Лъэпкъ гупшысэр щыIэныгъэм щыпхырищызэ дунаим цIэрыIо щыхъугъэ сурэтышI-модельерэу, Адыгэ Республикэм и Къэралыгъо премие къызфагъэшъошэгъэ СтIашъу Юрэ ыныбжь непэ илъэс 88-рэ мэхъу.

КъокIыпIэм щыпсэурэ лъэпкъхэм искусствэхэмкIэ я Къэралыгъо музееу Мыекъуапэ дэтым ипащэу Кушъу Нэфсэт зэгъэпшэнхэр ышIыхэзэ, СтIашъу Юрэ иIоф­шIа­гъэхэм тарихъым лъэгъо шъхьаф къыщагъэнагъэу ылъы­тагъ.

— Тимузей къычIахьэхэрэр апэ къызыкIэупчIэхэрэр, нахь ашIогъэшIэгъонэу зэплъыхэрэр СтIашъу Юрэ адыгэ шъуашэу, лъэпкъ тхыпхъэу ышIыгъэхэр ары. Музеим икъэгъэлъэгъонхэр Юрэ иIофшIагъэкIэ къегъэбаих, — къы­Iуагъ Кушъу Нэфсэт.

Гупшысэм икъежьапIэхэр

— Тарихъым, адыгэмэ ящыIэ­кIэ-псэукIэ сакъыпкъырыкIызэ мэстанэм Iуданэр исэщы, шэкIыр, лэныстэр къэсэштэх. Сурэтэу сыгу илъыр нахь зэрэзгъэкIэрэ­кIэщтым сыпылъ, — исэнэхьат екIолIакIэу фишIырэм СтIашъу Юрэ тыщегъэгъуазэ. — Мафэ къэс зыгорэм сылъэхъу, дэха­гъэм, мамыр псэукIэм ситворчествэ ясэпхы.

Адыгэ Республикэмрэ адыгэ шъуашэмрэ ямэфэкIхэм афэгъэ­хьыгъэ шъуашэу Ю. СтIашъум джырэблагъэ ышIыгъэр зыми фэдэп. Лъэпкъым иIэпэIасэ къызэриIорэмкIэ, араб зекIоу Аль-Масуди я X-рэ лIэшIэгъум адыгэмэ яхьылIэгъэ къэбархэр зэригъашIэщтыгъэх. Щыгъынэу тилъэпкъэгъу­хэм ашIырэм цыр зэрэщагъэфедэщтыгъэр зекIолIым шIогъэшIэгъоныгъ. Адыгэхэм цым сатыу ра­шIы­щтыгъ, IэкIыб къэралхэм къа­- ­рыкIыхэрэм аращэщтыгъ.

Шъуашэу ышIыгъэм Ю. СтIа­шъур игъэкIотыгъэу къытегущыIэ­рэп, анахьэу къыхигъэщырэр щыгъын фабэу зэрэщытыр ары. Хьазырхэр лъэгъупхъэх, бгъэгур къагъэдахэ.

IэшIагъэр «къегъэгущыIэ»

Апэрэ шъуашэу СтIашъу Юрэ ышIыгъэм «Тыргъэтау» фиусыгъ. Адыгеим инароднэ артистэу Къу­лэ Амэрбый лъэпкъ шъуашэм техыгъэ къашъоу ыгъэуцугъэр республикэм и Къэралыгъо академическэ ансамблэу «Налмэсым» къешIы. Адыгэ Республикэм изаслуженнэ артисткэу Бэрзэдж Дианэ къашъоу «Тыргъэтаор» къыгъэлъагъо зыхъукIэ, шъуашэм идэхагъи, артисткэм иIэпэIэсэныгъи зэрэзэдиштэхэрэм концертыр къегъэбаи.

