Адыгэ къэралыгъо университетым игъэпсэфыпIэ базэу «Горная легенда» зыфиIорэм адыгабзэр зышIэрэ кIэлэ­еджа­кIохэу, а предметыр шIу зылъэгъухэу, олимпиадэхэм, нэмыкI творческэ зэнэкъокъухэм ахэлажьэхэрэр къызэрэ­рагъэ­блэгъагъэхэм, ащ «Адыгэ хэгъэгукIэ» зэреджагъэхэм яхьылIагъэу тигъэзет къыхиутыгъагъ.

Джы тыгъуасэ «адыгэ хэгъэгу цIыкIум» тыщыIагъ, ащ изы мафэ зэрэкIуагъэр зэд­гъэлъэгъугъ.

ГъэпсэфыпIэ базэу кIэлэцIыкIухэр зыдэщыIэхэр дэхэ дэд. Къушъхьэ лъагэр хаупкIи, ­ыкIоцI базэм иунэхэр рашIыхьа­гъэхэм фэд. Мыжъор къызыраупкIэхым, къушъхьэу чэу лъагэ фэдэ хъугъэм мы чIыпIэр къы­шIыхьагъ.

Базэ зэтегъэпсыхьагъэу тызыдэхьагъэм ижъырэ адыгэ орэд макъэр, нартхэм яорэдхэр щызэхэтхыгъэх. ЕджэпIэ унэу агъэнэфагъэм иятIонэрэ къат ары орэдыр къызэрыIукIыщтыгъэр. Адыгеим щызэлъашIэрэ цIыфэу ГъукIэ Замудин мастер-класс ащ къыщитыщтыгъ.

Мы унэм иапэрэ къат лагерым щыIэ кIэлэеджакIохэм азыныкъо адыгэ шхыныгъохэм яхьылIагъэу шIэныгъэлэжьэу, биологие шIэныгъэхэмкIэ докторэу ЦIыкIуныбэ Аминэт лекцие къыщеджэщтыгъ.

Ащ ыуж адыгэмэ ятарихъ инэкIубгъохэм кIэлэеджакIохэр ахищагъ Адыгэ къэралыгъо университетым икIэлэегъаджэу, лагерэу зэхащагъэм егъэджэн IофымкIэ пшъэдэкIыжь щызыхьырэ Цэй Зэремэ.

Ащ фэдэу зэкIэлъыкIохэу кIэлэегъаджэу мыщ къырагъэ­блэгъагъэхэм язанятиехэр гъэ­псыгъэх.

— Адыгэ шхыныгъохэм яхьы­лIэгъагъ непэ сисыхьат, — къе­Iуатэ ЦIыкIуныбэ Аминэт. — Ар езгъэжьэным ыпэкIэ анкетэхэр згъэхьазырыгъагъэх, упчIэхэм яджэуапхэр ныбжьыкIэхэм къарязгъэтыгъ, ахэм къаIуагъ адыгэ шхыныгъохэу ашIэхэрэр, ахэр адрэ лъэпкъхэм ягъомылапхъэхэм зэратекIыхэрэр къаIотагъ, хэтэрыкI­хэм, пхъэшъхьэ-мышъхьэхэм ацIэхэр къыраIуагъэх. Адыга­бзэр щыIэмэ, лъэпкъыр щыIэщт» тэIомэ, джащ фэд, сэ сишIошIыкIэ адыгэ шхыныри, ар адыгэ культурэм изы Iахь, адыгэр адрэ лъэпкъхэм къахэзыгъэщыхэрэм ащыщых ишхыныгъохэр.

— Мыщ фэдэ лагерь апэрэу республикэм щызэхащагъ, сыдэущтэу уеплъыра ащ? — сеупчIы ЦIыкIуныбэм.

— Сэ сишIошIыкIэ, мы Iоф­тхьабзэм мэхьанэшхо иI. Мыщ фэдэу хэушъхьафыкIыгъэу лъэп­къым щыщ ныбжьыкIэхэр нэмыкI къэралыгъохэм ащызэ­хащэх. Лъэпкъым къыхэкIыгъэ ныбжьыкIэхэр аугъоихэшъ, шъхьафэу Iоф адашIэ. Ащ мэхьа­нэшхо иI ныбжьыкIэхэр лъэп­къым рыгушхонхэмкIэ, абзэ ашIэ­нымкIэ, — еIо Аминэт.

Адыгэ къэралыгъо гимназием адыгабзэмкIэ икIэлэегъаджэу Темзэкъо Маринэ лагерым икIэлэпIу шъхьаI.

