Top.Mail.Ru

Адыгэгур къабзэу егъэбагъо

Image description

ЗэлъашIэрэ тхакIоу, Адыгэ Республикэм искус­ствэхэмкIэ изаслуженнэ IофышIэшхоу, Адыгеим и Къэралыгъо шIухьафтын къызыфагъэшъошэгъэ Къуекъо Налбый фэгъэхьыгъэ шIэжь зэхахьэ Мыекъуапэ щыкIуагъ.

Адыгэ Республикэм и Лъэпкъ театрэу Цэй Ибрахьимэ ыцIэ зыхьырэм щыкIогъэ пчыхьэзэхахьэм хабзэм икъулыкъушIэхэр, шIэныгъэлэжьхэр, культурэмрэ искусствэмрэ яIофышIэхэр, Къуе­къо Налбый итворчествэ зы­шIогъэшIэгъонхэр, тхакIом иIа­хьылхэр, ныбджэгъухэр, кIэлэ­еджакIохэр, журналистхэр щызэIукIагъэх. Театрэм иартистхэу Джымэ За­ремэрэ Хьакъуй Аслъанрэ зэ­хахьэр адыгабзэкIи, урысыбзэкIи зэращагъ.

Республикэм культурэмкIэ и Министерствэ иотдел ипащэу Шэуджэн Бэлэ тхэкIо цIэрыIом иIофшIагъэ осэ ин фишIыгъ. ЦIыфым игушъхьэ кIуачIэ изыкъе­гъэIэтын фэгъэхьыгъэ усэхэм, щыIэныгъэм ехьылIагъэхэм пIуныгъэ кIуачIэу ахэлъыр къыхи­гъэщыгъ.

Филологие шIэныгъэхэмкIэ док­торэу, профессорэу ХъокIо Фатимэ щыIэныгъэмрэ творчест­вэмрэ язэпхыныгъэхэм къап­къы­рыкIызэ, неущрэ мафэм Къуекъо Налбый зэрэфэусагъэр зэ­гъэ­пшэнхэм къащиIотагъ.

Къэралыгъо телерадиокомпаниеу «Адыгеим» ижурналистэу ТIэшъу Светланэ адыгабзэкIэ Iуп­кIэу усэм къеджагъ. Лъэпкъ гупшысэр игукъэкIыжьхэм ащыпхырищызэ, Къуекъо Налбый иIоф­шIагъэ фэгъэхьыгъэ зэхахьэ­хэр Германием щызэхащэнхэм зэрахэлэжьагъэр къыIотэжьыгъ.

Телерадиокомпанием илъэсыбэрэ Iутыгъэ Къуекъо Налбый Iоф дэпшIэныр IэшIэхэу зэрэщытыгъэр, гукIэгъу зыхэлъ цIыфы­шIоу зэрэпсэущтыгъэр, игущыIэ­хэм ямызакъоу, нэплъэгъу фабэкIэ журналистхэм агурыIон, ишIуагъэ аригъэкIын зэрилъэкIыщтыгъэр, нэмыкIхэри Светланэ къыIотагъэх, такъикъ заулэкIэ узэкIэIэбэжьмэ, типографием къы­чIахыжьыгъэ тхылъэу рес­публикэм итхылъ тедзапIэ щагъэ­хьазырыгъэр къыгъэлъэгъуагъ.

Н. Къуекъор къызыхъугъэр илъэс 80 зэрэхъугъэм фэгъэхьыгъэ тхылъыр еджакIохэм шIэхэу аIэкIэхьащт. Республикэм и ­Лъэпкъ театрэ ихудожественнэ пащэу ХьакIэгъогъу Къэсэй зэха­хьэм къыщиIуагъэр тарихъым инэкIубгъохэм къахихыгъ. Режиссерэу Къ. ХьакIэгъогъумрэ тха­кIоу Н. Къуекъомрэ Iоф зэда­шIагъ, апэрэ адыгэ художест­веннэ фильмэм итехын хэлэжьагъэх. Спектаклэхэу «Тятэжъхэм яорэдхэр», «СылIэмэ, сыжъу­гъэтIылъыжь», фэшъхьафхэри театрэм щагъэуцугъэх.

— ТызэIукIэныр, гущыIэгъу тызэфэхъуныр сигопагъ. Налбый куоу гупшысэрэ цIыфэу щытыгъ, непи къытхэтэу сэлъытэ, — къы­тиIуагъ ХьакIэгъогъу Къэсэй.

Усэхэр, къэгъэлъэгъонхэр

Артистэу Бэгъушъэ Анзор ­чъыгым фэгъэхьыгъэ усэм къе­джагъ, Налбый литературэм, щыIэныгъэм еплъыкIэу афыриIагъэм яхьылIагъэу экраным къыщагъэлъэгъуагъэхэр гъэшIэгъоных. Артисткэ цIэрыIоу Уджыхъу Ма­рыет паIом ехьылIэгъэ усэм къе­джэзэ театрализованнэ пы­чыгъохэр къекIоу хигъэхьагъэх. Артистхэу Болэкъо Адам, Валерий Смолиныр, Джымэ Заремэ, Жъудэ Аскэрбый, Нэхэе Мэрджа­нэт, фэшъхьафхэри къызэджэ­гъэхэ усэхэр гум къегущыIыкIых.

