«Сыбзэ тыгъэу сэ къысфепсы»
ШэнышIу зэрэхъугъэу, чъэпыогъум и 29-м Адыгэ республикэ кIэлэцIыкIу тхылъеджапIэм IупкIэ къеджэнымкIэ кIэлэеджакIохэм азыфагу республикэ зэнэкъокъоу «Сыбзэ тыгъэу сэ къысфепсы» зыфиIорэр адыгабзэкIэ щызэхащэгъагъ.
2019-рэ илъэсымкIэ адыгабзэм икъызэтегъэнэн ыкIи изэгъэшIэнкIэ Iофыгъуабэу агъэнэфагъэхэм Iофтхьабзэр ащыщ. ЦIыф лъэпкъ лъачIэхэм абзэхэм я Дунэе илъэс ар ипэгъокI, ныдэлъфыбзэм нахь анаIэ тырягъэдзэгъэным ыкIи ащкIэ Iофыгъохэр пхырыщыгъэнхэм фэлажьэ.
Зэнэкъокъум изэхэщакIохэр Адыгэ Республикэм культурэмкIэ и Министерствэрэ Адыгэ республикэ кIэлэцIыкIу тхылъеджапIэмрэ.
Iофтхьабзэм къыдилъытэщтыгъ ащ хэлажьэхэрэр адыгэ тхакIохэм яусэ ыкIи прозэ произведениехэм пычыгъохэу къахахыгъэхэм къяджэнхэр. Республикэ зэнэкъокъум районхэм ятхылъеджапIэхэм текIоныгъэр къащыдэзыхыгъэ нэбгырэ 39-рэ хэлэжьагъ; ахэр аныбжь елъытыгъэу, илъэси 6 – 8; илъэси 9 – 11; илъэс 12 – 14, купхэмкIэ зэтеутыжьыгъагъэх.
АдыгабзэкIэ къыдэкIырэ кIэлэцIыкIу тхылъхэр зэлъягъэшIэгъэнхэм, еджэкIо цIыкIухэр ахэм зэряджэщтхэм ишIыкIэ— амалхэр зэрагъэфедэщтхэм Iофтхьабзэр тегъэпсыхьэгъагъ. Ащ къыдилъытэщтыгъэ къыткIэхъухьэхэрэр ныдэлъфыбзэм уасэ фашIэу, ащкIэ тхыгъэ литературэр ашIогъэшIэгъонэу пIугъэнхэр ыкIи сэнаущыгъэрэ зэчыйрэ зыхэлъ еджакIохэр къыхэгъэщыгъэнхэр, ахэм IэпыIэгъу афэхъугъэныр.
Республикэм къэралыгъуабзэу щаштэгъэ адыгабзэм ыуасэ къэIэтыгъэныр ыкIи ифэшъошэ мэхьанэр кIэгъэтхъыгъэныр зэшIозыхырэ Iофыгъуабэм зэу ащыщ зэнэкъокъур шIуфэс гущыIэ фабэкIэ къызэIуихыгъ Адыгэ республикэ кIэлэцIыкIу тхылъеджапIэм ипащэу Елена Демьянковам. «Родной язык мне солнцем светит» («Сыбзэ тыгъэу сэ къысфепсы») зыфиIорэм лIэужхэм гъэсэныгъэ— пIуныгъэ дэгъу агъотынымкIэ мэхьанэ зэриIэр къыхигъэщызэ, зэнэкъокъум хэлажьэхэрэм псауныгъэкIэ, гъэхъагъэхэмкIэ ыкIи адыгабзэм ифэшъошэ чIыпIэ ыгъотыжьынэу къафэлъэIуагъ.
АР-м культурэмкIэ иминистрэ игуадзэу ШъэуапцIэкъо Аминэт адыгэбзэ къеджэнымкIэ республикэ зэнэкъокъур адыгабзэм икъэухъумэн-хэгъэхъон зэрэфэшIушIэрэр, лъэпкъыбзэу адыгабзэм изэтегъэпсыхьажьын АР-м и ЛIышъхьэ ыкIи Правительствэм мэхьанэ фашIэу, мы лъэныкъомкIэ шIэгъэн фэе IофхэмкIэ гъогу картэр зэрагъэнэфагъэр, ар игъорыгъоу зэрэпхыращыщтыр, ныдэлъфыбзэм ылъапсэ гъэпытэгъэныр зэрэзэшIуахыщтыр ипсалъэ щыкIигъэтхъыгъ, гъэсэныгъэ-пIуныгъэ дэгъумкIэ апэрэр убзэ пшIэныр, узыщыщ лъэпкъыр ащ фыщытыкIэу фыуиIэмкIэ бгъэлъэпIэныр арэу зэрэщытыр кIигъэтхъыгъ. КIэлэеджакIохэу зэнэкъокъущтхэм ямурад лъыкIэхьанхэу къафиIуагъ.
