Урысые Федерацием и Президентэу Владимир Путиным тикъэралыгъо ыкIи IэкIыбым Iоф ащызышIэрэ къэбарлъыгъэIэс амалхэм ялIыкIохэм тыгъуасэ зыфагъэзэн амал яIагъ.Ахэм ахэтыгъэх Адыгэ Республикэм икIыгъэ журналистхэри.

Къэралыгъом ипащэ зыхэлэжьэрэ мыщ фэдэ пресс-конференцие я 15-рэу мы илъэсым зэхащагъ. Мафэм сыхьатыр 12-м зэхахьэр рагъэжьагъ.

Илъэсым ыкIэм мыщ фэдэ зэIукIэгъу зэхащэныр шэнышIу зэрафэхъугъэр, икIырэ илъэсым изэфэхьысыжьхэм, къэгъэлъэ­гъонэу щыIэхэм, агъэцэкIагъэм ыкIи зэшIуахын амылъэкIыгъэм, ащ лъапсэу иIэр зэхэфыгъэным мыщ зэращытегущыIэхэрэр УФ-м и Президент Iофтхьабзэм ипэублэ къыщиIуагъ.

Хабзэ зэрэхъугъэу, апэрэ упчIэр пресс-конференцием къыщызытынэу зыфагъэшъошагъэр президент пулым хэт журналистхэм ащыщ. Мы илъэ­сым зинасып къыхьыгъэр радиостанциеу «Маякым» ижурналистэу Валерий Санфировыр ары. Тыкъэзыуцухьэрэ дунаим непэ щыкIорэ зэхъокIыныгъэ­хэм, Урысыем ащ зэрарэу къыфихьын ылъэкIыщтхэм ар къакIэупчIагъ.

Къэралыгъом ипащэ къызэриIуагъэмкIэ, тыкъэзыуцухьэрэ дунаир къэухъумэгъэным фытегъэпсыхьэгъэ Парижскэ зэзэгъы­ныгъэхэм Урысыери ащыщ хъу­гъэ. ЗыкIэтхэгъэхэ проектым къызэригъэнафэу, 2030-рэ илъэ­сым нэс псауныгъэмкIэ зэрар къэзытырэ пыдзафэхэу жьым хахьэхэрэр процент 25 — 30-кIэ УФ-м нахь макIэ щашIын фае. Мы пшъэрылъыр зэшIохыгъэным мэхьанэшхо зэрэратырэр ыкIи унашъоу щыIэм диштэу къатефэрэр зэрагъэцэкIэщтыр Президентым къыIуагъ.

Допингым пэшIуекIорэ Дунэе агентствэм тыгъэгъазэм и 9-м унашъоу ышIыгъэмкIэ, мэхьанэшхо зиIэ спорт зэнэкъокъухэм тикъэралыгъо испортсменхэр ахэлэжьэнхэ фитыщтхэп. УФ-м и Президент мы Iофыгъом еплъы­кIэу фыриIэр журналистхэм ашIогъэшIэгъоныгъ.

— WADA-м унашъоу ышIы­гъэм зэфагъэ хэлъэп, ащ дебгъэштэни плъэкIыщтэп. БлэкIыгъэ Олимпиадэм тиспортсменхэр тикъэралыгъо быракъ чIэтынхэ фитыгъэхэп, джыри а дэдэр къыташIэ. Мыщ фэдэ екIолIакIэ дунаим иправовой системэ зыкIи щагъэфедагъэп. Шапхъэхэм адимыштэу зекIогъэ спортсменым ежь ышъхьэкIэ пшъэдэкIыжь ыхьын фае. Ау ахэр зэкI пIоми хъунэу «къабзэхэмэ», сыдэущтэу санкциехэр атеплъхьанхэ плъэ­кIыщта?! Арышъ, WADA-м иунашъо Олимпийскэ хартием пэшIуекIо, къэралыгъом икомандэ ибыракъ ыгъэфедэн фимытыныр гурыIогъуай. ГухэкI нахь мышIэми мы унашъом политическэ екIолIакIэ иI, — къыIуагъ Владимир Путиным.

Урысыем щыпсэухэрэм ха­хъоу къаIэкIахьэрэр нахь макIэ зэрэ­хъугъэр гумэкIыгъо шъхьа­Iэхэм ащыщэу УФ-м и Президент къыхигъэщыгъ. Ау а гумэкIы­гъор дэгъэзыжьыгъэ зэрэхъущтыри елъэгъу.

— IофшIэным ыкIи ВВП-м федэу къатырэм хэдгъахъозэ мы гумэкIыгъор зэшIотхын фае. IэпэчIэгъэнэ фондым илъ ахъщэр цIыфхэм атедгуащэмэ, ащ зи шIуагъэ къытыщтэп, экономикэм хэхъоныгъэ ышIыным, ащ къыкIэлъыкIоу лэжьапкIэр къэтIэтыным тапылъын фае, — къыIуагъ Владимир Путиным.

