Адыгэ орэдым икъэIонкIэ зэнэкъокъу республикэм и Къэралыгъо филармоние щыкIуагъ.

Республикэм культурэмкIэ иминистрэ игуадзэу, Урысыем, Адыгеим, Ингушетием культурэмкIэ язаслуженнэ IофышIэу Шъэуа­пцIэкъо Аминэт зэхахьэм къыщиIуагъ адыгабзэм изэгъэшIэн, игъэфедэн, шэн-хабзэхэр къэу­хъумэгъэнхэм афэгъэхьыгъэ зэнэкъокъоу зэхащагъэм илъэси 8 — 14 зыныбжь еджакIохэр зэрэхэлажьэхэрэр.

2014 – 2021-рэ илъэсхэм культурэм хэхъоныгъэ ышIынымкIэ программэм къыдилъытэрэ Iоф­тхьабзэхэм зэнэкъокъур ащыщ. ПэшIорыгъэшъ зэIукIэгъухэр рай­онхэм, къалэхэм ащызэхащагъэх. ТекIоныгъэр къыдэзыхыгъэхэр кIэух зэнэкъокъум хэлэжьагъэх.

Адыгэ Республикэм культурэмкIэ и Министерствэ, республикэм лъэпкъ культурэмкIэ и Гупчэ филармонием щызэхащэгъэ зэнэкъокъум еджэкIо 60 хэлэ­жьагъ, адыгэ шъуашэр кIалэхэм, пшъашъэхэм ащыгъэу орэдхэр къаIуагъэх. Лъэпкъ гупшысэр искусствэм щыпхыращынымкIэ, тарихъымрэ шэн-хабзэхэмрэ нахьышIоу ашIэнхэмкIэ шъуашэу къызщалъэрэм мэхьэнэ гъэнэфагъэ зэриIэр зэнэкъокъум къыщылъэгъуагъ.

КIэлэеджакIохэр ныбжьэу яIэм елъытыгъэу куп зэфэшъхьафхэм ахэтыгъэх. «Синан», «Абдзахэмэ яорэд», «Си Къэсэй», «ХьапакIэм иорэд», нэмыкIхэу лъэпкъ искусствэм щашIэхэрэр зэхэтхыгъэх. Тхьабысымэ Умарэрэ Жэнэ Къырымызэрэ яюбилейхэр мыгъэ зэрэхэдгъэунэфыкIыхэрэр зэхэщакIохэм къыдалъытэзэ, кIэлэ­еджакIохэм къаIощт орэдхэр къызэрэхахыгъэхэр шIушIагъэкIэ афэтэлъытэ.

Зэнэкъокъур зезыщэгъэ журналистэу Беданыкъо Замирэ къызэрэхигъэщыгъэу, кIэлэеджа­кIохэм ясэнаущыгъэ къызэIуахынымкIэ, искусствэм нахь куоу щылъыкIотэнхэмкIэ орэд пэпчъ пIуныгъэ мэхьанэу иIэм зыкъе­Iэты.

Жэнэ Къырымызэрэ Сэмэгу Гощнагъорэ зэдаусыгъэ орэдэу адыгэхэм яшэн-хабзэ фэгъэхьыгъэр зэхахьэм дахэу щыIугъ. Хьакъунэ Заремэ игущыIэхэм атехыгъэ орэдхэм узыIэпащэ. Чэтыум ехьылIагъэр кIэлэцIыкIум къыIо зыхъукIэ ыныбжь, щыIэныгъэм еплъыкIэу фыриIэр, нэмыкI­хэри къыдэолъытэх. Къэлэкъу­тэкъо Динарэ, Гъонэжьыкъо Фатимэ, Пчэнэшэ Заринэ, фэшъхьафхэм ным, шIулъэгъу къабзэм афэгъэхьыгъэ орэдэу къа­Iуагъэхэр гум «щэчэрэгъух», искусствэм тамэу щагъотыгъэм зеушъомбгъу.

Щэлбай Дамир зэхахьэхэм ахэлажьэу Кощ­хьаблэ, Мыекъуа­пэ, нэ­мыкIхэм ащытлъэгъугъ. Адыгэ шъуашэр дахэу зэрехьэ. Орэдым хэлъ гупшысэр къызэIуе­хы, къа­шъом «хилъэсагъэу» гущыIэхэр зэхэугуфыкIыгъэхэу къызэрэтлъигъэIэсыхэрэм уегъэгушхо. Гран-прир ащ фагъэшъошагъ. ИскусствэхэмкIэ Кощхьаблэ икIэлэцIыкIу еджапIэу Хьагъэудж Мыхьамэт ыцIэ зыхьырэм зыщегъасэ, пащэр КIэдэкIой Азид.

Тэхъутэмыкъое районым къи­кIыгъэхэ Къэлэкъутэкъо Динарэрэ Темрыкъо Бэлэрэ апэрэ чIыпIэр къыдахыгъ, ШъэуапцIэкъо Асыет кIэлэеджакIохэр егъасэх. Культурэм и Унэу Джэджэхьаблэ дэтым композиторэу Нэхэе Аслъан ыцIэ ехьы. Ащ зыщызыгъэсэрэ Гъонэжьыкъо Фатимэ апэрэ чIыпIэр фагъэшъошагъ, пащэр Бэрзэдж Светлан.

Красногвардейскэ районым культурэмкIэ и Унэ иIофышIэу Виктория Куканьчиковам ыгъэсэрэ Абэсэ Долэт апэрэ чIыпIэр къыдихыгъ. Ансамблэм хэтхэу орэд къэзыIохэрэм язэнэкъокъуи гъэшIэгъонэу кIуагъэ. ЛIыпсэкъо Маринэрэ Окъ Рузанэрэ апэрэ чIыпIэр къыдахыгъ. Тэхъутэмыкъое районым икъуаджэу Афыпсыпэ кIэлэеджакIохэм зыщагъасэ, пащэр КIакIыхъу Нухь. Чэтэо Азэматрэ КIуашъэ Рэмэзанрэ апэрэ чIыпIэр афагъэшъошагъ, пащэр Мэкъэо Светлан.

Зэфэхьысыжьхэр

ОсэшI купым хэтыгъэх Адыгеим щашIэхэрэ орэдыIохэу Нэгъой Маринэ, Мамхыгъэ Маринэ, Хъут Рустам, нэмыкIхэри. Зэнэкъокъур рагъэжьэным ыпэкIэ Хъут Рустам­рэ Мамхыгъэ Маринэрэ адыгэ орэдхэр къаIуагъэх. Зэ­фэхьы­сыжьхэм къапкъырыкIырэ гупшысэхэр щыIэныгъэм дештэх. Мамхыгъэ Маринэ зэрилъытэрэмкIэ, зэнэкъокъум ишIуагъэкIэ кIэлэ­еджакIохэм яшIэныгъэхэм ахагъэ­хъуагъ, яIофшIэн нахь дэгъоу зэхащэнымкIэ кIэлэегъа­джэхэри амалышIухэм зэдягупшысагъэх.

Ащ фэдэ зэнэкъокъухэр гущыIэгъу тызыфэхъугъэ кIэлэеджа­кIохэм ашIогъэшIэгъоных, ягуапэу хэлэжьагъэх.

Тыгъэр тшъхьащытэу чIыр къе­кIокIыфэ адыгэ лъэпкъыр дунаим тетыщт, иорэд лъагэу зиIэтызэ гъашIэм щыжъынчыщт.

ЕмтIылъ Нурбый. Сурэтхэр зэнэкъокъум къыщытетхыгъэх.