ орэдым псэ къыпызыгъа­кIэрэр орэдыIор, мэкъамэхэр зыгъэжъынчыхэрэр ары. Театрэм щагъэуцугъэ къэгъэлъэгъоныр зытехыгъэ пьесэр дэгъоу тхыгъэ­мэ, артистхэм ярольхэр нахь гъэшIэгъонэу къашIын алъэкIыщт.

«Псэлъыхъохэр» жъы хъущтэп ащ фэдэ артист цIэрыIохэр тиIэхэ зыхъукIэ. Зыхьэ Заурбый, Кукэнэ Мурат, Кушъу Светланэ, Зыхьэ Мэлаичэт ярольхэр илъэс 15-м къехъугъэу къашIых. Сэнаущы­гъэу ахэлъыр гум иорэд фэогъадэ. Бзэу зэрэтхыгъэр зэгъэфагъэу, гущыIэ щэрыохэмкIэ гъэбаигъэу зэрэщытым имэхьанэ осэ ин фэтэшIы.

Хьапапэрэ Хьачыкрэ ярольхэм Зыхьэ Заурбыйрэ Кукэнэ Мурат­рэ афэгъэзагъэх. Адыгэ Респуб­ликэм инароднэ артистых, нэ­мыкI щытхъуцIэхэри афаусыгъэх. Псэ­лъыхъохэр пшъашъэм ыдэжь къызэкIохэм М. Куканэм игущыIэ гурыIогъошIоу, къабзэу ролыр къызэришIырэр непэрэ псэлъыхъо кIалэхэм еджапIэ афэхъущт.

Пшъашъэм ироль фэгъэзэгъэ Даур Жанэ псэлъыхъохэм къадэгущыIэзэ, фэшъхьаф кIалэ зэрежэрэр къареIо. НэгъэупIэпIэгъум къыкIоцI Хьапапэ зызэблехъу, зэрешъуагъэр къыхэщыжьырэп. Пшъашъэм иунэ къи­кIы­жьыхэзэ Хьапапэ егъэзэжьышъ, шъхьэгъусэ къыфэхъумэ шIоигъо пшъэшъэ хьакIэр зэрэкIэгъожьыщтыр реIо.

ГущыIэ закъор арэп удэзыхьыхырэр, узыгъэщхырэр. Джэнэ Iапшъэр дещаешъ, Iэнтэгъум Хьапапэ тео… «УкIэгъо­жьын, ау бгъотыжьыщтэп» зыфэпIощтыр пшъашъэм гуригъаIо шIоигъу.

Кушъу Светланэрэ Зыхьэ Мэлаичэтрэ Ленинград щызэдеджагъэх. Светланэ ным ироль, ащ ипшъашъэ ироль Мэлаичэт къа­шIы. Ныбжьэу яIэр къыдэмылъы­тэу пьесэм игъэпсыкIэ гукIи, псэкIи узэлъекIу. Яни, ыпхъуи шъхьэгъусэ яIэ ашIоигъу. Артистхэм едзыгъом IэпэIэсэныгъэу къыщагъэлъагъорэр зэбгъэпшэщтыр умышIэу олъыхъо. Хъоршэр зекIуакIэхэр зэрагъэфедэхэрэм къэгъэлъэгъоныр къегъэбаи.

ХьатхьакIумэ Аскэрбый, Бэгъу­шъэ Анзор, Хьакъуй Андзаур ярольхэр къызашIырэр бэшIагъэп. Ахэри спектаклэм пытэу хэуцуа­гъэх, ярольхэм псэ къапагъакIэзэ къэгъэлъэгъоным икупкI къызэIуахы.

Сомэ мин 600

А. Шэртанэм ипьесэ техыгъэу А. Хьакъуим «Сомэ мин 600-р» театрэм щигъэуцугъ. Нымрэ тымрэ ахъщэр афикъу­рэп, хэбзэ Iахьыр атын алъэкIырэп. Пшъашъэм къыфэкIорэ псэ­лъыхъохэу унагъо зиIэхэм яшъуз­хэр егъэплъэхъух, ялIыхэм адэкIощтэу макъэ егъэIу…

«Псэлъыхъохэр» щылэ мазэм и 21-м, «Сомэ мин 600-р» и 24-м Лъэпкъ театрэм къыщагъэлъэгъо­щтых. Искусствэр зышIогъэшIэ­гъонхэр зэхэщакIохэм рагъэблагъэх. Спектаклэхэр пчыхьэм сыхьатыр 7-м аублэщтых.