— КIэлэеджэкIо 60 лагерым непэ щыI. Ахэм яегъэджэн, ягъэшхэн, языгъэпсэфыгъо уахътэ зэпычыгъэ фэмыхъоу зэхэщэгъэныр Iоф къызэрыкIоп. Ау лъэныкъохэр зэкIэри къыдэтлъытэхэзэ, лагерым иIоф­шIэн зэхэтэщэ. Къедгъэблэгъэрэ цIыф гъэшIэгъонхэм яуахътэ гъэнэфагъэ. Ахэр ягуапэу игъом къэкIох. Ащ фэдэу мы мафэхэм кIэлэеджакIохэм аIу­кIагъэх, шъхьадж ежь зыфэгъэ­зэгъэ лъэныкъом елъытыгъэу мастер-классхэр зэхащагъэх сурэтышI цIэрыIоу Бырсыр Аб­дулахь, зэлъашIэрэ актерэу Зыхьэ Заурбый, шIэныгъэ­лэжьхэу Къуекъо Асфар, Бырсыр Батырбый, ЕмыкI Нурджан ыкIи нэмыкIхэм. НыбжьыкIэхэм шIу алъэгъурэ Дзыбэ Мыхьамэт кIалэхэр лъэшэу ыгъэгушIуагъэх.

Лагерым тызыщыIэгъэ мафэм ащ къэкIонэу ежэщтыгъэх адыгабзэм изэгъэшIэнкIэ Проектнэ офисэу зэхащагъэм итхьа­матэу, гуманитар ушэтынхэмкIэ Адыгэ республикэ институтым ипащэу ЛIыIужъу Адамэ.

«Адыгэ хэгъэгу цIыкIум» кIэ­лэцIыкIубэмэ нэIуасэ тащыфэ­хъугъ, гущыIэгъу тшIыгъэх. Апэ къытэкIолIагъэр КIубэ Ратмир. Ар Мыекъуапэ хэхьэрэ псэупIэу Северо-Восточные Сады зыфиIорэм щэпсэу. Ащ дэт еджапIэу N 19-м ия 9-рэ класс кIалэр щеджэ. «Хэт шъуикIэлэ­егъаджэр?» сIуи сызеупчIым, «КIэлэегъаджэ тиIэп, адыгабзэр ткIурэп», ыIуагъ. Ау кIалэр дэгъу дэдэу адыгабзэкIэ мэ­гущыIэ. Ятэ-янэхэм сакIэуп­чIа­гъэти, ятэ заводым, янэ кIэ­лэцIыкIу IыгъыпIэм Iоф зэрэщашIэрэр, янэжъи Мыекъуапэ зэрэдэсыр къыIуагъ. КIалэм бзэр дэгъоу зэришIэрэм къыушыхьатыгъэр ныдэлъфыбзэр унагъом къызэрэщежьэрэр ары.

ШъхьэхъутIэ Бэлэрэ Мыкъо Айдэмыррэ Улэпэ гурыт еджапIэм къикIыгъэх. Лагерыр ахэм лъэшэу агу рихьыгъ. НыбжьыкIэхэр олимпиадэхэм ахэлажьэх, адыгэбзэ урокхэр якIасэх, якIэлэегъаджэу Шэуджэн Светланэ ягуапэу ыцIэ къыраIо. Лагерым зыщыIукIэрэ цIыф­хэр ашIогъэшIэгъоных.

Пщыпый Даринэ Пщыкъуй­хьаблэ щыщ, я 9-рэ классым ис, дэгъоу еджэ, олимпиадэхэм апэрэ чIыпIэхэр къащехьых. ИкIэлэегъаджэу Бэгъ Ма­риет шъхьэкIэфэшхо фишIэу къытегущыIэ, лагерым къызэ­рэкIуагъэмкIэ, адыгэ дунаим зэрэхэтыгъэмкIэ зэхэщакIохэм лъэшэу афэраз.

Ащ фэдэх МыекъуапэкIэ гимназиеу N 22-м щеджэрэ Бэгъушъэ Мурат, гимназиеу N 5-м икъэлэеджакIохэу Даур Щамилэ, Лафышъ Абрек, Гъо­бэкъуае къикIыгъэу Теуцожь Ислъам, АдыгэкъалэкIэ Бэгъ Амир — мыхэр ыкIи зэкIэ лагерым щыIэ ныбжьыкIэхэр шъхьэкIафэ зыфэпшIын зыте­фэрэ кIалэх. Яныдэлъфыбзэ ашIэ, рэгущыIэх, рэгупшысэх, лъэпкъым инеущырэ мафэ зэлъытыгъэщт ныбжьыкIэх.

КIэлэеджакIоу лагерым щы­Iэхэм еджапIэр къызаухыкIэ адыгабзэр ясэнэхьат хъуныр зэхэщакIохэм къыдалъытэми, ахэм янахьыбэ дэдэм нэмыкI сэнэхьатхэр къыхахыщтых, Москва, Санкт-Петербург, Ростов, Краснодар ыкIи нэмыкI къа­лэхэм ащеджэщтых. Ахэр тыдэ щыIэхэми, зэрэадыгэхэм рыгушхохэу псэунхэмкIэ мы Iоф­тхьабзэм ишIуагъэ къызэрэ­кIощтым игугъэ тыхэтэу кIэлэцIыкIухэм такъыхэкIыжьыгъ.

Сихъу Гощнагъу. Сурэтхэр Iэшъынэ Аслъан тырихыгъэх.