«Сыбзэ тыгъэу сэ къысфепсы» зыфиIорэ республикэ зэнэкъокъур мэфэкI шъуашэм илъэу гъэпсыгъагъэ. Хэлажьэхэрэ еджакIохэм – пшъашъи, кIали адыгэ шъуашэхэр, дышъэидэр зиIэхэ джанэхэр уцышъоу, шIуцIэу, фыжьэу, чырбыщышъо чIапцIэу ащыгъыгъэх.
Зэнэкъокъур къызэIуихыгъ искусствэхэмкIэ Адыгэ республикэ кIэлэцIыкIу еджапIэу К. Лъэцэрыкъом ыцIэ зыхьырэм иорэдыIо куп. МэфэкI зэнэкъокъур зэрищагъ Адыгэ Республикэм и Лъэпкъ театрэ иартисткэу Джымэ Заремэ.
Зэнэкъокъур Нэхэе Руслъан иусэу «Сиадыгабз» зыфиIорэмкIэ къызэIуихыгъ (илъэси 6 – 8 зыныбжьхэмкIэ) БатIыжъ Аидэ. Ащ къыкIэлъыкIуагъэх Бэрэтэрэ Динарэ, Сихъу Нарт, Ешэкъохэу Суандэрэ Сэтэнаерэ, мыхэм анэмыкIхэри.
«Сыбзэ тыгъэу сэ къысфепсы» зыфиIорэ республикэ зэнэкъокъум адыгэ усакIохэу МэщбэшIэ Исхьакъ, Жэнэ Къырымызэ, Нэхэе Руслъан, Пэрэныкъо Мурат, Дэрбэ Тимур, нэмыкIхэми яусэхэр щыIугъэх.
Зэнэкъокъум хэлажьэхэрэм адыгабзэкIэ къеджэхэрэм уасэ афишIыгъ жюрим. Ащ хэтыгъэх Адыгэ Республикэм и Лъэпкъ театрэу Цэй Ибрахьимэ ыцIэ зыхьырэм иартистэу, искусствэхэмкIэ колледжэу Тхьабысым Умарэ ыцIэ зыхьырэм икIэлэегъаджэу ХьатхьакIумэ Аскэрбый, Адыгэ Республикэм изаслуженнэ журналистэу, тхакIоу, лъэпкъ республикэ гъэзетэу «Адыгэ макъэм» иредактор шъхьаIэу Дэрбэ Тимур, искусствэхэмкIэ Адыгэ республикэ колледжым театрэмкIэ икъутамэ ипащэу Ацумыжъ Сарэ, Адыгэ телерадиокомпанием иIофышIэу, тхакIоу Хьакъунэ Заремэ ыкIи ежь Адыгэ республикэ кIэлэцIыкIу тхылъеджапIэм ипащэ игуадзэу Даур Саидэ.
«Сыбзэ тыгъэу сэ къысфепсы» зыфиIорэ зэнэкъокъур дахэу кIуагъэ, ащ текIоныгъэр къыщыдэзыхыгъэхэри илъэси 6 – 8 зыныбжьхэмкIэ къэнэфагъэх:
Апэрэ чIыпIэр – Бэрэтэрэ Динар (Теуцожь район). Я II-рэ чIыпIэр – Шъаукъо Мыхьамэт (Шэуджэн район). Я III-рэ чIыпIэр – Сихъу Нарт (Мыекъуапэ).
Илъэси 9 – 11 зыныбжьхэмкIэ анахь дэгъухэр: А I-рэ чIыпIэр – Къэлэкъутэкъо Джанетт (Тэхъутэмыкъое район). Я II-рэ чIыпIэр – ЛIые Далахьат (Тэхъутэмыкъое район). Я III-рэ чIыпIэр – Щыкъ Дан (Шэуджэн район).
Илъэс 12 – 14 зыныбжьхэмкIэ анахь къахэщыгъэхэр: А I-рэ чIыпIэр — Пщыпый Дарин (Теуцожь район). Я II-рэ чIыпIэр – Бэгъушъэ Руслъан (Теуцожь район). Я III-рэ чIыпIэр – Гъонэжьыкъо Дарин (Адыгэкъал).
ЗэкIэ зэнэкъокъум хэлэжьагъэхэм адыгабзэкIэ тхыгъэ нэпэеплъ тхылъ кIэракIэхэр, текIоныгъэр къыдэзыхыгъэхэм – ноутбукхэр, планшет ыкIи смартфонхэр аратыгъэх.
Мамырыкъо Нуриет. Сурэтхэр мэфэкIым Iэшъынэ Аслъан къыщытырихыгъэх.