Шъуашэхэу «Адыифыр», «Нэфылъ бзыур», гъобэкъое амазонкэу «Налкъутэр», Михаил Черкесскэм фэгъэхьыгъэ шъуа­шэр, адыгэ бзылъфыгъэ шъуашэу «Саер», нэмыкIхэри дахэх. СурэтышI-модельерым шъуашэхэр «къегъэгущыIэх», псэ зыпыт цIы­фым фэогъадэх.

«Гекатей ишъуаш», «Саусэрыкъо ишъуаш» — ахэр дзэкIолIым щыгъхэу къэлъагъох. Зэо-банэхэм цIыфхэр сурэтышIым афищэхэрэп. ИчIыгу къэзыухъумэрэм, шIу фэ­зышIэ зышIоигъом яобразхэр шъуашэхэм ахэолъагъо. «ТекIоны­гъэм исаугъэт» зыфиIорэ хъулъфы­гъэ шъошэ плъыжьым мамыр псэукIэм гукIэ ухещэ. ЦIыфым ритырэ тамэхэр зэкIещых, мамыр огум ибыбэным зэрэфэхьазырыр къыуегъашIэ.

Олимпиадэ джэгунхэу Шъачэ щыкIуагъэхэм афэгъэхьыгъэ шъуа­шэхэр дахэм идэхэжьых. Зэрэдунаеу ахэр щалъэгъугъэх. Къушъ­хьэу Фыщтым ехьылIэгъэ шъуашэу пшъашъэм щыгъыр тхыпхъэхэм, чыIухэм къагъэкIэракIэ. IапэкIэ уанэсы пшIоигъоу уяплъызэ нэфынэу къатепсэрэм зэригъэжъы­ухэрэм осэ хэхыгъэ уегъэшIы.

Жъогъо 12-р къызхэлыдыкIырэ шъуашэу «Адыгэ Республикэм» тишъолъыр ис лъэпкъ­хэр егъэгушхох. Адыгеим икъэралыгъо гъэпсыкIэ зэрэпытэр сурэтышIым къегъэлъагъо. ЩэIагъэ цIыфхэм къызхагъэфэным, мамыр псэукIэм игъэпытэн, нэмыкIхэм афэгъэхьыгъэ шъуашэхэр щыIэныгъэм «къы­щэгущыIэх».

— Музеим ны-тыхэм якIэлэцIыкIухэр ягъусэхэу нахьыбэрэ къэрэкIох, — еIо Ю. СтIашъум. — Тарихъыр, искусствэр нахьы­шIоу зэрагъэшIэнымкIэ амалэу щыIэр арэгъэфед.

— Ти Хэсашъхьэ СтIашъу Юрэ хэт, — къытиIуагъ республикэ общественнэ движениеу «Адыгэ Хасэм» итхьаматэу ЛIымыщэкъо Рэмэзан. – Iофыгъохэм кIэщакIо, зэхэщакIо афэхъу. Кавказ заор зэраухыгъэм фэгъэхьыгъэ тамыгъэу ащ ышIыгъэр Дунэе Адыгэ Хасэм тамыгъэ хэхыгъэу ыштагъ. ЛIэужхэр зэфэзыщэрэ СтIашъу Юрэ имэфэкI фэгъэхьыгъэу гъэзетымкIи тыфэгушIо, нарт бэгъа­шIэ хъунэу Тхьэм тыфелъэIу.

Орэдым зэрэхэлъэу, уишъхьарыхъон бзыу тамэу мэбыбы, Юр. США-м, Тыркуем, Сирием, Иорданием, Эстонием, Германием, Грузием, Абхъазым, Москва, нэмыкIхэм уащыIагъ, дунэе къэгъэлъэгъонхэм уищытхъу аща­Iуагъ. Уиунагъо удатхъэу, уинасып зыдэплъэгъужьэу ущыIэнэу, нарт бэгъашIэ ухъунэу пфэтэIо. Опсэу, Юр!

Сурэтым итыр: СтIашъу Юрэ иIофшIэгъакIэ къегъэлъагъо.