«Зиусхьанэу Блэгъожъыр» ашIогъэшIэгъон
Адыгэ Республикэм и Къэралыгъо филармоние инысхъэпэ театрэу «Дышъэ къошыным» ия 20-рэ илъэс IофшIэгъу чъэпыогъум и 20-м ыублагъ.
Къэрэщэе-Щэрджэсым идраматургэу Бемурзэ Зураб итхыгъэ техыгъэу «Зиусхьанэу Блэгъожъыр» зыфиIорэр театрэм апэрэу къыгъэлъэгъуагъ. Урысыем искусствэхэмкIэ изаслуженнэ IофышIэшхоу Анатолий Тучковым спектаклэр ыгъэуцугъ.
— Режиссерэу Анатолий Тучковыр Краснодар щэпсэу, тиныбджэгъушIу, илъэсыбэ хъугъэу театрэм пае спектаклэхэр егъэуцух, — къытиIуагъ «Дышъэ къошыным» ихудожественнэ пащэу, Адыгэ Республикэм инароднэ артистэу Сихъу Станислав. — КIэлэцIыкIухэм ашIогъэшIэгъон къэгъэлъэгъонхэм ны-тыхэр къятэгъэблагъэх, тызэгъусэу спектаклэхэм тяплъы.
Блэгъожъым ехьылIэгъэ къэшIыным театрэм иартистхэр гукIи, псэкIи хэщагъэх. Пшысэр щыIэныгъэм къыхэхыгъэу къызыщыбгъэхъузэ, едзыгъо кIэкI пэпчъ зэгъэпшэнхэр ошIых. Артистхэри, нысхъапэхэри адыгэ шъуашэкIэ фэпагъэх, ащ спектаклэр лъэшэу къыгъэбаигъэу тэлъытэ.
Адыгэ шъуашэр зыщыплъэным, щыIэныгъэм щызепхьаным фэшI лъэпкъ шэн-хабзэхэр дэгъоу зэбгъэшIэнхэ фаеу художественнэ пащэу С. Сихъум елъытэ. Шъуашэм цIыфыр епIу, щыIэныгъэм фегъасэ. Спектаклэм еплъыхэрэ кIэлэцIыкIухэм пшысэр щыIэныгъэм щыщ шъыпкъэу къащэхъу, хъугъэ-шIагъэхэм куоу уасэ афашIыным непэ фэмыхьазырхэу тэлъытэми, гу къабзэкIэ къэгъэлъэгъоным еплъых.
Пшысэм тыгъужъыр, мышъэр, блэгъожъыр, нэмыкIхэри хэтых. Тыгъужъым мыхъо-мышIагъэхэр зэрихьэхэу кIэлэцIыкIухэм къэбарэу зэхахыгъэр макIэп. Ары шъхьае, спектаклэм щалъэгъурэ тыгъужъым изекIуакIэхэр шъабэх, цIыфхэм къафэнэгушIу. Мышъэри рэхьат, ущыщынэнэу щытэп. Блэгъожъым изекIуакIэхэр кIэлэцIыкIухэм икъоу къагурыIорэп.
Пэсэрэ лъэхъаным дунаим тыгъитIу тетыгъэу пшысэм къэбархэр къыщаIуатэх. КIэлэцIыкIухэм ащ мэхьанэ ратызэ, икIэрыкIэу зэгъэпшэнхэр ашIых. Зы тыгъэ къызэрэтфепсырэм къыхэкIэу чэщымрэ мафэмрэ зэрэзэфэмыдэхэм кIэлэцIыкIухэм гу лъатэ.
Анахьэу тынаIэ зытетыдзэрэр артист пэпчъ ироль дэгъоу къызэришIырэр ары. Тыгъужъыр, мышъэр, фэшъхьафхэри кIэлэцIыкIухэм къагурэIох. Нарт Саусэрыкъо лIыгъэр зэрихьаным, цIыфхэм шIу афишIэным фэхьазыр. Нысхъапэхэр кIэракIэхэу къэлъагъох.