Къэралыгъом пэщэныгъэ зыдызэрихьэрэ илъэс 20-м къы­кIоцI анахь къин къыщыхъугъэу ыкIи ыгу къинэжьыгъэу къэралыгъом ипащэ зигугъу къышIыгъэр Беслан ыкIи Дубровкэм къащыхъугъэ террористическэ актхэр ары.

Псауныгъэр къэухъумэгъэным епхыгъэ упчIэ заулэ Президентым къыфагъэзагъ.

— Аукционхэр зэхатщэхэ зыхъукIэ, уз гъэнэфагъэхэр бгъэ­хъужьынхэмкIэ IэкIыб къэралыгъохэм къащадагъэкIырэ Iэзэгъу уцхэр регистрацие тшIыхэзэ тшIыщтых. Псауныгъэр зэтезыгъэуцожьырэ ахэм афэдэ уцхэр цIыфхэм агъэфедэн амал яIэн фае, — къыIуагъ къэралыгъом ипащэ.

КъэбарлъыгъэIэс амалхэм ялIыкIохэр зыгъэгумэкIыщтыгъэ­хэр Iофыгъо зэфэшъхьафых. Урысыем ижурналистхэм янахьыбэр тиэкономикэ, щыIэкIэ-псэукIэр нахьышIу шIыгъэным, социальнэ пшъэрылъхэм ягъэцэкIэн япхыгъэ Iофыгъохэм анаIэ нахь тырадзагъэмэ, IэкIыбым къикIыгъэхэр къэралыгъо зэфыщытыкIэхэм, гумэкIыгъоу щы­Iэхэм къащыуцугъэх. Хабзэ зэрэхъу­гъэу, зэхэугуфыкIыгъэ джэуапхэри агъотыгъэх. Лъэпкъ проектхэм ягъэцэкIэн, Конституцием зэхъо­кIыныгъэхэр фэшIыгъэнхэм игъо къэсыгъэмэ, Урысыем Китаим, США-м, Украинэм, нэмыкI къэ­ралыгъо­хэм зэпхыныгъэу адыриIэр гъэ­пытэгъэным, зэгурымыIоныгъэ къызхэкIырэ лъэныкъохэр дэгъэ­зыжьыгъэнхэм, политическэ зэ­нэкъокъуныгъэм, псауныгъэр къэухъумэгъэным, пыдзэфэ пытэхэм ядэщын зэхэщагъэ зэрэхъугъэм, нэмыкI Iофыгъохэм япхыгъэ упчIэхэр СМИ-хэм ялIыкIохэм къатыгъэх.

Пресс-конференциер сыхьати 4-рэ такъикъ 18-рэ кIуагъэ, жур­налист 1895-рэ ащ хэлэжьагъ.

Урысыем и Президент къытыгъэ пресс-конференцием еплъыгъэх Адыгэ Республикэм и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат, федеральнэ инспектор шъхьаIэу Сергей Дрокиныр, АР-м и ЛIышъхьэрэ министрэхэм я Кабинетрэ я Администрацие ипащэу Владимир Свеженец.

Пресс-конференцием мэхьанэшхо зиIэ Iофыгъуабэхэр къызэ­рэщаIэтыгъэхэр республикэм ипащэ къыхигъэщыгъ. АдыгеимкIэ пшъэрылъ шъхьаIэу щытхэм ащыщхэу къыгъэнэфагъэх псауныгъэр къэухъумэгъэным изытет нахьышIу шIыгъэныр, гъот макIэ зиIэ унагъохэм IэпыIэгъу афэхъу­гъэныр, инвестициехэм ахэгъэ­хъогъэныр, бизнесым зиушъомбгъунымкIэ амалышIухэр еты­гъэнхэр.

— ГумэкIыгъохэр зэшIохыгъэнхэмкIэ шIэгъэн фаехэр, хэкIыпIэу щыIэхэр къэралы­гъом ипащэ къыгъэнэфа­гъэх, ахэм игъэкIотыгъэу къатегущыIагъ. Шъолъырым Iоф зэрэщытшIэщтымкIэ ар тиIэубытыпIэу сэлъытэ. ТынаIэ зытедгъэ­тын фаер бэ — социальнэ лъэныкъом ще­гъэжьагъэу цIыфхэм ящыIэкIэ-псэукIэ нахьышIу шIыгъэным нэс, — къы­Iуагъ КъумпIыл Мурат.

IофшIэнэу агъэцэкIэщтыр зэкIэ Адыгеим социальнэ-экономикэ хэхъоныгъэу ышIыщтхэмкIэ Стратегием, шъолъырым фытегъэпсыхьэгъэ унэе программэм къыдыхэлъытэгъэщтых. АщкIэ зишIогъэшхо къакIоу респуб­ликэм ипащэ зигугъу къышIы­гъэр лъэпкъ проектхэм ягъэцэкIэн ары. А пстэури къыдэ­лъытагъэу ыкIи УФ-м и Президент пресс- конференцием къыщигъэ­нэфа­гъэхэм адиштэу шъолъырым игъэцэкIэкIо хэбзэ къулыкъухэм пшъэрылъ гъэнэфагъэхэр афа­шIыщтых.

ТХЬАРКЪОХЪО Адам.