ШыкIэпщынэм, адыгэ шъуашэм, нэмыкIхэм яхьылIагъэхэм уядэ­Iузэ, адыгэр лъэпкъэу дунаим зэ­рэтетым, хэхъоныгъэу ышIы­хэрэм уягупшысэ. Хьакъуй Аслъан «Мэчэрэгъу» зыфиIорэ усэм къеджэ зыхъукIэ, тызыщыпсэурэ чIыгур, адыгэм щыIэныгъэм лъагъоу щыпхырищырэм гукIэ уалъэхъу.

Пчыхьэзэхахьэр зыгъэхьазырыгъэхэм шIукIэ афэтлъэгъурэр усэхэм якъеджэн, пычыгъохэм якъэгъэлъэгъон зэкIэлъыкIуакIэу фашIыгъэр пшъэхъу пытэкIэ зэпхыгъэхэм фэдэхэу къызэрэт­щыхъугъэр ары.

КIэлэцIыкIу театрализованнэ купэу «Щыгъыжъыем» Н. Къуе­къом ытхыгъэхэм атехыгъэхэр къыгъэлъэгъуагъэх. Ныбджэгъуныгъэр, адыгагъэр кIэлэцIыкIу- хэм къыраIотыкIыгъ.

Артистхэу Тхьаркъохъо Теуцожьрэ Хьакъуй Андзауррэ ­адыгэр адыгэу дунаим щыпсэуным ехьылIэгъэ къэшIынэу къагъэлъэгъуагъэр комедием пэблагъэу щытми, лъэпкъым изыкIыныгъэ гъэпытэгъэным нахь фэо­гъэхьы. Адыгэ лъэпкъэу дунаим щитэкъухьагъэм итарихъи, инеущ­рэ мафи къэшIыгъом къыхэщых.

Зыхьэ Заурбыйрэ ХьатхьакIумэ Аскэрбыйрэ «СылIэмэ, сыжъугъэ­тIылъыжь» зыфиIорэм къыхэхыгъэ пычыгъоу къагъэлъэгъуагъэри щыIэныгъэм къыхэхыгъ. Артистхэм уагъэщхызэ щыIэныгъэм икъиныгъохэм, псауныгъэм игъэ­пытэн упылъын зэрэфаем ухащэ. Зыхьэ Заурбый ролыр къызешIым ыуж къызэрэхигъэщыгъэу, Къуе­къо Налбый лъэпкъхэм, лIэужхэм язэпхыныгъэхэм афэусагъ.

ГукIэгъу къаргъом инэплъэгъу къыбгурыIоным имэхьанэ Налбый иусэхэмкIэ къызэIуехы. Ащ дакIоу, дэгъоу ар зышIэщтыгъэхэм къаIоу зэхэпхыщт ымакъэ зэхэмыхэу инэплъэгъукIэ къыуиIорэр щыIэныгъэм щыпхырыпщын зэ­рэплъэкIыщтыгъэр.

ЗэлъашIэрэ артисткэу Зыхьэ Мэлайчэт «Тятэжъхэм яорэдхэм» къахэхыгъэ усэу къызэджагъэри щыIэныгъэм щыщ. Н. Къуекъор къызыщыхъугъэ къуаджэу Къунчыкъохьаблэ щыщ кIэлэцIыкIухэр усакIом итхыгъэхэм гурыIогъошIоу, къабзэу къяджагъэх.

Дунаим щыцIэрыIо ансамблэу «Ислъамыем» хэтэу Мадинэ шIу­лъэгъу орэдэу къыIуагъэм дэ­хагъэм уфещэ. Адыгэгур чъыг бы­рабэм фэдэу Н. Къуекъом ылъэ­гъущтыгъ. Нартхэм ялIыхъужъ орэдэу Нэгъой Заур къыIуагъэм, шыкIэпщынэм ибзэпсхэр зэри­гъэжъынчыгъэхэм уядэIузэ, Налбый икIэрыкIэу нэгум къыкIэуцо.

Ошъогур къэргъоным, цIыфым ыгу къэбзэным, шIулъэгъум ­ишъэф щыIэныгъэм къыщыотэ­жьыным, лъэпкъ шIэжьым афэусэгъэ тхакIор иIофшIагъэкIэ егъа­шIэм къытхэтыщт. Налбый ишъхьэ­гъусэу Жаннэ зэхахьэм хэлэ­жьагъэхэм, зэхэщакIохэм «тхьа­шъуегъэпсэу» къариIожьыгъ.

СтIашъу Юр, Шъхьаплъэкъо Къэсэй, Едыдж Батырай, Мэщ­фэшIу Нэдждэт, Кушъу Светэ, Пэ­рэныкъо Чатибэ, нэмыкIхэу гущыIэгъу тызыфэхъугъэхэм зэха­хьэр лъэшэу агу рихьыгъ. ТхакIом лъытэныгъэу фашIырэм лъэпкъыр зэригъэдахэрэр къытаIуагъ.

ЕмтIылъ Нурбый.