Адыгэ къашъохэр къашIыхэ зыхъукIэ, лъэпкъ шэн-хабзэхэм ядэхагъи къыплъагъэIэсы. Къашъор Iэзэгъу уцэу нартхэм алъытэщтыгъ. ШъэоцIыкIу пчэгум зэрэщыуджырэм, джэныкъо машIом цIыфхэри, хьакIэ-къуакIэхэри зэрэзэфищэхэрэм, гукIэгъум имэхьанэ зыкъызэриIэтырэм, пшъашъэм Iэдэбэу хэлъым цIыфыр зэригъасэрэм, фэшъхьафхэм уягупшысэзэ къэгъэлъэгъоным уеплъы.
Артистэу Адышэс Спартак сценэм зэрэщыуджырэм, пшъашъэм дахэу къыдэшъон зэрилъэкIырэм еплъыгъэ сабыим къыIуагъ: «Сэри ащ фэдэу сыкъэшъонэу сыфай». Сергей Ведериныр лъэпкъ шIэжь спектаклэм зэрэхэлэжьагъэм егъэгушхо. Къэгъэлъэгъоныр къызаухым кIэлэцIыкIухэр, ны-тыхэр къыгоуцохэзэ нэпэеплъ сурэтхэр атырахыгъэх.
— Тыгъужъыр шъабэу къэбгъэгущыIэныр, кIэлэцIыкIухэр пшысэм гукIэ хэпщэнхэр къыздэхъугъэхэу ны-тыхэм къысаIуагъ, ащ сегъэгушIо, — къеIуатэ Сергей Ведериным.
ТIэшъу Светланэ, Къапэ Саидэ, Нэгъой Асыет ярольхэр зэфэшъхьафых. Нэгъой Асыет къызэрэхигъэщыгъэу, пшысэм техыгъэ къэгъэлъэгъоным кIэлэцIыкIухэр зэфещэх. Тыкъэзыуцухьэрэ дунаим идэхагъэ сабыйхэм ябгъэлъэгъуным пае цыхьэ къыпфашIын фае. Юрий Григоренкэр, ТIэшъу Светланэ, нэмыкI артистхэр къашъом хэлэжьэнхэм, ролэу къашIырэм псэ къыпагъэкIэным фэшI залым чIэсхэм ягущыIэхэмкIи алъыIэсыщтыгъэх.
Къэгъэлъэгъоныр къаухыгъ, ау кIэлэцIыкIухэр филармонием чIэкIыжьынхэм дэгуIэхэрэп. Зы сабыир ным елъэIоу тлъэгъугъэ – джыри спектаклэ къагъэлъэгъонэу.
— Театрэм и Илъэс IофшIэгъэ дэгъухэмкIэ дгъэкIотэжьын тимурад, — къеIуатэ Сихъу Станислав. — ИлъэсыкIэу къэблагъэрэм фэгъэхьыгъэ къэгъэлъэгъон дгъэуцун тигухэлъ.
Дмитрий Голубецкэм ытхыгъэм техыгъэ къэгъэлъэгъоныр Сихъу Станислав ыгъэуцущт, артистхэр спектаклэм фэхьазырых.
Федеральнэ Iофтхьабзэу кIэлэцIыкIу ыкIи нысхъэпэ театрэхэм IэпыIэгъу ятыгъэным фэгъэхьыгъэм «Дышъэ къошыныр» хэлажьэ. Илъэс IофшIэгъур зэрэригъэжьагъэм фэшI тыфэгушIо, театрэр джырэблагъэ Москва щыIагъ. УрысыбзэкIи, адыгабзэкIи къэгъэлъэгъонхэр Урысыем икъэлэ шъхьаIэ щызэхищагъэх. Тилъэпкъэгъухэу Москва дэсхэр адыгабзэкIэ къагъэлъэгъорэ спектаклэм зэреплъыгъэхэм лъэшэу ыгъэгушIуагъэх. Нахьыбэрэ ащ фэдэ къэгъэлъэгъонхэр афызэхащэнхэу театрэм ипащэхэм къялъэIугъэх.
ЕмтIылъ Нурбый.